Kütüphan-e Türkiye Projesi: Halk Kütüphanesi Potansiyel Kullanım Araştırması

In this study, the findings of the Public Library Potential Usage Survey that was implemented under the Librar-e Turkey Project were evaluated. Potential public library usage was investigated in terms of different aspects in the study. The relationships between some variables (such as age, income level) and the public library usage were analyzed in 26 provinces which were selected in accordance with NUTS - The Nomenclature of Territorial Units for Statistics, Level Two. The differences of usage patterns among geographical regions were also examined. The Potential Public Library Usage Survey was applied to 2654 people at the 26 provinces selected for the Librar-e Turkey Project and was conducted from February 20, 2014 through March 18, 2014. With the 24-question survey, some detailed information about various aspects such as the level of the public library usage, reasons for not using the public libraries, the information and communication technologies usage skills of the potential users were gathered. The results of the study showed that the people living in rural areas tend to benefit less from public libraries than the ones in urban areas. It was observed that those who do not use public libraries do not have such a necessity. It was also determined that library use displays different patterns depending on such variables as education, employment status, age, income level, and place of residence by geographic regions. The areas in which free training at the public libraries are demanded by the potential users were also specified through the Survey, which was important in terms of Project planning activities.Bu çalışmada Kütüphan-e Türkiye Projesi kapsamında yapılan Halk Kütüphanesi Potansiyel Kullanım Araştırması sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilmektedir. Çalışma kapsamında, “İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması, Düzey 2” çerçevesinde seçilen 26 ildeki potansiyel halk kütüphanesi kullanımı çeşitli yönlerden incelenmekte, halk kütüphanesi kullanımı ve bazı değişkenler (yaş, gelir düzeyi gibi) arasındaki ilişkiler analiz edilmektedir. Çalışmada halk kütüphanesi kullanım örüntülerinin coğrafik bölgeler arasında farklılık gösterip göstermediği de araştırılmaktadır. Halk Kütüphanesi Potansiyel Kullanım Araştırması Anketi 20 Şubat 2014 ile 18 Mart 2014 tarihleri arasında Kütüphan-e Türkiye Projesi kapsamında incelenen 26 ilde 2654 kişiye uygulanmıştır. Anket 24 sorudan oluşmaktadır ve halk kütüphanelerinin kullanılma düzeyi, halk kütüphanelerinin kullanılmama nedenleri, potansiyel halk kütüphanesi kullanıcılarının bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik becerileri gibi konularda detaylı bilgilerin elde edilmesine olanak tanımaktadır. Çalışma sonucunda kırsal alanda yaşayanların kentsel alanda yaşayanlara göre halk kütüphanelerinden daha az yararlanma eğiliminde oldukları, halk kütüphanelerini kullanmayan kesimin yoğun olarak böyle bir gereksinime sahip olmadığı için kullanmadıkları, kütüphane kullanımının eğitim, iş durumu, yaş, gelir düzeyi, yaşanılan coğrafik bölge gibi değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Kütüphan-e Türkiye Projesi’nin planlama faaliyetleri açısından oldukça önemli olan potansiyel kullanıcıların hangi ücretsiz eğitimleri talep ettiği bilgisi de Halk Kütüphanesi Potansiyel Kullanım Araştırması Anketi aracılığıyla elde edilmiştir

Haber Okuryazarlığı Eğitimi Alan Öğrencilerin Haber Algısı

Günlük yaşamda önemli bir yer tutan haber; gündemle, çevrede gerçekleşen olaylarla, farklı gelişmelerle ilgili bilgilenmeye yardımcı ve hatta alınan kararlara etki edebilme potansiyeli olan bir bilgi türü şeklinde tanımlanabilir. Dijital ortamların kullanımının ve kullanıcı etkileşiminin artmasıyla, alışılagelmiş gazetecilik bakış açısıyla yapılan haber tanımı sınırlı kalabilmektedir. Bu durum, değişen medya ortamına ve bunun etkilerine odaklanan haber okuryazarlığı eğitiminde haberin nasıl tanımlanması gerektiği sorusunu gündeme getirmektedir. Bu noktada, haber kullanıcılarının haberi nasıl algıladıkları ve nasıl tanımladıklarını anlamaya çalışmak önemlidir. Bu çalışmada, bir grup lisans öğrencisinin eleştirel düşünmeyi temel alan haber okuryazarlığı eğitimi almadan önce ve aldıktan sonraki haber algılarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yarı deneysel araştırma tasarımı kullanılarak, eğitim öncesi ve sonrasında öğrencilere öz değerlendirme testleri ile ön ve son testler uygulanmıştır. Bu testlerle öğrencilerin, haber kavramını bilme bakımından kendilerini nasıl değerlendirdikleri, haberi farklı örnekler içerisinde ayırt edip edemedikleri ve nasıl tanımladıklarından yola çıkılarak haber algıları anlaşılmaya çalışılmıştır. Sonuçta, haber kavramını bilme yönünden öğrenciler kendilerini özellikle eğitim sonrasında daha yüksek puanlarla değerlendirmişlerdir. Farklı içeriklere yönelik örnekler arasında haberi ayırt etme bakımından da öğrencilerin genelde iyi bir performans sergiledikleri ancak eğitim sonrasında yarıdan fazlasının köşe yazısı türündeki örneği de haber olarak işaretledikleri belirlenmiştir. Ayrıca, öğrencilerin eğitim sonrasındaki tanımlarında, “doğru”, “güvenilir”, “kesin”, “5N1K kuralına uygun” gibi haber niteliklerine odaklanan ifadeler kullandıkları görülmüştür. Tüm bunlardan hareketle, haber kullanıcılarının bir içeriğe haber niteliği atfederken haber okuryazarlığının temelini oluşturan eleştirel düşünme becerilerini kullanmalarının önemli olduğu söylenebilir. Bu becerilerin bireylere kazandırılabilmesi, yaşam boyu öğrenme pratiklerine uyarlanmış, zamana yayılmış ve farklı seviyelere uygun bilgi, haber gibi okuryazarlık türleri ya da eleştirel düşünmeye yönelik olarak tasarlanacak eğitimlerle mümkün hale gelebilir

Koleksiyon Yönetiminde Ödünç Verme İstatistiklerinin Kullanımı: Hacettepe Üniversitesi Örneği

In this study, Hacettepe University Libraries, which provide services for various types of faculties having one of the largest book collections in Turkey, were investigated in terms of their book collection. The aim of the study is to help the decision makers to understand their own collection in a better way, to support the decision making process for selecting new materials or weeding existing ones in the light of circulation statistics. In this context, the most frequently requested books by Hacettepe University Libraries’ users were determined and the collection analysis was built on the circulation statistics. The usage differences among the subject fields based on Library of Congress (LC) classes were also examined in this study by analyzing the circulation statistics. Findings showed that there was almost seven‐fold difference between the average number of total circulation in the classes of Language & Literature and Fine Arts.Bu çalışmada Türkiye’deki en büyük kitap koleksiyonlarından bir tanesine sahip olan ve çok farklı türde fakültelere hizmet veren Hacettepe Üniversitesi Kütüphanelerinin kitap koleksiyonu incelenmektedir. Çalışmanın amacı, ödünç verme istatistiklerine dayalı olarak gerçekleştirilen koleksiyon analizi çalışmalarının, kütüphanelerin kendi koleksiyonlarını yakından tanımalarına, yeni kaynak seçimi ya da mevcut kaynakların ayıklanması konularında karar alma süreçlerine nasıl yardımcı olabileceğini göstermektir. Bu bağlamda Hacettepe Üniversitesi Kütüphaneleri kullanıcıları tarafından en sık talep edilen kitaplar saptanmış ve ödünç verme istatistiklerine dayalı olarak koleksiyon analiz edilmiştir. Araştırmada Kongre Kütüphanesi (LC) Sınıflama Sistemine dayalı olarak konu alanları arasında kullanım farklılığı bulunup bulunmadığı da test edilmektedir. Araştırmanın bulguları, ortalama ödünç verme sayıları bakımından Dil ve Edebiyat alanı ile Güzel Sanatlar alanı arasında hemen hemen yedi katlık bir farklılık olduğunu ortaya koymaktadır

Standards and Protocols for Digital Libraries

Elektronik ortamdaki gelişmeler ve elektronik ortamda depolanan bilginin art­masıyla bilginin sağlanması, depolanması ve erişimi konularında önemli değişik­likler meydana gelmiş, yayıncılık ve kütüphanecilikte yeni paradigmaların oluş­masına neden olmuştur. Yayıncılar kaynakları elektronik ortamda üretme eğilimi göstermeye başlarken kütüphaneler de elektronik kaynaklara daha çok ilgi gös­terir olmuşlardır. Elektronik ortamda üretilen kaynakların sağlanmasının yanı sı­ra, bir dizi kütüphane, dermelerinde bulunan ve telif sorunu olmayan materyali dijitalleştirerek kullanıcılarının hizmetine sunmaya başlamıştır. Dijital ortamda bilginin çok daha rahat depolanması, paylaşılması, ekonomik oluşu ve bilgiye daha hızlı erişimin mümkün olmasının yanı sıra değişen kullanıcı gereksinimleri  bu seçimde etkilidir. Tüm bu etkenler, mekan ve zamandan bağımsız olarak hiz­met veren dijital kütüphanelerin ortaya çıkışını hızlandırmıştır. Ancak bu kütüp­haneler arasında bilgi paylaşımının etkin bir biçimde yürütülebilmesi, kurumlar ve sistemler arası karşılıklı işletilebilirliğin gerçekleştirilebilmesi için standart­lar son derece önemlidir. Bu tanımlayıcı çalışmada, dijital kütüphane uygulamalarında “en fazla” kar­şımıza çıkan standartlar incelenerek, (i)kayıt yapısı standartları, (ii)kodlama standartları, ve (iii)iletişim standartları ve protokolleri başlıkları altında değer­lendirilmiştir. Kayıt yapısı standartları kapsamında incelenebilecek üstveri (me­tadata) standartları, Türkçe meslek literatürümüzde' kapsamlı bir şekilde ele alındığı için bu çalışmanın kapsamı dışında tutulmuştur.New paradigms have been emerged in the field of librarianship and publishing with the developments in electronic environment, and rapid increase in electro­nically archived information and its acquisition and retrieval. While libraries show more interest in electronic information, publishers’ current tendency is to­wards production of electronic information. In addition to the acquisition of electronic information, libraries have begun to digitise some of the holdings which do not present copyright problems. Economies provided by digitised infor­mation in terms of archiving, sharing and retrieval as well as the users’ require­ments are the basic motivation for digitisation. However, digital library stan­dards have vital roles in performing effective library cooperation and interope­rability between the systems.In this descriptive study, “the most commonly” confronted standards in digi­tal library applications are being examined and evaluated under the following headings; (i) record structure standards, (ii) encoding standards, and (Hi) com­munication standards and protocols. However, metadata standards which can be categorised in record structure standards are not included since the matters are well studied in several papers in Turkish

Türkiye’de Kütüphanelerarası İşbirliği Üzerine Bir Değerlendirme

No library in the world has the sufficient budget, space, and professionals t o ac- cjuire ali existing Information sources, and to organise and serve the acçuired materials. For this reason, libraries cooperate in collection development, cata- loguing, providing access to the others’ collections and document delivery.Aiming at evaluating the co-operation efforts during the Republican erafrom the perspective of the historical, organisational and practicable fields of imple- mentation, this paper examines the library co-operation in Turkey. To determine the present situation, the Turkish National Library, General Directorate of Lib­raries and Publications, National Academic Network and Information Centr, and some special and school libraries in Ankara, Ministry of National Education, university libraries, consortia, and professional associations are examined, and the data gathered from literatüre and interviews are evaluated.in conclusion, it has been observed that in recent years, co-operation ejfort has gained momentum, two consortia hav e emer ged to provide access to the electronic information sources, document delivery projects between university libraries have been started, but efforts in some practicable fields of co-operati­on, such as preparing union catalogues, sharing bibliographic data, and develo- ping authority fileş have been unsuccessful. It has also been observed that there is lack of co-operation except among university libraries, and that institutions havefailed in establishing a “common wisdom” and cotısequently in developing the skills of planning and organisation.lnadequacy of resources, legislation, and infrastructure, and most impor- tantly the lack of dedication resulted in discontinuity of the ongoing projects and the production of the new ones.Dünyadaki hiç bir kütüphane varolan tüm bilgi kaynaklarını sağlama, düzenle­me ve hizmete sunmada yeterli bütçe, bina ve profesyonele sahip değildir. Bu ne­denle kütüphaneler, derme geliştirmede, kataloglamada, kendi dermelerinde bu­lunmayan kaynaklara erişim sağlamada, kaynaklarını kullanmada, işbirliği ola­rak adlandırabileceğimiz ortak çalışmaları gerçekleştirmektedirler.Cumhuriyet dönemi işbirliği çalışmalarını değerlendirmeyi amaçlayan bu ça­lışma kapsamında, ülkemizdeki kütüphanelerarası işbirliği uygulamaları tarih­sel, işbirliğini yönlendirici örgütler ve potansiyel uygulama alanları perspektifi içinde ele alınmıştır. Mevcut durumu saptamak amacıyla, Milli Kütüphane, Kü­tüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, ULAKBIM, Ankara’da bulunan özel kütüphaneler, okul kütüphaneleri, Milli Eğitim Bakanlığı, üniversite kütüphane­leri, konsorsiyumlar ve meslek derneklerinin çalışmaları incelenmiş, yapılan görüşmeler sonucu ve literatürden elde edilen bilgiler değerlendirilmiştir.Çalışma sonucunda, son yıllarda işbirliği çalışmalarının hız kazandığı, elekt­ronik kaynakların sağlanmasına yönelik iki konsorsiyumun ortaya çıktığı, üni­versite kütüphaneleri arasında belge sağlamada işbirliği projelerinin başlatıldı­ğı ancak işbirliğinin diğer alanları olan toplu katalogların hazırlanması, bibli­yografik bilgi paylaşımı, otorite dizinlerinin geliştirilmesi gibi alanlarda başarı­sız olunduğu, üniversite kütüphaneleri dışında kalan kütüphanelerde işbirliğinin olmadığı, kurumların konuyla ilgili “ ortak aklı” ve dolayısıyla bilgi, kaynak pay­laşımının, planlama ve örgütlenme becerisini geliştiremediği görülmüştür.Kaynak, mevzuat, alt yapıdaki yetersizlikle nedeniyle, ortaya atılan projelerin sürekliliğinin sağlanamamış, hepsinden önemlisi işbirliği çalışmalarının temelini oluşturan adanmışlık ilkesinden yoksun olması, çalışmaların sürdürülebilirliğini ve yeni işbirliği çalışmalarının doğmasını engelleyen nedenler olarak karşımıza çıkmaktadır

Service Quality of Web Information Systems

It is essential that web designers understand what users expect of web services, how they perceive service quality dimensions such as security, usability and information quality, and which ones they value the most. In this study, the users’ service quality perceptions of two different web sites were investigated. Data were obtained from 1,900 users of web sites of a for-profit online bookstore and a not-for-profit national information center through the E-Qual Index that was administered online. Findings of the study indicate that users of both for-profit and not-for-profit web sites attach more importance to the “trust” and “quality of information” dimensions as web service quality indicators. Users’ expectations should therefore be regularly measured to review the design and information structures of both for-profit and non-profit web sites

Performance Evaluation of Web Information Systems

The quality of web information systems is closely related with their users’ expectations. In order to create good quality systems, web designers should understand how users perceive service quality of various performance attributes such as security, usability and information quality, and which ones they value the most. In this study, users’ service quality perceptions of two different web sites were investigated. Data were obtained from 1,900 users of web sites of a for-profit online bookstore and a not-for-profit national information center through the E-Qual Index that was administered online. Users were asked to rate to what extent each web site satisfied the 22 performance attributes included in the E-Qual Index along with the importance they attached thereto. Quadrant analysis and gap analysis were used to analyze the data to find out the strengths and weaknesses of the web sites investigated. Moreover, performance attributes that need to be improved or that were “undervalued” by the users were identified. Findings indicate that each web site satisfied more than half the performance attributes listed in the E-Qual Index. Users attached more importance to performance attributes such as ease of use, provision of timely and relevant information and safety. Findings can be used to remedy the shortcomings of each web site and improve the web service quality

Analysis of E-book Use: The Case of Ebrary

The interest in the use of electronic media in scholarly communication is growing. Nowadays, libraries reserve much larger budgets for electronic information sources as users tend to get access to the full‐texts of journal articles and books online. The effective management of library collections is only possible through studies identifying user needs as well as studies of usage analysis showing how much of what is being used in these collections. Although e‐books are a significant part of library collections, studies on e‐book use are scarce. In this paper, we have analyzed about half a million use data of ebrary e‐book database by the users of Hacettepe University Libraries within a four‐year period (2006‐2009). We obtained COUNTER‐compliant use data identifying, among other things, book title, publisher, and publication year for each transaction to analyze the use. We identified the most frequently used e‐book titles by Hacettepe University ebrary users in each Library of Congress (LC) subject class. E‐books on Medicine (R) were used most often, followed by books on Education (L) and Language and literature (P). A small number of e‐books in each subject class satisfied half the demand, while an overwhelming majority of e‐book titles were never used. Findings of this study can be used to develop an e‐book collection management policy and understand its implications for consortial licensing of e‐book packages

Service quality of web information systems

The recent developments in technology made it possible to provide various services through the Web. In order to design better web sites and have users continue to use them, it is essential to understand what users expect of web services, how they perceive such service dimensions as security, design and quality along with the ones they value most. Using the survey method, this study tests the perceived service quality of one for-profit (Idefix), one non-profit (ULAKBİM) web sites by means of the E-Qual Index comprising twenty-two questions that measure the concepts of information quality, usability and service interaction. The E-Qual Index was administered through an online questionnaire that was filled out by 1,782 Idefix and 118 ULAKBİM web site users. Demographic data about users as well as their views on web sites were also gathered. Data were analyzed through various statistical tests. The factor analysis results show that the Idefix web site users found five different service dimensions important: the information quality, trust, usability, design and empathy. The information quality and trust were treated as one service dimension by the ULAKBİM web site users while the other three were the same. The Idefix website users consider trust more important than the other service dimensions. As for the ULAKBİM users, the most important dimensions of the web service quality are the information quality and trust. Users’ approach to a shopping web site is similar to their approach to a non-profit information presenting website. The users of both web sites found the content and information quality important. Neither web site completely meets the users’ expectations. The sex, education and age of Idefix users and the education and experience of ULAKBİM users have statistically significant affect on their expectations and/or perceptions of service dimensions of the information quality, trust, usability and design. As a conclusion, users of different web sites evaluate the service dimensions of design, usability and empathy in a similar way. Users’ opinions of the importance of service quality may vary according to their personal characteristics and experiences. Therefore, regardless of their types, web sites, should be designed in accordance with the dimensions of service quality and the principles of usability that match the users’ viewpoints. The user community of a given web site should be thoroughly analyzed and the users’ expectations should be regularly measured in order to revise the design and structure of the web site