Osmanlı Süreli Yayınlarında Batı Dünyasındaki Bilgi Kurumları ile İlgili Makaleler: Batılılaşma Bağlamında Bir Değerlendirme

Amaç: Bu çalışmada, Osmanlı süreli yayınlarında neşredilen Batı ülkelerindeki bilgi kurumlarına dair makaleler incelenerek bunların, Osmanlı toplumunu bilgilendirici niteliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Kültür tarihinin önemli tanıklarından olan süreli yayınlar, yayınlandıkları dönemin hem siyasi hem de kültürel atmosferini yansıtması bakımından önemlidir. Süreli yayınlardan kültürel, toplumsal ve mesleki konulardaki gelişmeleri takip etmek mümkündür. Bu sebeple Osmanlı süreli yayınlarında Batı’daki bilgi kurumları hakkında yazılmış makaleleri odağa alan bir çalışma yapılmıştır. Yöntem: Tarihsel yöntem ve belgesel tarama tekniği kullanılan çalışmada, konuyla ilgili 29 makaleye ulaşılmış ve bu makaleler incelenmiştir. İlgili makalelere Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Kütüphanesi Osmanlıca Makaleler Veri Tabanından erişilmiştir. Bulgular: Osmanlı süreli yayınlarında yer alan makalelerde bilgi bilimleri alanındaki mesleki uygulamaların detaylarına girilmediği, çoğunlukla arşiv, müze ve kütüphanelerde bulunan bilgi kaynakları hakkında tanıtıcı bilgi verildiği tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışma sonucunda incelenen makalelerin bilgilendirme ve tanıtım amaçlı yazıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle ülkemizdeki mesleki gelişime ve alan yazına katkıları sınırlı olmuştur. Özgünlük: Bilgi bilimleri alanında Osmanlı süreli yayınlarında Batı’daki bilgi kurumları ile ilgili makaleleri değerlendiren ilk yayın olması çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır

Türk Kütüphanecilik Tarihi ve Önemli Kütüphanelerimiz

59. Kütüphane Haftası nedeniyle TRT Radyo 1’de yayınlanan “Gecenin İçinden” adlı programda Türk Kütüphaneciliğinin tarihi, önemli örnekleri, kütüphanelerin sosyo-kültürel ve akademik hayattaki yeri ve önemi ile gelecekte kitap ve kütüphanenin bilginin toplumsallaşmasındaki rolü üzerine yöneltilen sorulara verilen cevaplardan oluşan söyleşidir

Yapay Zekâ: Disiplinlerarası Yaklaşımlar

This study aims to inform the readers by examining the book “Artificial Intelligence: Interdisciplinary Approaches.” The book focuses on using artificial intelligence in fields such as linguistics, banking, health, law, librarianship, and information science, as well as various activities and themes that arise in connection with it. It is a resource that researchers from different fields, practitioners in various sectors, especially information professionals and students can benefit from

Çeşitli Boyutları ile Okul Kütüphaneleri

This paper aims to review the book titled “School Libraries Along with Their Various Dimensions” edited by Güler Demir and Burak Savaş Sarıçoban. School libraries are a genre that has been the subject of special studies in the field of librarianship. This book consists of 7 studies on school libraries. National developments, international studies and innovative services related to school libraries are discussed in the book

Cumhuriyet’in 100. Yılında Türk Kütüphaneciliği Sempozyumu Kapsamında Anıtkabir Özel Defteri Yazısı

Aziz Atatürk,Emperyalistlere karşı dünyanın en haklı, en meşru bağımsızlık savaşını vererek kurduğun Cumhuriyetin 100. Yılını kutluyoruz. Bulunduğumuz coğrafya ve karşı devrimcilerin saldırılarına rağmen, Cumhuriyet hala ayaktaysa bu devrimlerin ve cumhuriyetin temellerinin ne kadar sağlam atıldığının yadsınamaz bir kanıtıdır

Türkiye’de Kütüphane Hizmetlerine Yönelik Çevrim İçi Şikâyetlerin İncelenmesi: sikayetvar.com Örneği

Amaç: Bu çalışmanın amacı; hemen tüm sektörlerde müşteri algısının belirlenmesinde her geçen gün daha önemli hâle gelen şikâyet mekanizmasını dikkate alarak, Türkiye’de kütüphane ve kütüphane hizmetleri hakkında sikayetvar.com portalı üzerinden yapılan şikâyetleri analiz etmektir. Yöntem: Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmış, çalışmanın verileri sikayetvar.com portalı üzerinden toplanmıştır. Bu kapsamda portaldaki Haziran 2017 ve Mayıs 2022 tarihleri arasında “kütüphane” ifadesi geçen 1256 giriş incelenmiştir. Ön değerlendirme sonucunda araştırmanın kapsamına uygun olduğu belirlenen 493 giriş araştırmaya dâhil edilmiştir. Verilerin analizi MAXQDA nitel araştırma programı ile yapılmıştır. Bulgular: Verilerin analizi sonucunda portalda en çok belediyelere bağlı kütüphanelere yönelik şikâyetlerin yer aldığı tespit edilmiştir. Ardından sırasıyla şikâyetler “diğerleri”, “üniversite kütüphanesi”, “halk kütüphanesi”, “okul kütüphanesi” ve “derleme kütüphanesi” başlığı altında toplanmıştır. Şikâyetler her kütüphane türü başlığı altında personel, hizmetler, yönetim, fiziksel koşullar ve dış faktörler olarak oluşturulan ana temalar altında alt temalarla sınıflanmıştır. Sonuç: Kütüphanelere ilişkin şikâyetlerin yoğunluğu hizmetlere yönelik bazı olumsuzlukları daha belirgin olarak ortaya koyarken, kütüphane yönetiminden beklentileri olan, ilgili ve hizmetlerde iyileşme talep eden kullanıcı kitlesinin varlığına da işaret etmektedir. Araştırma sonucunda şikâyetlerin en çok “kütüphane personelinin tutum ve davranışları” (%16) hakkında olduğu tespit edilmiştir. Şikâyet metinleri, kullanıcıların çevrim içi ortamda şikâyette bulunmadan önce doğrudan ilgili kuruma yaptığı şikâyetler neticesinde sonuç alamaması nedeniyle çevrim içi platforma yöneldiği sonucunu da ortaya koymaktadır. Ayrıca araştırmada sınırlı sayıda yeni hizmet talebi ve kurumların şikâyetlere karşılık bilgilendirme ve/veya cevap niteliğindeki geri bildirimi tespit edilmiştir. Özgünlük: Literatürde kullanıcı memnuniyeti hakkında yapılan çeşitli çalışmalar yer almaktadır. Bu araştırmayı daha önce yapılan çalışmalardan farklı kılan en temel özellik, incelenen şikâyetlerin tamamının, kütüphane kullanıcısı olduğu anlaşılan bireylerin bire bir yaşadığı ve kendi ifadeleriyle aktardığı gerçek olaylara dayanan değerlendirmeler olması ve şikâyet mekanizmasında her geçen gün daha etkili ve öncelikli hâle gelen çevrim içi ortamda yapılan şikâyetler olmasıdır

Veri Olarak Kültürel Miras Koleksiyonları

Amaç: Günümüzde dijital insani bilimler araştırmalarında kullanılan ana veri/bilgi kaynakları dijital ortama aktarılmış çözünürlüğü yüksek belgeler ve verilerden oluşan koleksiyonlar ile bu koleksiyonlara ait makinece okunabilir ve işlem yapılabilir üstverilerdir. Bu araştırmanın amacı dijital insani bilimler araştırmacılarının “veri olarak koleksiyonlara” yönelik ihtiyaç ve beklentilerini ve kültürel bellek kurumlarının bu ihtiyaç ve beklentileri ne ölçüde karşıladıklarını saptamaktır. Yöntem: Araştırma kapsamında nitel yöntemler kullanılmış, 10 dijital insani bilimler araştırmacısı ve 16 kültürel bellek kurumu temsilcisi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılara 20, kurum temsilcilerine 23 soru sorulmuş, tüm görüşme kayıtları çözümlenmiş (transkribe edilmiş) ve MaxQDA nitel veri analiz yazılımı aracılığıyla görüşme kayıtlarının içerik analizi yapılmıştır. Bulgular: Araştırmacılar koleksiyonlara makinece okunabilir ve işlem yapılabilir formatlarda veri setleri halinde erişmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Protokol karşılığında veya talep olduğunda koleksiyonlarını bu şekilde paylaşabilecek az sayıda kurum olsa da henüz hiçbir kurum makinece okunabilir formatlarda ve bilişimsel erişime uygun biçimde dijital koleksiyonlarını hizmete açmamıştır. Kurumların koleksiyonlarını dönüştürmek için nitelikli personele, bütçeye, teknik altyapıya, yönetim desteğine, işbirliğine, zamana ve konuya ilişkin bir rehbere ihtiyaçları bulunmaktadır. Sonuç: Kurumlar, üstverileri düzenlemek, koleksiyonları dijitalleştirmek ve bu koleksiyonları veri olarak koleksiyon yaklaşımına uygun olarak araştırmacıların erişimine açmak için bu konuda farkındalık oluşturmalı, teknik, idari ve maddi yönlerden desteklenmeli ve nitelikli personel yetiştirmelidir. Özgünlük: Bu çalışma hem araştırmacıların hem de kültürel bellek kurumlarının bakış açılarından Türkiye’de veri olarak koleksiyonlar hizmetine yönelik gereksinimleri, beklentileri ve engelleri saptayan ilk araştırmadı

Çocuklar için Bir E-Kitap Uygulaması: TRT Çocuk Kitaplık

Amaç: E-kitap uygulamaları kullanıcıların kitaplara daha kolay ulaşabilmelerini sağlamalarının yanı sıra etkileşim içerme, güncellenebilme ve çoklu ortam özellikleri taşıma gibi avantajlara sahiptir. Ancak özellikle çocuklara yönelik uygulamalarda reklam yoğunluğu, erişim sorunları ve yaş düzeyine uygun olmama gibi özellikler görülebilmektedir. Araştırmada, Türkiye’nin en kapsamlı dijital çocuk kitaplığı olma amacıyla Türkiye RadyoTelevizyon Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından 3-7 yaş grubu çocuklar için geliştirilen TRT Çocuk Kitaplık uygulamasının ve uygulamada okul öncesi dönem çocuklarına yönelik sunulan e-kitapların incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu, TRT Çocuk Kitaplık uygulaması ve uygulamada yer alan 3-5 yaş grubu çocuklara yönelik sunulan 172 etkileşimli e-kitaptan oluşmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından alan yazına dayalı olarak oluşturulan “Etkileşimli E-Kitap Uygulaması Değerlendirme Kriterleri Kontrol Listesi” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Uygulamanın; kontrol listesinde yer alan 41 kriterden 29’unu karşıladığı, 8 kriterin geliştirilebilir nitelikte olduğu, 4 kriterin ise uygulamanın özellikleri arasında yer almadığı görülmüştür. Etkileşimli e-kitapların konularına göre beş kategoride sunulduğu, yaş gruplarına göre sınıflandırıldığı, çoğunun orijinal dilinin Türkçe olduğu ve kitapların sonunda hikâyeyle ilgili çoktan seçmeli soruların ve etkileşimli oyunların yer aldığı saptanmıştır. Uygulamanın ve uygulamada yer alan e-kitapların bazı özelliklerinin kriterler doğrultusunda geliştirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Sonuç: Araştırmada, TRT Çocuk Kitaplık uygulamasının genel ve teknik özellikleri, etik uygunluk, kullanım özellikleri, telif hakları ve ekonomiklik özellikleri bakımından değerlendirildiğinde çoğunlukla istenen niteliklere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak özellikle okul öncesi dönem düşünüldüğünde, uygulamanın ve uygulamada yer alan kitapların bazı özelliklerinin geliştirilmesinin ve uygulamaya birtakım yeni özelliklerin eklenmesinin gerekli olduğu anlaşılmış, söz konusu noktalarla ilgili öneriler sunulmuştur

Editörden

Değerli Okuyucularımız, Türk Kütüphaneciliği dergisi editör kurulu olarak Dergimizin 2023 yılındaki ilk sayısını sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyoruz. Bu sayımızı hepimizi etkileyen kayıpların ve deprem felaketinin yaşandığı bir dönemde hazırladık. Yılın hemen başında Türk Kütüphaneciler Derneği’nde uzun süredir yönetim kurulunda görev yapan Emre Hasan Akbayrak’ı kaybetmenin üzüntüsünü yaşadık. Ardından da ülkemizi derinden sarsan deprem felaketiyle karşılaştık. Sayısı on binlerle ifade edilen vefatların ve enkazlarda yaşanan acının üzüntüsünü derinden hissettik. Birçok yaşam mücadelesini gözlerimiz dolarak, yutkunarak izledik. Bu yüksek vicdan döneminde hemen hepimiz orada olmak, bir işe yaramak, bir işe yaradığımızı hissetmek istedik. Bu dönemde birlik olmanın yanı sıra deprem bölgesinde verilen gezici kütüphane hizmetlerine ve çocuklara yönelik olarak düzenlenen etkinliklere, bir başka ifadeyle kütüphanelerin toplum içerisindeki rollerine de tanık olduk. Adıyaman’da, Gaziantep’te ve Hatay’da görev yapan çok değerli meslektaşlarımızı kaybettik. Hayatını kaybeden tüm meslektaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine ve camiamıza baş sağlığı diliyoruz

Akademik Yazma - Uluslararası Öğrenciler için El Kitabı

This study aims to examine the translation into Turkish from the fourth edition of the book titled “Academic Writing a Handbook for International Students” written by Stephen Bailey. The original of the book was published in 2014, and the publisher of the original edition is Routledge. In the book, Bailey aims to assist undergraduate and graduate students with their academic writing assignments in English. Although the book is aimed at international students and improving their academic writing skills in English, in this Turkish translation, the basic spelling rules are given comparatively for both English and Turkish, and the differences are explained. The book is not only for undergraduate and graduate students but also for articles, assignments, thesis, reports, etc. It is an essential resource for all researchers who want to write scientific and academic writin