1,571 research outputs found

    «A propósito da devastação das nossas matas»: ambientalismo, preservacionismo e Iberismo como crítica à modernidade em Gilberto Freyre (1923-1937)

    Get PDF
    El present article vol debatre el discurs ambiental i ecològic en l’obra de Gilberto Freyre a les dècades de 1920, a través de la seva actuació en el periodisme de Pernambuco, i de 1930, a partir de Casa-grande & Senzala, publicat el 1933, i, sobretot, de Nordeste, llibre de 1937. L’objectiu és investigar el paper que Freyre atribueix a les qüestions ambientals, però articulant-les amb el conjunt més ampli de la seva obra, que està marcada per la defensa del món ibèric i per la crítica a la modernitat occidental. La reivindicació dels tròpics, la visió poètica i empàtica envers el món dels ingenis del Nord-est brasiler, així com la crítica als fabricants moderns són els elements centrals de l’article.This article intends to debate the environmental and ecological discourse on Gilberto Freyre’s work from the 1920’s, by means of his performance in the Pernambuco journalism, and from the 1930’s, based on Casa-grande & Senzala, published in 1933, and, above all, on the 1937 book Nordeste. The goal is to investigate the importance that Freyre gives to environmental questions, but in connection to the broader set of his work, marked by the defense of the Iberian world and the criticism of the western modernity. The valorization of the tropics, the poetic and empathetic vision in regard to the world of northeastern sugar mills, as well as the criticism to modern mill owners are key elements of this article.O presente artigo visa debater o discurso ambiental e ecológico na obra de Gilberto Freyre nas décadas de 1920, por meio de sua atuação no jornalismo pernambucano, e de 1930, a partir de Casa-grande & Senzala, publicado em 1933 e, sobretudo, de Nordeste, livro de 1937. O objetivo é investigar o papel que Freyre atribui às questões ambientais, mas articuladas ao conjunto mais amplo de sua obra, que é marcada pela defesa do mundo ibérico e pela crítica à modernidade ocidental. A valorização dos trópicos, a visão poética e empática frente ao mundo dos engenhos nordestinos, bem como a crítica aos modernos usineiros são os elementos centrais do artig

    Iberismo e luso-tropicalismo na obra de Gilberto Freyre

    Get PDF
    This article discusses the Luso-Tropicalism trend, a subject that moved the thought Gilberto Freyre from the 1940s to the 1960s. The prolifical intellectual production of Prof. Freyre – marked by an approximation with the dictatorship of António Salazar and with the Portuguese effort to maintain colonies in Africa – can only be understood on the basis of a criticism of Western modernity, which Freyre had absorbed from the Spanish thought of the final decades of the 19th and early 20th centuries. Authors such as Miguel de Unamuno, Ángel Ganivet and José Ortega y Gasset reflected on the particularities of Iberian Culture, perceived as basically different from the modern Anglo-Saxon culture. The Iberians, for Gilberto Freyre, and the Portuguese in particular, were capable of understanding the tropics and their people, and were able to live and experience miscigenation and compromise with them. Such an understanding led him to defend, at least in his more ideological moments, as well as to justify Portuguese colonialism, despite the winds of change blowing in favor of decolonization after the end of the Second Word War.O artigo discute o luso-tropicalismo, assunto que mobilizou o pensamento de Gilberto Freyre entre as décadas de 1940 e 1960. A caudalosa produção intelectual gilbertiana – marcada pela aproximação com a ditadura de António Salazar e com o esforço português de manter suas colônias na África – somente é inteligível a partir da crítica à modernidade ocidental que Freyre recolheu do pensamento espanhol de fins do século XIX e princípio do século XX. Autores como Miguel de Unamuno, Ángel Ganivet e José Ortega y Gasset refletiram sobre a especificidade da cultura ibérica, percebendo-a como substancialmente diferente da moderna tradição anglo-saxã. Para Gilberto Freyre, os ibéricos, em particular os portugueses, seriam capazes de compreender os trópicos e as suas gentes e com eles transigir, conviver e miscigenar. Tal entendimento o levou, ao menos nos seus momentos mais ideológicos, a defender e justificar o colonialismo português, apesar dos ventos descolonizadores que sopravam desde o fim da Segunda Guerra Mundial

    Leituras e leitores de Gilberto Freyre

    Get PDF

    Charles Boxer (against Gilberto Freyre): race and racism in the Portuguese Empire or historical erudition against Salazar's regime

    Get PDF
    The purpose of this article is to discuss the emergency of the racial issue in Charles Boxer's perception of the Portuguese Empire. The book Race relations in the Portuguese Colonial Empire, 1415-1825 (1963) opened this new perspective in the work of the British historian. This new insight was set up in disagreement with the ideas of Gilberto Freyre and other scholars connected to Salazar's regime, such as Armando Cortesão. The article intends to investigate and point the controversies among these scholars - taking into account the great issues of the time, such as the African decolonization ­- , which have contributed to bring the notion of race into the center of the 1960's political debate, therefore reverberating in (and changing) the comprehension of the Portuguese Empire in the Modern Age.Le but de cet article est de discuter l'émergence de la question raciale dans l'interprétation de l'Empire Portugais faite par Charles Boxer. Le livre Race relations in the Portuguese Colonial Empire, 1415-1825 (1963) marque la naissance de cette nouvelle perspective dans l'oeuvre de l'historien britannique. Cette interprétation a été construite contre les idées de Gilberto Freyre et des intellectuels proches du salazarisme, comme Armando Cortesão. Notre but est de repérer et d'accompagner les polémiques entre ces intellectuels - à la lumière des grandes questions de l'époque, comme la décolonisation africaine -, qui ont contribué pour amener la race au centre du débat politique des années 1960, ce qui a eu des reflexes sur (et a changé) la compréhension de l'Empire Portugais à l'Âge Moderne.O objetivo deste artigo é discutir a emergência da questão racial na leitura que Charles Boxer fez do Império Português. O livro Race relations in the Portuguese Colonial Empire, 1415-1825 (1963) é o marco dessa nova perspectiva agregada à obra do historiador britânico. Essa interpretação foi construída contra as ideias de Gilberto Freyre e de intelectuais próximos ao salazarismo, como Armando Cortesão. Interessa ao artigo investigar e mapear as polêmicas entre esses intelectuais - à luz das grandes questões da época, como a descolonização africana -, que contribuíram para alçar a raça ao centro do debate político da década de 1960, repercutindo sobre (e alterando) o entendimento do Império Português da Era Moderna.25327

    Os paulistas e os outros: fama e infâmia na representação dos moradores da capitania de São Paulo nas letras dos séculos XVII e XVIII

    Get PDF
    O objetivo deste artigo é rastrear a genealogia de textos em torno da imagem dos antigos moradores de São Paulo nos séculos XVII e XVIII. Nesse período surge uma autêntica “legenda negra”, que associou os paulistas à rebeldia e a mestiçagem indígena (e mesmo judaica), logo, de “sangue infecto”. A imagem de maus súditos e maus cristãos foi criada pelos “outros”, fossem jesuítas espanhóis como Ruiz de Montoya (1585-1652), ou mesmo portugueses, como o padre António Vieira (1608-1697), ou o erudito Rocha Pitta (1660-1738), natural da capitania da Bahia. No final do século, letrados da própria capitania de São Paulo, fundamentalmente Pedro Taques (1714-1777) e frei Gaspar Da Madre de Deus (1715-1800) buscaram desfazer a “lenda negra” e ensejaram outra, “dourada”, apresentando os antigos paulistas em tom heroico, como homens de força e coragem incomum, conquistadores de terras, homens e metais preciosos

    Iberism, tradition and miscegenation: the defence of the old Brazilian Northeast in the early Gilberto Freyre (1920s to 1940s)

    Get PDF
    En este artículo se debate la producción intelectual de Gilberto Freyre entre las décadas de 1920 y 1940. Nuestro objetivo consiste en comprender no solamente las lecturas freyreanas alrededor del iberismo de Miguel de Unamuno, Ángel Ganivet y Ortega y Gasset, sino sobre todo investigar y registrar en la extensa obra de Freyre una continua defensa de la legitimidad histórica de la cultura ibérica que el autor veía amenazada ante la fuerza disgregadora del moderno Occidente industrial, protestante y capitalista.O artigo discute a produção intelectual de Gilberto Freyre entre as décadas de 1920 e 1940. O objetivo é compreender não apenas as leituras freyreanas em torno do iberismo de Miguel de Unamuno, Ángel Ganivet e Ortega y Gasset, mas sobretudo investigar e registrar, na extensa obra de Freyre, uma continuada defesa da legitimidade histórica da cultura ibérica, que o autor via ameaçada ante a força desagregadora do moderno Ocidente industrial, protestante e capitalista. The article discusses Gilberto Freyre’s intellectual production between the 1920s and 1940s. The goal is to understand not only the Freyrean interpretations on the Iberism of Miguel de Unamuno, Ángel Ganivet or Ortega y Gasset, but also investigate and record, on Freyre’s extensive production, a continued defense of the historical legitimacy of the Iberian culture, which he saw threatened by the disaggregative force of the modern, industrial, Protestant and capitalist West

    Gilberto Freyre na Imprensa: a coluna "Pessoas, coisas e animais" na revista O Cruzeiro (1948-1967)

    Get PDF
    O presente artigo pretende discutir a coluna semanal intitulada “Pessoas, coisas e animais”, escrita por Gilberto Freyre e publicada na revista O Cruzeiro entre 1948 e 1967. A partir de Casa-Grande & Senzala (1933), Freyre passou a ocupar um lugar de destaque na vida pública brasileira, com extensa, mas pouco estudada, participação na imprensa, cujo alcance pode ter exercido papel decisivo na difusão de sua interpretação do Brasil. A revista O Cruzeiro (Rio de Janeiro) foi o principal veículo utilizado por Freyre para alcançar grandes públicos, em escala nacional, e por onde foi capaz de rotinizar certa imagem do país, inclusive a tese da democracia racial.This article aims to discuss the weekly column entitled “Persons, things and animals” of the Magazine O Cruzeiro, written by Gilberto Freyre and published between 1948 and 1967. Since Casa-Grande & Senzala (1933), Freyre achieved a prominent place in the Brazilian public life, with an extensive, but poorly studied participation in the press, whose scope may have had a decisive role in the propagation his interpretation of Brazil. The Magazine O Cruzeiro (Rio de Janeiro) was the main channel used by Freyre to reach large audiences, on a national scale, capable of routinizing a certain image of the nation, including the “racial democracy” idea

    Sílvio Romero e Machado de Assis: leituras e dissensos do fim do Oitocentos

    Get PDF
    O objetivo deste artigo é explorar os dissensos no ambiente intelectual do fim do Século XIX, cujo debate girava em torno da literatura e da crítica literária por meio das obras de Machado de Assis e Sílvio Romero. O segundo, um dos principais críticos literários do país, atacou pesadamente a obra de Machado de Assis, já reconhecido como o maior romancista de sua época. O artigo almeja explorar as razões mais profundas da divergência, para além das disputas de espaço e prestígio no interior da República das Letras
    corecore