Zmienność rzeźby terenu w strefie brzegowej na wybranym odcinku Mierzei Łebskiej w latach 2001-2007

Niniejsza praca zawiera charakterystykę ilościową zmienności rzeźby terenu w strefie brzegowej. W latach 2001–2007 na odcinku 250 m strefy brzegowej Mierzei Łebskiej, obejmującym obszar plaży i wału wydmowego, prowadzono pomiary wysokościowe metodą tachimetrii, wykorzystując urządzenie firmy TOPCON GTS 229. Na podstawie danych z pomiarów geodezyjnych stworzono cyfrowe modele terenu. Opierając się na nich, wykonano obliczenia ubytku, dostawy, bilansu i transportu piasku poprzez porównanie wartości rzędnych dla wszystkich możliwych okresów – jednorocznych i wieloletnich (01–04, 01–04, 01–05, 01–06, 01–07, 04–05, 04–06, 04–07, 05–06, 05–07 i 06–07). Średnio w okresach jednorocznych transport objął około 13,3% kubatury powierzchni badawczej, czyli trzy razy więcej niż wynika to z pracy MISZALSKIEGO (1973), analizujacego przede wszystkim duże formy wydmowe. Maksymalnie w okresie jednorocznym, 2004–2005, przemieszczeniu uległo ponad 14,5 tys. m3 piasku na obszarze 2,38 ha, co stanowiło około 20% kubatury powierzchni badawczej. Średnia wartość transportu dla powierzchni 1 m2 zmieniała się od 0,31 m3 w okresie 06–07 do 0,67 m3 w okresie 04–06. Średni bilans ubytku i dostawy dla powierzchni 1m2 zmieniały się odpowiednio od –0,38 m3 w okresie 04–06 do +0,05 m3 w okresie 06–07.5910512

Zapalenia naczyń w etiopatogenezie udaru mózgu

W przebiegu pierwotnych układowych zapaleń naczyń może dojść do wtórnego zajęcia naczyń w ośrodkowym układzie nerwowym. Współistnienie objawów neurologicznych z objawami ogólnymi (gorączka, brak apetytu z utratą masy ciała, męczliwość), a także z objawami zapalenia stawów, zmianami skórnymi lub objawami narządowymi wskazuje na konieczność przeprowadzenia diagnostyki różnicowej pod kątem zapalenia naczyń. Jest to heterogenna grupa chorób, która charakteryzuje się występowaniem zmian zapalnych i martwiczych w ścianie naczyniowej. Istnieje kilka klasyfikacji zapaleń naczyń, obecnie najczęściej stosuje się klasyfikację ustaloną na konferencji w Chapel Hill oraz klasyfikację American College of Rheumatology (ACR). Według kryteriów Chapel Hill Consensus Conference (CHCC ) pierwotne układowe zapalenia naczyń można podzielić na trzy grupy: z zajęciem dużych, średnich i drobnych naczyń. Inny podział wyróżnia zapalenia ziarniniakowe i nieziarniniakowe. Poza pierwotnymi układowymi zapaleniami naczyń można wyróżnić także pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego (PACNS, primary angitis of the central nervous system), które jest rzadkim schorzeniem dotyczącym średnich i drobnych naczyń mózgu, bez objawów zajęcia innych narządów. Najgroźniejszym następstwem zapaleń naczyń jest udar mózgu — niedokrwienny lub krwotoczny, do innych objawów należą między innymi bóle głowy oraz encefalopatia i mielopatia. Polski Przegląd Neurologiczny 2011; 7 (2): 97–10

Children with epilepsy: specific learning difficulties

The problems of children and adolescents with epilepsy pose an important challenge for educational systems around the world. Epilepsy is the most common chronic neurological disease, which occurs in up to 1% of children and adolescents. The largest incidence of onset is from early childhood to adolescence, therefore, mostly the emotional, cognitive and social problems experienced by patients coincide with the school period. It is commonly believed, as indicated by research, that some of the children and adolescents with epilepsy experience learning difficulties and school problems. This article presents the educational problems of a group of patients in Poland with epilepsy and the co-occurring specific difficulties in the acquisition of scholastic skills like dyslexia, spelling disorder or dyscalculia. The work is a review with an analysis of a case study

Efficiency of executive functions and literacy among children with specific language impairment

Recently, extensive studies investigating executive functions in children with specific language impairment (SLI) have been performed. In the present study, we compared the level of executive functions (i.e., inhibitory control and cognitive flexibility) and literacy skills between 53 healthy children and 53 children with SLIs between the ages of 3 and 11 years. The groups were matched by age, gender and parental education level. Executive functions were assessed using the Children Card Sort, and the Literacy Assessment Battery was applied to measure literacy skills. The patients with SLI displayed a significantly lower level of cognitive flexibility than that of the healthy children. No significant differences were observed between the groups in inhibitory control and the majority of literacy skills. The results confirm the hypothesis that patients with SLI experience difficulties in cognitive flexibility.Polish Ministry of Science and Higher Education, under grant no. NN106 047839 en-titled: Construction of tools for psychological assessment of learning readiness of children between the age of 3 and 11

Inclusion of juvenile stages improves diversity assessment and adds to our understanding of mite ecology – A case study from mires in Norway

Arachnid orders, Mesostigmata, Trombidiformes, and Sarcoptiformes, commonly known as ‘mites’, are abundant in mires, both as adults and as juveniles. However, due to the challenges of identification, the juvenile forms are often excluded from analyses. This is the first study in mires that included all three mite orders identified to the species level, including juvenile instars. We aimed to compare how diversity and the response to ecological variables differed if only the adults (ad) vs. the total number of specimens (ad+juv) are considered. Samples of 20 Sphagnum species (five subgenera) were collected and mites were extracted using Berlese funnels. Overall, nearly 60,000 mites were analyzed; of these Mesostigmata made up 1.87% of the total, Trombidiformes −0.27%, and Sarcoptiformes −97.86%. The study revealed 154 species (33 Mesostigmata, 24 Trombidiformes, and 97 Sarcoptiformes), the highest diversity of mites ever reported from mires. The inclusion of juveniles increased observed species richness by 6%, with 10 species (one Mesostigmata, six Trombidiformes, and three Sarcoptiformes) represented only by juvenile forms. Seventeen species are new to Norway (four Mesostigmata, one Sarcoptiformes, and 12 Trombidiformes, including five undescribed species of Stigmaeidae and Cunaxidae). Four of these were represented in the samples only by juveniles. Including the juveniles explained a greater amount of the variability of Trombidiformes (explanatory variables account for 23.60% for ad, and 73.74% for ad+juv) and Mesostigmata (29.23% − ad, 52.91% − ad+juv), but had less of an impact for Sarcoptiformes (38.48% − ad, 39.26% − ad+juv). Locality, Sphagnum subgenus and species, wetness, and trophic state significantly affected the mite communities and should be taken into consideration when studying mires. Since juvenile stages contribute significantly to mite diversity in mires, they should also be included in mite studies in other habitats.publishedVersio

Chemical processing of sewage sludge with a view to their agricultural use. Determination of the effectiveness of methods of hygienization of municipal sewage sludge in terms of its agricultural use, taking into account the presence of selected pollutants in it.

Wydział ChemiiObecne czasy wymuszają na nas coraz większe ukierunkowanie na produkcją opartą na zrównoważonym wykorzystaniu surowców, tworząc gospodarkę obiegu zamkniętego. Powstające nowe technologie ukierunkowują się na wykorzystanie coraz większego strumienia odpadów. Zmniejszające się zasoby surowców kopalnych i koszt ich wydobycia są też czynnikiem znacząco wpływającym na rozwój technologii wykorzystujących odpady z różnych źródeł. Jednym z takich odpadów jest komunalny osad ściekowy powstający w procesie oczyszczania ścieków i niosący ze sobą wiele składników pokarmowych dla upraw roślinnych. Niestety wobec ogólnego wzrostu ilości zanieczyszczeń środowiskowych oraz zagrożeń mikrobiologicznych bezpośrednie użycie osadu ściekowego jest dużym zagrożeniem dla środowiska a poprzez migrację zanieczyszczeń do roślin także dla życia i zdrowia człowieka. W pracy przedstawiono wyniki badań oceny skuteczności przeprowadzanego procesu higienizacji komunalnego osadu ściekowego przeprowadzanego dwoma metodami. Obydwie metody spełniają podstawowy wymóg dalszego ich użycia w rolnictwie tj likwidują zagrożenie biologiczne występujące w osadzie ściekowym. Pierwszą z metod jest proces higienizacji przeprowadzany poprzez traktowanie komunalnego odwodnionego fizycznie osadu ściekowego tlenkiem wapnia, pozwala on na skuteczne, zgodne z aktualnymi wymaganiami uzyskanie zhigienizowanego osadu ściekowego. Drugą badaną metodą jest metoda traktowania osadu ściekowego tlenkiem magnezu a następnie kwasem siarkowym, w metodzie tej produktem reakcji egzotermicznej jest siarczan magnezu, a uzyskana temperatura jest wystarczająca do uzyskania higienizacji osadu ściekowego. Działanie obydwóch tych metod intensyfikowano poprzez użycie nadtlenodisiarczanu. Przeprowadzane badania dotyczyły oceny skuteczności usuwania bądź redukcji ilości zanieczyszczeń będących składnikami osadu ściekowego, a mających wpływ na dalsze jego zagospodarowanie w szeroko pojętym rolnictwie. Badaniami objęto: niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie oraz tzw. mikroplastiki. Po analizie i badaniach literaturowych jako lek będący reprezentantem niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych wybrano diklofenak jako trudno usuwalny i powszechnie stosowany. Badaniami objęto cztery wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne: antracen, benzo[a]piren, fenantren, piren. Spośród metali ciężkich wybrano metale, których maksymalne stężenia w produktach rolniczych zostały określone przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. obowiązujące od 16 lipca 2022. Do badań wpływu higienizacji na mikroplastik użyto jako polimer reprezentujący tą grupę zanieczyszczeń - polichlorek winylu. Przeprowadzone badania wykazały większą skuteczność higienizacji przeprowadzanej przy użyciu tlenku magnezu i kwasu siarkowego, a dodatkowe użycie PDS, spowodowało prawie całkowity rozpad, użytych do testów WWA i leków (diklofenak). Obydwie metody nie spowodowały znacznej redukcji mikroplastiku zawartego w badanym materiale. Przeprowadzono testy w skali laboratoryjnej i półtechnicznej, potwierdzając wyniki prac. Końcowym etapem przeprowadzonych badań było uzyskanie granulatu nawozowego o parametrach fizycznych nieodbiegających od produktów rynkowych.Current times are forcing us to increasingly focus on production based on the sustainable use of raw materials, creating a closed-loop economy. Emerging new technologies are orienting themselves toward the use of an increasing waste stream. Declining fossil resources and the cost of extracting them are also a factor significantly influencing the development of technologies that use waste from various sources. One such waste is municipal sewage sludge, which is produced in the wastewater treatment process and carries with it many nutrients for plant crops. Unfortunately, in view of the general increase in environmental pollutants and microbiological hazards, the direct use of sewage sludge is a major threat to the environment and, through the migration of pollutants to plants, also to human life and health. This paper presents the results of a study to evaluate the effectiveness of the conducted hygienization process of municipal sewage sludge carried out by two methods. Both methods meet the basic requirement for their further use in agriculture, i.e. they eliminate the biological hazard present in sewage sludge. The first method is the hygienization process carried out by treating municipal physically dewatered sewage sludge with calcium oxide, it allows to effectively obtain hygienized sewage sludge in accordance with current requirements. The second method studied is the method of treating sewage sludge with magnesium oxide followed by sulfuric acid, in this method the product of the exothermic reaction is magnesium sulfate, and the temperature obtained is sufficient to achieve hygienization of sewage sludge. The effect of both methods was intensified by using peroxodisulfate. The research carried out concerned the evaluation of the effectiveness of removal or reduction of the amount of pollutants that are components of sewage sludge, and that affect its further management in the wider agriculture. The studies included: non-steroidal analgesics and anti-inflammatory drugs, polycyclic aromatic hydrocarbons, heavy metals and so-called microplastics. After analysis and literature research, diclofenac was chosen as a drug representative of non-steroidal analgesics and anti-inflammatory drugs, as it is difficult to remove and commonly used. Four polycyclic aromatic hydrocarbons were studied: anthracene, benzo[a]pyrene, phenanthrene, pyrene. Among the heavy metals, metals were selected, the maximum concentrations of which in agricultural products were determined by the Regulation of the European Parliament and of the Council (EU) 2019/1009 of June 5, 2019, effective from July 16, 2022. To study the effect of hygienization on microplastics, polyvinyl chloride was used as the polymer representing this group of pollutants. The conducted tests showed greater effectiveness of hygienization carried out with magnesium oxide and sulfuric acid, and the additional use of PDS, resulted in almost complete decomposition, used for testing PAHs and drugs (diclofenac). Both methods failed to significantly reduce the microplastic contained in the test material. Laboratory and semi-technical scale tests were carried out, confirming the results of the work. The final stage of the conducted tests was to obtain fertilizer granules with physical parameters that do not differ from market products.Niniejszą pracę doktorską zrealizowano w ramach programu pt. „Doktorat wdrożeniowy” MNiSW nr 57/DW/2017/01/1 w latach 2017-2022

Chemical processing of sewage sludge with a view to their agricultural use. Determination of the effectiveness of methods of hygienization of municipal sewage sludge in terms of its agricultural use, taking into account the presence of selected pollutants in it.

Wydział ChemiiObecne czasy wymuszają na nas coraz większe ukierunkowanie na produkcją opartą na zrównoważonym wykorzystaniu surowców, tworząc gospodarkę obiegu zamkniętego. Powstające nowe technologie ukierunkowują się na wykorzystanie coraz większego strumienia odpadów. Zmniejszające się zasoby surowców kopalnych i koszt ich wydobycia są też czynnikiem znacząco wpływającym na rozwój technologii wykorzystujących odpady z różnych źródeł. Jednym z takich odpadów jest komunalny osad ściekowy powstający w procesie oczyszczania ścieków i niosący ze sobą wiele składników pokarmowych dla upraw roślinnych. Niestety wobec ogólnego wzrostu ilości zanieczyszczeń środowiskowych oraz zagrożeń mikrobiologicznych bezpośrednie użycie osadu ściekowego jest dużym zagrożeniem dla środowiska a poprzez migrację zanieczyszczeń do roślin także dla życia i zdrowia człowieka. W pracy przedstawiono wyniki badań oceny skuteczności przeprowadzanego procesu higienizacji komunalnego osadu ściekowego przeprowadzanego dwoma metodami. Obydwie metody spełniają podstawowy wymóg dalszego ich użycia w rolnictwie tj likwidują zagrożenie biologiczne występujące w osadzie ściekowym. Pierwszą z metod jest proces higienizacji przeprowadzany poprzez traktowanie komunalnego odwodnionego fizycznie osadu ściekowego tlenkiem wapnia, pozwala on na skuteczne, zgodne z aktualnymi wymaganiami uzyskanie zhigienizowanego osadu ściekowego. Drugą badaną metodą jest metoda traktowania osadu ściekowego tlenkiem magnezu a następnie kwasem siarkowym, w metodzie tej produktem reakcji egzotermicznej jest siarczan magnezu, a uzyskana temperatura jest wystarczająca do uzyskania higienizacji osadu ściekowego. Działanie obydwóch tych metod intensyfikowano poprzez użycie nadtlenodisiarczanu. Przeprowadzane badania dotyczyły oceny skuteczności usuwania bądź redukcji ilości zanieczyszczeń będących składnikami osadu ściekowego, a mających wpływ na dalsze jego zagospodarowanie w szeroko pojętym rolnictwie. Badaniami objęto: niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie oraz tzw. mikroplastiki. Po analizie i badaniach literaturowych jako lek będący reprezentantem niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych wybrano diklofenak jako trudno usuwalny i powszechnie stosowany. Badaniami objęto cztery wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne: antracen, benzo[a]piren, fenantren, piren. Spośród metali ciężkich wybrano metale, których maksymalne stężenia w produktach rolniczych zostały określone przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. obowiązujące od 16 lipca 2022. Do badań wpływu higienizacji na mikroplastik użyto jako polimer reprezentujący tą grupę zanieczyszczeń - polichlorek winylu. Przeprowadzone badania wykazały większą skuteczność higienizacji przeprowadzanej przy użyciu tlenku magnezu i kwasu siarkowego, a dodatkowe użycie PDS, spowodowało prawie całkowity rozpad, użytych do testów WWA i leków (diklofenak). Obydwie metody nie spowodowały znacznej redukcji mikroplastiku zawartego w badanym materiale. Przeprowadzono testy w skali laboratoryjnej i półtechnicznej, potwierdzając wyniki prac. Końcowym etapem przeprowadzonych badań było uzyskanie granulatu nawozowego o parametrach fizycznych nieodbiegających od produktów rynkowych.Current times are forcing us to increasingly focus on production based on the sustainable use of raw materials, creating a closed-loop economy. Emerging new technologies are orienting themselves toward the use of an increasing waste stream. Declining fossil resources and the cost of extracting them are also a factor significantly influencing the development of technologies that use waste from various sources. One such waste is municipal sewage sludge, which is produced in the wastewater treatment process and carries with it many nutrients for plant crops. Unfortunately, in view of the general increase in environmental pollutants and microbiological hazards, the direct use of sewage sludge is a major threat to the environment and, through the migration of pollutants to plants, also to human life and health. This paper presents the results of a study to evaluate the effectiveness of the conducted hygienization process of municipal sewage sludge carried out by two methods. Both methods meet the basic requirement for their further use in agriculture, i.e. they eliminate the biological hazard present in sewage sludge. The first method is the hygienization process carried out by treating municipal physically dewatered sewage sludge with calcium oxide, it allows to effectively obtain hygienized sewage sludge in accordance with current requirements. The second method studied is the method of treating sewage sludge with magnesium oxide followed by sulfuric acid, in this method the product of the exothermic reaction is magnesium sulfate, and the temperature obtained is sufficient to achieve hygienization of sewage sludge. The effect of both methods was intensified by using peroxodisulfate. The research carried out concerned the evaluation of the effectiveness of removal or reduction of the amount of pollutants that are components of sewage sludge, and that affect its further management in the wider agriculture. The studies included: non-steroidal analgesics and anti-inflammatory drugs, polycyclic aromatic hydrocarbons, heavy metals and so-called microplastics. After analysis and literature research, diclofenac was chosen as a drug representative of non-steroidal analgesics and anti-inflammatory drugs, as it is difficult to remove and commonly used. Four polycyclic aromatic hydrocarbons were studied: anthracene, benzo[a]pyrene, phenanthrene, pyrene. Among the heavy metals, metals were selected, the maximum concentrations of which in agricultural products were determined by the Regulation of the European Parliament and of the Council (EU) 2019/1009 of June 5, 2019, effective from July 16, 2022. To study the effect of hygienization on microplastics, polyvinyl chloride was used as the polymer representing this group of pollutants. The conducted tests showed greater effectiveness of hygienization carried out with magnesium oxide and sulfuric acid, and the additional use of PDS, resulted in almost complete decomposition, used for testing PAHs and drugs (diclofenac). Both methods failed to significantly reduce the microplastic contained in the test material. Laboratory and semi-technical scale tests were carried out, confirming the results of the work. The final stage of the conducted tests was to obtain fertilizer granules with physical parameters that do not differ from market products.Niniejszą pracę doktorską zrealizowano w ramach programu pt. „Doktorat wdrożeniowy” MNiSW nr 57/DW/2017/01/1 w latach 2017-2022