Dysproporcje w rozwoju poznawczym i emocjonalno-społecznym a potrzeby uczniów zdolnych

Parents and teachers are struggling with various problems concerning children with high intelligence, outstanding academic abilities, who are usually called gifted children, without consideration that this group also includes children possessing other types of special abilities (e.g. artistic, scientific, leadership). There are many causes of the problems. One of them is asynchronous development of the child prodigies and their unique individual characteristics. Other causes result from external factors. The most important are: diagnostic difficulties leading to erroneous, often late identification of gifted students among peers and neglecting of their needs. Another is insufficient professional knowledge of parents and teachers on the specifics of the development of gifted children, the use of common knowledge to explain the unusual behaviour of these children, depending on the type and level of ability, lack of understanding of their needs and the lack of support that takes into consideration these personal and learning needs. The article focuses on reminding the most common problems in the development and behaviour of gifted children.Rodzice i nauczyciele zmagają się z różnymi problemami dotyczącymi dzieci o dużej inteligencji, wybitnie uzdolnionych akademicko, o których zwykle mówi się jako o dzieciach zdolnych, zapominając, że do tej grupy należą także dzieci dysponujące innymi rodzajami zdolności specjalnych (m.in.: artystycznych, ścisłych, przywódczych). Przyczyn problemów jest wiele. Należą do nich np. asynchroniczny rozwój dzieci wybitnie zdolnych i ich unikalne cechy indywidualne. Inne przyczyny wynikają z czynników zewnętrznych. Do najważniejszych zaliczyć można: trudności diagnostyczne prowadzące do błędnej, często późnej identyfikacji uczniów zdolnych w gronie rówieśników i zaniedbania ich potrzeb. Kolejne to: niedostateczna wiedza profesjonalna rodziców i nauczycieli na temat specyfiki rozwoju dzieci zdolnych, korzystanie z wiedzy potocznej do wyjaśniania nietypowych zachowań tych dzieci w zależności od rodzaju i poziomu zdolności, niezrozumienie potrzeb osobistych i edukacyjnych dzieci zdolnych i brak wsparcia uwzględniającego owe potrzeby. W artykule skoncentrowano się na przypomnieniu najczęściej występujących trudności w rozwoju i zachowaniu dzieci zdolnych

Functionality of the Family System in the Perception of Adolescent Students with Different Levels of Creative Attitudes

The article analyses adolescents’ perceptions of the functionality of the family system (N = 335 persons, age 16–18 years) in the light of different levels of creative and reproductive attitudes. The results showed no significant relationships between a global sense of family functionality and the level of creative and reproductive attitudes of adolescents, but significant negative relationships were obtained between the intensity of family developmental difficulties and nonconformity and heuristic behaviour: components of creative attitude. It was also found that algorithmic behaviour (the cognitive component of reproductive attitudes) positively correlates with family cohesion and mutual understanding: positive dimensions of the functioning of the family system. In turn, conformism correlated with the adolescents' perception of the pathogenic roles of family members. The results obtained justify the need for further research on family determinants of the formation of creative attitudes in adolescents.Pufal-Struzik, Irena: irenapufal; Agnieszka Szewczyk: [email protected], Irena: Department of Psychology, Jan Kochanowski University in Kielce, 11 Krakowska St., 25-029 Kielce, Poland.; Agnieszka Szewczyk, Faculty of Education and Arts, Jan Kochanowski University in Kielce, 6/11 Domaniówka St., 25-413 Kielce, Poland1111913

Parents’ economic migration and the psychological well-being of their Polish children

Aim: The aim of the study was to analyze mental well-being, especially anxiety and a sense of loneliness of Polish children temporarily separated from their parent or parents who are migrating for economic reasons, and children who went abroad with their parents. Methods: Explicit Anxiety Scale was used to measure anxiety “Jaki Jesteś?” (“What are you like?” by Skrzypek and Choynowski) (textbook by Zwierzyńska, Matuszewski, 2007) and the Polish versions of the UCLA Loneliness Scale were used to measure loneliness (by Russell, Peplau, & Cutrona, adapted by Rembowski, 1992). Test results were supplemented with an interview with children. 320 children from different types of migrant families participated in the study. Results: the highest level of anxiety is felt by children temporarily separated from their mother, and children who, together with their parents, went abroad and find it difficult to adapt to the new environment. The duration of emigration was an important factor. Most children in the sample ‒ regardless of the type of migratory family ‒ feel lonely, do not feel strong ties with close relatives, do not feel understood by them, do not feel associated with a peer group. Conclusion: The results of the research indicate the necessity to take actions in the area of institutional and legal as well as psychological support for families and children both in the situation of going abroad and returning from migration. The most important directions of activities concerning the creation of environmental forms of separation compensation and the environmental assistance system for the migration family are indicated at the stage of prevention related to people planning trips

Temperament i motywacja osiągnięć menedżerów

The article analyzes the issue of managers’ temperament and motivation to achieve from a personological perspective. The main research goal was to diagnose the state of psychological properties in the context of variables such as: position held, years of work, and sex of the manager. The research used the questionnaire temperament PTS and the LMI Achievement Motivation Questionnaire. The results gathered in a 216-person group of managers with an average age of 41 were analyzed. The statistical inference allowed the formulation of the following conclusions. There is a relationship between temperament and the motivation behind the manager’s achievements. Temperament is a predictor of the motivation of the manager’s achievements. A chairman, CEO or manager do not differ in temperament, but the manager is less independent than the chairman. With the growing number of years at work, the compensatory effort, taking care of prestige and perseverance are reduced also in the manager’s position. The longer the total seniority, the less satisfaction with the achievements and the lower self-control. As far as temperament is concerned, statistically women show significantly higher level of mobility of nervous processes, and in the scope of achievement motivation – higher enthusiasm for learning and goal orientation. On the other hand, the level of satisfaction with achievements and self-control is statistically significantly higher in male managers. The research results can be used in recruitment as well as for directing the development of the psychological potential of male and female managers.W artykule analizie poddano zagadnienie temperamentu i motywacji osiągnięć menedżerów w ujęciu personologicznym. Głównym celem badawczym była diagnoza stanu właściwości psychologicznych w kontekście takich zmiennych, jak: zajmowane stanowisko, lata pracy, płeć menedżera. W badaniach zastosowano Kwestionariusz Temperamentu PTS oraz Inwentarz Motywacji Osiągnięć LMI. Przeanalizowano wyniki 216-osobowej grupy menedżerów o średniej wieku 41 lat. Analiza statystyczna pozwala na sformułowanie następujących wniosków. Istnieje związek między temperamentem a motywacją osiągnięć menedżera. Temperament jest predyktorem motywacji osiągnięć menedżera. Prezes, dyrektor i kierownik nie różnią się od siebie temperamentem, ale kierownik jest mniej niezależny niż prezes. Wraz z długością ogólnego stażu zawodowego również na stanowisku menedżera zmniejsza się wysiłek kompensacyjny, dbanie o prestiż i wytrwałość. Im dłuższy staż pracy ogółem, tym mniejsza satysfakcja z osiągnięć i samokontrola menedżera. Menedżerki charakteryzuje w zakresie temperamentu istotnie statystycznie wyższy poziom ruchliwości procesów nerwowych, a w zakresie motywacji osiągnięć – wyższy zapał do nauki oraz ukierunkowanie na cel. Natomiast menedżerowie posiadają istotnie statystycznie wyższy poziom satysfakcji z osiągnięć oraz samokontroli. Wyniki badań można wykorzystać zarówno w selekcji, jak i do ukierunkowania rozwoju potencjału psychologicznego menedżerów i menedżerek

Osobowość nauczyciela w ujęciu psychologicznym

The article analyzes the issue of teachers’ personalities in the context of the Big Five theory and the personality component of the creative attitude of nonconformism. The main research goal was to diagnose the current state of teachers’ personalities in the context of variables such as: type of school, years of work, level of career advancement, subject taught, and teacher’s sex. Robert R. McCrae and Paul T. Costa’s NEO-Five Factor Inventory (NEO-FFI) and the Creative Behaviour Questionnaire (CBQ III) were used in the research. The results obtained in a 258-person group of teachers aged 26–60 were analyzed. The statistical inference allowed the formulation of the following conclusions. Moderately intense neuroticism was found in primary and technical school teachers whereas the lowest level of neuroticism was determined in high school teachers. Neuroticism is statistically significantly higher in female teachers. Teachers of vocational subjects have significantly less openness to experience than teachers of humanities. A trainee teacher has a significantly lower level of conscientiousness than a qualified or appointed one. The research results can be used to improve the professional development procedures for teachers.W artykule analizie poddano zagadnienie osobowości nauczycieli w kontekście psychologicznej teorii Wielkiej Piątki oraz osobowościowego komponentu postawy twórczej, jakim jest nonkonformizm. Głównym celem badawczym była diagnoza aktualnej kondycji osobowościowej nauczycieli w kontekście takich zmiennych, jak: typ szkoły, lata pracy, stopień awansu zawodowego, nauczany przedmiot, płeć nauczyciela. W badaniach zastosowano Inwentarz Osobowości NEO-FFI Roberta R. McCrae i Paula T. Costy oraz Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KANH III). Przeanalizowano wyniki 258-osobowej grupy nauczycieli w wieku 26–60 lat. Przeprowadzone wnioskowanie statystyczne pozwoliło na sformułowanie następujących wniosków. Średnie nasilenie neurotyczności mają nauczyciele szkoły podstawowej i technikum, a najniższa neurotyczność występuje u nauczycieli liceum. Neurotyczność jest istotnie statystycznie wyższa u kobiet niż u mężczyzn nauczycieli. Nauczyciele przedmiotów zawodowych mają istotnie mniejszą otwartość na doświadczenie niż nauczyciele przedmiotów humanistycznych. Nauczyciel stażysta posiada istotnie niższe nasilenie sumienności niż nauczyciel dyplomowany i mianowany. Wyniki badań można wykorzystać do usprawnienia procedur rozwoju profesjonalnego nauczycieli

Pedagogiczne i społeczne wsparcie uzdolnionych dzieci i młodzieży

Praca recenzowana / peer-reviewewd pape

Aktywność zawodowa współczesnych kobiet – trudności w realizacji nowych ról i tradycyjnych obowiązków

W artykule dokonano przeglądu badań nad przejawami i trudnościami w aktywności zawodowej współczesnych kobiet. Przedstawiono różnice w realizacji ról zawodowych przez kobiety i mężczyzn z perspektywy wychodzenia przez kobiety poza tradycyjnie przypisane im role żony i matki, a zatem także poza powszechne stereotypowe sądy społeczne dotyczące płci. Wskazano także wiele barier indywidualnych i społecznych w funkcjonowaniu zawodowym kobiet, w samozatrudnieniu (podejmowaniu działalności gospodarczej przez kobiety przedsiębiorcze) oraz profesjonalnej działalności twórczej. Znaczna część tych barier ma korzenie nie tylko w biologii mózgu, w genach, ale również wynika z socjalizacji rodzajowej oraz różnych doświadczeń społecznych dziewcząt i chłopców. Dorosłym kobietom utrudniają one samorealizację w rolach: pracownika, przedsiębiorcy, osoby twórczej oraz godzenie ich z rolami rodzinnymi bez doświadczania obaw, wyrzutów sumienia czy niepewności

Creativity as an essential component of students’ competence

Obserwowany od lat stały wzrost zapotrzebowania na jednostki twórcze wynika z faktu, że rozwój każdego kraju w dużym stopniu zależy i będzie zależeć od poziomu wykształcenia, kreatywności i gotowości do szybkiego reagowania na zmiany jego młodych obywateli. Zatem edukacja na wszystkich szczeblach powinna być skierowana na rozwój osobowy ucznia (studenta) i uwzględniać jego podmiotowość (atrybut człowieka jako osoby i podstawowy cel jego rozwoju). W artykule zaprezentowano wyniki wstępnych badań dotyczących poziomu poszczególnych wymiarów postawy twórczej studentów (n=217) z uwzględnieniem różnic płci, aby pokazać, jakim potencjałem kreatywności dysponują. Bazę teoretyczną do analiz stanowi koncepcja postawy twórczej S. Popka (1988, 2001). Badania zrealizowano za pomocą Kwestionariusza Twórczego Zachowania KANH I.The constant growth in the demand for creative individuals, seen lately, stems from the fact that the development of a country largely depends and will depend on the level of young citizens’ education, creativity and willingness to respond quickly to changes. Therefore, education at all levels should be directed at personal development of a learner (a student), and take into account the subjectivity (the attribute of man as a person and the primary objective of their development). The article presents the results of preliminary studies on the level of the individual dimensions of the creative attitude of students (n = 217), taking into account gender differences to show what creative potential they have. The theoretical basis for the analysis is the concept of creative attitude by S. Popek (1988, 2001). The research was carried out by use of KAHN I – Creative Behaviour Questionnaire

CREATIVITY AND STUDENTS’ PROPENSITY TO RISK-TAKING – DIFFERENCES BETWEEN THE GENDERS

The necessity of border crossing and transgression in search for new, non-standard, and innovative solutions have become a norm of modernity. On the other hand, modern transgression activities are immanently characterized by risk, a feature typical of independent, creative, and innovative people. The article presents the results of the study on creativity and risk propensity in male (n = 116) and female students (n = 101). Two psychological tests were used: The Creative Behaviour Questionnaire CBQ I (Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH I) by Popek, used to measure creative or re-creative attitude, and the Risky Behaviour Test (Test Zachowań Ryzykownych – TZR) by Studenski. The aim of the study was to answer the question: Does it occur and what is the relationship between the creative attitude (creativity) and the risk-taking attitude in students? Are there differences between both genders regarding students’ creative attitude and their readiness to engage in risky activities? The study showed, in accordance with the predictions based on the literature, that creative people are more likely to take risks, especially if they are men. Both theoretical and practical consequences of these findings were discussed.Normą współczesności stała się konieczność przekraczania granic przez człowieka i zbiorowości ludzkie, dokonywania transgresji w poszukiwaniu nowych, niestandardowych, innowacyjnych rozwiązań. Natomiast immanentną cechą współczesnych działań trangresyjnych jest ryzyko, do którego zdolny jest człowiek będący podmiotem innowacyjnym, o postawie twórczej, samodzielnym. W artykule przedstawiono rezultaty badania kreatywności i skłonności do ryzyka u studentów (n = 116) i studentek (n = 101). Zastosowano dwa testy psychologiczne: Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH I S. Popka służący do pomiaru postawy twórczej bądź odtwórczej oraz Test Zachowań Ryzykownych (TZR) R. Studenskiego. Celem badania jest odpowiedź na pytanie: Czy występuje i jaką siłę ma związek między postawą twórczą (kreatywnością) i skłonnością do ryzyka u studentów? Czy są różnice płci w postawie twórczej studentów oraz w gotowości do działań ryzykownych? Badanie wykazało - zgodnie z przewidywaniami wyprowadzonymi z literatury przedmiotu – że osoby kreatywne częściej podejmują ryzyko, zwłaszcza jeśli są to mężczyźni. Dyskutowane są zarówno teoretyczne, jak i praktyczne konsekwencje tych ustaleń

The feeling of otherness and loneliness of gifted children

W artykule podjęto problem poczucia samotności u niektórych dzieci zdolnych. Jej przyczyną są ich unikalne cechy indywidualne, np. wysoki poziom intelektu, silna wrażliwość i intensywność przeżywania, niepowtarzalne spojrzenie na zjawiska otaczającego świata, głęboka samoświadomość (samorefleksja i wgląd w siebie), większy zakres wiedzy, odmienne niż u rówieśników sposoby myślenia i wiele innych cech. Wszystkie te właściwości wraz z odmiennymi doświadczeniami społeczno-emocjonalnymi odróżniają te dzieci od rówieśników i powodują wewnętrzne napięcie (jestem „inny”, „obcy”, „odmienny”, „nie pasuję” do grupy). Prowadzi ono do izolacji i osamotnienia. Świadome własnej odmienności dzieci zdolne przeżywają ją bardzo silnie i albo ją ignorują, albo od niej „uciekają w twórczość”. Poczucie niedopasowania do tradycyjnego systemu edukacyjnego, problemy wynikające ze stereotypów w myśleniu nauczycieli o uczniach zdolnych (trudni, kłopotliwi), czasem społeczne upokarzanie z powodu bycia zdolnym wskazują, że część tych dzieci nie ma wsparcia i dobrych warunków do zaspokojenia unikalnych potrzeb edukacyjnych i ma prawo czuć się osamotniona. Ponadto często występujący silny perfekcjonizm prowadzi do trudności adaptacyjnych, do których poza nieśmiałością należą także strach przed negatywną oceną, spadek samooceny, silny lęk społeczny. Warto jednak podkreślić, że takie stany jak: refleksja w samotności, smutek, wycofanie, samotność z wyboru, a nawet nastroje depresyjne mogą również wspomagać rozwój zdolności bądź/i być niezbędne w niektórych fazach procesu twórczego.The article discusses the problem of loneliness of some gifted children. It is caused by their unique individual characteristics, e.g. their high level of intellect, a strong sensitivity and intensity of living, unique look at the phenomena of the surrounding world, a deep self-awareness (self-reflection and insight into each other), a wider range of knowledge, different than their peers’ ways of thinking and many other features. All of these properties together with different social-emotional experiences distinguish these children from their peers and cause internal tension (I’m “different”, “alien”, “weird”, “I do not fit” to the group). It leads to isolation and loneliness. Gifted children, being aware of their otherness, are going through it very strongly and either ignore it or “flee it to creativity.” The feelingof mismatch to the traditional system of education, problems arising from stereotypes in teachers’ thinking of gifted students (difficult, troublesome), sometimes social humiliation because of being gifted, show that some of these children do not have the support and good conditions to meet the unique educational needs and have the right to feel lonely. In addition, severe perfectionism, frequently appearing, leads to difficulties of adaptation, which are beyond shyness also the fear of negative evaluation, decline of self-esteem, and strong social anxiety. It should be noted, however, that states such as the reflection in solitude, sadness, withdrawal, loneliness of choice and even depressive mood can also help develop the abilities or/ and be necessary in certain phases of the creative process