Kobieca starość versus męska starość na podstawie "Dictionnaire comique, satyrique, critique, burlesque, libre et proverbial" Philiberta-Josepha Le Roux z 1786

The Dictionnaire comique, satyrique, critique, burlesque, libre et proverbial by Philibert-Joseph Le Roux, published in 1786, is a dictionary containing fairly extensive lexical material, depicting elderliness in both men and women. This article aims to demonstrate the differences in perception of old age depending on whether it concerns women or men. A visible dichotomy in the manner of speaking about the old age of both genders, as well as their physiology, physical aspects and social role show that old men were treated with a greater tolerance, whereas the female aging process was scorned and ridiculed. An analysis of expressions used to describe old age in both women and men in Le Roux’s dictionary shows that it never constitutes a neutral subject matter, and it is characterised by strong emotional charge, as reflected in expressions referring to this stage of life. On the one hand, its descriptions are vulgar, scornful, and situate old age in contexts where it is ridiculed. On the other hand, however, old age does not condemn people to infirmity: it becomes a time of wisdom and experience. In the linguistic view of the world at the end of the 18th-century in France, the latter, more positive aspect of aging, referred primarily to me

W stronę anafor kolektywnych: analiza relacji asocjatywnej membre/collection w dziełach prozą Christine de Pizan

In the world of text based on subjective perception, thematic progression is not always logical from the point of view of orientation of information. Sometimes, after finishing reading the text seemingly associative structures, as may be observed in the case of collective anaphors based on the member/collection relation, turn out not to be associative structures at all. They refer to the information that has been presented before without continuity of information kept by other anaphors. In the presence of such a structure, it seemed logical to isolate hyperthemes functioning in all the work and not only within individual chapters. Nouns meaning affinity may function in the structure of an associative anaphor if indirectly or directly a collective entity may be found.W świecie tekstu opierającym się na subiektywnej percepcji progresja tematyczna nie zawsze jest logiczna z punktu widzenia orientacji informacji. Zdarza się, że konstrukcje pozornie asocjatywne nie spełniają kryteriów anafory asocjatywnej (przypadek anafor kolektywnych bazujących na relacji membre/collection – element zbioru/zbiór), gdyż nawiązują do informacji przedstawionej wcześniej, bez ciągłości informacyjnej utrzymanej przez inne anafory. Wobec takiej struktury, wydawało się logiczne wyodrębnić hipertematy funkcjonujące na przestrzeni dzieła, a nie tylko w obrębie rozdziałów. Rzeczowniki oznaczające pokrewieństwo, analizowane w dziełach prozą Christine de Pizan, mogą funkcjonować w konstrukcji anafory asocjatywnej, jeśli można znaleźć pośrednio lub bezpośrednio jednostkę nadrzędną – collectif. Podwójna interpretacja anaforyczna referensów le roi/la reine, zarówno kolektywna, jak i funkcjonalna, jest możliwa w przypadku antecedensa implicytnego

Mouvance des manuscrits du Livre du corps de Policie de Christine de Pizan

Cet article a pour l’objet la comparaison de quelques versions des manuscrits du Livre du corps de Policie de Christine de Pizan, qui forment deux groupes: le plus fidèle à l’original, où il existe rarement d’importants désaccords, et moins fidèle, assez éloigné de l’original, les deux contenant non seulement des divergences et différences structurales ou sémantiques, introduites par l’auteur-même, mais aussi des altérations inévitables, dues à l’opération de transcription. Christine de Pizan surveillait le travail des copistes, et ce système lui permettait de repérer d’éventuelles fautes et d’introduire des auto-corrections. Les changements dans les manuscrits concernent la morphosyntaxe (omissions de mots ou de phrases entières, modifications de la structure de phrase), et plus rarement, l’orthographe ou le choix d’un mot plus précis

Sur la technique du style des textes politiques de Christine de Pizan

Cet article est une tentative d’analyser quelques particularités du style des textes politiques de Christine de Pizan. La structure de ses oeuvres doit beacoup à la compilation ; ses ouvrages, dans certains passages, sont constitués de morceaux des textes repris à divers auteurs. Son style paraît un peu lourd et obscurci par des reminiscences, répétitions, phrases trop longues à multiples propositions subordonnées, constructions imbriquées réalisées par compléments et subordonnées conjonctives qui parfois rendent ses textes obscures. Christine utilise aussi des constructions pseudo-latines, formules de notaire, groupements des mots synonimiques deux par deux, constructions à double objet ou à double dépendante substantive, ou mixtes

Les instruments de la cohésion dans « le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V » de l’écrivaine médiévale Christine de Pizan

The article is an attempt of verification of the possibility and of its degree of the analysis of the linguistic tools that determine the text cohesion in political works of a medieval French writer Christine de Pizan (XV c). The cohesion relations depend on various linguistic as well as extralinguistic factors and diaphoric metaphors are one of ways to provide the textual cohesion in an economical manner. The concept of the textual economy is the outcome of linguistic and extralinguistic rules. In the world of the text based on a subjective perception, thematic progression is not always logical from the point of view of information orientation even more so because the compilation structure of the political work of Christine de Pizan opens the opportunities for emergence of unexpected cohesion relations.Cet article est une tentative pour vérifier si la méthodologie moderne de la cohésion textuelle, est pertinente dans le texte de Christine de Pizan où les relations cohésives dépendent de différents facteurs. Puisque les expressions diaphoriques sont un moyen de maintenir et assurer la cohérence du texte d'une façon économique, l'observation de ces facteurs dans le texte médiéval en prose de Christine montre à quel point la diaphore est un phénomène discursif riche et complexe. Le concept d'économie du texte laquelle n'est qu'une moyenne des règles linguistiques et les éléments qui assurent la progression du texte ne constituent qu'un aspect de ce procédé. Dans l'univers textuel, la progression thématique n'est pas toujours «logique» du point de vue de l'orientation informative; il arrive que des constructions, à première vue diaphoriques, qui ne les soient pas dans la saisie globale du texte, parce qu'elles reprennent une information présentée auparavant, sans continuité informationnelle maintenue par d'autres instruments cohésifs. De plus, la structure compilative des œuvres en prose de Christine fait créer «un univers dans l'univers textuel», ouvrant une voie à des liens cohésifs inattendus

Juste roy pensoit comment pourroit avoir aide, non mie asseant tailles grieves, ne dures toultes. A semantic analysis of the mediaeval fiscal vocabulary in the works of Christine de Pizan

Cet article est une analyse des termes liés à la fiscalité médiévale dans les textes de Christine de Pizan Le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V, Le Livre de la Paix et Le Livre du corps de Policie. On aborde la problématique des redevances de toute nature et de la complexité du système fiscal féodal. La richesse des termes fiscaux et l’impr´ecision terminologique qu’elle implique montrent à quel point ce système était compliqué.The purpose of this article is an analysis of the mediaeval fiscal vocabulary in the works of Christine de Pizan, including Le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V, Le Livre de la Paix, and Le Livre du corps de Policie. The topics discussed include the various types of tax and the complexity of the feudal fiscal system. The richness of the fiscal terms and the resulting lack of terminological precision illustrate the extent of the complexity of that system.m. [email protected] Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieAncelet-Netter D., 2010, La dette, la dîme et le denier. Une analyse sémantique du vocabulaire économique et financier au Moyen Âge, Paris, Septentrion.Christine de Pizan, 1404, Le Livre des fais et bonnes meurs du sage Roy Charles V, (1936–40), éd. Suzanne Solente, Paris, Champion (SHF), 2 volumes.Christine de Pizan, 1406–1407, Le Livre du corps de Policie, (1967), éd. Robert H. Lucas, Droz (TLF, 145), Génève.Christine de Pizan, 1412–1413, Le Livre de la Paix (The ‘Livre de la Paix’ of Christine de Pisan), (1958), éd. Charity Cannon Willard, ’s-Gravenhage, Mouton.Dupont-Ferrier G., 1928, «Histoire et signification du mot « aides » dans les institutions financières de la France, spécialement aux XIVe et XVe siècles », Bibliothèque de l’École des Chartres, vol. LXXXIX, pp. 53–69.Finot L., 1889, La dernière ordonnance de Charles V, Bibliothèque de l’École des Chartres, 50.Le Petit Robert, 1992, Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française, Rey A., Rey-Debove J. (dir.), Dictionnaires de Robert, Paris.Mühlethaler J.-C., 2002, « De ira et avaritia ou les faiblesses des grands à l’épreuve de l’actualité », Cahiers de Recherches Médiévales et Humanistes 9, pp. 1–17.Trésor de la Langue Française (TLF), http://atilf.atilf.fr/, consulté le 29.09.2018.1930731

Kobieca starość versus męska starość na podstawie "Dictionnaire comique, satyrique, critique, burlesque, libre et proverbial" Philiberta-Josepha le Roux z 1786

The Dictionnaire comique, satyrique, critique, burlesque, libre et proverbial by Philibert-Joseph Le Roux, published in 1786, is a dictionary containing fairly extensive lexical material, depicting elderliness in both men and women. This article aims to demonstrate the differences in perception of old age depending on whether it concerns women or men. A visible dichotomy in the manner of speaking about the old age of both genders, as well as their physiology, physical aspects and social role show that old men were treated with a greater tolerance, whereas the female aging process was scorned and ridiculed. An analysis of expressions used to describe old age in both women and men in Le Roux’s dictionary shows that it never constitutes a neutral subject matter, and it is characterised by strong emotional charge, as reflected in expressions referring to this stage of life. On the one hand, its descriptions are vulgar, scornful, and situate old age in contexts where it is ridiculed. On the other hand, however, old age does not condemn people to infirmity: it becomes a time of wisdom and experience. In the linguistic view of the world at the end of the 18th-century in France, the latter, more positive aspect of aging, referred primarily to men

An Analysis of the Vocabulary Relating to Wine Drinking, Based on Dictionnaire comique by Ph.-J. Le Roux (1786) and Dictionnaire de l’Académie Française (1798)

The purpose of this article is to present and analyse the terms found in two dictionaries published in the twilight of the 18th century, namely Dictionnaire comique by Philibert-Joseph Le Roux (1786) and Dictionnaire de l’Académie Française (1798), both of which relate to the way that wine is drunk by the French. The plenitude of terms describing the drinking culture, the words for good and bad wine, the effects following wine consumption, the stages of alcohol intoxication, the names for persons consuming alcohol, and the rituals and drinking-related activities is accompanied by the socio-economic panorama. The two dictionaries have different lexicographical assumptions, i.e. while the Le Roux dictionary contains language material which often contradicts the principles of bel usage, the Academy’s dictionary promotes the purity and correctness of the French language. Nonetheless, in most cases they give the same terms and expressions with regard to drinking.Le but de cet article est de montrer et d’analyser un répertoire des termes relatifs aux habitudes de boire du vin des Français à la fin du XVIIIe siècle. L’analyse des données lexicales de deux dictionnaires de différentes conceptions lexicographiques, à savoir Dictionnaire comique, satyrique, critique, burlesque, libre et proverbial de Philibert-Joseph Le Roux de 1786 et Dictionnaire de l’Académie Française de 1798 (5e éd.), montre à quel point boire du vin était une distraction préférée, indépendamment du statut social. On trouve dans ces dictionnaires une surprenante richesse des termes décrivant la culture de la boisson, les types de vin, les rituels qui l’accompagnent, qui sont, dans la plupart des cas, des activités peu subtiles. Cette image précieuse est complétée par les expressions à l’aide desquelles on peut préciser le degré d’ivresse, les effets causés par le vin ; on y trouve aussi une panoplie de comportements après la consommation, une kyrielle de noms pour des vins de catégorie plutôt inférieure

Badania diachroniczne w Polsce. Pamięci Profesora Witolda Stefańskiego (1953-2013)

Niniejszą książkę postanowiliśmy zadedykować wybitnemu romaniście i językoznawcy, ś.p. prof. Witoldowi Stefańskiemu, który podczas pierwszych Spotkań Naukowych Badaczy Historii Języka w Toruniu zechciał reprezentować środowisko naukowe gospodarzy i wygłosił wykład pt. „Miejsce językoznawstwa historyczno-porównawczego we współczesnym językoznawstwie”. Niestety, wykład ten stał się ostatnim pozadydaktycznym wystąpieniem Profesora, gdyż w dwa miesiące później nagle pożegnał ten świat.Mając świadomość tych przemian, zauważając, że coraz więcej badaczy patrzy na języki historyczne przez pryzmat różnych metodologii, często mało ze sobą powiązanych, i ponadto zdając sobie sprawę z partykularyzmu środowiska językoznawców historycznych, przez co wymiana myśli – tak ważna dla rozwoju naukowego, a zwłaszcza dla refleksji metodologicznej – jest utrudniona, w dniach 19-20 kwietnia 2013 roku w Toruniu młodzi językoznawcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zorganizowali pierwsze Spotkania Naukowe Badaczy Historii Języka. Spotkanie to miało na celu zebranie młodych naukowców, zajmujących się szeroko pojętym językoznawstwem historycznym, zarówno w jego ujęciu diachronicznym, jak i synchronicznym, przedstawicieli różnych filologii, korzystających z najróżniejszych metodologii (semantyki redukcjonistycznej, słowotwórstwa gniazdowego, analizy dyskursu, badań fonetycznych itd.), aby mogło się ono stać forum wymiany myśli naukowej, refleksji metodologicznych, spojrzenia na to, co robią koleżanki i koledzy z innych ośrodków akademickich w Polsce. Spotkanie to przyniosło zamierzony efekt. Nie licząc gospodarzy, z całej Polski przyjechało 20 doktorantów i młodych doktorów z 10 różnych uczelni w Polsce. Goście ci reprezentowali różne ujęcia metodologiczne, zajmowali się różnymi językami (byli wśród nich m.in. poloniści, germaniści, romaniści czy latyniści). A o największym sukcesie i potrzebie takich spotkań najlepiej chyba świadczył głos uczestników o konieczności i chęci powtórzenia go w przyszłym roku w kolejnym ośrodku akademickim, co też mamy nadzieję stanie się tradycją. Niniejsza publikacja stanowi materialny i intelektualny ślad po tamtym spotkaniu i doskonale pokazuje, jak zróżnicowane ono było. Mamy jednak nadzieję, że ta książka nie będzie tylko pamiątką po tamtym wydarzeniu, ale stanie się źródłem i namacalnym dowodem na to, w jak różny sposób można mówić o językach historycznych. Z tego też powodu, planując strukturę tej publikacji, odeszliśmy od przyjęcia kryterium metodologicznego (z wyjątkiem rozdziału poświęconego słowotwórstwu gniazdowemu, o czym dalej) czy językowego podziału artykułów na rzecz subdyscyplin językoznawczych, których dotyczą. Dzięki temu osoby zainteresowane badaniem języków historycznych będą mogły porównać różne ujęcia metodologiczne i sposoby badania różnych języków. I tak na początku zajmujemy się refleksjami związanymi z fonetyka historyczną. Piotr Sorbet przybliża nam problem zmian paragogicznych w językach romańskich, a Marek Dolatowski pokazuje, jak zmiany fonetyczne mogą nam pomóc w określeniu pochodzenia etnolektu, w tym przypadku hałcnowskiego. Następnie przechodzimy do części poświęconej morfologii, gdzie Marta Woźnicka przedstawia zmiany w paradygmacie koniugacyjnym od gockiego po współczesną niemczyznę, Karolina Traczyk, wykorzystując metodę przekrojów synchronicznych Bajerowej i badania frekwencyjne, analizuje rozwój form dopełniaczowych w języku polskim na –ów, a Anna Buncler dokonuje metarefleksji na temat przypadków w języku fińskim, analizując gramatyki wydane od XVII wieku po czasy współczesne. W dalszej kolejności prezentujemy część poświęconą słowotwórstwu gniazdowemu. Wyjątkowe wyróżnienie tej metodologii wiąże się z jej elastycznością, przez co wyniki badań osób zajmujących się nią mogą posłużyć zarówno osobom zajmującym się fonologią, morfologią, jak i semantyką. W niniejszej książce badania te prezentują Krzysztof Waśkowski, analizujący polską leksykę animalistyczną, oraz Zuzanna Krótki, którą zajmują leksemy o rdzeniu łacz-/łak-. Najbardziej reprezentatywna jest część poświęcona semantyce historycznej. I tak Dawid Lipiński przedstawia propozycję sposobu definiowania słów i wyrażeń w językach historycznych, pokazując to na przykładzie łacińskiego pius, Ewelina Ładziak boryka się z trudnym zadaniem opisu semantycznego przymiotników związanych z percepcją dotyku, natomiast Natalia Żochowska demonstruje, jak badania historyczne mogą być istotne dla eksplikowania wyrażeń języka współczesnego, co pokazuje na przykładzie wyrażeń z segmentem mimo. Najbardziej zaniedbanym działem językoznawstwa historycznego wydaje się być analiza dyskursu czy też szerzej – semantyka tekstu. W obrębie tej subdyscypliny tylko Małgorzata Posturzyńska-Bosko bada instrumenty spójności tekstu we francuskim dziele „Le livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V” średniowiecznej pisarki Christine de Pizan. Na samym końcu znajduje się część związana z ortografią historyczną; i tak Anna Sawa pokazuje, za pomocą jakich liter były oznaczane samogłoski w „Słoneczniku” Jeremiasza Drexeliusa, natomiast Olga Stramczewska prezentuje na przykładzie edycji fryburskiej „Rozmyślania przemyskiego”, jak różne podejścia edytorów tekstów dawnych mogą zniekształcać obraz składni