The Eurasian School: Between Metaphysics and Science

"Lev Gumiłov was eyewitness of most tragic events that occurred in the 20th-century Russian history. He is believed to have uttered the significant words, so charaeteristic of contemporary Russian nationalism: “If Russia is going to be saved, she can only be saved as the Eurasiatic power and solely through Eurasianism”"(...

Problematyka aksjologiczna w Karcie Narodów Zjednoczonych

"Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad zagadnieniem wartości, ich roli oraz miejsca w podpisanej 26 czerwca 1945 roku w San Francisco Karcie Narodów Zjednoczonych. Na marginesie chciałbym również poczynić kilka uwag ogólniejszej natury nad związkiem pomiędzy moralnością a prawem. Tekst ten oczywiście w żaden sposób nie pretenduje do wyczerpującego przedstawienia tytułowego zagadnienia, chodzi w nim jedynie o wskazanie perspektywy aksjologicznej, jaką odnajdujemy we wspomnianym powyżej dokumencie."(...

O etyce Izydory Dąbskiej

The article presents ethical work of an outstanding representative of the philosophical Lvov-Warsaw School – Izydora Dąmbska. The conviction that philosophy is a science and is axiologically grounded was inherited from her teacher Kazimierz Twardowski. According to this point of view, being a philosopher means realization of both intellectual and moral values.The text gives an insight into the ways Dąmbska understands the term ethics and her notion of the most fundamental terms of axiological ethics: assessment, values, norms. The four distinguished by her issues of scientific ethics: the issue of ethical criteria, sources of morality, moral foundation and range of ethics are also examined. Dąmbska’s achievements in the history of ethics, her reflections on ethics’ independence from religion and on teaching ethics at school are also presented.Artykuł jest prezentacją twórczości etycznej wybitnej przedstawicielki filozoficznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej Izydory Dąmbskiej. Przekonanie o naukowym charakterze filozofii i jej aksjologicznym ugruntowaniu zostało zaszczepione Dąmbskiej przez jej nauczyciela – Kazimierza Twardowskiego. Bycie filozofem, według tej koncepcji, oznacza realizowanie pewnych wartości intelektualnych, ale również moralnych.       W tekście analizuje się sposoby rozumienia przez Dąmbską terminu etyka oraz podstawowe terminy etyki aksjologicznej: wartości, oceny, normy. Omawia się także cztery wyróżnione przez nią, za Kazimierzem Twardowskim, zagadnienia etyki naukowej: zagadnienie kryterium etycznego, źródeł moralności, fundamentu moralnego oraz zakresu etyki. Omawia się także dorobek uczonej z zakresu historii etyki, jej rozważania na temat niezależności etyki naukowej od religii oraz refleksje na temat nauczania etyki w szkole

Ontologia bytu chorego

"Celem artykułu jest uchwycenie ontologicznej struktury bytu ludzkiego jako istoty duchowo-cielesnej. Zanim przystąpimy do dalszych rozważań, spróbujmy dokonać wyjaśnienia kluczowych występujących tutaj pojęć: ontologia oraz byt chory. Termin ontologia ma swoją długą tradycję i trudno podać jakieś jedno satysfakcjonujące wszystkich jego znaczenie. Nazwa ta wywodzi się z języka greckiego (gr. on— byt + logos - nauka, słowo) i oznacza naukę o bycie, czyli o wszystkim, co istnieje. Sam termin pojawił się w literaturze filozoficznej stosunkowo późno, bo dopiero w XVII wieku. Jako pierwszy użył go Rudolf Goclenius w słowniku filozoficznym noszącym tytuł Lexicon philosophicum quo tamąuam clavae philosophiae fors aperiuntur."(...

Andrzej Frycz Modrzewski Współczesne odczytanie myśli społeczno-pedagogicznej

Z przemowy: "W 2003 roku mija 500 lat od urodzin Andrzeja Frycza Modrzewskiego (1503-1572), jednego z najznakomitszych myślicieli społecznych doby renesansu, znakomitego publicysty, chluby polskiego i europejskiego odrodzenia. Z tej okazji Wydział Nauk o Rodzinie Krakowskiej Szkoły Wyższej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego podjął badania nad aktualnością myśli uczonego w czasach współczesnych. Przedstawiana publikacja jest efektem pracy badawczej wykładowców Wydziału Nauk o Rodzinie, podjętych w ramach planów badawczych katedr."(...

Ból i cierpienie

Ze wstępu: "Nie wszystko, co polskie, jest zarazem ogólnoludzkie, ale na pewno wszystko, co ludzkie, jest zarazem polskie. Encykliki Jana Pawła II z całą pewnością miały charakter uniwersalny, wszakże - jak dopatrzył się tego ks. J. Tischner - wywodziły się z polskiego doświadczenia ich Autora. Czegoś, co ogólnoludzkie, nie da się oddzielić od tego, co polskie. Podobnie z europejskością. Oto wiek XIII. W Rzymie pojawiają się zakonnicy św. Ducha, którzy myśl chrześcijańską o miłości bliźniego wprowadzają w czyn. Akceptuje ich papież Innocenty III, upominając, by w Chrystusie widzieli chorego, tak jak w chorym mają widzieć samego Chrystusa. Tenże papież ustanawia im coroczne święto na drugą niedzielę po święcie Trzech Króli. Duchacy są w całej Europie. Wkrótce znajdują się w Polsce, gdzie będą działać przez wieki. W Krakowie mają swój szpital pod wezwaniem św. Ducha."(...

Ból i cierpienie

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationZE WSTĘPU: W tym roku oddajemy do rąk Czytelników szczególnie uroczysty zeszyt cyklicznego wydawnictwa Krakowskiej Szkoły Wyższej „Acta Academiae Modrevianae”, na łamach którego zamieszczamy referaty wygłoszone na jubileuszowej sesji nt. „Ból i cierpienie” w 2007 roku

W poszukiwaniu jakości życia współczesnej rodziny polskiej

Praca recenzowana / peer-reveiwed pape

Państwo i społeczeństwo w XXI wieku. Rodzina wobec zagrożeń XXI wieku

Słowo wstępne: "Książka, którą oddajemy do rąk Czytelnika jest pokłosiem IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Państwo i Społeczeństwo w XXI wieku” zorganizowanej w Krakowie, w dniach 30 maja -1 czerwca 2004 roku przez Krakowską Szkołę Wyższą im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Konferencja ta poświęcona była wielu fundamentalnym, jakże istotnym dla Polski w zjednoczonej Europie kwestiom państwa i jego instytucji, społeczeństwa i jego problemów, w tym problemów rodziny. Dodajmy, rodziny XXI wieku, bo pod takim hasłem odbywały się obrady tej sekcji tematycznej."(...

Dąmbska’s presentation of Ajdukiewicz’s conception of language

Izydora Dąmbska was one of the most outstanding representatives of the Lvov-Warsaw School and a disciple of both the School’s founder Kazimierz Twardowski and Kazimierz Ajdukiewicz. Interest in the School was the result of Twardowski’s program of scientific philosophy, which was adopted by the vast majority of his students. This program assumed that the basic condition for practicing philosophy in a scientific manner is the precise use of language by a philosopher. One of the scholars who devoted most attention to language was Kazimierz Ajdukiewicz. Dąmbska accepted that the philosophical program of the School was opposed to the trend shared by many contemporary schools at the time which belonged to the so called current of linguistic philosophy. According to this trend, language is the only object of philosophical investigation. The analysis of Ajdukiewicz’s concept of language is one of her most interesting achievements in the domain of philosophy of language. This concept, called by Dąmbska ‘the immanent concept of language’, is the basis of Ajdukiewicz’s well-known radical conventionalism