Slavenska mitologija izgubljena u fantastici: književne prilagodbe slavenskih vjerovanja u romanima Andrzeja Sapkowskog i Juraja Červenáka

Slavic myths increasingly survive in people’s consciousness as supernatural elements or as literary characters rather than as real beliefs in their existence. Adult readers in Poland and Slovakia, for example, encounter Slavic supernatural beings in the fantasy literature book series such as Wiedźmin by Andrzej Sapkowski and Černokňažník by Juraj Červenák; however, literature cannot be expected to portray superstitions and demons in the same way as belief legends. Placing Sapkowski’s and Červenák’s works within the context of ethnographically recorded beliefs illuminates various aspects of intercultural and intertextual relationships within the literary setting. This article shows that there are several types of literary adaptation of Slavic myths: adaptation in accordance with folk beliefs, denial of superstitions, incorporating a folk myth in order to create an illusion, and using the name of a demon while also adding characteristics from other sources – especially from popular culture.Slavenski mitovi opstaju u svijesti ljudi manje kao stvarno vjerovanje u njihovo postojanje, a više kao nadnaravni element ili književni lik. Odrasli čitatelj u Poljskoj i Slovačkoj, na primjer, susreće slavenska nadnaravna bića u serijalima knjiga fantastične književnosti Wiedźmin Andrzeja Sapkowskog i Černokňažník Juraja Červenáka. Međutim, ne može se očekivati da književnost prikazuje praznovjerje i demone kao u legendama o vjerovanjima. Postavljanje djela Sapkowskog i Červenáka u kontekst etnografski zapisanih vjerovanja rasvjetljava različite aspekte međukulturalnih i intertekstualnih odnosa u književnom djelu. Ovaj članak pokazuje da postoji nekoliko shema književne prilagodbe slavenskih mitova – prilagodba u skladu s narodnim vjerovanjima, poricanje praznovjerja, ugrađivanje narodnog mita u svrhu stvaranja iluzije i korištenje imena demona, ali dodavanjem osobina iz drugih izvora, posebice iz masovne kulture

Recognition of children on age-different images: Facial morphology and age-stable features

The situation of missing children is one of the most emotional social issues worldwide. The search for and identification of missing children is often hampered, among others, by the fact that the facial morphology of long-term missing children changes as they grow. Nowadays, the wide coverage by surveillance systems potentially provides image material for comparisons with images of missing children that may facilitate identification. The aim of study was to identify whether facial features are stable in time and can be utilized for facial recognition by comparing facial images of children at different ages as well as to test the possible use of moles in recognition. The study was divided into two phases (1) morphological classification of facial features using an Anthropological Atlas; (2) algorithm developed in MATLAB® R2014b for assessing the use of moles as age-stable features. The assessment of facial features by Anthropological Atlases showed high mismatch percentages among observers. On average, the mismatch percentages were lower for features describing shape than for those describing size. The nose tip cleft and the chin dimple showed the best agreement between observers regarding both categorization and stability over time. Using the position of moles as a reference point for recognition of the same person on age-different images seems to be a useful method in terms of objectivity and it can be concluded that moles represent age-stable facial features that may be considered for preliminary recognition

Słownik frazeologiczny z ćwiczeniami dla uczących się języka polskiego jako obcego

Indeks związków frazeologicznych ułożonych według komponentów rozpoczyna się od strony 163.Słownik składa się z dwu części: I. Słownik frazeologiczny dla uczących się języka polskiego jako obcego; II. Ćwiczenia frazeologiczne z komentarzem dla uczących się języka polskiego jako obcego. Na pierwszą składają się: "Uwagi wstępne" (zawierające dokładną charakterystykę zawartości leksykonu, opis sposobu doboru i porządkowania materiału), "Skróty i symbole stosowane w artykułach hasłowych", "Spis pól w układzie tematycznym", "Bibliografia", a także "Słownik frazeologiczny w układzie tematycznym dla uczących się języka polskiego jako obcego" i "Indeks związków frazeologicznych ułożonych według komponentów". Drugą z kolei tworzą ćwiczenia dla uczących się języka polskiego jako obcego ("A1. Zdrowy jak ryba", "A2–B1. Moje miasto", "B2. Z lotu ptaka", "C1. Od A do Z"), a także zestawy zadań dla tłumaczy specjalizujących się w przekładzie polsko-słowackim / słowacko-polskim ("Igraszki z ogniem w przekładzie literackim", "Przekład do tańca i do różańca?").Słownik powstał w ramach projektu Współczesna kultura polska we frazeologii (PJP/PJP/2020/1/00015) finansowanego z Programu Promocja Języka Polskiego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA

The status of forensic anthropology in Europe and South Africa:Results of the 2016 FASE questionnaire on forensic anthropology

International audienc

On Slovak Translations of Wisława Szymborska’s Poems

Artykuł poświęcony jest słowackim przekładom poezji Wisławy Szymborskiej, która w roku 1996 została nagrodzona nagrodą nobla. 20 lat później w języku słowackim ukazały się dwa zbiory polskiej poetki. autorka artykułu podsumowuje wszystkie przekłady poezji Wisławy Szymborskiej, które zostały wydane na Słowacji w postaci książkowej lub w czasopismach od roku 1952, czyli od debiutu poetki. Wiele z wierszy zostało przełożonych na język słowacki kilkakrotnie, w artykule poświęcono więc szczególną uwagę fenomenowi serii translatorskiej. Autorka analizuje i porównuje przekłady w serii trzech różnych wierszy poetki.This paper deals with the Slovak translations of poems by Wisława Szymborska who was awarded nobel Prize in 1996. Twenty years later two collection of her poems were published in the Slovak language. The author of this paper summarized all translations of W. Szymborska’s poems into the Slovak language which have been published in literature magazines as well as books since 1952, the year of the poet’s debut. Since some poems were translated more than once by different translators, the phenomenon of retranslation is also discussed. various translations of three poems are compared and analyzed in the paper as well

Translator’s Footnotes in the Slovak Translation of The Issa Valley by Czesław Miłosz

Przypisy tłumacza zazwyczaj służą do wyjaśnienia czytelnikowi trudnych do przetłumaczenia elementów kultury wyjściowej. W słowackim przekładzie Doliny Issy Czesława Miłosza autor translacji — Miloš Ferko — zastosował 88 przypisów dolnych, które spełniają różne funkcje. Przypisy stanowią dla tłumacza przestrzeń np. do wyjaśniania kontekstu historycznego, elementów topograficznych, lecz także do podania własnej interpretacji oryginału lub do wskazania nawiązań intertekstualnych. Autorka artykułu analizuje przypisy tłumacza pod kątem ich wpływu na czytelnika oraz na odbiór całego przekładu w kulturze docelowej.Translators’ footnotes typically serve as an instrument to explain culture-related expressions that are difficult to transmit through a foreign language. The Slovak translation of The Issa Valley includes eighty eight footnotes from the translator which fulfil a range of functions. The author of this paper categorizes and analyses the footnotes in order to assess their impact, both on the reader and on the perception of the translation by the receiving culture

Climate fiction in academic research and the teaching of literature in university courses

Autorka przedstawia termin climate fiction (fikcja klimatyczna), wskazuje na jego związek z fantastyką naukową i zwraca uwagę na problem ograniczania climate fiction do literatury gatunkowej. Podaje przykłady utworów polskich i słowackich autorów. Wskazując na ekokrytykę jako narzędzie do badania fikcji klimatycznej, ale także literatury związanej ze zmianami klimatu w szerszym rozumieniu, podsumowuje stan badań ekokrytycznych w Polsce i na Słowacji.Zuzana Obertová presents the term climate fiction and points out its relationship to science fiction. She draws attention to the problem of reducing the idea of climate fiction to a type of genre literature. She gives examples of climate fiction by Polish and Slovak authors and presents ecocriticism as a research method for climate fiction as well as climate change literature in a broad sense. She sums up the state of ecocriticism in Poland and Slovakia