Changes of the thermal conditions in the selected polish cities

Opracowanie przedstawia fluktuacje średniej maksymalnej i minimalnej temperatury powietrza w dwóch punktach pomiarowych w Krakowie i w Warszawie (centrum miasta, obszar zamiejski). Zmienność średnich temperatur w stosunku do miesięcznych, maksymalnych i minimalnych wartości przebadano dla pór roku zdefiniowanych w sposób standardowy: zima (grudzień-luty) i lato (czerwieo-sierpień). Przy analizie zmienności wyeliminowano krótkotrwałe fluktuacje poprzez wygładzenie z zastosowaniem metody średnich ruchomych 5-letnich.The paper presents the fluctuation of mean maximum and minimum air temperature of two measurement points in Cracow and Warsaw (city centre, rural area). Variability of mean temperatures in relation to monthly, maximum and minimum values was studied for seasons defined in a standard way: winter (December-February) and summer (June-August). In the analysis of variability, short-term fluctuations have been eliminated by smoothing, using the method of 5-year moving averages

Effect of relief and land use on heat stress in Kraków, Poland

Heat stress in urban areas is controlled mainly by the impact of anthropogenic land use on the active surface heat balance. This paper shows the role of land form superimposed on the land-use impact, using the example of Krakow, Poland. The city is located in a concave land form, on the Wisla (Vistula) River. The automatic measurements of air temperature and humidity were realised in Kraków from April to October, in the years 2010-2012. For the day time conditions, ANOVA test and Tukey’s test showed significant differences in the number of very hot days and number of heat waves, between urban areas in the valley and rural areas, both in the valley and on the slope. For the night time, significant differences were found for the number of tropical nights, not only between urban and rural areas, but also between urban areas located in various landforms and between urban areas in the valley floor and rural areas located in various landforms. Both urban and rural measurement points located in the river valley floor experienced the highest numbers of very hot days, heat waves and extreme air temperature duration. For measurement points elevated about 50 m above the valley floor, the indices’ values were lower by about 50 %

Wypełnianie białych plam : śląska przeciw-historia Szczepana Twardocha

The article attempts to show Szczepan Twardoch’s novel "Drach" as a literary version of the counter-history, which constitute an alternative vision of the past. The theory of counter-history was taken from Michel Foucault’s writings "Society Must Be Defended". By this conception Foucault tried to restore the history of those excluded from the offi cial historical discourse

Artrogrypoza: pre- i postnatalne różnicowanie. Przypadek kliniczny zespołu Pena-Shokeir

Artrogrypoza to grupa objawów, której istotą są wielostawowe przykurcze. Stanowi składową licznych zespołów klasyfikowanych jako między innymi: choroby jednogenowe (autosomalne recesywne, autosomalne dominujące, sprzężone z chromosomem X), aberracje chromosomowe, wady rozwojowe, często związane z czynnikami środowiskowymi. Główną przyczyną jest zmniejszenie ruchów płodu (akinezja płodu) spowodowane czynnikami płodowymi lub matczynymi. Zespół Pena-Shokeir typu I (PSS I) jest rzadką chorobą genetyczną dziedziczoną autosomalnie recesywnie, charakteryzującą się współistnieniem następujących cech: artrogrypozy, dysplazji płuc, makrocefalii, dysmorfii oraz często niskiej masy urodzeniowej. Zespół jest zwykle letalny, do zgonu płodu dochodzi najczęściej wewnątrzłonowo. Opisany przypadek dotyczy noworodka, u którego prenatalnie w badaniu ultrasonograficznym stwierdzono obniżoną aktywność ruchową oraz deformacje kończyn pod postacią przykurczy śródstawowych, obserwowano również mikro- i retrognatię. Na podstawie powyższych objawów wysunięto podejrzenie PSS I. Pomimo pewnych cech zespołu ujawnionych w okresie płodowym pełne różnicowanie oraz postawienie ostatecznej diagnozy było możliwe dopiero po porodzie. Dziecko urodziło się o czasie z prawidłową masą urodzeniową. U noworodka stwierdzono liczne cechy dymorficzne: mikroftalmię, duże, nisko osadzone małżowiny uszne, gotyckie podniebienie oraz mikro- i retrognatię, nadgarstki ustawione zgięciowo w stawach, nachodzące na siebie palce rąk, stopy piętowe. Nie stwierdzono patologii w zakresie układu nerwowego oraz serca. Od urodzenia obserwowano zaburzenia oddychania, w badaniu scyntygraficznym rozpoznano dysplazję płuc. Pomimo leczenia u dziecka rozwinęło się nadciśnienie płucne, które doprowadziło do zgonu w czwartym miesiącu życia. Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 4, 352–35

Wpływ pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne studentów kierunku lekarskiego w Polsce

Introduction: The COVID-19 pandemic had a huge impact on people’s lives, becoming a factor affecting the health and well-being of individuals. The aim of the study was to investigate the relationship between the experiences and feelings accompanying medical students in Poland during the pandemic and the occurrence of anxiety, depression and excessive daytime sleepiness. Material and methods: For this purpose, a questionnaire was designed on the “LimeSurvey” portal. The questionnaire contained 4 parts: questions about personal experiences of the pandemic, Beck depression test, GAD-7 generalized anxiety questionnaire and ESS sleepiness scale. The results collected from I-VI year medical students from 20 medical universities in Poland were processed using the statistical program “Statistica.” 2339 correctly completed questionnaires were obtained. Results: It turned out that 22.6% of the respondents had experienced the death of a loved one during the pandemic, and among 29.9% of the students there were severe cases of the disease in the family. More than 49% of the respondents felt anxiety about the possibility of their loved ones contracting COVID. 19% of respondents had temporarily lost contact with loved ones. The responses significantly correlated with the severity of depression as measured by the Beck scale, increased anxiety on the GAD-7 test and increased sleepiness on the ESS scale. Conclusions: The results of the study indicate the negative impact of the pandemic on the mental health of medicalstudents. For this reason, consideration should be given to providing easy access to specialized psychological helpfor the academic community.Wstęp: Pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na życie ludzi, stając się czynnikiem oddziałującym na zdrowie i samopoczucie jednostek na całym świecie. Celem badania było wykazanie zależności między doświadczeniami i odczuciami towarzyszącymi studentom kierunków lekarskich w Polsce podczas pandemii a występowaniem wybranych zaburzeń psychicznych. Materiał i metody: W celu zebrania danych zaprojektowano ankietę na portalu “LimeSurvey”. Autorski kwestionariusz zawierał 4 części: pytania dotyczące osobistych doświadczeń związanych z pandemią, test na depresję Becka, kwestionariusz lęku uogólnionego GAD-7 oraz skalę senności ESS. Wyniki zebrane od studentów I–VI roku kierunku lekarskiego z 20 uczelni medycznych w Polsce zostały opracowane w programie statystycznym “Statistica”. Uzyskano 2339 prawidłowo wypełnionych kwestionariuszy. Wyniki: Śmierci bliskiej osoby w okresie pandemii doświadczyło 22,6% badanych, a wśród 29,9% studentów w rodzinie wystąpiły ciężkie przypadki choroby. Ponad 49% badanych odczuwało lęk związany z możliwością zachorowania bliskich na COVID. 19% badanych utraciło czasowo kontakt z bliskimi osobami. Wnioski: Uzyskane odpowiedzi istotnie wiązały się z nasileniem depresji mierzonej w skali Becka, podwyższeniem poziomu lęku w teście GAD-7 oraz nasileniem senności w skali ESS. Wyniki badania wskazują, że tocząca się pandemia wywarła negatywny wpływ na zdrowie psychiczne studentów medycyny. W związku z tym należy rozważyć zapewnienie łatwego dostępu do specjalistycznej pomocy psychologicznej dla środowiska akademickiego

The year-long unprecedented European heat and drought of 1540 - a worst case

The heat waves of 2003 in Western Europe and 2010 in Russia, commonly labelled as rare climatic anomalies outside of previous experience, are often taken as harbingers of more frequent extremes in the global warming-influenced future. However, a recent reconstruction of spring-summer temperatures for WE resulted in the likelihood of significantly higher temperatures in 1540. In order to check the plausibility of this result we investigated the severity of the 1540 drought by putting forward the argument of the known soil desiccation-temperature feedback. Based on more than 300 first-hand documentary weather report sources originating from an area of 2 to 3 million km2, we show that Europe was affected by an unprecedented 11-month-long Megadrought. The estimated number of precipitation days and precipitation amount for Central and Western Europe in 1540 is significantly lower than the 100-year minima of the instrumental measurement period for spring, summer and autumn. This result is supported by independent documentary evidence about extremely low river flows and Europe-wide wild-, forest- and settlement fires. We found that an event of this severity cannot be simulated by state-of-the-art climate models

Interdyscyplinarne aspekty nauk o zdrowiu

Praca recenzowana / Peer-reviewed pape

Nursing care of a patient after gastrectomy due to gastric cancer

Wstęp: Rak żołądka jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych o wysokich wskaźnikach śmiertelności. Niejednoznaczne objawy w początkowej fazie choroby skutkują tym, że jest on rozpoznawany często w stadium zaawansowanym. Zabieg chirurgiczny stanowi podstawę postępowania leczniczego, a zakres resekcji żołądka zależny jest od stopnia zaawansowania nowotworu. Specjalistyczna opieka pielęgniarska w okresie okołooperacyjnym pełni znaczącą rolę w procesie leczenia a podjęte interwencje zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych.Cel pracy: Przedstawienie sytuacji zdrowotnej przed zabiegiem oraz opieki nad pacjentem po gastrektomii z powodu raka żołądka poprzez dokonanie oceny stanu bio-psycho-społecznego, rozpoznanie diagnoz pielęgniarskich, wyznaczenie celu, zaplanowanie interwencji, ich realizacja a także ocena efektów pielęgnowania. Materiał i metody: W pracy posłużono się metodą indywidualnego studium przypadku pacjenta po zabiegu całkowitej resekcji żołądka. Wykorzystano techniki: obserwacji, wywiadu, analizy dokumentacji medycznej. Narzędziami badawczymi, których użyto są: historia choroby, karta gorączkowa, karta indywidualnej opieki pielęgniarskiej, karta zleceń pooperacyjnych, indywidualna karta zleceń lekarskich, postępowania przeciwbólowego, wyniki badań laboratoryjnych i diagnostycznych, arkusze stosowanych skal NRS, NRS 2002, MNA.Wyniki: U pacjenta wykonano całkowitą resekcję żołądka z powodu raka. W pracy przedstawiono opiekę nad pacjentem w okresie pooperacyjnym. Rozpoznano obecne i potencjalne diagnozy pielęgniarskie, z których najistotniejszymi były: ból rany operacyjnej, ryzyko powikłań metabolicznych, wodno-elektrolitowych, septycznych i mechanicznych związanych z urazem operacyjnym, niedokrwistością, niedożywieniem, żywieniem dojelitowym i pozajelitowym, ograniczoną aktywną fizyczną oraz deficyt wiedzy na temat postępowania po zabiegu. W drugiej dobie po zabiegu u chorego wystąpiło ryzyko powikłań zapalenia otrzewnej, w związku z obecnością powietrza w drenie zlokalizowanym w okolicy miejsca operowanego. W wyniku stwierdzenia mikroperforacji zastosowano leczenie zachowawcze i antybiotykoterapię. Pacjent został przygotowany do samoopieki przez edukację w zakresie pielęgnacji rany pooperacyjnej oraz żywienia po gastrektomii.Wnioski: Kompleksowa opieka pielęgniarska przede wszystkim skoncentrowała się na udziale w postępowaniu pooperacyjnym oraz niedopuszczeniu do wystąpienia powikłań gastrektomii przez wczesne wykrycie nieprawidłowości. Zrealizowano wszystkie zaplanowane interwencje, dzięki czemu osiągnięto cele poszczególnych diagnoz i zapewniono właściwą opiekę.Introduction: Gastric cancer is one of the most common malignancies with high mortality rates. Ambiguous symptoms are in the initial phase of the disease result in the fact that it is often diagnosed at an advanced stage. The surgical procedure forms the basis of the therapeutic procedure, and the extent of gastrectomy depends on the stage of the cancer. Specialist nursing care in the perioperative period plays a significant role in the treatment process and the interventions taken reduce the risk of postoperative complications.The aim of the work: Presentation of the health situation before surgery and patient care after gastrectomy due to gastric cancer by assessing the bio-psycho-social status, diagnosing nursing diagnoses, setting a goal, planning interventions, implementing them and assessing the effects of nursing.Material and methods: The work uses the method of individual case study of the patient after total gastrectomy. The following techniques were used: observation, intelligence, analysis of medical records. Research tools that used: history of the disease, febrile card, nursing care individual card, post-operative card, individual medical order card, analgesic procedure, laboratory and diagnostic tests, sheets of NRS scales used, NRS 2002, MNA.Results: The patient underwent complete resection of the stomach due to cancer. The work presents care over the patient in the postoperative period. The current ones were recognized and potential nursing diagnoses, the most important of which were: surgical wound pain, risk of metabolic, water-electrolyte, septic and mechanical complications related to surgical trauma, anemia, malnutrition, enteral and parenteral nutrition, limited physical activity and deficit of knowledge about procedure after surgery . On the second day after surgery, the patient had a risk of peritonitis complications due to the presence of air in the drain located in the area of the operated site. As a result of micro-perforation, conservative treatment and antibiotic therapy were used. The patient was prepared for self-care by education in the field of postoperative wound care and nutrition after gastrectomy.Conclusion: Comprehensive nursing care focused primarily on participation in post-operative procedures and preventing complications of gastrectomy by early detection of abnormalities. All planned interventions were implemented, thanks to which the objectives of individual diagnoses were achieved and proper care is provided