Prasa abstynencka w Polsce (1918–1939) źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży

Artykuł stanowi analizę zawartości prasy abstynenckiej okresu międzywojennego w której zamieszczano publikacje poruszające zagadnienia wstrzemięźliwości od alkoholu, i problem alkoholizmu wśród dzieci i młodzieży.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

On the difference equations of two variables

Cząstkowe równania różnicowe o stałych współczynnikach zwykle rozwiązuje się przy pomocy „funkcji tworzących” [2]. W tej pracy pokazujemy jak można stosować dyskretny rachunek operatorów do rozwiązywania równań różnicowych cząstkowych ze stałymi współczynnikami, o dwóch zmiennych. W części 1. i 2. wprowadzamy dyskretny operator (uogólniony ciąg [4]). W części 3. i 4. jest wprowadzony operator przesunięcia. Ten operator jest podstawowym operatorem dyskretnego rachunku operatorów. Ogólne rozwiązanie różnicowego równania jest przedyskutowane w części 5. i 6

Recovery of visual function after endarterectomy - series of cases report

Carotid arteriosclerosis is the main cause of the stroke but it can also lead to ophthalmic symptoms. In this article, we aim to present four patients. All of them had hemodynamically significant but asymptomatic unilateral carotid stenosis and underwent internal carotid endarterectomy. Postoperatively, their visual function improved. Mean deviation in perimetry and values of amplitudes in pattern visual evoked potentials increased. Two patients improved visual acuity; in the other two, it remained stable

Główne idee polskiej typografii funkcjonalnej lat 20. XX wieku na wybranych przykładach

The 20s of the 20th century brought the need for a new graphic style and design. Futuristic literature and poetry made it necessary to create a new typographic layout. Utilitarianism art, “machine logic”, functionalism, a dialogue between art and the present, standardization and mechanization were topics discussed internationally. In Russia constructivism and suprematism were strongly represented, in Germany a new theory of the Bauhaus was created along with new typography. These theories found a fertile ground in Poland, where the concept of unison, “analytical purity” in terms of artistic experimentation, as well as functional typography were among the main goals of graphic design, including poster design. The 20s were also a time when nationalist tendencies in art were criticized, the ideal man was portrayed as an engineer who creates by himself and for whom art is created. In Poland these ideas were developed in circles gathered around such people as Henry Berlewi, Władysław Strzemiński or Mieczysław Szczuka. It was their typographic design that was setting an example and was a plastic model to be followed by designing in the spirit of “modernity” (see Sixth, the sixth «Buchumschlag» 1926 of Strzemiński, the “Albatros” almanac cover from 1923, posters: Have you read the latest issue of the “Road” monthly from 1922/1924, The little musician from 1924, a poster for the Automobile Austro – Daimler exhibition from 1924 by Berlewi, a poster for Hamlet from 1925, and Amnesty for political prisoners from 1926 by Szczuka).This paper presents some of the most prominent personalities of Polish functional typography of the 20s. It outlines their views and theories to present selected typographical projects neglected or overlooked by otherwise rich literature on the subject (e.g. Mieczysław Szczuka’s works). These are excellent examples of principles and rules of design in the spirit of typography of that time.Lata 20. XX w. na świecie to czas, kiedy rodzi się potrzeba stworzenia nowych założeń projektowania graficznego. Futurystyczna literatura i poezja wymuszają konieczność wykształcenia nowego układu typograficznego. Utylitaryzm sztuki, „logika maszyn”, funkcjonalizm, dialog między sztuką a współczesnością, standaryzacja czy mechanizacja – to hasła, wokół których prowadzona jest międzynarodowa dyskusja. W Rosji do głosu dochodzą przedstawiciele konstruktywizmu i suprematyzmu, w Niemczech rozwijana jest teoria Bauhausu i nowej typografii. Myśli te trafiają na podatny grunt w Polsce, gdzie koncepcja unizmu, „laboratoryjnej czystości” w zakresie artystycznych eksperymentów, a także typografii funkcjonalnej są jednymi z głównych założeń sztuki użytkowej, w tym plakatu. Lata 20. XX w. to także czas, kiedy dochodzi do krytyki nacjonalistycznych tendencji w sztuce, a ideałem człowieka staje się inżynier, który sam tworzy i dla którego tworzona jest sztuka. W Polsce myśli te żywo rozwijane są w środowisku osób skupionych wokół takich nazwisk, jak: Henryk Berlewi, Władysław Strzemiński czy Mieczysław Szczuka. To ich projekty typograficzne (m.in. Szósta, szósta <Buchumschlag> z 1926 r. Strzemińskiego, okładka almanachu „Albatros” z 1923 r., plakaty: Czy czytałeś już ostatni numer miesięcznika „Droga” z 1922/1924 r., Mały grajek z 1924 r., plakat wystawy w salonie automobilowym Austro – Daimler z 1924 r. Berlewiego, plakat do sztuki Hamlet z 1925 r. i sztuki Amnestji dla więźniów politycznych z 1926 r. Szczuki) stają się przykładem oraz wzorem plastycznym do naśladowania przez ówcześnie projektujących.Przedmiotem badań prezentowanych w niniejszym tekście jest poznanie wiodących nazwisk w dziedzinie polskiej typografii funkcjonalnej lat 20. XX w., a także ich poglądów oraz teorii na temat projektowania graficznego. Celem zaś artykułu jest zaprezentowanie wybranych projektów typograficznych, które w bogatej literaturze przedmiotu są pomijane (np. twórczość Mieczysława Szczuki) lub zastępowane innymi dziełami, a często stanowią doskonały przykład ilustrujący zasady i reguły projektowania w ówczesnym duchu nowej typografii

Alkoholizm na łamach abstynenckich czasopism lubelskich (1928–1929)

During the partitions in the Polish lands and among the Poles living abroad (inGermanyand theUnited States), at least 25 magazines were published, which, through their titles or subtitles, indicated that they were the abstinent periodicals. They are a valuable but still not fully used source of research on the history of addictions, especially alcoholism. The years 1918–1939 brought the new abstinent periodicals, among which there were two magazines fromLublinon anti-alcohol content, discussed in this article. They appeared on the initiative of the local organizations promoting sobriety among children, youth and teachers, i.e. Blue Youth and the Circle of Teachers of Abstains of theLublinSchool District.W okresie zaborów na ziemiach polskich oraz wśród Polonii za granicą (w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) ukazywało się co najmniej 25 czasopism, które poprzez swe tytuły czy podtytuły wskazują, że są to periodyki abstynenckie. Stanowią one cenne, ale wciąż mało wykorzystane źródło do badań nad historią uzależnień, a zwłaszcza alkoholizmem. Lata 1918–1939 przynoszą nowe abstynenckie periodyki, wśród których znajdują się dwa omówione w niniejszym artykule lubelskie pisemka o treściach antyalkoholowych. Ukazywały się one z inicjatywy miejscowych organizacji popularyzujących trzeźwość wśród dzieci, młodzieży i nauczycieli, czyli Młodzieży Błękitnej oraz Koła Nauczycieli Abstynentów Okręgu Szkolnego Lubelskiego

Polska prasa abstynencka z lat 1905–1914 źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży

Autorka dokonuje szerokiego przeglądu prasy abstynenckiej z lat 1905–1914, która stanowiła cenne źródło informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży. Alkoholizm stanowił w tamtym okresie nie tylko poważny problem moralny i zdrowotny, ale również wychowawczy. Na łamach tych czasopism zwracano uwagę na krzewienie cnoty wstrzemięźliwości od alkoholu wśród najmłodszych.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Periodical publications of the Abstinence Center of the Youth Circles (1925-1931)

Przedmiotem artykułu jest geneza i analiza zawartości dwóch pism abstynenckich, adresowanych do młodzieży i wydawanych w Krakowie periodyków "Wiadomości Abstynenckie" (1925-1926) i "Młodzież Abstynencka" (1927-1931). Jak wykazały badania, były to organy prasowe zorganizowanej w 1925 r. w Krakowie i w kolejnym roku w Poznaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży. Zainicjował ją o. Mieczysław Kuznowicz - duchowny ze zgromadzenia jezuitów i wychowawca zaniedbanej młodzieży robotniczej i rzemieślniczej. Nadrzędny cel tych pism obejmował informowanie czytelników o funkcjonowaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży, która poprzez różnorodną działalność starała się wpłynąć na ograniczenie spożycia alkoholu wśród polskiej młodzieży. "Wiadomości Abstynenckie" i "Młodzież Abstynencka" nie cieszyły się do tej pory większym zainteresowaniem historyków prasy oraz historyków uzależnień. Tekst powstał na bazie analizy zawartości treściowej tych dwóch periodyków oraz na podstawie wybranej literatury przedmiotu. Przeprowadzone analizy potwierdzają słuszność założenia, że omawiane tytuły, obok innych abstynenckich pism tego okresu, aktywnie włączyły się w zwalczanie nałogów, a zwłaszcza alkoholizmu wśród młodych pokoleń Polaków.The subject of the article is the genesis and the content analysis of two abstinence periodicals addressed to the young people and published in Krakow, "Wiadomości Abstynenckie" (1925-1926) and "Młodzież Abstynencka" (1927-1931). These were the press organs of the Abstinence Center of the Youth Circles, organized in 1925 in Kraków and in Poznań the following year. The initiator of the Central Office was Fr. Mieczysław Kuznowicz, the educator of the neglected workers and the craftsmen, a clergyman from the Jesuit congregation. The primary goal of these magazines was to inform the readers about the functioning of the Abstinence Center of the Youth Circles, which through its various activities tried to reduce the alcohol consumption among the Polish youth. "Wiadomości Abstynenckie" and "Młodzież Abstynencka" have been outside of the range of interest of the press and addiction historians. The article presents the results of content analysis of the two eponymous periodicals and on the basis of selected literature on the subject. The conducted analysis confirms the validity of the assumption that the discussed periodicals, along with the other abstinence papers of that period, were the active way of fighting against the addictions, especially alcoholism among the younger generations of Poles

Dociekania filozoficzne… Edmunda Burke’a a problem muzycznej wzniosłości

The paper aims to examine the relationship between musical experience and the category of sublime as formulated in Edmund Burke’s A Philosophical Enquiry into the Sublime and Beautiful. I point out that the sense of hearing is, according to the Anglo-Irish philosopher, the privileged sensory channel to arouse the feeling of sublimity due to the openness of the ear and the immediacy of audial experiences. Unlike sight, hearing is a passive organ, susceptible to the experience of infinity and indeterminacy, rendering the boundary between subject and object abolished. Thereafter, I describe the 18th-century context in which music started to be associated with the sublime prior to Burke. Subsequently, I specify the particular conditions that, according to Burke, must be met in order to define music as sublime. It should be violent, diverse, affective, full of disruptions, and be performed by a powerful instrumental ensemble. I also emphasize the role of shock, abruptness, corporeality, and anticipation in the musical experience. Moreover, I show that Russian romantic symphonic music (Tchaikovsky) carries out the conditions of musical sublimity indicated in Burke’s A Philosophical Enquiry…Celem artykułu jest analiza związków pomiędzy doświadczeniem muzycznym a kategorią wzniosłości sformułowaną w Dociekaniach filozoficznych o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna Edmunda Burke’a. Wskazuję, że zmysł słuchu jest według angloirlandzkiego filozofa uprzywilejowanym kanałem zmysłowym służącym do wzbudzania uczucia wzniosłości z powodu otwartości ucha i bezpośredniości doznań słuchowych. W przeciwieństwie do wzroku słuch jest organem pasywnym, podatnym na doświadczenie nieskończoności i nieokreśloności, powodującym zniesienie granicy między podmiotem a przedmiotem. W artykule opisuję osiemnastowieczny kontekst, w którym muzyka zaczęła być wiązana z wzniosłością jeszcze przed Burke’em. Następnie wymieniam konkretne warunki, jakie muszą zostać według Burke’a spełnione, aby określić muzykę jako wzniosłą. Powinna ona być gwałtowna, różnorodna, afektywna, pełna zakłóceń i wykonywana przez potężny zespół instrumentalny. Podkreślam również rolę wstrząsu, nagłości, cielesności i antycypacji w doświadczeniu muzycznym. Co więcej, wykazuję, że rosyjska romantyczna muzyka symfoniczna (Czajkowski) realizuje wskazane w Dociekaniach filozoficznych warunki muzycznej wzniosłości

Działalność redakcyjno-wydawnicza ks. Henryka Antoniego Szumana na rzecz najmłodszych odbiorców. Na przykładzie „Naszego Przewodnika” (1913–1919)

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Wyznawcy prawosławia w Drugiej Rzeczypospolitej w dyskursie prasowym „Przeglądu Prawosławnego” (1939)

In the 1930s, the Polish-language Orthodox periodicals appeared on the press and the publishing market. Their recipients were the Orthodox believers living mainly in the eastern areas of the Second Polish Republic, and their creators were the Orthodox Polish intelligentsia, including the clergy. One of such magazines was ‘Przegląd Prawosławny’, published from January to August 1939 in Grodno. The editor in charge of the magazine was Fr. Leonidas Kasperski, and the publisher is the Orthodox Scientific and Publishing Institute. The analyzed magazine was partly of the local nature, as a lot of space was devoted to the life and activities of the Orthodox believers from the Nowogródek and Białystok voivodeships. Polish culture, history, language and traditions were promoted in ‘Przegląd Prawosławny’. They wrote about the affairs of the contemporary Church in Poland and around the world, as well as about its dignitaries. The life and activities of the Orthodox Polish patriots from the past eras were described