Stanje pridnenih (demerzalnih) resursa istočne obale Jadranskog mora

Pridneni (demerzalni) resursi predstavljaju jednu od najvažnijih komponenti morskog ribarstva u Jadranskom moru, kako u smislu količine ulova, tako i u njegovoj komercijalnoj vrijednosti. Trenutan ukupan ulov kočarskih organizama u Jadranu kreće se oko četrdesetak tisuća tona, od čega najveći dio ulovi talijanska kočarska flota (preko 85%). Prvim ribarstveno-biološkim istraživanjima u Jadranu smatra se ekspedicija „Hvar“ 1948/49. (Šoljan, 1997) koja je pokrila teritorijalna mora ex-Jugoslavije i Albanije, te najveći dio međunarodnih voda otvorenog Jadrana. Vrijednost ove ekspedicije leži u činjenici kako je ona provedena u vrijeme dok je kočarski ribolov bio u začetcima, ali i zaustavljen zbog ratnih aktivnosti 7-8 godina, te su resursi za vrijeme „Hvar“ ekspedicije bili u nultom stanju („virgin state“) i mogu služiti kao referentna točka za opisivanje kasnijih promjena koje su nastale kao posljedica intenzivne eksploatacije. U novije vrijeme intenziviraju se međunarodna istraživanja pridnenih resursa Jadrana. Istraživanja koja su tema ovog rada obavljena su u okviru međunarodne ekspedicije EU MEDITS u razdoblju od 2005. do 2010. godine u cijelom Jadranskom moru (osim najdubljih dijelova Južnojadranske kotline). Opisano je stanje pridnenih resursa kroz GIS prikaze indeksa biomase (ulov kg/km2) u cijelom Jadranu i to za: ukupan ulov tijekom ekspedicije MEDITS (ribe, rakovi i glavonošci), te za MEDITS ciljane vrste (59 najzastupljenijih vrsta kočarskog ribolova), hrskavičnjače, kao i za gospodarski najvažnije vrste: oslić, trlja blatarica, arbun, kovač, mačka bjelica, škamp i kozica

Procjena populacije škampa - nephrops norvegicus (linnaeus, 1758) u Jadranskom moru alternativnim metodama

Škamp (Nephrops norvegicus) spada u gospodarski najvažnije vrste rakova na području Mediterana i severnoistočnog Atlantika kojeg se godišnje izlovi preko 60000 t. Rasprostranjen je u istočnom Atlantiku i diljem Mediterana od 20 do 800 m dubine. Obitava na muljevitim sedimentima u kojem iskopava karakteristične tunele. Najveća gustoća populacije u Jadranskom moru zabeležena je na području Jabučke kotline, Velebitskom kanalu, Kvarneru i Kvarneriću. U južnom delu Jadrana gustoća populacije je osetno manja. Škamp se u Jadranskom moru intenzivno izlovljava uglavnom povlačnom pridnenom mrežom koćom od strane mnogobrojne ribarske flote svih jadranskih zemalja. Usled toga došlo je do negatvinih promena ukupne biomase, te demografske strukture populacije škampa. Da bi se uspostavilo odgovorno i održivo ribarstvo, te zaštitila populacija škampa provode se brojna istraživanja i monitorinzi, te procene stanja populacije. Ova istraživanja uglavnom se temelje na ribarstveno biološkim metodama kao što su praćenje totalnog ulova, kretanje CPUE ili analitčkih metoda (VPA, LCA and yield-per-recruit analysis). Glavni nedostatak ovih metoda je što se temelje na pretpostavci reprezentativnog uzorkovanja populacija što kod škampa, zbog njegovih bioloških karakteristika, nije slučaj. Obzirom da škamp obitava u tunelima, koje iskopava u sedimentu, on može biti uzorkovan samo kada se nalazi izvan njih, a izlazak varira ovisno o sezoni, dobu dana, veličini, spolu te stadiju zrelosti. Da bi se postiglo reprezentativno uzorkovanje u svrhu dobivanja tačne procene stanja populacije u poslednje vreme sve više se koristi alternativna metoda istraživanja upotrebom povlačne podvodne kamere (UWTV). Ova metoda se zasniva na promatranju morfoloških karakteristika morskog dna da bi se identifikovale vrste koje obitavaju u tunelima na osnovu karkterističnog izgleda otvora tunela. Da bi se tačno idenetifikovala vrsta koja obitava u tunelima treba promatrati oblik, dijametar, razdaljinu, orijentaciju, grupiranje otvora, prisustvo vrste ili tragova te drugih značajnih parametra. Dobivene vrednosti se zajedno sa rezultatima ribarstveno bioloških istraživanja analitičkim metodama preračunavaju se u indeks biomase po površini. Metodologija istraživanja provodi se upotrebom specijalnih podvodnih kamera montiranih na sanje koje se istraživačkim brodom povlače po morskom dnu određenim vremenom i brzinom. Video snimka, zajedno s ostalim zabeleženim oceanografskim podacima, se putem optičkog kabla u realnom vremenu prenosi u kontrolnu jedinicu na brodu. Snimljeni materijal se analizira prema međunarodnom protokolu (ICES) da bi se omogućila ispravna usporedba podataka. UWTV metoda zajedno s drugim ribarstveno biološkim metodama značajno doprinosi sistematskom praćenju stanja i procjene populacije škampa, te uvođenju odgovornog i održivog iskorištavanja bioloških obnovljivih resursa zasnovanog na znanstvenim saznanjima

Projekti međunarodne saradnje u istraživanju Jadranskog mora

Prvi pisani dokumenti o naučnom istraživanju mora se pojavljuju u 16. vijeku i uglavnom se bave morskom dinamikom. Do 1950-ih godina, istraživanja su imala morfološke i sistematske karakteristike i bila su zasnovana na opisu i katalogizaciji vrsta. Moderna istraživanja sa širim implikacijama počinju u drugoj polovini 20. vijeka, nakon Drugog svjetskog rata, sa raznim ribolovnim ekspedicijama baziranim na istraživanju distribucije, biologije, ekologije vrsta, stanje pridnenih zajednica i mogućnosti za njihovu komercijalnu ali održivu eksploataciju. Prva ribarstveno-biološka ekspedicija u Jadranu je bila "HVAR" ekspedicija, organizovana 1948-1949 godine od strane Instituta za oceanografiju i ribarstvo u Splitu. Istraživanje je obuhvatilo većinu otvorenog Jadrana, a glavni cilj ekspedicije je bio da se stekne uvid u kvalitativni i kvantitativni sastav pridnenih zajednica na Jadranu, kao i procjena potencijala za komercijalno iskorištavanje takvih izvora. Od 2001. do 2007. istraživanja pridnenih zajednica su provedena u okviru projekta FAO ADRIAMED. Uz MEDITS program (Međunarodno straživanje pridnenih resursa Mediterana), Europska unija pokrenula je 1994 sveobuhvatno istraživanje pridnenih zajednica Mediterana i Jadrana na kontinentalnom šelfu i kontinentalnom slazu

Rasprostranjenost, brojnost i sastav populacije obične sipe sepia officinalis, linnaeus, 1758, u Jadranskom moru

Sipa, Sepia officinalis, je glavonožac rasprostranjen u istočnom Atlantiku, od Shetlandskog otočja i južne Norveške do sjeverozapadne Afrike, te u Mediteranu. Obitava na svim dubinama do 200 m, ali najviše je zastupljena na dubinama do 100 m. Vrsta je velikog gospodarskog značaja, poglavito za zemlje u području njezine rasprostranjenosti. Izlovljava se većim brojem ribolovnih alata, u gospodarskom ribolovu najviše pridnenom povlačnom mrežom koćom. Ukupni svjetski ulov ove vrste u 2011. godini iznosio je 26 701 t, a u ukupnim ulovima najviše je zastupljen Tunis u Mediteranu. U radu su korišteni podaci istraživanja provedenih u Jadranu u sklopu programa EU MEDITS u razdoblju od 1996. do 2008. godine. Uzorkovanja su provedena na svim koćarskim područjima Jadrana (GSA 17 i GSA18) korištenjem eksperimentalne pridnene povlačne mreže GOC 73, posebno konstruirane za ovaj tip istraživanja. Srednje vrijednosti indeksa biomase i indeksa brojnosti sipe (N/km2 i kg/km2), koji su dobiveni korištenjem “swept area” metode, izračunati su po godinama, po dubinskim stratumima kao i za cijelo razdoblje istraživanja. Srednja vrijednost indeksa biomase i brojnosti ove vrste u Jadranu iznosila je 0,90 kg/km2 i 11,42 N/km2. Analiza raspodjele po dubinama pokazala je da vrsta preferira plitka područja te su srednje vrijednosti oba indeksa bile najviše u dubinskom stratumu 10 do 50 m. Ukupno je analizirano 1069 primjeraka sipe, od toga 500 mužjaka, 352 ženke i 217 jedinki kojima pol nije bilo moguće odrediti. Omjer mužjaka i ženki bio je 1,42, odnosno u uzorcima su dominirali mužjaci što je najvjerojatnije posljedica masovnog pomora ženki nakon razmnožavanja. Raspon dužina plašta lovljenih primjeraka kretao se od 30 do 215 mm, a njihova srednja dužina iznosila je 81,23 mm (st.dev.=33,04). Prosječne godišnje vrijednosti indeksa biomase i brojnosti pokazuju značajne međugodišnje oscilacije što je uobičajeno za kratkoživuće vrste, poput sipe, koje izrazito ovise o uvjetima okoliša. Međutim, kod sipe se uočava i slabi negativni trend indeksa biomase u razdoblju 1996.-2008. godina a takve promjene u populaciji mogu biti posljedica prevelikog ribolovnog napora kojemu je vrsta izložena, posebice uzme li se u obzir i sinergijski učinak većeg broja ribolovnih alata kojima se ova vrsta izlovljava. Stoga je neophodno provoditi monitoring uzimajući u obzir što veći broj relevantnih parametara kao i sve dionike u ribolovu ove vrste radi predlaganja i provođenja mjera kojima će se osigurati dugoročno održivo korištenje ovog važnog ribolovnog resursa u Jadranskom moru

Rasprostranjenost crnog muzgavca (eledone moschata lamarck, 1798) (cephalopoda: octopoda) u jugoistočnom Jadranu

Procijenjene su sezonske varijacije u distribuciji i indeksima brojnosti i biomase crnog muzgavca na Crnogorskom primorju. Najveće vrijednosti zabilježene su u jesen (indeks brojnosti, 405.6 N/km2) i zimu (indeks biomase, 26.0 kg/km2) na dubinama manjim od 50 m, dok su na dubinama od 50 do 100 m za oba maksimumi bili u ljetnom periodu (126.0 N/km2 odnosno 20.3 kg/km2). Crni muzgavac nije nađen na dubinama većim od 100 m. Najveću gustoću naseljenosti pokazao je na području između Budve i Ulcinja na kojima prevladavaju dubine manje od 200 m. Postoje indikacije ograničenih sezonskih migracija, koje mogu biti uzrokovane povećanim dotokom slatke vode Bojanom u jesen i zimu

The Mediterranean deep-water kelp Laminaria rodriguezii is an endangered species in the Adriatic Sea

Acknowledgments Thanks are due to Klaus Lüning for a gametophyte culture of L. abyssalis, and to Britta Schaffelke for a herbarium specimen of L. rodriguezii from the western Mediterranean. We are grateful to the Total Foundation (Paris) for funding this study within the framework of the project “Brown algal ecology and biodiversity in the eastern Mediterranean Sea”, and to the MASTS pooling initiative (Marine Alliance for Science and Technology for Scotland, funded by the Scottish Funding Council and contributing institutions; grant reference HR09011), as well as Croatian Ministry of Science, Education and Sports for supporting project “Benthic communities in the Adriatic Sea (Project ID: 0001005)”. Open access via Springer Compact AgreementPeer reviewedPublisher PD

Patrón de abundancia espacio-temporal de la gamba de altura, Parapenaeus longirostris, y de la cigala, Nephrops norvegicus, en las aguas mediterráneas europeas

The main characteristics concerning the distribution of two of the most important decapod crustaceans of commercial interest in the Mediterranean Sea, the deep-water rose shrimp, Parapenaeus longirostris, and the Norway lobster, Nephrops norvegicus, are studied in the European Mediterranean waters. The study is based on data collected under the MEDITS trawl surveys from 1994 to 2015 from the Gibraltar Straits to the northeastern Levantine Basin (Cyprus waters). The observed differences can be interpreted as different responses to environmental drivers related to the differing life history traits of the two species. In fact, N. norvegicus is a long-living, benthic burrowing species with low growth and mortality rates, while P. longirostris is an epibenthic, short-living species characterized by higher rates of growth and mortality.Se investigaron las características de la distribución de dos de los crustáceos decápodos más importantes a nivel comercial del mar Mediterráneo, la gamba de altura, Parapenaeus longirostris y la cigala, Nephrops norvegicus, en aguas mediterráneas europeas. El presente estudio se basa en datos recopilados en las campañas de pesca experimental de arrastre MEDITS, relizadas de 1994 a 2015 desde el estrecho de Gibraltar hasta la cuenca levantina nororiental (aguas de Chipre). Las diferencias observadas en el patrón de distribución se pueden interpretar como distintas respuestas a factores ambientales relacionados con los diferentes rasgos del ciclo vital de las dos especies. De hecho, N. norvegicus es una especie bentónica de vida larga, con bajas tasas de crecimiento y mortalidad, mientras que P. longirostris es una especie epibentónica de vida corta, caracterizada por tasas más altas de crecimiento y de mortalidad

Report on the STECF Expert Working Group 17-12 Fisheries Dependent Information: ‘New-FDI’

The STECF expert working group (EWG) on Fisheries Dependant Information (FDI) took place in JRC, Ispra from 23 to 27 October 2017 to review the data transmitted by Member States under a new data call (‘New-FDI’). The new data call specification was designed with three broad aims in mind i) Compatibility between the New-FDI data and the data held in the Fleet Economic database. ii) Ability to encompass all EU registered vessels including those from the Mediterranean, Black Sea and external waters fleets. iii) Ability to assess effects of management measures. The main purpose of the EWG was to judge if the call specification was appropriate to accomplish the above aims and to consider any difficulties encountered by member states in fulfilling the data call. Two terms of reference also allowed trial analyses to be conducted of a type relevant to the third broad aim. The EWG addressed all Terms of Reference during the meeting and drew conclusions on the modifications required for the New-FDI data call going forwards. Prior to the EWG it had been agreed by STECF Bureau that the report of the meeting would not be presented to STECF for approval as an STECF report but published separately (as a JRC technical report). This report therefore presents the data, methods observations and findings of an EWG of the STECF but the findings presented in this report do not necessarily constitute the opinion of the STECF or reflect the views of the European Commission and in no way anticipate the Commission’s future policy in this area.JRC.D.2-Water and Marine Resource

Análisis exploratorio de los datos de determinación de edad de Mullus barbatus en el Mediterráneo

The uncertainty in age estimation by otolith reading may be at the root of the large variability in red mullet (Mullus barbatus) growth models in the Mediterranean. In the MEDITS survey, red mullet age data are produced following the same sampling protocol and otolith reading methodology. However, ageing is assigned using different interpretation schemes, including variations in theoretical birthdate and number of false rings considered, in addition to differences in the experience level of readers. The present work analysed the influence of these variations and the geographical location of sampling on red mullet ageing using a multivariate approach (principal component analysis). Reader experience was the most important parameter correlated with the variability. The number of rings considered false showed a significant effect on the variability in the first age groups but had less influence on the older ones. The effect of the theoretical birthdate was low in all age groups. Geographical location had a significant influence, with longitude showing greater effects than latitude. In light of these results, workshops, exchanges and the adoption of a common ageing protocol based on age validation studies are considered fundamental tools for improving precision in red mullet ageing.La incertidumbre en la estimación de la edad mediante la lectura de otolitos puede ser la principal causa detrás de la gran variabilidad existente en los modelos de crecimiento del salmonete (Mullus barbatus) en el Mediterráneo. En la campaña MEDITS, los datos de edad del salmonete se generan siguiendo el mismo protocolo de muestreo y metodología de lectura de otolitos, aunque la asignación de la edad se lleva a cabo usando distintos esquemas para la interpretación de las lecturas, incluyendo variaciones en la fecha teórica de nacimiento y en el número de anillos considerados falsos, además de las diferencias existentes en cuanto al nivel de experiencia de los lectores. En este trabajo, la influencia de las variaciones en los esquemas de interpretación, el nivel de experiencia de los lectores, y la localización geográfica de las muestras, sobre la determinación de la edad en el salmonete se analiza mediante una aproximación multivariante (Análisis de Componentes Principales). La experiencia de los lectores fue el parámetro más correlacionado con la variabilidad. El número de anillos considerados falsos mostró un efecto significativo sobre la variabilidad de los primeros grupos de edad, mientras que su influencia sobre los más viejos fue menor. El efecto de la fecha teórica de nacimiento tuvo poca importancia en todos los grupos de edad. La localización geográfica tuvo una influencia significativa, con la longitud mostrando mayores efectos que la latitud. Teniendo en cuenta estos resultados, los grupos de trabajo e intercambios de otolitos así como la adopción de un protocolo de asignación de edad común basado en estudios de validación de edad, se consideran herramientas fundamentales para mejorar la precisión en la determinación de la edad del salmonete

An Ecosystem Model of Intermediate Complexity to test management options for fisheries: A case study

Reduction of complexity and capacity to evaluate management strategies are important considerationswhen modelling complex ecosystems. Models of Intermediate Complexity for Ecosystem assessments(MICE) achieve this by representing interactions among a restricted number of crucial species in theecosystem considered. MICE applications are question-driven, heavily dependent on available data forconditioning and aimed at addressing tactical issues. Here we present the development of a MICE for thecentral Adriatic Sea. This area is important ecologically and economically because it supports a commer-cial stock of Norway lobster (Nephrops norvegicus), and a nursery ground for European hake (Merlucciusmerluccius), as well as being subjected to high levels of fishing pressure. Here, Italian and Croatian bottomtrawl fisheries mainly target Norway lobster while impacting juvenile hake. Single-species stock assess-ments for the target species indicate fluctuating trends between 2006 and 2013, as do the survey biomasstrends of most of their prey, underlining the need for a multispecies management plan. The diet of the tar-get species were examined and prey items partitioned into four groups. Consumption of prey groups bypredators was modelled using a Holling Type II functional response. A modified biomass dynamic modelwas used to represent the prey dynamics, projecting them into the future for 10 years (2013\u20132022) andtesting different management strategies, including a discard ban. The most effective management optionwas the protection of larger individuals, which led to a clear improvement in the stock abundance andspawning stock biomass of both hake and Norway lobster without significant adverse effects on theirprey. The discard ban scenario appeared to have knock-on effects on both predators and some of theirprey