Ağır petrol-linyit / bitümlü şist karışımlarının yanma etkilerinin belirlenmesi ve alternatif enerji kaynağı olarak kullanabilirliğinin araştırılması

TÜBİTAK TBAG Proje01.05.201

ESKİŞEHİR GRABENİNİN NEOJEN STRATİGRAFİSİ VE SİSMİK YANSIMA ETÜDÜ İLE KÖMÜR ÇÖKELİM ALANININ ARAŞTIRILMASI

Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç Mahallesi ile Ağapınar Köyü’nün kuzeyinde yer alır. Sahada temel kayaçları Paleozoyik yaşlı metamorfitler ve Mesozoyik yaşlı ofiyolitler oluşturur. Temel kayaçları üzerine uyumsuz olarak Miyosen yaşlı çökeller gelir. Miyosen yaşlı çökellerin tabanında çakıltaşı, kumtaşı ve kiltaşından oluşan m1 serisi yer alır. Üzerine gelen m2 serisi, tabandan tavana doğru yer yer çakıllı, yeşil renkli kiltaşı, kömür, gri renkli kumtaşı, koyu gri yeşil renkli silttaşı, bitümlü marn, kiltaşı, kömür ve yeşil renkli kiltaşı, kumtaşı, ince taneli çakıltaşı ardışımından oluşan bir istif sunar. Daha üstte ise, yer yer gözlenen kireçtaşı ve çakıltaşından oluşan m3serisi ile gevşek çakıltaşı, kiltaşı düzeylerinden oluşan Pliyosen yaşlı çökeller yer alır. Neojen yaşlı çökeller ile kaplı olan bölgede stratigrafik istif, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’ne ait ruhsatlarda yapılan araştırma ve rezerv sondajları ile belirlenmiştir. Havzada arazi şartları (ekili alanlar, sulama kanalları, porsuk çayı, demiryolu hattı vs) ve yapılan sondaj lokasyonları dikkate alınarak birbirini kesen iki hat üzerinde yüksek çözünürlüklü sığ sismik yansıma verisi toplanmıştır. Toplanan bu veriler Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Jeofizik Etütleri Dairesi Sismik Etütler Birimi veri işlem merkezinde değerlendirilerek sismik yansıma final kesitleri elde edilmiştir. Elde edilen sismik yansıma kesitleri hatların üzerinden ya da çok yakınından geçen sondaj verileri ile deneştirilmiştir. Sismik kesitler genel olarak ele alındığında tüm kesitler boyunca sürekli olarak izlenebilen yansıma yüzeyi (sarı renkli seviye) sismik temel girişi olarak belirlenmiş olup, sondaj verileri ile yapılan korelasyon sonucunda bu seviyenin ofiyolitlere karşılık geldiği saptanmıştır. Yorumlanmış kesitler üzerinde özellikle sismik temelin basamaklı süreksizlik yüzeyleri ile derinleştiği alanlarda izlenen ve sismik temel yamaçlarına yaslanan yansıma yüzeyleri (yeşil renkli seviyeler) kömür-kil giriş-çıkış zonu olarak belirlenmiş ve bölgede devam eden sondaj çalışmalarından elde edilen veriler ile sismik kesitlerden yapılan jeofiziksel yorumların örtüştüğü ortaya konmuştur

Geological considerations for the economic evaluation of oil shale deposits in Turkey

Geological information is given on four oil shale fields in middle and western Anatolia: Himmetoǧlu, Seyitömer, Beypazari{dotless} and Hati{dotless}ldaǧ. Some petrological, geochemical, Fischer assay and fluidized bed combustion test results for the oil shales are also presented. As a result of economic evaluation, it was concluded that Himmetoǧlu oil shale is the most appropriate for domestic and industrial utilization