Gün öncesi çok amaçlı reaktif güç optimizasyonu

Transmission system operators (TSOs) need to control voltages along the grid to have an economic and reliable system operation. The coordination between the voltage setpoints of power plants, transformer tap positions and switching of shunt elements may be defined as an optimum reactive dispatch problem. This thesis aims to develop an efficient algorithm for the optimum reactive power dispatch problem. The main objective of this problem is the minimization of transmission losses. Due to operational costs of switching equipment of shunt elements and transformer tap changers, TSOs also expect the number of switching of these devices to be minimized. In this study, the minimization of switching of shunt elements and transformer tap changes are included in the objective function. Hence, the problem is formulated as a multi-period and multi-objective optimization problem. The optimum reactive power dispatch problem is a nonlinear and non-convex optimization problem due to the nonlinear power balance constraints. In addition, since the switch statuses of shunt elements and transformer tap positions are integer variables, the problem becomes a mixed integer nonlinear optimization problem (MINLP). Execution time for MINLP problems for large systems become impractical. Moreover, there is no guarantee for convergence. The main difficulty is the integer variables. Hence, in the first stage of the algorithm, the switch statuses of the shunt elements will be determined. Although the transformer tap variables are integer variables, these variables can be linearized without any practical loss of information. In the second stage of the algorithm the problem becomes a nonlinear optimization problem which can be solved using nonlinear interior point algorithm. The developed algorithm has been tested on IEEE 118 bus test network and convergence performance and execution time of the algorithm is considered as applicable for day ahead reactive power optimization.İletim sistem operatörleri ekonomik ve güvenli bir sistem işletmesi için şebekede gerilimleri kontrol etme ihtiyacı duymaktadır. Santral gerilim ayar değerleri, trafo kademe değerleri ve şönt ekipman anahtarlamalarının koordinasyonu bir optimum reaktif güç tevzi problemi olarak tanımlanabilir. Bu tez, optimum reaktif güç tevzi problemi için bir etkin bir algoritma geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu problemin temel amacı iletim kayıplarının en aza indirilmesidir. Şönt elemanların anahtarlama ekipmanlarının ve trafo kademe değiştiricilerinin işletme maliyetleri nedeniyle, iletim sistemi operatörleri bu cihazların anahtarlama sayısının en aza indirilmesini beklemektedir. Bu çalışmada şönt elemanların anahtarlama sayıları ve trafo kademe değişimlerinin en aza indirilmesi amaç fonksiyonuna dahil edilmiştir. Bu nedenle, problem, çok dönemli ve çok amaçlı bir optimizasyon problemi olarak formüle edilmiştir. Optimum reaktif güç tevzi problemi, doğrusal olmayan güç dengesi kısıtları nedeniyle doğrusal olmayan ve dışbükey olmayan bir optimizasyon problemidir. Ayrıca, şönt elemanlarının anahtarlama durumları ve trafo kademe konumlarının tamsayı değişkenler olması sebebiyle, problem karışık tam sayılı doğrusal olmayan bir optimizasyon problem (MINLP) haline gelmektedir. Büyük sistemler için MINLP problemlerinin çözüm süresi uygulanamaz hale gelmektedir. Ayrıca, problemin yakınsama garantisi de olmamaktadır. Bu problemlerde başlıca zorluk tamsayı değişkenlerdir. Bu nedenle, ilk aşamada şönt elemanlarının anahtarlama durumları belirlenecektir. Trafo kademe değişkenleri tamsayı olmasına rağmen, bu değişkenler herhangi bir pratik bilgi kaybı olmadan doğrusallaştırılabilir. İkinci aşamada, problem interior point algoritması ile çözülebilen bir optimizasyon problemi haline gelir. Geliştirilen algoritma IEEE 118 bara test şebekesinde test edilmiş ve algoritmanın yakınsama performansı ve yürütme süresi, gün öncesi reaktif güç optimizasyonu için uygulanabilir olarak kabul edilmiştir.Ph.D. - Doctoral Progra

Motivation And Barriers of Pre-Service Science Teachers About Outdoor Education

The purpose of the present study was to investigate pre-service science teachers’ (PST) motivation and barriers about outdoor education (OE). 181 pre-service science teachers participated in Turkey in the study. The survey research design was used, and the survey included closed-ended and open-ended questions. Data were collected by using the “Outdoor Setting Questionnaire,” which was developed by Ernst and Tornabene (2012). Data were analyzed by using quantitative and qualitative analysis methods. The responses to open-ended questions were analyzed qualitatively first, and then the data were transformed into quantitative data. Descriptive statistics analysis showed tendencies of PST’ motivation and barriers about OE. While major barriers were lack of parental support and problems caused by parents, difficulties in providing transportation, and arising safety concerns, the most frequent motivations were found as attaining hands-on learning, gaining physical/health benefits, and reaching variety of materials found in the nature

Toprakhisar Höyük ve Tell Atçana’da Orta Tunç Çağı Hayvancılık Temelli Geçim: Bir Zooarkeolojik Çalışma

This thesis examines the contribution of animal subsistence patterns at Middle Bronze Age Toprakhisar Höyük and Tell Atchana to understanding socio-economic dynamics and key historical events of the period: the abandonment of Toprakhisar Höyük and the destruction of Alalakh by the Hittites. By analyzing species diversity, skeletal representation, and demographic profiles, central dietary species are identified alongside evidence of variation in animal use and consumption practices across chronological phases, which may reflect both local adaptations and broader inter-site interactions. Comparisons between the two sites reveal a mixed subsistence strategy at Toprakhisar Höyük, involving domesticates (caprines, pigs, cattle) and wild animals, and a more specialized caprine-focused exploitation approach at Tell Atchana, potentially confirming their center-periphery roles within the Syro-Anatolian region.Bu tez, Orta Tunç Çağı Toprakhisar Höyük ve Tell Atçana'daki hayvansal geçim kalıplarının sosyo-ekonomik dinamikleri ve dönemin temel tarihi olaylarını anlamadaki katkısını inceler: Toprakhisar'ün sonlanması ve Hititler tarafından Alalah'ın yıkılması. Tür çeşitliliğini, iskelet temsilini ve demografik profilleri analiz ederek, merkezi diyet türleri, kronolojik evreler boyunca hayvan kullanımı ve tüketim uygulamalarındaki çeşitliliğe dair kanıtlarla birlikte belirlenir; bu, hem yerel adaptasyonları hem de daha geniş alanlar arası ilişkileri yansıtabilir. İki alan arasındaki karşılaştırmalar, Toprakhisar Höyük'te evcil (keçiler, domuzlar, sığırlar) ve yabani hayvanları içeren karma bir geçim stratejisinin, Tell Atçana'da ise daha uzmanlaşmış, keçi odaklı bir sömürü yaklaşımının varlığını ortaya koymakta olup, bu durum onların Suriye-Anadolu bölgesindeki merkez-çevre rollerini doğrulamaktadır.M.S. - Master of Scienc

Türkçe konuşan çocuklarda ayırma bağlaçlarının yorumlanması

This study aimed to investigate Turkish-speaking children’s interpretations of disjunction to test two competing accounts: the alternatives-based and ambiguity account. Using a Truth-Value Judgment Task, we examined Turkish-speaking children's interpretations of three disjunction markers (veya, ya da, and ya…ya…). Results from 58 children showed that children's interpretations were conjunctive only with simplex forms, supporting the ambiguity account. Moreover, even when the stronger alternative (i.e., and) was salient in one of the disjunction marker's morphological makeup (i.e, veya), no children computed exclusivity implicatures. These findings suggest that children’s non-adult-like interpretations might stem from the ambiguity of disjunction rather than a scalar implicature computation.Bu çalışma, Türkçe konuşan çocukların ayrılma bağlaçlarını nasıl yorumladıklarını inceleyerek, alternatifler-temelli yaklaşımı ve belirsizlik yaklaşımının öngörülerini test etmeyi amaçlamıştır. Doğruluk Değeri Yargı Görevi kullanılarak, çocukların üç farklı ayırma bağlacı (veya, ya da ve ya…ya…) üzerindeki yorumları incelenmiştir. 58 çocuktan elde edilen sonuçlar, çocukların yalnızca basit biçimlerde ayırma bağlaçlarını bileşik olarak yorumladığını göstermiştir; bu da belirsizlik yaklaşımını desteklemektedir. Ayrıca, ayırma bağlaçlarından birinin (veya) biçimbilimsel yapısında daha güçlü bir alternatif (ve) açık bir şekilde bulunmasına rağmen, hiçbir çocuk dışlamalı sezdirim yapmamıştır. Bu bulgular, çocukların yetişkin-benzeri olmayan yorumlarının, alternatifler-temelli sezdirim hesaplamasından ziyade, ayrılma bağlacının belirsizliğinden kaynaklanabileceğini öne sürmektedir.M.A. - Master of Art

OECD E2030 BİLEŞİK YETKİNLİKLERİ BAĞLAMINDA ORTAOKUL ÖĞRETİM PROGRAMLARININ İNCELENMESİ: KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI

This study examines the degree of alignment and challenges between the intended and implemented subject-specific curricula regarding the development of compound competencies defined by the OECD Education 2030 initiative (global competency, media literacy, literacy for sustainable development, financial literacy, computational thinking skills, and entrepreneurship). An explanatory sequential mixed-methods design with purposeful sampling was applied. In the quantitative phase, a content analysis was conducted to examine the integration of compound competencies within the 5th–8th Grade Mathematics Curriculum (2018), the 5th–8th Grade Turkish Curriculum (2019), the 5th–8th Grade Science Curriculum (2018), and the 5th–7th to 450 teachers from a private school network to investigate the extent to which compound competencies are implemented in classroom practices. In the qualitative phase, criterion sampling was used to select 12 teachers from four subject areas for semi-structured interviews to explore the factors that influence the development of these competencies. Integrated findings revealed discrepancies between the intended and implemented curricula and showed that the integration of compound competencies varies from no to strong emphasis across subject areas. Implementation is challenged by factors such as lack of clear targeting of competency development, national education policies, teachers’ workload, exam-oriented practices, and curriculum overload. In contrast, supportive school environments, teachers’ capacity, and interdisciplinary approaches were identified as promoting factors. The study suggests competency-based curriculum reform requires a clearer framework in curriculum design, enhanced teacher support, and systemic alignment across school-level practices and national education strategies.Bu çalışma, OECD 2030 Eğitim Vizyonu çerçevesinde tanımlanan bileşik yetkinliklerin (küresel yetkinlik, medya okuryazarlığı, sürdürülebilir kalkınma okuryazarlığı, finansal okuryazarlık, bilgi-işlemsel düşünme ve girişimcilik) ortaokul kademesinde geliştirilme düzeyini incelemektedir. Bu kapsamda amaçlanan ve uygulanan öğretim programları arasındaki uyum düzeyini belirleyerek bileşik yetkinliklerin gelişimini sınırlayan ve destekleyen etkenleri çok boyutlu bir biçimde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma sıralı açıklayıcı karma yöntem deseniyle tasarlanmıştır. Katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında; MEB 2018 5–8. sınıf Matematik, 2019 5–8. Sınıf Türkçe, 2018 5-8. Sınıf Fen Bilimleri ve 2018 5–7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programları içerik analiziyle incelenerek bileşik yetkinliklerin programlarda ne ölçüde yer aldığı belirlenmiştir. Ardından, bu yetkinliklerin okul içi uygulamalarda ne düzeyde geliştirildiğini belirlemek amacıyla özel bir okul ağına bağlı 450 öğretmenden elde edilen anket yanıtları değerlendirilmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında, ölçüt örnekleme yöntemiyle üç okuldan seçilen dörder branş öğretmenleriyle (toplam 12) yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bulgular, amaçlanan ve uygulanan öğretim programları arasında tutarsızlıklar olduğunu göstermiştir. Amaçlanan program olarak değerlendirilen MEB öğretim programlarının bileşik yetkinliklerin gelişimini hedefleme konusunda yetersiz kaldığı; buna karşılık, uygulamalarda öğretmenlerin etkinliklerinin branşlara göre önemli farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Bileşik yetkinliklerin geliştirilmesine yönelik başlıca güçlükler arasında; öğretim programının tasarımı, yetkinlik odaklı planlamaların yetersizliği, sınav odaklı yaklaşımlar ve öğretmenlerin iş yükü öne çıkmaktadır. Yetkinlik gelişimini destekleyen okul ortamları, materyaller, öğretmen yeterlikleri, öğrenci merkezli yaklaşımlar ve disiplinler arası uygulamalar ise olumlu etkenler olarak öne çıkmıştır. Çalışma, yetkinlik temelli bir eğitimin hayata geçebilmesi için yapılandırılmış öğretim programı çerçevesine, öğretmen eğitimine ve sistem düzeyinde bütüncül uyuma ihtiyaç olduğunu ortaya koymuştur.Ph.D. - Doctoral Progra

Spatiotemporal Modeling of Connected Vehicle Data: An Application to Non-Congregate Shelter Planning During Hurricane-Pandemics

The growing complexity of natural disasters, intensified by climate change, has amplified the challenges of managing emergency shelter demand. Accurate shelter demand forecasting is crucial to optimize resource allocation, prevent overcrowding, and ensure evacuee safety, particularly during concurrent disasters like hurricanes and pandemics. Real-time decision-making during evacuations remains a significant challenge due to dynamic evacuation behaviors and evolving disaster conditions. This study introduces a spatiotemporal modeling framework that leverages connected vehicle data to predict shelter demand using data collected during Hurricane Sally (September 2020) across Santa Rosa, Escambia, and Okaloosa counties in Florida, USA. Using Generalized Additive Models (GAMs) with spatial and temporal smoothing, integrated with GIS tools, the framework captures non-linear evacuation patterns and predicts shelter demand. The GAM outperformed the baseline Generalized Linear Model (GLM), achieving a Root Mean Square Error (RMSE) of 6.7791 and a correlation coefficient (CORR) of 0.8593 for shelters on training data, compared to the GLM’s RMSE of 12.9735 and CORR of 0.1760. For lodging facilities, the GAM achieved an RMSE of 4.0368 and CORR of 0.5485, improving upon the GLM’s RMSE of 4.6103 and CORR of 0.2897. While test data showed moderate declines in performance, the GAM consistently offered more accurate and interpretable results across both facility types. This integration of connected vehicle data with spatiotemporal modeling enables real-time insights into evacuation dynamics. Visualization outputs, like spatial heat maps, provide actionable data for emergency planners to allocate resources efficiently, enhancing disaster resilience and public safety during complex emergencies

Bankacılıkta eksik rekabet piyasaları

Main objectives of this study are to investigate the effects of the spatial competition and market dominance among banks on loan and deposit interest rate determination, branch distribution, and the potential impacts of digital disruption on the banks’ market structure and branch networks. The dissertation consists of four essays. The first essay establishes a theoretical foundation, exploring industrial organization concepts and literature on imperfect competition in banking. The second essay develops a theoretical bank spatial competition model based on Salop’s circular city framework to analyze collusive pricing strategies. In addition to analyzing pricing behavior across different market structures using a model that incorporates price competition and spatial differentiation, this study also extends the model to examine tacit collusive behavior in an infinitely repeated game. The third essay analyzes the evolution of banking services, focusing on spatial competition, digitalization and leverage. It assesses how diversified customer access channels reshape the competitive landscape and whether these changes push the sector toward monopolistic competition or reinforce oligopolistic structures. The fourth essay investigates the determinants of city-level distribution of bank branches, incorporating socio-economic and competitive factors. This study is particularly unique in the context of the Turkish banking sector. The empirical findings indicate that the number of bank branches is positively associated with population size and GDP per capita in U.S. dollars, while negatively related to market concentration. Additionally, bank sizes, types, development strategies, and city-specific market saturation levels play a crucial role in shaping bank branch networks.Bu çalışmanın temel amaçları, bankalar arasındaki mekânsal rekabetin ve piyasa hâkimiyetinin kredi ve mevduat faiz oranlarının belirlenmesi ile şube dağılımı üzerindeki etkilerini araştırmak ve dijital dönüşümün bankaların piyasa yapısı ve şube ağları üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmektir. Bu tez, dört makaleden oluşmaktadır. İlk makale, bankacılık sektöründe eksik rekabeti analiz etmek için endüstriyel organizasyon kavramlarını ve literatürü inceleyerek teorik bir temel oluşturmaktadır. İkinci makale, Salop çemberi çerçevesine dayanan teorik bir bankacılık mekânsal rekabet modeli geliştirmektedir. Bu çalışma, fiyat rekabeti ve mekânsal farklılaşmayı içeren model ile farklı piyasa yapıları altında fiyatlandırma davranışını analiz etmenin yanı sıra, modeli sonsuz tekrar eden bir oyunda örtük işbirlikçi davranışı inceleyecek şekilde genişletmektedir. Üçüncü makale, modern bankacılık hizmetlerinin dönüşümünü inceleyerek, mekânsal rekabet, dijitalleşme ve artan kaldıraç etkisi çerçevesinde bu dönüşümü ele almaktadır. Çalışma, çeşitlendirilmiş müşteri erişim kanallarının şube ağlarının gelişimine etkilerini ve bu yapısal dönüşümlerin bankacılık sektörünün rekabetçi yapısını nasıl şekillendireceğini değerlendirmektedir. Bu değişimlerin oligopol bir piyasadan tekelleşmiş rekabete geçişi teşvik edip etmeyeceği veya oligopol piyasa gücünü daha da pekiştirip pekiştirmeyeceği tartışılmaktadır. Dördüncü makale, sosyo-ekonomik ve rekabet koşullarını göz önünde bulundurarak Türkiye'deki banka şubelerinin şehir düzeyinde dağılımının belirleyicilerini inceleyerek literatüre katkı sağlamaktadır. Bu çalışma, Türk bankacılık sektörü için benzeri olmayan bir çalışmadır. Ampirik çalışmamız, banka şube sayısının nüfus büyüklüğü ve ABD doları cinsinden kişi başına düşen GSYİH ile pozitif, piyasa yoğunlaşması ile ise negatif ilişkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca bankaların büyüklükleri, türleri ve büyüme stratejileri ile şehirlerin piyasa doygunluk seviyeleri de bankaların şube ağlarının şekillenmesinde belirleyici bir rol oynamaktadır.Ph.D. - Doctoral Progra

ÜÇ BOYUTTA SINIRLI BASİT RASTGELE YÜRÜYÜŞLERİN ÇARPMA OLASILIKLARI

We study the constrained simple random walk in three dimensions modeling the state of a queueing system with three nodes working in parallel. The process is assumed to be stable, i.e., the service rate at each node is greater than the arrival rate. The stability assumption implies that the process follows a repeating cycle, starting anew each time the process hits the origin. Consider the probability pn that the sum of the components of the process equals n before the process hits the origin, which can be thought of as the probability of a buffer overflow in a cycle. The stability assumption implies that pn decays exponentially in n. The goal of the present thesis is to develop approximation formulas for pn. In the literature, this problem is treated for two dimensional simple walks using an affine transformation of the problem. We extend this analysis to three dimensions. As in two dimensions, the affine transformation yields a limit process and a limit hitting probability. We show, for the case of the three dimensional stable constrained simple random walk, the limit probability approximates pn with an exponentially diminishing relative error, assuming that the first component of the initial point of the process is nonzero. We further approximate the limit probability by harmonic functions of the limit process constructed from solutions of harmonic systems associated with the problem. We provide a numerical example and discuss a possible application to finance.Çalışmada, üç ağın paralel olarak çalıştığı bir kuyruk sisteminin durumunu modelleyen üç boyutlu sınırlı basit rastgele yürüyüş incelenmektedir. Sürecin dengeli olduğu varsayılmaktadır, diğer bir deyişle her ağdaki servis oranı varış oranından daha büyüktür. Dengelilik varsayımı, sürecin orijine her ulaştığında yeniden başlayarak tekrarlayan bir döngüyü takip ettiği anlamına gelmektedir. Sürecin başlangıç noktasına ulaşmadan önce bileşenlerinin toplamının n’ye eşit olma olasılığı pn olsun. Bu olasılık, bir döngüde bir arabellek aşım olasılığı olarak düşünülebilir. Sürecin dengeli olması varsayımı, pn’nin n arttıkça üssel olarak azaldığını ima etmektedir. Bu tezin amacı, pn için yaklaşık hesaplama formülleri geliştirmektir. Literatürde bu problem, problemin afin dönüşümü kullanılarak iki boyutlu basit rastgele yürüyüşler için ele alınmaktadır. Bu analiz, mevcut çalışmada üç boyuta genişletilmektedir. İki boyutta olduğu gibi, afin dönüşüm sonrasında bir limit süreci ve bir limit çarpma olasılığı elde edilmektedir. Üç boyutlu dengeli kısıtlı basit rastgele yürüyüş için, elde edilen limit olasılığının, sürecin başlangıç noktasının ilk bileşeninin sıfır olmadığı varsayılarak, üstel olarak azalan bir göreli hata ile pn’ye yaklaştığı gösterilmektedir. Ayrıca, problemle ilişkili olan harmonik sistemin çözümlerinden elde edilerek oluşturulan harmonik fonksiyonlar ile limit olasılığı yaklaşık olarak hesaplanmaktadır. Sayısal bir örnek sağlanmış ve finans sisteminde olası bir uygulamadan bahsedilmiştir.Ph.D. - Doctoral Progra

On the maximally symmetric vacua of generic Lovelock gravities*

We survey elementary features of Lovelock gravity and its maximally symmetric vacuum solutions. The latter is solely determined by the real roots of a dimension-dependent polynomial. We also recover the static spherically symmetric (black hole) solutions of Lovelock gravity using Palais' symmetric criticality principle. We show how to linearize the generic field equations of Lovelock models about a given maximally symmetric vacuum, which turns out to factorize into the product of yet another dimension-dependent polynomial and the linearized Einstein tensor about the relevant background. We also describe how to compute conserved charges using linearized field equations along with the relevant background Killing isometries. We further describe and discuss the special vacua which are defined by the simultaneous vanishing of the aforementioned polynomials

Impact of nitrogen and alkali dopants on pore architecture and surface functionalities of biochar in one-step CO2 pyrolysis

This study aims to elucidate the roles of common nitrogen dopants (melamine (M) and ammonium chloride (ACL)) and alkali agents (KOH (K) and NaOH (N)) on surface functional groups, pore architectures, and degrees of graphitization. Sugar beet pulp (SBP) samples were treated with 0.5 M KOH or NaOH solutions, either with or without the addition of nitrogen agents (ACL and M). Subsequently, the treated SBP samples underwent pyrolysis at 700°C under CO2 atmosphere. The resulting engineered biochars were characterized with respect to their microstructural, textural, morphological and thermal characteristics. The presence of KOH yielded higher specific surface areas for biochar samples (1188 and 1487 m²/g with and without melamine, respectively) compared to samples prepared with NaOH (706 and 557 m²/g with and without melamine, respectively). XPS results showed that KOH favored C[dbnd]O moieties, while NaOH favored C-OH moieties. Nitrogen agents introduced pyrrolic and pyridinic groups, improving structural parameters compared to treatment with only alkali agents (ID/IG: SBPC-N-ACL: 0.66 and SBPC-K-M: 0.75 SBPC-N: 0.80 and SBPC-K: 1.48). TGA analysis revealed that the agents significantly altered the pyrolysis mechanism, complementing the hydrolysis effects on the major constituents of SBP (hemicellulose, pectin, starch, and proteins) during the pre-treatment step. Specifically, alkali agents catalyzed dehydration reactions, resulting in higher char yields. Melamine acted as a nitrogen radical promoter, facilitating the cracking of long-chain volatile polysaccharides and acting as a crosslinker, leading to the formation of pyridinic groups and contributing to mesopore development under the CO₂ atmosphere