Demagog i sofista nauczycielami wiedzy w demokracji masowej

The Author characterises mass democracy as a world where people encounter great science, great pathologies in science and great confusion in languages. He discusses the status and function of demagogy and demagogues as well as sophistry and sophists in the world of “mass humans”, with the media acting as a vehicle for demagogues and sophists. He also presents conclusions concerning intellectual life in mass democracy and suggests steps that could be taken to defend authentic knowledge culture against the expansion of demagogy/demagogues and sophistry/sophists.Autor charakteryzuje demokrację masową jako świat, w którym mamy do czynienia z wielką nauką, wielką patologią nauki i wielkim pomieszaniem języków; omawia kwestię statusu i funkcji demagogii i demagogów oraz sofistyki i sofistów w świecie człowieka masowego, a także sprawę ułatwienia działania demagogów i sofistów dzięki przekazowi medialnemu. Przedstawia również konkluzje dotyczące życia intelektualnego w demokracji masowej, wspomina także o tym, co należy czynić w celu obrony autentycznej kultury wiedzy przed ekspansją demagogii/demagogów i sofistyki/sofistów

Kariera naukowa a styl pracy naukowej

The researcher has four definitions of scientific career to choose from: 1) scientific career as the road to status and the role of scientific authority; 2) scientific career as the road to status and the role of "lord of the field" - the patron of many clients; 3) scientific career as the road to authorised mastery, travelled faster than by peers; 4) scientific career as the road to power and wealth thanks to competence in a specific area of knowledge. If we choose to study scientific career as the road to status and the role of scientific authority (so important in the theatre of scientific life), we must try to find out if the effort to become an authority is undertaken in a circle whose style of research can be said to be determined by "the line of investigative problem solving". The author also discusses the nature of scientific research, careers in "scholar" science and careers in the science of "researchers cum theorists". The article ends with several conclusions concerning the picking out and backing of persons with intellectual and moral potential disposing towards becoming a scholar who aspires to be a scientific authority and the adequate moulding of the "basic personality of the actor of scientific life" who acts according to the "line of investigative problem solving".Badacz może wybierać spośród czterech wersji pojmowania kariery naukowej: 1) jako drogi do osiągnięcia statusu autorytetu naukowego i pełnienia roli takiego autorytetu; 2) jako drogi do statusu i roli „władcy pola” - patrona wielu klientów; 3) jako drogi do uprawnień mistrzowskich przebytej szybciej od kolegów z pokolenia; 4) jako drogi do władzy i bogactwa dzięki kompetencjom merytorycznym. Jeśli, zważywszy znaczenie dla charakteru teatru życia naukowego, wybierzemy badanie kariery jako drogi do statusu i roli autorytetu naukowego, to znaczenie ma to czy starania o stanie się autorytetem podejmowane są w kręgu, którego styl pracy naukowej można określić jako wyznaczony przez „linię badawczego myślenia problemowego” . Autor omawia także charakter stylu pracy naukowej, karierę w nauce „scholarskiej”, karierę w nauce „badaczy-teoretyków”. Artykuł zamykają konkluzje dotyczące wyławiania i protegowania osób mających dane intelektualne i moralne, aby być uczonymi starającymi się zostać autorytetami naukowymi oraz działań wychowawczych zmierzających do właściwego kształtowania „osobowości podstawowej” aktora teatru życia naukowego, który działa wedle „linii badawczego myślenia problemowego”

Syndrom warunków rozwoju kadry naukowej

The development of scientific personnel depends on the fulfilment of five conditions: 1) “ scientific truth” such as "a line of thinking that is problem-oriented”, meaning, taking up cognitive activities of the scientific type according to a model whose components are "alternative thinking", "polyphony", competition among "scientific research programs", the role of "research-theoretician”, and the respect and improvement of "problem situations”; 2) training people for the scientific professions in small scientific work groups (university- type seminars, research teams) that are parts of circles of scientific competence and define themselves by choosing a “ scientific research program" as well as comprise a network of people with the same cognitive interests; 3) access for the elite of these circles of scientific competence to a large number of candidates for the scientific professions - this would allow for selective recruitment based on an evaluation of skills and knowledge; 4) dividing theory and problem into disciplines and sub-disciplines as well as the understanding that in a research institution the employees are conduct their research and not behave as a candidate for a bureaucratic post; 5) carving academic education out of “the Sciences” so that creativity and the role of encouraging creativity are connected in and can develop in the conditions needed.Rozwój kadr naukowych zależy od spełnienia syndromu pięciu warunków. Są nimi: 1) gra o prawdę naukową w stylu „linii badawczego myślenia problemowego", czyli uprawianie działalności poznawczej typu naukowego wedle wzorca, którego komponentami są: „myślenie alternatywne”, „polifonia”, rywalizacja „naukowych programów badawczych”, rola „badacza-teoretyka”, respektowanie i doskonalenie „sytuacji problemowej” ; 2) przyuczanie ludzi do zawodu uczonego w małych grupach pracy naukowej (seminariach typu uniwersyteckiego i zespołach badawczych), które są cząstkami kręgów kompetencji merytorycznej, samookreślają się przez wybór „naukowego programu badawczego” i stanowią węzły sieci porozumiewania się osób o wspólnych zainteresowaniach poznawczych; 3) dysponowanie przez elity kręgów kompetencji merytorycznej odpowiednio dużą liczbą kandydatów do zawodu uczonego, co pozwala na rekrutację na zasadzie selekcji przez rzeczową ewaluację; 4) stawianie teorii i problemu przed podziałami na dyscypliny i subdyscypliny oraz uznanie, iż w instytucji wykonuje się zawód, ale nie jest się dla niej kandydatem na urzędnika; 5) wykrojenie „małej nauki”, o walorach akademickich, z całej „wielkiej nauki”, gwoli utrzymania w dobrych warunkach tego, co łączy twórczość z wychowaniem twórców

Sprostać wyzwaniu: o poszukiwaniu formy na czas klęski

Witold Gombrowicz works contain model compositions, which portray sense of humans, situations, ideas and events in the real political and interpersonal life. They also expose the ambivalent sense of characters, occurrences and actions in literature writings.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Wiedza i informacja w nowoczesnym społeczeństwie - przyczynek do dyskusji o społeczeństwie wiedzy

This article presents the basic concept of a “knowledge society,” and, in conjunction with the term “science-based culture,” presents certain indicators of the existence of this culture, as well as the conditions that permit stability and functionality to be combined with an approval of the many collective expectations vested in this culture. Five rules of scientific work are stated, an adherence to which permits the protection of the scientific identity of tomorrow’s world. Describing what a knowledge society is, attention is drawn to the subjects citizens are taught in such a society and the effects on citizens if such an education is introduced to practice. Further on, the meaning of the following concepts: “post-industrial society”, “information society” and “information technology society” is discussed and a definition of an information technology society offered, comparing such a society (being a society of the masses) with a public society. The final part of the article discusses the basic qualities of the citizen of an information technology society.Autorzy przedstawiają podstawowe pojęcia związane ze „społeczeństwem wiedzy” , w powiązaniu z terminem „kultury opartej na nauce” prezentują określone wskaźniki obecności tej kultury, a także warunki pozwalające na połączenie stabilności i funkcjonalności z aprobatą wielości kolektywnych oczekiwań wobec tej kultury. Następnie wymieniają pięć reguł pracy naukowej, których respektowanie pozwala na ochronę tożsamości naukowej perspektywy świata. Opisując, czym jest społeczeństwo wiedzy, zwracają uwagę na to, czego się uczy obywateli w tym społeczeństwie, a także jakie w efekcie cechy będzie mieć obywatel, jeśli taka edukacja zostanie wprowadzona w życie. W kolejnej części artykułu Autorzy omawiają znaczenie pojęć „społeczeństwo postindustrialne”, „społeczeństwo informacyjne” i „społeczeństwo informatyczne” oraz proponują własną definicję społeczeństwa informatycznego, przeciwstawiając tego typu społeczeństwo (będące społeczeństwem mas) społeczeństwu publiczności. W ostatniej części omówione zostały podstawowe cechy obywatela społeczeństwa informatycznego

Nauki społeczne a pluralizm cywilizacyjny świata

The first part of this article deals with the characteristics of scientific discovery from an anthropological point of view, in other words taking into account the fact that the world is full of a variety of alternative axiological orders (more than some humanitarians universalists would like). The second part discusses the “tendencies” of scholars (spokesmen and champions of “world demistification”) to shape (on a global scale) human thinking and action that conforms to the rules of scientific outlook and the picture of reality. One can say that the article is devoted to the permanent “tendency” of scholars to view the world as a state of affairs which cannot be coherent because an Instauratio Magna is indispensable. That means that scholars willingly appear in the role of world explorers and designers of a utopia for the entire world.Część pierwsza artykułu poświęcona jest zagadnieniu osobliwości poznania naukowego w aspekcie perspektywy antropologicznej, czyli z uwzględnieniem tego, że świat międzyludzki wypełniony jest wielością rozmaitych (częściej niżby życzyli sobie humaniści-uniwersaliści), wzajem alternatywnych ładów aksjologicznych. W części drugiej mowa jest o „skłonnościach” uczonych (rzeczników i szermierzy „odczarowywania świata”) do ukształtowania (w skali globalnej) myślenia i działania ludzi w sposób odpowiadający regułom naukowego oglądu i obrazowania rzeczywistości

Status i funkcje eksperta w urządzaniu życia naukowego

The authors attempt to answer the following questions: (1) Who is a good expert on arranging academic life? (2) What is the right sociotechnics to arrange academic life? (3) What are the preferences/rationalities that could guide an expert on arranging academic life? (4) What are the functions of an expert who is knowledgeable in solving problems of arranging academic life? (5) What are the proper ways of arranging conditions for education and raising young researchers? (6) What types of games (for success on the media market) are played by academic life experts in times of mass democracy, mass culture and mass learning?Autorzy podejmują próbę odpowiedzi na następujące pytania: (1) Kim jest dobry ekspert w sprawach urządzania życia naukowego? (2) Jaka jest właściwa socjotechnika urządzania życia naukowego? (3) Jakimi preferencjami/racjonalnościami kierować się może ekspert zajmujący się sprawami urządzania życia naukowego? (4) Jakie funkcje pełni ekspert - znawca rozwiązywania problemów urządzania życia naukowego? (5) Jak właściwie urządzać warunki kształcenia i wychowywania adeptów nauki? (6) Jakie rodzaje gier (o sukces na rynku medialnym) toczy ekspert działający na polu urządzania życia naukowego w środowisku demokracji masowej, kultury masowej i nauki masowej

Master and pupil at the time of mass and commercial science

The character of the master–pupil arrangement was discussed as the elementary microstructure of the world of participants in the game whose aim is the scientific truth. A model of master and pupil's “contract” that is consistent with the essence of that game, and especially a list of rights that both sides of such a “contract” have were presented. University was pointed to as a typical institution that creates and perfects “master–pupil” arrangements. It was also pointed that such an arrangement is a little school of ethics, etiquette and epistemic, characteristic of the circles of participants in the game played for scientific truth. Threats were also discussed for the “master–pupil” arrangement that come from the “great science”, as well as from the “mass democracy”, “mass man”, “mass thinking”, “mass production” and “mass organisation” with inclinations for a “gardener's” understanding and treatment of social problems. Harmfulness of the advantage of the “superior–subordinate” arrangement over the one of “master–pupil” was mentioned as well as the threat to identity of the process of “rearing scholars” under the conditions of replacing the “master–pupil” arrangement with the one “patron–customer”. Finally, reasonableness of playing for maintaining the identity of chosen fields of the academic science was discussed, since what is called science is divided into those fields (also greatly corroded by now) and great areas of technology sensu largo. The presented considerations were linked to the question of crisis of the Western civilisation