Setting up the first clinical skills laboratory in Greece: Results from one-year evaluation

Following contemporary trends in medical education, the Medical School the Aristotle University of Thessaloniki initiate the development of the first Clinical Skills Laboratory (CSL) in a Greek setting. The aim of this study was to investigate the feasibility of CSL’s implementation and its response to the students needs and expectations. All students (132) who completed CSL training, during the academic year 2005-2006 participated in the study. Students training took place on a weekly basis. After the completion of all parts, an anonymous questionnaire was distributed to the students in order to evaluate the CSL

Function of the hypothalamus - pituitary - thyroid axis during ovarian stimulation for application of assisted reproduction technology.

Introduction. The evidence of the association between the thyroid gland and the reproductive system is inconclusive, especially when it comes to assisted reproduction technology (ART). There is no consensus for the optimal TSH thresholds before attempting ART. Universal screening is not a general recommendation. Aim: The aim of the study was to assess the association of thyroid function with controlled ovarian stimulation (OS) in ART settings, in an attempt to improve clinical management of women undergoing OS. Study questions: 1. Does OS cause an alteration to thyroid function? 2. Is there an association between TSH concentrations and thyroid autoimmunity presence with live birth rate in euthyroid women undergoing OS? And, 3. Are there any changes of thyroid function/autoimmunity during OS for in vitro fertilization (IVF), and secondly, are these changes clinically significant? Patients and methods. Three individual studies were designed and implemented to answer the three study questions. 1. A systematic review in order to gather and critically appraise existing evidence, 2. A retrospective study to assess the association of TSH concentrations and thyroid autoimmunity presence with live birth rate in euthyroid women undergoing OS and 3. A prospective study to assess any changes of thyroid function or autoimmunity during OS for IVF. Results. 1. Systematic review: From a total of 211 studies initially identified, 7 studies were included in the systematic review. In 3 out of 7 studies, TSH concentrations exceeded the threshold for first trimester of pregnancy of 2,5 μU/mL. However, this was not replicated by the other studies. 2. Retrospective study: In euthyroid women undergoing OS for ART no differences were found between women with TSH concentrations ranging from 0,5 to 2,5 µIU/mL in comparison with those with TSH from 2,6 to 4,5 µIU/mL regarding live birth rate (p=0,763). Similarly, no difference was found regarding live birth rate between those with and those without thyroid autoimmunity (p=0,568). 3. Prospective study: OS has a marginal influence in thyroid function (increase of TSH, p=0,066). This influence becomes significant in those women achieving pregnancy after IVF (p=0,001). Though there are some associations between thyroid function and specific reproductive outcomes, all thyroid parameters lose their significance when prognostic models are calculated (prognostic models of the number of oocytes retrieved, number and quality of transferable embryos and biochemical pregnancy rate). Conclusions. According to our results and as the evidence that TSH can be increased after OS for ART becomes stronger, especially in women that achieve pregnancy, the systematic endocrine follow-up of those women should be considered. Universal screening and the establishment of a specific threshold for TSH in women undergoing OS for ART comprise two new research questions that is crucial to be answered, with the increase of the quality and quantity of existing evidence.Εισαγωγή. Η τεκμηρίωση της αλληλεπίδρασης του θυρεοειδή με το αναπαραγωγικό σύστημα στα πλαίσια εφαρμογής μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART) είναι σήμερα ελλιπής. Δεν υπάρχουν κοινά αποδεκτές κατευθυντήριες οδηγίες για τις ιδανικές συγκεντρώσεις TSH πριν από την έναρξη των προσπαθειών για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ο προληπτικός έλεγχος όλων των γυναικών (universal screening) που πρόκειται να υποβληθούν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή δεν συνιστάται. Σκοπός: Σκοπός της διατριβής ήταν η διερεύνηση της σχέσης της θυρεοειδικής λειτουργίας με τη διέγερση των ωοθηκών (OS) στα πλαίσια εφαρμογής μεθόδων ART. Αναλυτικότερα, τα ερευνητικά ερωτήματα της διδακτορικής διατριβής ήταν 1. Αν η θυρεοειδική λειτουργία μεταβάλλεται μετά από OS, 2. Αν υπάρχει σχέση μεταξύ των συγκεντρώσεων της TSH και της παρουσίας θυρεοειδικής αυτοανοσίας με το ποσοστό γέννησης ζώντων νεογνών σε ευθυρεοειδικές γυναίκες που υποβάλλονται σε OS για ART και 3. Αν υπάρχουν μεταβολές της θυρεοειδικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια της ΟS για εφαρμογή μεθόδων εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) και δευτερευόντως, αν αυτές οι μεταβολές είναι κλινικά σημαντικές. Ασθενείς και μέθοδοι. Προκειμένου να απαντηθούν τα τρία ερευνητικά ερωτήματα σχεδιάστηκαν τρεις επιμέρους μελέτες. 1. Μια συστηματική ανασκόπηση προκειμένου να συγκεντρωθούν και να αναλυθούν κριτικά τα υπάρχοντα δεδομένα για τη μεταβολή της θυρεοειδικής λειτουργίας μετά από OS, 2. Mια μελέτη αναδρομικού τύπου, για να εκτιμήσει τη σχέση των συγκεντρώσεων της TSH και της παρουσίας θυρεοειδικής αυτοανοσίας με το ποσοστό γέννησης ζώντων νεογνών σε ευθυρεοειδικές γυναίκες που υποβάλλονται σε OS, και 3. Mια μελέτη προοπτικού τύπου για να εκτιμήσει τις μεταβολές της θυρεοειδικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια της OS στα πλαίσια εφαρμογής μεθόδων IVF. Αποτελέσματα. 1. Συστηματική ανασκόπηση: Από τις συνολικά 211 μελέτες που αρχικά εντοπίστηκαν, 7 μελέτες περιλήφθηκαν τελικά στη συστηματική ανασκόπηση.Στις τρεις από τις επτά μελέτες οι συγκεντρώσεις της TSH ήταν ίσες ή μεγαλύτερες από το όριο των 2.5 μΙU/mL που έχει θεσπιστεί για το πρώτο τρίμηνο της κύησης, γεγονός όμως που δεν επιβεβαιώθηκε από τις υπόλοιπες μελέτες. 2. Αναδρομική μελέτη: Σε ευθυρεοειδικές γυναίκες που υποβλήθηκαν σε OS για ART δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ αυτών με συγκεντρώσεις TSH 0,5 – 2,5 µIU/mL σε σχέση με αυτές με συγκεντρώσεις 2,6 – 4,5 µIU/mL, όσον αφορά το ποσοστό γέννησης ζώντων νεογνών (p=0,763). Παρόμοια, δεν παρατηρήθηκαν διαφορές ως προς το ποσοστό γέννησης ζώντων νεογνών ούτε μεταξύ των γυναικών με ή χωρίς θυρεοειδική αυτοανοσία (p=0,568). 3. Προοπτική μελέτη: Η OS έχει οριακή επίδραση στη θυρεοειδική λειτουργία (αύξηση της TSH, p=0,066). Αυτή η επίδραση είναι σημαντική σε γυναίκες που τελικά επιτυγχάνουν κύηση μετά από IVF (p=0,001). Παρά τη συσχέτιση συγκεκριμένων θυρεοειδικών παραμέτρων με αναπαραγωγικές εκβάσεις της IVF, καμία θυρεοειδική παράμετρος δεν κατάφερε να διατηρήσει τη σημαντικότητά της, όταν καταστρώθηκαν προβλεπτικά μοντέλα (με εξαρτημένες μεταβλητές τον αριθμό των ωαρίων που ελήφθησαν, τον αριθμό και την ποιότητα των εμβρύων ικανών προς μεταφορά, τα ποσοστά βιοχημικών κυήσεων). Συμπεράσματα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της διδακτορικής διατριβής και καθώς ισχυροποιούνται οι ενδείξεις ότι η TSH μπορεί να αυξάνεται μετά από OS για ART, ιδιαίτερα σε γυναίκες που επιτυγχάνουν κύηση, η συστηματική ενδοκρινολογική παρακολούθηση των γυναικών αυτών είναι απαραίτητη. Ο καθολικός προληπτικός έλεγχος (universal screening) και η καθιέρωση ενός ορίου-στόχου για όλες τις υπογόνιμες γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε OS είναι δύο νέα ερευνητικά ερωτήματα που είναι επιτακτική η ανάγκη να απαντηθούν με την περαιτέρω αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας της τεκμηρίωσης

Erratum: 2021 European Thyroid Association Guideline on Thyroid Disorders prior to and during Assisted Reproduction (European Thyroid Journal (2020) 9 (281-295) DOI: 10.1159/000512790)

In the article by Poppe et al. entitled “2021 European Thyroid Association Guideline on Thyroid Disorders prior to and during Assisted Reproduction” [Eur Thyroid J 2020;9:281–295, DOI: 10.1159/000512790], the fourth author’s name was misspelled and should correctly read Gesthimani Mintziori. The authorship is therefore as follows: Kris Poppea Peter Bisschopb Laura Fugazzolac Gesthimani Mintziorid David Unuanee Andrea Weghoferf aEndocrine Unit, CHU Saint-Pierre, Université Libre de Bruxelles (ULB), Brussels, Belgium; bDepartment of Endocrinology, Amsterdam UMC, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands; cDivision of Endocrine and Metabolic Diseases, IRCCS Istituto Aux ologico Italiano, and Department of Pathophysiology and Transplantation, University of Milan, Milan, Italy; dUnit of Reproductive Endocrinology, First Department of Obstetrics and Gynaecology, Medical School, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece; eDepartment of Internal Medicine, Endocrine Unit, UZ Brussel, Vrije Universiteit Brussel (VUB), Brussels, Belgium; fDepartment of Gynecological Endocrinology & Reproductive Medicine, Medical University of Vienna, Vienna, Austria

The complex interaction between obesity, metabolic syndrome and reproductive axis: A narrative review

The aim of this narrative review is to provide current evidence for the interaction between obesity, metabolic syndrome (MS) and reproductive axis. Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) pulses and, consequently, normal function of reproductive (hypothalamus-pituitary-gonadal) axis depend on normal energy balance, which presupposes sufficient food intake, reasonable energy consumption and average thermoregulatory costs. In case of an energy imbalance, reproductive dysfunction may occur. In young women, excessive leanness is accompanied by puberty delay, whereas premature puberty might be a manifestation of obesity. In a similar way, obesity in men affects fertility. Excess adipose tissue results in increased conversion of testosterone to estradiol, which may lead to secondary hypogonadism through reproductive axis suppression. Moreover, oxidative stress at the level of the testicular micro-environment may result in decreased spermatogenesis and sperm damage. Products of the adipocyte, such as leptin, adiponectin and resistin, and gut peptides, such as ghrelin, are considered to be crucial in the interaction between energy balance and reproduction. Finally, an indirect evidence for the interplay between MS and reproductive axis is the fact that when treating components of one, parameters of the other can be improved as well. These therapeutic interventions include lifestyle modifications, pharmacological agents, such as sex hormone replacement therapy, and surgical procedures. Although many issues remain unclear, the elucidation of the complex interaction between MS and reproductive axis will have obvious clinical implications in the therapeutic approach of both entities. (C) 2013 Elsevier Inc. All rights reserved

Periostin and sclerostin levels in juvenile Paget's disease

Juvenile Paget’s disease (JPD) is a rare, autosomal recessive disorder featuring markedly increased serum alkaline phosphatase activity, indicative of greatly accelerated bone turnover throughout the skeleton. The main aim of this study was to evaluate circulating periostin and sclerostin levels in two adult patients with mild JPD (due to “Balkan” mutation). We measured periostin and sclerostin levels in a previously described woman and a newly diagnosed man with JPD, and 10 apparently healthy individuals, matched (1:5) to JPD patients for gender, age and body mass index. Sclerostin levels were similar between JPD patients and controls. Periostin levels were about 2.5 times higher in JPD patients. Periostin and sclerostin levels were negatively correlated (rs= -0.63; p=0.03). In conclusion, a trend towards higher periostin levels was observed in JPD patients, whereas sclerostin levels were similar to controls