Ideologizacja rodziny w czasopismach kobiecych w PRL. Modele propagandowe i mechanizmy przekazu

This article aims to show the phenomenon of ideologisation of the Polish family in the official dimension of the culture of real socialism, i.e. the media. The subject of the analysis was the most popular women’s press in the People’s Republic of Poland,with a socio-educational and advisory nature. By presenting the phenomenon of family ideologisation, attempts were made to show two of its aspects, i.e. mechanisms for the transmission of propagated content. In the first case, the family models appearing inthe analysed press in the 1950s, 1960s, and 1970s were reconstructed, and in the second, the techniques, principles, and means used in the propaganda message were presented. The basic research problem is framed in the question: What models of family life were propagated by the examined women’s press in selected periods of real socialism and what communication mechanisms were used concerning the propagated content? The following theoretical assumptions were adopted in the analysed issues: 1) the imageof the family propagated in magazines was subject to strong ideologisation and politicisation, 2) the family was treated as a political and educational tool in the service of the power apparatus, 3) interpretations of selected aspects of family life lowered therank and importance of the family in social awareness, and 4) various mechanisms of propaganda were used to weaken the cognitive and psychological structures of women. The basic material base of the research was the magazine “Przyjaciółka” published in selected periods of the 1950s, 1960s, and 1970s. The supplementary base was the magazine “Kobieta i Życie” and studies by A. Kłoskowska from the 1950s and F. Adamski from the 1960s. In the reconstruction of the family models from the 1950s and 1960s, I used the content analysis method, and in the study of the family model from the 1970s, the frequency-thematic analysis of the messages of the researched content and H. Lasswell’s communication model. The theoretical reference for family analyses inthe period of the People’s Republic of Poland was the concept of family as defined by K. Marx, F. Engels and V. I. Lenin. The research findings revealed that the transmitted content was subject to strong ideologisation and politicisation. The transmitted contentweakened the importance of the family and deformed the sense of family values. The propagated image was one-sided and reduced. The family was treated as a tool in the service of the communist state. The techniques of transmission generated a sense  of mental dilemma, ignorance, and intellectual confusion among the female readers.Celem artykułu jest ukazanie zjawiska ideologizacji rodziny polskiej w oficjalnym wymiarze kultury realnego socjalizmu, czyli w mediach. Przedmiotem analizy uczyniono najbardziej popularną prasę kobiecą w PRL o charakterze społeczno-wychowawczym i poradniczym. Przedstawiając zjawisko ideologizacji rodziny, starano się ukazać dwa jej aspekty, tj. 1) sposób obrazowania i interpretacji wybranych treści dotyczących życia małżeńsko-rodzinnego w poszczególnych dekadach systemu oraz 2) mechanizmy przekazu propagowanych treści. W pierwszym przypadku dokonano rekonstrukcji modeli rodziny występujących na łamach badanej prasy w latach 50., 60. i 70., a w drugim przedstawiono techniki, zasady i środki stosowane w przekazie propagandowym. Podstawowy problem badawczy zawarty jest w pytaniu: Jakie modele życia rodzinnego propagowała badana prasa kobieca w wybranych okresach realnego socjalizmu i jakie mechanizmy przekazu stosowała w odniesieniu do propagowanych treści? W analizowanych zagadnieniach przyjęto następujące założenia teoretyczne: 1) obraz rodziny propagowany w czasopismach podlegał silnej ideologizacji i upolitycznieniu, 2) rodzina była traktowana jako narzędzie polityczno-wychowawcze w służbie aparatu władzy, 3) interpretacje wybranych aspektów życia rodzinnego obniżały rangę i znaczenie rodziny w świadomości społecznej, 4) stosowano różne mechanizmy propagandowego przekazu osłabiające struktury poznawcze i psychiczne kobiet. Zasadniczą bazę materiałową badań stanowiło czasopismo „Przyjaciółka” wydawane w wybranych okresach lat 50., 60. i 70. Bazę uzupełniającą stanowiło czasopismo „Kobieta i Życie” oraz opracowania autorstwa A. Kłoskowskiej z lat 50. i F. Adamskiego z lat 60. W rekonstrukcji modeli rodziny z lat 50. i 60. zastosowałam metodę analizy treści, a w badaniach modelu rodziny z lat 70. frekwencyjno-tematyczną analizęprzekazów badanych treści oraz model komunikacyjny H. Lasswella. Teoretycznym odniesieniem analiz rodziny w okresie PRL była koncepcja rodziny w ujęciu K. Marksa, F. Engelsa i W. I. Lenina. Wyniki badań wykazały, że przekazywane treści podlegały silnemu zideologizowaniu i upolitycznieniu, osłabiały znaczenie rodziny oraz deformowały sens wartości rodzinnych. Propagowany obraz był jednostronny i zredukowany. Rodzina była traktowana jako narzędzie w służbie komunistycznego państwa. Techniki przekazu generowały poczucie psychicznego rozdarcia, niewiedzy i intelektualnego zagubienia wśród czytelniczek

Pulmonary prevention program in the Proszowice county: description and results

  INTRODUCTION: In the Proszowice county, both lung cancer and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) are more common in comparison with other regions of Poland. The purpose of this study was to provide a report on a prevention program carried out in the area to reduce the burden of COPD and lung cancer in the region. MATERIAL AND METHODS: The program consisted of the following: active prevention ― questionnaire survey offered to every county inhabitant aged at least 40 and chest X-ray and spirometry performed in selected subjects; and passive prevention ― covering multiple educational activities promoting healthy lifestyle. Data obtained from questionnaire survey and spirometry were further analyzed. RESULTS: Education program covered all local children aged 13–15, a majority of adolescents and a significant proportion of adult inhabitants of the county. Questionnaire data were obtained from 14,455 subjects (about 70% of county inhabitants). On the basis of the questionnaire results, the participants were selected to undergo spirometry (5,816 subjects) and chest X-ray (5,514 subjects). Current smokers constituted 24.2% of the total number of participants (33.3% of men and 16.8% of women). Electronic cigarettes were currently used by 0.65% of the subjects. Negative impact of occupational exposures (including farming) on lung function and the presence of respiratory symptoms was observed. Basing on post-bronchodilator spirometry, COPD was diagnosed in 13.2% of the subjects. Physician’s diagnosis of asthma was reported by 7.2%. CONCLUSION: Educational activities and questionnaire-based study were targeted at and reached the majority of the county inhabitants. The study provided data on the prevalence and risk factors of COPD, asthma and respiratory symptoms in the Proszowice region.

Zaangażowanie zawodowe architektów

Celem artykułu jest nakreślenie generalnej problematyki pracy architektów oraz diagnoza odczuwanej przez nich satysfakcji zawodowej i ich zaangażowania w pracę. Autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy statystyczny architekt jest w ujęciu ogólnym zadowolony ze swojej pracy. Przeprowadzone badanie miało na celu określenie poziomu satysfakcji zawodowej i zaangażowania w grupie badawczej wykonującej zawód architekta na polskim rynku. Przedmiot analizy badawczej stanowią odpowiedzi na pytania dotyczące postrzegania własnej sytuacji zawodowej, począwszy od konfrontacji wyobrażeń o zawodzie z rzeczywistością poprzez poczucie zadowolenia z warunków zatrudnienia, zakresu obowiązków, na relacji ze współpracownikami i przełożonymi skończywszy. Zebrany materiał ma stanowić wstęp do dalszej diagnozy środowiska architektonicznego w Polsce

Symptoms of chronic bronchitis in individuals without chronic obstructive pulmonary disease : prevalence, burden, and risk factors in southern Poland

Chronic bronchitis (CB) symptoms are commonly reported in individuals without chronic obstructive pulmonary disease (COPD), but CB is rarely diagnosed in this population. We aimed to determine the prevalence and burden of CB, as well as its risk factors, in a population of patients without COPD. Data from the "Health Action" program (a lung cancer prevention and health care improvement program conducted in Proszowice County, Poland) were used. All county inhabitants aged 40 years or older without COPD were invited to participate. As part of the program, a questionnaire was administered to assess CB symptoms and risk factors. Spirometry at baseline and after the bronchodilator test was also performed. CB symptoms were present in 9.1% of the 3558 participants. The prevalence of CB in the study population was 7.12% (95% CI, 6.70-7.56). Patients with CB had more dyspnea and more often received medical treatment for lung disease or were hospitalized for respiratory disorders than patients without CB. CB was associated with worse lung function and a worse score in the modified Medical Research Council Dyspnea Scale even after adjustment for possible confounders. In a multivariate analysis, male sex, age over 70 years, current smoking, passive exposure to tobacco smoke, gas or wood heating, occupational exposure to chemical agents, lower forced expiratory volume in 1 second, and asthma correlated with an increased risk of CB. CB symptoms are common in individuals without COPD aged 40 years or older and are associated with more dyspnea irrespective of lung function and comorbidities

Family in search for intimacy example of changing family model

Artykuł jest teoretycznym studium poświęconym zagadnieniu przemian intymności rodzinnej w kontekście przeobrażeń społeczno-kulturowych rodziny europejskiej, począwszy od rodziny tradycyjnej poprzez rodzinę nowoczesną aż do ponowoczesnej. Rekonstrukcja tych trzech modeli rodziny, charakterystycznych dla odmiennych typów społeczeństw i kultur stanowi dogodną płaszczyznę ukazania przeobrażeń zachodzących w sferze relacji rodzinnych, zarówno małżeńskich, jak i rodzicielskich w dłuższej perspektywie czasowej. Analizując zjawisko intymności rodzinnej założono, iż: 1) jest ona wytworem kultury i społeczeństwa, które ją stworzyło, 2) ulega podobnym przeobrażeniom jak one, 3) istnieje podobieństwo między intymnością dorosłych a intymnością rodzice-dzieci, 4) intymność rodzinna tworzy określoną kulturą wychowawczą rodziny. W charakterystykach poszczególnych modeli rodziny, zwrócono uwagę na uwarunkowania, cele i status intymności w analizowanych okresach, jak również sens i znaczenie nadawane wartościom, które ją konstytuowały i konstytuują w XXI wieku. Ukazano także wpływ intymności dorosłych na stosunki rodzice-dzieci i kulturę wychowawczą rodziny. Starano się również pokazać zagrożenia i walory poszczególnych modeli rodziny w dziedzinie przemian intymności ze szczególnym uwzględnieniem niebezpieczeństw tkwiących w rodzinie ponowoczesnej oraz ich wpływu na socjalizację dziecka w rodzinie. Artykuł jest próbą przedstawienia zakresu i specyfiki przemian intymności małżeńskiej i rodzicielskiej, a nade wszystko poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie, czy rodzina europejska XXI wieku na pewno ją odnalazła we wzajemnych relacjach swoich członków.The article is devoted to theoretical study of the issue of transformation in the context of family intimacy socio-cultural transformation of the European family, ranging from the traditional family through the modern one to postmodern. Reconstruction of the three models of the family, specific to different types of societies and cultures, provides a convenient platform to show transformations taking place in the sphere of family relations, both marriage and parenting in the long term. Analyzing the phenomenon of family intimacy it was assumed that: 1) it is a product of culture and society that created it, 2) undergoes a similar transformation as they are, 3) there is a similarity between adult intimacy and intimacy of parent-child, 3) there is a similarity between adult intimacy and intimacy of parent-child, 4) the intimacy of a family creates its specific educational culture. The characteristics of the various models of the family draw attention to the conditions, objectives and status of intimacy in the analyzed periods, as well as the meaning and importance attached to the values that constituted the intimacy and constitute it in the twentyfirst century. The impact of adult intimacy on the relationship parents-children and family upbringing culture has been shown with particular attention to the dangers inherent in the postmodern family, and their impact on the socialization of the child in the family. The article is an attempt to present the scope and specifics of change of marital intimacy and parental one, and above all seeking to answer the question whether the twenty-first century European family certainly found it in the mutual relations of its members

Cardinal Stefan Wyszyński's concern for the family in the period of communist captivity : (based on the Pastoral Letters Written by Primate of Poland between 1946 and 1974)

Cel naukowy: celem artykułu jest pokazanie kondycji społeczno-moralnej rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce, w tym grożących jej niebezpieczeństw ze strony państwa i ideologii w kontekście ówczesnych warunków życia. Problem i metody badawcze: w artykule podjęto próbę przedstawienia poglądów Stefana Wyszyńskiego nt. sytuacji rodziny w Polsce w latach 1945-1974. Problematyka badawcza zawarta została w pytaniach: 1) Na jakie niebezpieczeństwa narażona była rodzina i młodzież w czasach realnego socjalizmu w Polsce? 2) W jakim kierunku powinna zmierzać polityka przezwyciężania zagrożeń rodziny? 3) Jakie działania i formy pomocy należało podjąć w celu ochrony rodziny przed wpływami komunistycznej ideologii i władzy? Badania przeprowadzono metodą analizy treści. Podstawą badań uczyniono Listy Pasterskie Episkopatu Polski z lat 1946-1974 dotyczące problematyki rodzinnej i społecznej. Proces wywodu: artykuł składa się ze wstępu, opisu metody badań oraz trzech części analizy. W pierwszej przedstawiono niebezpieczeństwa dla rodziny i społeczeństwa w latach 1946-1974 na tle warunków ówczesnego życia. W drugiej ukazano kierunki przezwyciężania zagrożeń rodziny, a w części trzeciej formy działań i pomocy rodzinie w celu jej ochrony w czasach komunizmu w Polsce. W zakończeniu podkreślono sens i znaczenie nadawane rodzinie w badanym okresie. Wyniki analizy naukowej: listy prymasa Polski pokazują zagrożenia uderzające w rodzinę, w tym proces stopniowanego zniewalania rodziny przez system komunistyczny, który posiadał cechy totalitarne. Ideologia marksistowska i związana z nią polityka oraz propaganda wypaczały sens i znaczenie rodziny oraz jej wartości. Wnioski, innowacje, rekomendacje: pomimo odmiennej sytuacji społeczno-politycznej poglądy S. Wyszyńskiego dotyczące przezwyciężania zagrożeń i ochrony rodziny wykazują zaskakującą wręcz aktualność, dlatego powinny być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którym dobro rodziny polskiej leży na sercu. Są również świadectwem swojej epoki, jej kultury i warunków życia.Cardinal stefan wyszyński's concern for the family in the period of communist captivity (based on the pastoral letters written by primate of poland between 1946 and 1974). Research objective: the aim of the article is to show the socio-moral condition of the family in times of real socialism in poland, including the dangers from the state and ideology that threaten it in the context of contemporary. Living conditions. The research problem and methods: the article presents stefan wyszynski’s views on the situation of the family in poland in 1945-1974. The research issues were included in the following questions: 1) what dangers were the family and young generation exposed to in times of real socialism in poland? 2) in what direction should the policy of overcoming the threats to the family go? 3) what actions and forms of help should have been taken to protect the family from the influence of communist ideology and power? The research was carried out using the content analysis method. The research was based on the pastoral letters from the years 1946-1974 on family and social issues. The process of argumentation: the article consists of an introduction, a description of the research method and three parts of the analysis. The first part outlines the threats to the family and society in the years 1946-1974 in the context of contemporary life. The second part shows the directions of overcoming the threats, and the third part presents the measures to protect the family in times of communism in poland. In the conclusion section the sense and meaning given to the family during the period under consideration was emphasized. Research results: Wyszynski’s letters show threats to the family, including the process of gradual enslavement of the family by the communist system, which had characteristics of totalitarianism. Marxist ideology, its related politics and propaganda distorted the meaning and importance of the family and its core values. Conclusions, innovations, and recommendations: despite the new socio-political situation, s. Wyszynski’s view on overcoming threats and protection of the family are still relevant today. They are also an important testimony of contemporary culture and Living conditions