Nadciśnienie tętnicze a rozwój niewydolności serca - możliwości prewencji

Niewydolność serca (HF, heart failure), z uwagi na wzrastającą częstość występowania oraz złe rokowanie, jest dużym wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Poprawa skuteczności farmakoterapii i procedur inwazyjnego leczenia choroby niedokrwiennej serca, prowadzące do zwiększenia przeżywalności osób po przebytym zawale serca, oraz częste współwystępowanie wieloletniego nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, niewydolności nerek i otyłości sprzyjają rozwojowi HF w populacji pacjentów w podeszłym wieku. Odrębny problem to postępujący przebieg choroby, cechujący się okresowymi zaostrzeniami, z czym wiąże się, wzrastająca w miarę progresji choroby, częstość kolejnych hospitalizacji oraz znaczne koszty - zarówno medyczne, jak i niemedyczne. Najczęstszą przyczyną HF w populacji europejskiej jest choroba niedokrwienna serca (ok. 70%) i współistniejące z nią lub izolowane nadciśnienie tętnicze (ok. 60%). Obserwowany w nadciśnieniu przerost mięśnia lewej komory jest niezależnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego i rozwoju HF, a dysfunkcję rozkurczową lewej komory stwierdza się u 26-46% pacjentów w podeszłym wieku z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym, bez towarzyszących objawów HF. Dlatego właściwie prowadzona terapia hipotensyjna, wczesne rozpoznanie dysfunkcji rozkurczowej i zapobieganie jej progresji do objawowej HF wydają się mieć kluczowe znaczenie w postępowaniu terapeutycznym u chorego na nadciśnienie tętnicze. Uważa się, że śmiertelność z powodu niewydolności rozkurczowej dorównuje śmiertelności spowodowanej niewydolnością skurczową serca. Co więcej, także wskaźniki rehospitalizacji i powikłań leczenia szpitalnego są podobne w grupie chorych z HF i zachowaną funkcją skurczową lewej komory oraz w grupie chorych z niewydolnością skurczową. Wyniki zakończonych do tej pory badań klinicznych wskazują, że najważniejszym celem skutecznej terapii hipotensyjnej u chorego bez organicznych zmian mięśnia sercowego jest obniżenie ciśnienia mające na celu zapobieganie rozwojowi przerostu lewej komory, natomiast u chorych z przerostem powinno się preferować grupy leków hipotensyjnych (inhibitory konwertazy angiotensyny, sartany, diuretyki oraz antagonistów wapnia) wpływające na jego ograniczenie

Fractal dimensions of skin microcirculation flow in subjects with familial predisposition or newly diagnosed hypertension

Background: Fractal analysis has been shown to be capable of characterizing irregular time series generated in non-linear systems. Fluctuations in skin flow signals have a fractal nature, but to date there has been no analysis of subjects with hypertension. The aim of this study is to assess the fractal dimensions of skin microcirculation flows in subjects with a familial predisposition or newly diagnosed hypertension. Methods: A four-minutes rest flow (RF), minimal flow (BZ) during three-minutes ischemia and eight-minutes heat flow (HF) were recorded (using laser Doppler flowmetry) in patients with untreated hypertension, and in normotensives with no [NT(-)] or with a familial predisposition to hypertension [NT(+)]. Average one-minute surface areas under the curve of flow records and box dimensions (D) were calculated. Anova Kruskall-Wallis, c2 statistic and multivariate reverse regression analysis were used for calculation. Results: We studied 70 people (average age 36.1 ± 10.3 years, 39 men). Hypertensives (n = 31) had significantly higher values of both clinical blood pressure and 24-hour ambulatory blood pressure, body mass index, glucose, triglycerides and insulin than the NT(-), (n = 17) and NT(+), (n = 22) groups. Mean values of flows and surface area under the curve of RF, BZ, HF records, D RF and D HF were comparable in studied groups, but D BZ differed (1.13 ± ± 0.05 vs 1.15 ± 0.05 vs 1.11 ± 0.05, respectively; p = 0.04). A family history of hypertension, insulin level and variability of 24-hour diastolic blood pressure were significant predictors of D BZ lower values in the multiple regression model. Conclusions: Subjects with a familial predisposition to hypertension reveal altered homeodynamics of microvascular flow, with diminished chaotic ischemic flow. (Cardiol J 2011; 18, 1: 26-32

Wpływ podstawowych cech demograficznych i antropometrycznych na parametry obwodowego i centralnego ciśnienia tętniczego

Background Central blood pressure parameters and corresponding peripheral blood pressure parameters are not equal and their relationship changes with aging. This explain why there is a gradual shift from diastolic blood pressure in young subjects to systolic blood pressure and then to pulse pressure in elderly, as strongest predictor of CHD risk. Aim of this study was to observe how components of peripheral and central blood pressure depends on age, height, weight and body mass index (BMI). Material and methods We examined 319 patients between 19-80 years of age who attended family medicine office. Peripheral blood pressure was taken with OMRON M6 and central blood pressure was determined noninvasively with SphygmoCor device. Results Pulse pressure amplification (PPA) calculated as a ratio peripheral pulse pressure/central pulse pressure was 2.0 in young subjects to 1.09 in elderly. Differences in pulse pressure amplification between women and men are consequences of differences in height. There is no relation between PPA and BMI. Conclusions Higher gradient of central to peripheral pulse pressure found in young subjects gradually decreases with aging. Therefore, brachial artery cuff measurements in the elderly more accurate reflect central systolic pressure and central pulse pressure which stronger than corresponding peripheral blood pressure parameters correlate with cardiovascular events. Arterial Hypertension 2010, vol. 14, no 4, pages 253-260.Wstęp Wartości parametrów ciśnienia centralnego i odpowiadających im parametrów ciśnienia obwodowego nie są sobie równe, a ich wzajemne relacje zmieniają się wraz z procesem starzenia. Tym tłumaczy się fakt, że siła wpływu poszczególnych parametrów ciśnienia tętniczego na ryzyko choroby niedokrwiennej serca zmienia się w zależności od wieku osoby, od największego wpływu ciśnienia rozkurczowego w młodym wieku, przez ciśnienie skurczowe w wieku średnim i ciśnienie tętna w starości. Celem pracy było zbadanie, w jaki sposób parametry ciśnienia tętniczego centralnego i obwodowego zależą od wieku, płci, wzrostu i wskaźnika masy ciała (BMI). Materiał i metody Zbadano 319 osób w wieku 19-80 lat, które zgłaszały się na wizytę do lekarza rodzinnego z jakiejkolwiek przyczyny. U pacjentów dokonywano pomiarów ciśnienia tętniczego na ramieniu przy użyciu ciśnieniomierza OMRON M6 oraz nieinwazyjnie oceniano centralne ciśnienie tętnicze za pomocą urządzenia SphygmoCor. Wyniki Wskaźnik zwielokrotnienia ciśnienia tętna (PPA) liczony jako iloraz obwodowego ciśnienia tętna i centralnego ciśnienia tętna maleje z wiekiem, od wartości 2,00 w młodości do 1,09 w wieku podeszłym. Różnice zależne od płci wynikają z różnicy wzrostu między kobietami i mężczyznami. Nie stwierdzono zależności między PPA i BMI. Wnioski Większy gradient centralnego do obwodowego ciśnienia tętna, który występuje u młodych osób stopniowo zmniejsza się w miarę starzenia się. Dlatego też ciśnienie mierzone na ramieniu u osób w starszym wieku precyzyjniej odzwierciedla centralne ciśnienie skurczowe i centralne ciśnienie tętna, które to - w porównaniu z odpowiadającymi parametrami ciśnienia tętniczego obwodowego - silniej korelują z powikłaniami sercowo-naczyniowymi. Nadciśnienie Tętnicze 2010, tom 14, nr 4, strony 253-260

Blood pressure, arterial stiffness and endogenous lithium clearance in relation to AGTR1 A1166C and AGTR2 G1675A gene polymorphisms

Introduction: Although recently a matter of epidemiologic controversy, sodium overload and its interaction with genetic factors predispose to hypertension and related target organ complications. Methods: In 131 (66 male) treated hypertensives, we measured peripheral and central arterial pressures and pulse wave augmentation indexes ($AIx_{\rho}$, $AIx_{C1}$, $AIx_{C2}$), pulse wave velocity (PWV), daily urinary sodium excretion and did genetic studies of AGTR1 A1166C and AGTR2 G1675A polymorphisms. Proximal ($FE_{L1}$) and distal ($FDR_{Na}$) sodium reabsorption measurements were performed using endogenous lithium clearance. Results: In men, we found interaction between $FDR_{Na}$ and AGTR2 G1675A polymorphism with respect to $Alx_{C1}$ ($\rho _{INT}$=0.01), $Alx_{C2}$ ($\rho _{INT}$=0.05) and $Alx_{\rho}$ ($\rho _{INT}$=0.006). Arterial stiffness increased with higher sodium reabsorption in the distal tubule, in the presence of AGTR2 G allele with the opposite tendency in A allele carriers. In the subgroup with $FDR_{Na}$ below median, as compared to those with $FDR_{Na}$ above median, the $Alx_{C1}$ (139.6±3.8 vs 159.1±5.7%; $\rho$=0.009), $Alx_{C2}$ (26.3±1.8 vs 33.3±1.7%; $\rho$=0.016) and $Alx_{\rho}$ (83.4±2.5 vs 96.5±2.6%; $\rho$<0.0001) were lower, in the G allele carrying men and GG homozygous women. Conclusions: The relation between sodium reabsorption in the distal tubule and the development of arterial stiffness depends on the AGTR2 G1675A polymorphism in blood pressure independent fashion

Influence of basic demographic and anthropometric characteristics on peripheral and central blood pressure parameters

Wstęp Wartości parametrów ciśnienia centralnego i odpowiadających im parametrów ciśnienia obwodowego nie są sobie równe, a ich wzajemne relacje zmieniają się wraz z procesem starzenia. Tym tłumaczy się fakt, że siła wpływu poszczególnych parametrów ciśnienia tętniczego na ryzyko choroby niedokrwiennej serca zmienia się w zależności od wieku osoby, od największego wpływu ciśnienia rozkurczowego w młodym wieku, przez ciśnienie skurczowe w wieku średnim i ciśnienie tętna w starości. Celem pracy było zbadanie, w jaki sposób parametry ciśnienia tętniczego centralnego i obwodowego zależą od wieku, płci, wzrostu i wskaźnika masy ciała (BMI). Materiał i metody Zbadano 319 osób w wieku 19–80 lat, które zgłaszały się na wizytę do lekarza rodzinnego z jakiejkolwiek przyczyny. U pacjentów dokonywano pomiarów ciśnienia tętniczego na ramieniu przy użyciu ciśnieniomierza OMRON M6 oraz nieinwazyjnie oceniano centralne ciśnienie tętnicze za pomocą urządzenia SphygmoCor. Wyniki: Wskaźnik zwielokrotnienia ciśnienia tętna (PPA) liczony jako iloraz obwodowego ciśnienia tętna i centralnego ciśnienia tętna maleje z wiekiem, od wartości 2,00 w młodości do 1,09 w wieku podeszłym. Różnice zależne od płci wynikają z różnicy wzrostu między kobietami i mężczyznami. Nie stwierdzono zależności między PPA i BMI. Wnioski: Większy gradient centralnego do obwodowego ciśnienia tętna, który występuje u młodych osób stopniowo zmniejsza się w miarę starzenia się. Dlatego też ciśnienie mierzone na ramieniu u osób w starszym wieku precyzyjniej odzwierciedla centralne ciśnienie skurczowe i centralne ciśnienie tętna, które to — w porównaniu z odpowiadającymi parametrami ciśnienia tętniczego obwodowego — silniej korelują z powikłaniami sercowo-naczyniowymi.Background Central blood pressure parameters and corresponding peripheral blood pressure parameters are not equal and their relationship changes with aging. This explain why there is a gradual shift from diastolic blood pressure in young subjects to systolic blood pressure and then to pulse pressure in elderly, as strongest predictor of CHD risk. Aim of this study was to observe how components of peripheral and central blood pressure depends on age, height, weight and body mass index (BMI). Material and methods We examined 319 patients between 19–80 years of age who attended family medicine office. Peripheral blood pressure was taken with OMRON M6 and central blood pressure was determined noninvasively with SphygmoCor device. Results Pulse pressure amplification (PPA) calculated as a ratio peripheral pulse pressure/central pulse pressure was 2.0 in young subjects to 1.09 in elderly. Differences in pulse pressure amplification between women and men are consequences of differences in height. There is no relation between PPA and BMI. Conclusions Higher gradient of central to peripheral pulse pressure found in young subjects gradually decreases with aging. Therefore, brachial artery cuff measurements in the elderly more accurate reflect central systolic pressure and central pulse pressure which stronger than corresponding peripheral blood pressure parameters correlate with cardiovascular events

Effect of gender on skin forearm microcirculation among middle age subjects with newly diagnosed hypertension

Wstęp Celem pracy była ocena wpływu płci badanych oraz obecności nadciśnienia tętniczego na zachowanie się przepływów i reaktywności mikrokrążenia skórnego w warunkach spoczynkowych oraz pod wpływem prowokacji niedokrwieniem oraz ogrzewaniem. Materiał i metody Badaniem objęto osoby z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego oraz z nowo rozpoznanym nieleczonym nadciśnieniem, u których wykonano pomiary wskaźnika masy ciała (BMI), ciśnienia tętniczego (BP), 24-godzinne monitorowanie ciśnienia (ABPM-SpaceLab 90207), badanie szybkości fali tętna (PWV-Complior), echokardiografię serca (General Electrics Vivid 3) oraz badania laboratoryjne. Badanie mikrokrążenia wykonano metodą dopplerowską (PeriFlux PF 5000) z oceną przepływów spoczynkowych (RF), minimalnych podczas niedokrwienia (zero biologiczne - BZ), maksymalnych po niedokrwieniu (PF) oraz po ogrzaniu skóry do 44°C (HF), rejestrowanych w jednostkach arbitralnych [U] i jako skórny przepływ naczyniowy (CVC). Metodą szybkiej transformacji Fouriera przeanalizowano zmiany przepływów zależne od czynności naczynioruchowej naczyń mikrokrążenia w okresie w RF, BZ, HF, analizując moc oscylacji [PU2/Hz] w 5 zakresach częstotliwości: pochodzenia śródbłonkowego, neurogennego, miogennego, oddechowego i sercowego. Dane przeanalizowano w 4 grupach mężczyzn i kobiet: 2 z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego (NT M i NT K) oraz 2 z nadciśnieniem (HT M i HT K). Przy porównaniu zmiennych stosowano testy ANOVA Kruskal- Wallisa, c2 oraz wyznaczano współczynniki korelacji Spearmana. Wyniki Przebadano 74 osoby w średnim wieku 34,5 &#177; 8,9 roku, 37 kobiet i 37 mężczyzn. Kobiety nie różniły się od mężczyzn pod względem wieku i PWV, miały natomiast niższe wartości BMI, hematokrytu, stężenia glukozy, kwasu moczowego, triglicerydów, insuliny, endoteliny, a wyższe cholesterolu frakcji HDL. Przy porównywalnej frakcji wyrzutowej parametry echokardiograficzne były mniejsze u kobiet niż u mężczyzn. U obu płci w grupach z nadciśnieniem i bez niego wartości ciśnienia tętniczego były porównywalne, natomiast były znacząco wyższe u badanych z nadciśnieniem w stosunku do osób z prawidłowymi wartościami ciśnienia. Niższe wartości CVC BZ występowały w grupach z nadciśnieniem (p = 0,01), z najsilniejszymi różnicami między NT K a HT M (p = 0,03) oraz NT M a HT K (p = 0,09). Najwyższy HF stwierdzono u kobiet bez nadciśnienia. W przepływach BZ moc widma aktywności naczynioruchowej zależnej od śródbłonka różniła się znacząco między grupami (p = 0,03), była najniższa w grupie K HT, szczególnie w porównaniu z M HT (p = 0,04). U obu płci obserwowano ujemną zależność między CVC BZ i wartościami ciśnień w 24-godzinnym monitorowaniu. U kobiet moc widma aktywności naczynioruchowej BZ zależnej od śródbłonka korelowała ujemnie z wartościami ciśnień w ABPM. Wnioski U osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym w średnim wieku wpływ płci żeńskiej na przepływy w mikrokrążeniu skórnym wiąże się głównie ze zwiększeniem wazodylatacji i przepływów pod wpływem ogrzewania. W nadciśnieniu u kobiet zmniejsza się minimalny przepływ w czasie niedokrwienia, z osłabieniem zależnej od śródbłonka aktywności naczynioruchowej.Background The aim of the study was to assess the influence of gender and hypertension on flow and reactivity of skin microcirculation at rest, during ischemia and heat stress. Material and methods Studied population consisted of normotensive subjects and patients with newly diagnosed untreated hypertension. Body mass index (BMI) and blood pressure (BP) measurements, 24-hour monitoring (ABPM-SpaceLab 90207), pulse wave velocity (PWV-Complior), echocardiography (General Electrics Vivid 3), laboratory investigations were performed. Skin microcirculation was assessed by laser Doppler flowmetry (PeriFlux PF 5000). Rest flow (RF), minimal flow during ischemia (biological zero - BZ), peak flow after ischemia (PF) and heat flow (HF) after thermal stress (44°C) were presented as arbitrary units [U] and as cutaneous vascular conductance (CVC). Fast Fourier&#8217;s transformation of RF, BZ and HF were also performed. Power frequency oscillations [PU2/Hz] was evaluated in five frequency intervals of endothelial, neurogenic, miogenic, respiratory and heart origin. Data were analyzed in 4 groups subjects: 2 normotensives (NT M i NT K) and 2 hypertensives (HT M i HT K). Statistical analysis was performed with ANOVA Kruskal-Wallis, c2 tests and Spearman correlation. Results Study population consisted of 74 persons aged 34.5 &#177; 8.9 years: 37 women and 37 men. Both gender were similar according to age and PWV, but women had lower values of BMI, hematocrit, glucose, uric acid, trigliceride, insulin, endothelin, and higher HDL cholesterol than men. Ejection fraction was similar, but other echocardiographic parameters were lower in female gender. Hypertensives had higher BP values than normotensives, but among normotensive and hypertensive groups BP values were comparable. Lower values of CVC BZ were observed in hypertensives (p = 0.01) with highest differences between NT K v. HT M (p = 0.03) and NT M v. HT K (p = 0.09). Highest HF was detected in normotensive women. Power of BZ oscillations of endothelial origin significantly differed (p = 0.03) among studied groups with the lowest values in K HT, especially v. M HT (p = 0.04). Among both gender negative correlation between CVC BZ and 24-BP values was observed. Power oscillations of BZ endothelial origin correlated negatively with ABPM BP values in women. Conclusions Normotensive women in middle age mainly influence on increase vasodilatation and thermal skin flow. Hypertensive women reveal decrease of minimal skin flow during ischemia and weakness of endothelial origin flowmotion

Effect of gender on skin forearm microcirculation among middle age subjects with newly diagnosed hypertension

Wstęp Celem pracy była ocena wpływu płci badanych oraz obecności nadciśnienia tętniczego na zachowanie się przepływów i reaktywności mikrokrążenia skórnego w warunkach spoczynkowych oraz pod wpływem prowokacji niedokrwieniem oraz ogrzewaniem. Materiał i metody Badaniem objęto osoby z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego oraz z nowo rozpoznanym nieleczonym nadciśnieniem, u których wykonano pomiary wskaźnika masy ciała (BMI), ciśnienia tętniczego (BP), 24-godzinne monitorowanie ciśnienia (ABPM-SpaceLab 90207), badanie szybkości fali tętna (PWV-Complior), echokardiografię serca (General Electrics Vivid 3) oraz badania laboratoryjne. Badanie mikrokrążenia wykonano metodą dopplerowską (PeriFlux PF 5000) z oceną przepływów spoczynkowych (RF), minimalnych podczas niedokrwienia (zero biologiczne — BZ), maksymalnych po niedokrwieniu (PF) oraz po ogrzaniu skóry do 44°C (HF), rejestrowanych w jednostkach arbitralnych [U] i jako skórny przepływ naczyniowy (CVC). Metodą szybkiej transformacji Fouriera przeanalizowano zmiany przepływów zależne od czynności naczynioruchowej naczyń mikrokrążenia w okresie w RF, BZ, HF, analizując moc oscylacji [PU2/Hz] i jako skórny przepływ naczyniowy (CVC). Metodą szybkiej transformacji Fouriera przeanalizowano zmiany przepływów zależne od czynności naczynioruchowej naczyń mikrokrążenia w okresie w RF, BZ, HF, analizując moc oscylacji [PU2/Hz w 5 zakresach częstotliwości: pochodzenia śródbłonkowego, neurogennego, miogennego, oddechowego i sercowego. Dane przeanalizowano w 4 grupach mężczyzn i kobiet: 2 z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego (NT M i NT K) oraz 2 z nadciśnieniem (HT M i HT K). Przy porównaniu zmiennych stosowano testy ANOVA Kruskal- Wallisa, c2 oraz wyznaczano współczynniki korelacji Spearmana. Wyniki Przebadano 74 osoby w średnim wieku 34,5 ± 8,9 roku, 37 kobiet i 37 mężczyzn. Kobiety nie różniły się od mężczyzn pod względem wieku i PWV, miały natomiast niższe wartości BMI, hematokrytu, stężenia glukozy, kwasu moczowego, triglicerydów, insuliny, endoteliny, a wyższe cholesterolu frakcji HDL. Przy porównywalnej frakcji wyrzutowej parametry echokardiograficzne były mniejsze u kobiet niż u mężczyzn. U obu płci w grupach z nadciśnieniem i bez niego wartości ciśnienia tętniczego były porównywalne, natomiast były znacząco wyższe u badanych z nadciśnieniem w stosunku do osób z prawidłowymi wartościami ciśnienia. Niższe wartości CVC BZ występowały w grupach z nadciśnieniem (p = 0,01), z najsilniejszymi różnicami między NT K a HT M (p = 0,03) oraz NT M a HT K (p = 0,09). Najwyższy HF stwierdzono u kobiet bez nadciśnienia. W przepływach BZ moc widma aktywności naczynioruchowej zależnej od śródbłonka różniła się znacząco między grupami (p = 0,03), była najniższa w grupie K HT, szczególnie w porównaniu z MHT (p = 0,04). U obu płci obserwowano ujemną zależność między CVC BZ i wartościami ciśnień w 24-godzinnym monitorowaniu. U kobiet moc widma aktywności naczynioruchowej BZ zależnej od śródbłonka korelowała ujemnie z wartościami ciśnień w ABPM. Wnioski U osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym w średnim wieku wpływ płci żeńskiej na przepływy w mikrokrążeniu skórnym wiąże się głównie ze zwiększeniem wazodylatacji i przepływów pod wpływem ogrzewania. W nadciśnieniu u kobiet zmniejsza się minimalny przepływ w czasie niedokrwienia, z osłabieniem zależnej od śródbłonka aktywności naczynioruchowej.Background The aim of the study was to assess the influence of gender and hypertension on flow and reactivity of skin microcirculation at rest, during ischemia and heat stress. Material and methods Studied population consisted of normotensive subjects and patients with newly diagnosed untreated hypertension. Body mass index (BMI) and blood pressure (BP) measurements, 24-hour monitoring (ABPM-SpaceLab 90207), pulse wave velocity (PWV-Complior), echocardiography (General Electrics Vivid 3), laboratory investigations were performed. Skin microcirculation was assessed by laser Doppler flowmetry (PeriFlux PF 5000). Rest flow (RF), minimal flow during ischemia (biological zero — BZ), peak flow after ischemia (PF) and heat flow (HF) after thermal stress (44°C) were presented as arbitrary units [U] and as cutaneous vascular conductance (CVC). Fast Fourier’s transformation of RF, BZ and HF were also performed. Power frequency oscillations [PU2/Hz] was evaluated in five frequency intervals of endothelial, neurogenic, miogenic, respiratory and heart origin. Data were analyzed in 4 groups subjects: 2 normotensives (NT M i NT K) and 2 hypertensives (HT M i HT K). Statistical analysis was performed with ANOVA Kruskal-Wallis, c2 tests and Spearman correlation. Results Study population consisted of 74 persons aged 34.5 ± 8.9 years: 37 women and 37 men. Both gender were similar according to age and PWV, but women had lower values of BMI, hematocrit, glucose, uric acid, trigliceride, insulin, endothelin, and higher HDL cholesterol than men. Ejection fraction was similar, but other echocardiographic parameters were lower in female gender. Hypertensives had higher BP values than normotensives, but among normotensive and hypertensive groups BP values were comparable. Lower values of CVC BZ were observed in hypertensives (p = 0.01) with highest differences between NT K v. HT M (p = 0.03) and NT M v. HT K (p = 0.09). Highest HF was detected in normotensive women. Power of BZ oscillations of endothelial origin significantly differed (p = 0.03) among studied groups with the lowest values in K HT, especially v. M HT (p = 0.04). Among both gender negative correlation between CVC BZ and 24-BP values was observed. Power oscillations of BZ endothelial origin correlated negatively with ABPM BP values in women. Conclusions Normotensive women in middle age mainly influence on increase vasodilatation and thermal skin flow. Hypertensive women reveal decrease of minimal skin flow during ischemia and weakness of endothelial origin flowmotion