Dobra (korzyści) pozyskiwane dzięki normom prawa administracyjnego a funkcje administracji

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Relacje pomiędzy formalnymi i nieformalnymi elementami ładu aksjonormatywnego w ujęciu empirycznym

W niniejszym opracowaniu autor omówi wyniki badań empirycznych nad długookresowymi tendencjami zachodzącymi w procesie powstawania formalnych źródeł prawa. U podstaw prowadzenia tych badań legło założenie, iż pojawianie się wspomnianych tendencji jest nieuchronnym rezultatem występowania zależności pomiędzy działalnością legislacyjną (wprowadzaniem do obiegu społecznego norm sformalizowanych prawnie) i ewolucją niesformalizowanych reguł, norm czy instytucji tworzących porządek panujący w obrębie danej zbiorowości (który może być określany jako istniejący w jej obrębie ład aksjonormatywny, układ instytucjonalny itp.).Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Reduction of entrepreneurial risk as the purpose of legislative initiatives: research results

Artykuł dotyczy problemu długookresowych tendencji zachodzących w procesie stanowienia prawa w Polsce. Teoretycznym uzasadnieniem występowania takich tendencji jest założenie, że człowiek zwykle działa zgodnie z gotowymi schematami, zaakceptowanymi przez zbiorowość, które obejmują normy (reguły) należące do trzech podstawowych kategorii: (1) reguły dotyczące zdobywania dóbr za pomocą wymiany towarowo-pieniężnej, (2) reguły odnoszące się do pozyskiwania dóbr poprzez powołanie się na uprawnienia wynikające z przynależności do zbiorowości oraz (3) normy prawne, których rolą jest ochrona i upowszechnienie reguł należących do dwóch pierwszych kategorii. W rezultacie popyt na sposoby zaspokajania potrzeb determinowany określonymi regułami zwiększa podaż norm prawnych związanych z określonym zagadnieniem społeczno-gospodarczym. Skutkuje to pojawianiem się tendencji długookresowych w tworzeniu źródeł prawa, które można badać metodami empirycznymi, przedstawionymi w niniejszym artykule. W opracowaniu prezentowane są wyniki analiz dotyczących jednego z pytań badawczych, odnoszącego się do ważnego problemu społeczeństwa i gospodarki, jakim jest kwestia, czy regulacja ułatwia ocenę szans na osiągnięcie zakładanego celu gospodarczego, czy służy wzmacnianiu poczucia pewności obrotu gospodarczego, zmniejszeniu ryzyka niepowodzenia w działalności gospodarczej. We wnioskach zawarta jest teza, że zmniejszanie ryzyka przedsiębiorcy (przez regulacje bezpośrednie) jako trend w prawodawstwie systematycznie się umacnia. Analiza danych z badań pozwala zauważyć delikatny długoterminowy trend wzrostowy w ustawo-dawstwie, jeśli chodzi o zmniejszanie ryzyka gospodarowania przez przedsiębiorcę (w postaci regulacji bezpośrednio dotyczących tej tematyki). Można zauważyć, iż polski ustawodawca – w ujęciu długookresowym – kładzie duży, rosnący nacisk na tworzenie warunków do zmniejszania ryzyka obrotu gospodarczego

Pandemia COVID-19 jako możliwość trwałego ograniczenia praw obywatelskich

The COVID-19 pandemic has had far-reaching effects, which are primarily being felt in the functioning of the health service, the organization of social life, and the state of the national economy. It is also worth paying attention to the legal and political consequences which are less obvious and noticeable for average citizens. One of the most important is the change in legislation which entails limiting civil liberties and rights. This article is on empirical proof of how Polish legislation is reducing fundamental rights. The authorities in combatting the pandemic are not using the solutions that appear in the Polish Constitution, but use the non-constitutional form of special laws. The authors, therefore, when discussing the problem refer to US legislation and policy which has the notable example of the Patriot Act which can be interpreted as being a pretext for limiting civil liberties in the name of combating terrorism. As stated, such emergencies as the current pandemic or the threat of terrorism, are used to permanently and significantly reduce civil rights.Pandemia COVID-19 wywołała daleko idące skutki, które są widoczne przede wszystkim w funkcjonowaniu służby zdrowia, organizacji życia społecznego i stanie gospodarki narodowej. Warto zwrócić uwagę także na konsekwencje prawne i polityczne, które są mniej oczywiste i odczuwalne dla przeciętnych obywateli. Jedną z najważniejszych jest zmiana ustawodawstwa, która pociąga za sobą ograniczenie wolności i praw obywatelskich. Niniejszy artykuł jest empirycznym dowodem na to, jak polskie ustawodawstwo ogranicza prawa podstawowe. Władze w walce z pandemią nie korzystają z rozwiązań, które znajdują się w Konstytucji RP, lecz sięgają po pozakonstytucyjną formę tzw. specustaw. Omawiając to zagadnienie, autorzy odwołują się do amerykańskiego ustawodawstwa i polityki, gdzie znamiennym przykładem jest Patriot Act, który można interpretować jako pretekst do ograniczania swobód obywatelskich w imię walki z terroryzmem. Jak stwierdzono, takie sytuacje nadzwyczajne jak obecna pandemia czy zagrożenie terroryzmem są wykorzystywane do trwałego i znaczącego ograniczania praw obywatelskich

Reduction of entrepreneurial risk as the purpose of legislative initiatives: research results

Artykuł dotyczy problemu długookresowych tendencji zachodzących w procesie stanowienia prawa w Polsce. Teoretycznym uzasadnieniem występowania takich tendencji jest założenie, że człowiek zwykle działa zgodnie z gotowymi schematami, zaakceptowanymi przez zbiorowość, które obejmują normy (reguły) należące do trzech podstawowych kategorii: (1) reguły dotyczące zdobywania dóbr za pomocą wymiany towarowo-pieniężnej, (2) reguły odnoszące się do pozyskiwania dóbr poprzez powołanie się na uprawnienia wynikające z przynależności do zbiorowości oraz (3) normy prawne, których rolą jest ochrona i upowszechnienie reguł należących do dwóch pierwszych kategorii. W rezultacie popyt na sposoby zaspokajania potrzeb determinowany określonymi regułami zwiększa podaż norm prawnych związanych z określonym zagadnieniem społeczno-gospodarczym. Skutkuje to pojawianiem się tendencji długookresowych w tworzeniu źródeł prawa, które można badać metodami empirycznymi, przedstawionymi w niniejszym artykule. W opracowaniu prezentowane są wyniki analiz dotyczących jednego z pytań badawczych, odnoszącego się do ważnego problemu społeczeństwa i gospodarki, jakim jest kwestia, czy regulacja ułatwia ocenę szans na osiągnięcie zakładanego celu gospodarczego, czy służy wzmacnianiu poczucia pewności obrotu gospodarczego, zmniejszeniu ryzyka niepowodzenia w działalności gospodarczej. We wnioskach zawarta jest teza, że zmniejszanie ryzyka przedsiębiorcy (przez regulacje bezpośrednie) jako trend w prawodawstwie systematycznie się umacnia. Analiza danych z badań pozwala zauważyć delikatny długoterminowy trend wzrostowy w ustawo-dawstwie, jeśli chodzi o zmniejszanie ryzyka gospodarowania przez przedsiębiorcę (w postaci regulacji bezpośrednio dotyczących tej tematyki). Można zauważyć, iż polski ustawodawca – w ujęciu długookresowym – kładzie duży, rosnący nacisk na tworzenie warunków do zmniejszania ryzyka obrotu gospodarczego

Decision’s Making Process under Conditions of Law’s Information Deluge.

Artykuł podejmuje problematykę tzw. „inflacji prawa”, wskazuje jej przyczyny i konsekwencje dla procesu decyzyjnego u człowieka. Należy do nich to, iż w warunkach potopu prawa i informacji o prawie zmniejszają się szanse na właściwą socjalizację prawa (internalizację), rośnie znaczenie powierzchownej legitymizacji formalnej jako jedynego oparcia uznania prawa i obowiązujących norm zachowania. Jest to sytuacja niebezpieczna społecznie. Rozrost informacji przekłada się na poleganie na prywatnych, a nie oficjalnych źródłach wiedzy o prawie. Jest to sytuacja odwrotna od założeń systemu państwa prawa, osłabiająca jego autorytet.The article treats about “inflation of law” problem, pointing out the reasons and consequences this phenomenon for man’s decision making process. Among them we can observe that under these conditions chances to the proper law socialization growing less and signification of trivial, formal legitimisation became much more important. This situation is dangerous from the social point of view. Growing up the information’s system causes that man depends more on private than official sources of knowledge about law. It is opposite situation to the law-state foundations, which grows less its authority

Pressure of the Law Associations in the Process of Law-Making on the Rules of Access to Legal Services in Poland in 2014-2020

The article attempts to assess the lobbying activity of the Polish law associations. The study sought to identify the scale and method of their possible impact on the legislation. The convergence of the public and private interests was assessed in the field of law on legal services and legal aid as enacted in 2014-2020. It was assumed that these interests would be contradictory, which turned out to be false in half of the cases examined. On the other hand, the assumption about the influence of the law associations on the new legislation on legal services was positively verified. The hypothesis stating that their influence is considerable was refuted, as most of the analyzed acts were in line primarily with the common good, and less so with the interests of lawyers. The involvement in the lobbying of the law associations, as well as its effectiveness, turned out to be moderate. In half of the cases, wider access to legal services was associated with a reduction in the privileges of lawyers.W artykule podjęto próbę oceny aktywności lobbingowej samorządów prawniczych w Polsce. Celem badania była identyfikacja skali i sposobu ich ewentualnego wpływu na powstające prawo. Biorąc za przedmiot regulacje dotyczące dostępu do prawa, tj. obszar, którego korzystnym dla siebie ukształtowaniem mogłyby być one zainteresowane, poddano analizie treść uchwalonych w latach 2014-2020 ustaw tego dotyczących pod kątem ich zbieżności z interesem publicznym i prywatnym prawników. Założono, że interesy te będą ze sobą sprzeczne, co okazało się w połowie przypadków nieprawdą. Pozytywnie natomiast zweryfikowano przypuszczenie o wpływie korporacji prawniczych na powstające przepisy dotyczące dostępu do pomocy prawnej. Negatywnie zweryfikowano hipotezę o dużej skali ich oddziaływania, gdyż zdecydowana większość poddanych analizie ustaw odpowiadała przede wszystkim dobru wspólnemu, a nie interesowi prawników. Zaangażowanie w lobbing samorządów, jak też jego skuteczność były umiarkowane. W połowie przypadków szerszy dostęp do pomocy prawnej wiązał się z ograniczeniem przywilejów prawników