Fizički tijek materijala i pridruženi troškovi u procesu proizvodnje u valjaonici

Efficiency of resources use is, in a large extent, determined by the organization of production flow and the way of their control. The optimization of materials flow in the production process requires the identification of physical flows of goods and it cost. In the article the physical flow process of materials stream in the production process in one of Polish rolling mill and also its logistics analysis and cost analysis are presented.Učinkovitost upotrebe resursa u velikome je dijelu određena organiziranjem toka proizvodnje i načinom njihove kontrole. Optimiziranje tijeka materijala u proizvodnom procesu iziskuje identificiranje fizičkog tijeka roba i njegovog troška. U članku je predstavljen fizički proces tijeka materijala u proizvodnom procesu u jednoj poljskoj valjaonici te njegova logistička analiza i analiza troškova

Complex admixture preceded and followed the extinction of wisent in the wild

Retracing complex population processes that precede extreme bottlenecks may be impossible using data from living individuals. The wisent (Bison bonasus), Europe’s largest terrestrial mammal, exemplifies such a population history, having gone extinct in the wild but subsequently restored by captive breeding efforts. Using low coverage genomic data from modern and historical individuals, we investigate population processes occurring before and after this extinction. Analysis of aligned genomes supports the division of wisent into two previously recognized subspecies, but almost half of the genomic alignment contradicts this population history as a result of incomplete lineage sorting and admixture. Admixture between subspecies populations occurred prior to extinction and subsequently during the captive breeding program. Admixture with the Bos cattle lineage is also widespread but results from ancient events rather than recent hybridization with domestics. Our study demonstrates the huge potential of historical genomes for both studying evolutionary histories and for guiding conservation strategies

The relationship between the time of cerebral desaturation episodes and outcome in aneurysmal subarachnoid haemorrhage: a preliminary study.

In this preliminary study we investigated the relationship between the time of cerebral desaturation episodes (CDEs), the severity of the haemorrhage, and the short-term outcome in patients with aneurysmal subarachnoid haemorrhage (aSAH). Thirty eight patents diagnosed with aneurysmal subarachnoid haemorrhage were analysed in this study. Regional cerebral oxygenation (rSO2) was assessed using near infrared spectroscopy (NIRS). A CDE was defined as rSO2 < 60% with a duration of at least 30 min. The severity of the aSAH was assessed using the Hunt and Hess scale and the short-term outcome was evaluated utilizing the Glasgow Outcome Scale. CDEs were found in 44% of the group. The total time of the CDEs and the time of the longest CDE on the contralateral side were longer in patients with severe versus moderate aSAH [h:min]: 8:15 (6:26-8:55) versus 1:24 (1:18-4:18), p = 0.038 and 2:05 (2:00-5:19) versus 0:48 (0:44-2:12), p = 0.038. The time of the longest CDE on the ipsilateral side was longer in patients with poor versus good short-term outcome [h:min]: 5:43 (3:05-9:36) versus 1:47 (0:42-2:10), p = 0.018. The logistic regression model for poor short-term outcome included median ABP, the extent of the haemorrhage in the Fisher scale and the time of the longest CDE. We have demonstrated that the time of a CDE is associated with the severity of haemorrhage and short-term outcome in aSAH patients. A NIRS measurement may provide valuable predictive information and could be considered as additional method of neuromonitoring of patients with aSAH

The effect of soil moisture and fertilisation on the content of macro-elements in the stubble of spring wheat

W pracy przedstawiono zawartość N, P, K, Ca i Mg w resztkach pożniwnych pszenicy jarej w warunkach różnego uwilgotnienia gleby i zróżnicowanego nawożenia NPK. Podstawę opracowania stanowiły wyniki badań doświadczeń wazonowych, przeprowadzonych w hali wegetacyjnej IMUZ Falenty w latach 1983-1985. Wykorzystano do tego część wyników, dotyczących analizy chemicznej ścierni i korzeni, dotychczas niepublikowanych. Stwierdzono, że uwilgotnienie gleby wpływało istotnie na kumulację azotu, fosforu i potasu w korzeniach roślin oraz wapnia w ścierni. Nawożenie mineralne NPK istotnie zwiększało zawartość w ścierni wszystkich badanych makroelementów z wyjątkiem azotu, a nie miało większego wpływu na kumulację tych składników w korzeniach pszenicy jarej. Na podstawie analizy wariancji wykazano istotny wpływ odmian na kumulację azotu, potasu i wapnia w ścierni i korzeniach, magnezu w ścierni oraz fosforu w korzeniach pszenicy jarej.The content of N, P, K, Ca and Mg in stubble of spring wheat grown at different soil moisture and NPK fertilisation is presented in this paper. The study was based on results of pot experiments carried out in a green house of the IMUZ Falenty in the years 1983-1985. Unpublished results of chemical analyses of stubble and roots were used in this study. Soil moisture significantly affected accumulation of nitrogen, phosphorus and potassium in plant roots and of calcium in stubble. Mineral NPK fertilisation significantly increased the content of all analysed macro-elements (except nitrogen) in stubble but showed insignificant effect on accumulation of these components in roots of spring wheat. Analysis of variance showed a significant effect of plant variety on accumulation of N, P and Ca in stubble and roots, on Mg accumulation in stubble and P in roots of spring wheat

Economic and ecological aspects of the conversion of coal to liquid fuels

Podstawowym celem przetwarzania węgla do paliw płynnych jest zwiększenie stosunku udziału atomów wodoru i węgla z około 0,8 w surowcu do około 2,0 w produkcie. Cztery różne teoretyczne reakcje dodawania lub dystrybucji wodoru w szkielecie węglowym stoją u podstaw różnorodnych procesów składających się na technologię upłynniania węgla, które można sklasyfikować w trzech głównych kategoriach: bezpośrednie uwodornienie, pośrednie uwodornienie i karbonizacja. Wybór technologii i procesów uzależniony jest od aspektów ekonomicznych i ekologicznych, z których w obecnym okresie podstawową rolę zaczyna odgrywać konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (ditlenku węgla). W artykule przedstawiono podstawy systemu modelowania modułów instalacji upłynniania węgla, które pozwalają na optymalizację schematu technologii z uwzględnieniem wymienionych wyżej aspektów.The main objective of coal conversion into liquid is to increase hydrogen to carbon atoms ratio from the level of 0.8 in the coal matter of feed to the level about 2.0 in the product. There are four different theoretical reactions of the additions or the distribution of hydrogen in the coal matrix which give the base for different processes constituting the technology of the coal liquefaction. Generally those processes can be classified in three main categories: the direct hydrogenation, the indirect hydrogenation and the carbonization. The choice of technologies and processes forming particular conversion pathway depends on economic and ecological factors. Currently apart from economic factors such as price of fuels and raw materials, the main constrain of application of processes for production of liquid fuels from coal is the need of limitation of the emission of greenhouse gases (the carbon dioxide). The paper describes the idea of modeling system of coal liquefaction plants allowing to optimise the coal liquids production schema with the respect to economic and environmental constrains

Implementation of the Regional Environmental Management System in the Tarnowskie Góry Region

Zasada zrównoważonego rozwoju jest jedną z podstawowych zasad zapisanych w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Przez zrównoważony rozwój rozumie się kompleksowe działania powodujące wzrost gospodarczy, przy jednoczesnym uwzględnieniu wymagań z zakresu ochrony środowiska. Istnieje wiele niesformalizowanych (np. Czystsza Produkcja), jak i sformalizowanych (ISO 14001, EMAS) systemów zarządzania środowiskowego, które służą do realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego w pojedynczych organizacjach stanowi bardzo ważny krok na drodze do zachowania lub poprawy stanu środowiska. Jednak dopiero wdrożenie zarządzania środowiskowego w skali regionalnej pozwala na pełne wykorzystanie atutów systemowego podejścia do zagadnień ochrony środowiska. W artykule przedstawiono, opracowany w Krajowym Centrum Wdrożeń Czystszej Produkcji GIG, model regionalnego systemu zarządzania środowiskowego. Podstawę modelu systemu stanowią dwie sprzężone ze sobą procedury operacyjne. Procedury opracowano wykorzystując podstawowe zasady Czystszej Produkcji oraz wymagania i zalecenia wybranych norm ISO, dotyczących zarządzania środowiskowego (ISO 14001, ISO 14031). Na podstawie opracowanego modelu, w ramach działalności statutowej GIG, wdrożono regionalny systemu zarządzania środowiskowego w powiecie oraz miastach i gminach powiatu tarnogórskiego w województwie śląskim. Proces wdrażania systemu obejmował serię interaktywnych modułów szkoleniowych, w których brali udział przedstawiciele powiatu oraz miast i gmin wchodzących w skład powiatu tarnogórskiego. Pomiędzy kolejnymi modułami szkoleniowymi, przedstawiciele powiatu oraz miast i gmin opracowywali sukcesywnie dokumenty systemu zarządzania środowiskowego. Opracowano, miedzy innymi, takie elementy systemu, jak: wstępny przegląd środowiskowy, rejestr aspektów środowiskowych, polityka środowiskowa, zestawienie wskaźników środowiskowych, rejestr celów i zadań środowiskowych oraz program zarządzania środowiskowego. Funkcjonowanie regionalnego systemu zarządzania środowiskowego, zainicjowanego w powiecie tarnogórskim wiąże się z realizacją konkretnych zadań, ujętych w programie zarządzania środowiskowego. Efekty działalności środowiskowej w powiecie oraz miastach i gminach powiatu tarnogórskiego będą monitorowane przez Krajowe Centrum Wdrożeń Czystszej Produkcji GIG po roku, od chwili wdrożenia regionalnego sytemu zarządzania środowiskowego.The principle of sustainable development is one of the basic notions mentioned in the Polish Constitution. The sustainable development stands for implementation of complex of procedures stimulating economic growth without compromising environmental safety requirements. There are formalized environmental management systems (ISO 14001, EMAS) as well as many not that formalized such as Cleaner Production. Implementation of environmental management systems in separate organizations constitutes an important step towards improvement of environmental safety. However, the benefits of the system approach to environmental issues can be achieved in full only when an environmental management system is applied in a regional scale. In this paper the regional model of environmental management system is presented, elaborated in the National Center for Implementation of Cleaner Production. The basis of the system is formed by two coupled operational procedures. These procedures were elaborated basing on key rules of Cleaner Production as well as on requirements and recommendations of some chosen ISO standards concerning environmental management (ISO 1401, 1431). On the basis of that model an environmental management system was implemented in cities and communes of the Tarnowskie Góry region in the Silesia voivodeship. The implementation process involved a series of interactive training modules carried out for the representatives of the region, its cities and communes. The documents of the regional system were prepared by the participants after each training module. Among others the following elements of the system were elaborated: initial environmental survey, environmental aspects register, environmental policy, set of environmental indications, roster of environmental aims and tasks and environmental management program. The regional environmental management system initiated in the Tarnowskie Góry region is being realized as a series of concrete tasks set out in the environmental management program. Twelve months after the full implementation of the system the results of environmental activity in the region and its communes will be checked by the National Center for Implementation of Cleaner Production

Analysis of changes in trabecular structure and density of femur proximal epiphysis of osteoarthritis

Zmiany geometrii kości spowodowane rozwojem osteoartrozy (OA) dotyczą coraz szerszej populacji. Skomplikowany przebieg choroby wymaga prowadzenia dokładniejszych badań mechanizmów powstawania choroby. W pracy przeprowadzono analizę numeryczną przebudowy tkanki gąbczastej kości udowej według dwóch modeli przebudowy (model Tsuboty oraz model Cartera) w zależności od stadium rozwoju choroby zwyrodnieniowej. Pokazano wpływ zmian geometrii nasady na rozkład beleczek kostnych w chorobie zwyrodnieniowej.Changes in bone geometry caused by development of osteoarthritis (OA) affect more and more people. The complicated course of the disease necessitates a closer studies of mechanisms of the disease. In the paper numerical analysis of remodeling of femur spongy tissue was carried out. Two models of reconstruction were used (Tsubota model and Carter model) depending on the stage of development of osteoarthritis. Impact of changes in geometry of epiphysis on the distribution of trabecular bone in osteoarthritis were analyzed

Lignite as raw material for liquid fuels production

Współczesne metody wykorzystania węgla brunatnego sprowadzają się przede wszystkim do jego spalania w energetyce zawodowej, niemniej w krajach zasobnych w ten surowiec od lat trwają prace nad jego wykorzystaniem w inny, mniej uciążliwy dla środowiska i bardziej efektywny sposób. Zachętą jest niski na ogól koszt wydobycia w porównaniu do węgla kamiennego. Jednym z możliwych kierunków przetwórstwa węgla brunatnego jest wytwarzanie ciekłych produktów - substytutu ropy naftowej metodą bezpośredniego uwodornienia. Zarówno w pracach prowadzonych w warunkach laboratoryjnych, jak i w skali instalacji PDU i pilotowej wykazano jego przydatność do tego rodzaju przetwórstwa. W artykule przedstawiono prace prowadzone w zakresie bezpośredniego uwodornienia węgla brunatnego (lignitu) pochodzącego ze złóż m.in. z Australii. Wskazano wady i zalety węgla brunatnego jako surowca dla produkcji paliw ciekłych, w konkluzji stwierdzono, że w warunkach krajowych węgiel brunatny winien być w kręgu zainteresowania jako potencjalny surowiec dla uwodornienia.The present-day methods of lignite utilization consist mainly in its combustion in power industry. Nevertheless, in lignite resource-abundant countries research works on more sustainable, less environmentally harmful and more efficient way of lignite utilization have been carried out for a number of years. The incentive lies in generally low lignite production cost when compared with hard coal. One of the possible trends in lignite processing is generation of liquid products - substitute for crude oil, applying the direct hydrogenation method. Lignite suitability for this kind of processing has been already proved in lab-scale, PDU-scale and pilot plant scale. In the paper the present-day research works on lignite (among the others Australian ones) direct hydrogenation are presented as well as the advantages and drawbacks of lignite as a raw material for liquid fuels production. It is concluded that in the national circumstances lignite should be considered a potential raw material for hydrogenation process

Television as a source of information on health and illness – review of benefits and problems

Despite the dominating and expansive role of the Internet, global reports on mass media still find television as the most popular source of information on health. The following paper is an attempt to systematize the knowledge concerning television broadcast dedicated to the subject of health and illness. The authors aimed to identify the benefits and limitations resulting from the use of the audiovisual means to convey information on health; diagnosing potential threats and explaining trends and possibilities of making use of the television to educate and improve health awareness of the viewers. A critical review of 47 papers published in Polish and international scientific journals in years 2010 – 2014 has been performed. They were categorized into 8 following sections: 1) health information in medical television series; 2) subject of health in reality television programmes and medical talk-shows; 3) health in television news programmes; 4) television and the issue of physical activity and nutrition; 5) television and selected stimulants (cigarettes/alcohol); 6) television and information about cancer and other diseases; 7) public service announcements concerning health/PSA; 8) television and health education/ edutainment. In the light of the conducted review, the television presents itself as a promising source of information on the topic of health and illness which, provided one maintains a cautious attitude as well as moderation, influences the level of knowledge of the viewers, identification of simple symptoms and constitutes an important source of education in terms of prevention and avoiding risk behaviours