Between poetics of culture and production culture. Social context of realization of first Andrzej Wajda’s movies

The article is an attempt to examining again the three first movies of Andrzej Wajda: Generation, Canal and Diamonds and Ashes, regarding archival protocols and production issues more then stict artistic or auteur factors. The inspiration was both production culture perspective and New Historicism of Stephen Greenblatt. The text shows how many additional factors played decisive role in realising those classical movies and how much the movies were connected with plays for cultural power and dominance in those historical reality. In effect we can observe specific kind of dispersive authorship in which film authors hasn’t full control on the final effacts of the movie, for example its social impact and audience recepton.Artykuł stanowi próbę ponownego przyjrzenia się trzem pierwszym filmom Andrzeja Wajdy: Pokoleniu, Kanałowi oraz Popiołowi i diamentowi uwzględniając dokumenty archiwalne i materię produkcyjną w większym stopniu niż czynniki ściśle artystyczne i autorskie. Inspiracją są badania kultury produkcji oraz poetyka kulturowa Stephena Greenblatta. W efekcie tekst pokazuje jak wiele czynników pobocznych odgrywało decydującą rolę dla powstania danych tytułów oraz w jak wielkim stopniu filmy te były powiązane z ówczesnymi walkami o dominację kulturową. Tekst pokazuje w ten sposób wizję swoistego rozproszonego autorstwa, o mniejszym stopniu reżyserskiej kontroli względem powstającego dzieła, w również jego recepcji.The article is an attempt to examining again the three first movies of Andrzej Wajda: Generation, Canal and Diamonds and Ashes, regarding archival protocols and production issues more then stict artistic or auteur factors. The inspiration was both production culture perspective and New Historicism of Stephen Greenblatt. The text shows how many additional factors played decisive role in realising those classical movies and how much the movies were connected with plays for cultural power and dominance in those historical reality. In effect we can observe specific kind of dispersive authorship in which film authors hasn’t full control on the final effacts of the movie, for example its social impact and audience recepton

Film and finance. An attempt at a statistical comparison of the attendance results and ratings of Polish films in the years 2012–2015

The article is an attempt to use essential statistical tools for analysis of market performance of films and its aes- thetical judgements made by film critics and fans. The authors describe differences between evaluations of films by professional and non-professional viewers, correlations between market performance and artistic merit and impact of level of public support for success and quality of movies. The material for analysis are Polish films in cinema distribution between 2012 and 2015

Patogeneza i leczenie nadciśnienia tętniczego u hemodializowanych chorych z przewlekłą chorobą nerek

Hypertension is frequently diagnosed among patients with chronic kidney disease (CKD) and often remains poorly controlled in end stage kidney disease (ESKD) especially in haemodialysis patients. These patients are characterized by higher blood pressure variability than the general population. Volume overload is a primary factor contributing into the pathogenesis of hypertension in this cohort. In the diagnosis and monitoring of hypertension in haemodialysis patients with chronic kidney disease self-measured of blood pressure at home done during the days between haemodialysis sessions should be considered. Home blood pressure measurements are of greater prognostic value than haemodialysis unit recording. Target-values of blood pressure in haemodialysis patients are still matter of debate. However, self-measured systolic blood pressure values at home between 120 to 130 mmHg are associated with the best prognosis in haemodialysis patients with CKD. Among not pharmacological methods of antihypertensive treatment in haemodialysis patients with CKD reducing volaemia by increasing ultrafiltration during haemodialysis procedures, individualization of sodium concentration in the dialysis fluid and low sodium diet should be listed. While, in the pharmacotherapy b-adrenergic antagonists seem to be the drugs of first choice.U chorych z przewlekłą chorobą nerek (PChN) często występuje nadciśnienie tętnicze. U wielu chorych z PChN leczenie nadciśnienia tętniczego nie jest w pełni skuteczne. Dotyczy to szczegolnie chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych hemodializami. Chorzy ci charakteryzują się rownież większą zmiennością ciśnienia tętniczego niż populacja ogolna. Głownym czynnikiem w patogenezie nadciśnienia tętniczego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych hemodializami jest hiperwolemia. W rozpoznawaniu i monitorowaniu nadciśnienia tętniczego u tych chorych należy preferować wykonywanie samodzielnych domowych pomiarow ciśnienia tętniczego w dniach bez zabiegow hemodializy. Domowe pomiary ciśnienia tętniczego mają większą wartość prognostyczną niż pomiary ciśnienia tętniczego wykonywane w stacji dializ. Docelowe wartości ciśnienia tętniczego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych hemodializami są nadal przedmiotem kontrowersji. Wykazano jednak, że najlepszym rokowaniem charakteryzują się chorzy ze skurczowym ciśnieniem tętniczym wynoszącym w samodzielnych domowych pomiarach 120–130 mm Hg. Niefarmakologicznymi metodami leczenia przeciwnadciśnieniowego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych hemodializami są: zmniejszenie wolemii przez zwiększenie ultrafiltracji w trakcie hemodializy, indywidualizacja stężenia sodu w płynie dializacyjnym oraz zmniejszenie zawartości sodu w diecie. W farmakoterapii lekami pierwszego wyboru są antagoniści receptorow b-adrenergicznych

Safety and efficiency of treatment with cinacalcet of haemodialysed patients with chronic kidney disease and secondary hyperparathyroidism

Introduction: Secondary hyperparathyroidism (sHPT) is a common disorder in haemodialysed patients with chronic kidney disease (CKD). Cinacalcet increases the sensitivity of calcium receptor to the serum calcium, thus reducing serum parathormone (PTH) concentration. The aim of this study was to assess the safety and efficacy of six-month treatment with cinacalcet in haemodialysed CKD patients with sHPT in upper Silesia. Material and methods: 71 haemodialysed CKD patients with sHPT (PTH > 300 pg/mL) were enrolled in this study. The target was to decrease PTH concentration below 300 pg/mL. PTH (ECL; Roche, Mannheim, Germany), calcium and phosphate concentration was assessed before the first dose of cinacalcet and then after three and six months of treatment, before haemodialysis session. The results are shown as means and 95% confidence index. Results: 58 patients completed the study. There was a significant decrease in serum PTH concentration from 1,138 pg/mL (931&#8211;1,345 pg/mL) to 772 pg/mL (551&#8211;992 pg/mL) after three months of treatment (p < 0.0001) and to 635 pg/mL (430-839 pg/mL; p < 0.0001) after six months. The target PTH concentration was reached in 25% of the patients after three months and in 45% after six months of treatment. Cinacalcet was ineffective in decreasing serum PTH in 16 (28%) patients. There were no significant differences in serum calcium and phosphate concentration during the observation period. Conclusions: 1. Cinacalcet decreases serum PTH concentration in most haemodialysed CKD patients with sHPT. 2. In 28% of patients, resistance to treatment with cinacalcet was observed. 3. Cinacalcet treatment was well tolerated and caused only a few side effects. (Endokrynol Pol 2013; 64 (2): 176&#8211;181)Wstęp: U hemodializowanych chorych na przewlekłą chorobą nerek (PChN) często występuje wtórna nadczynność przytarczyc. Cynakalcet zwiększa wrażliwość receptora wapniowego na wapń w surowicy krwi i powoduje obniżenie stężenia parathormonu (PTH) w surowicy. Celem badania była ocena bezpieczeństwa i skuteczności sześciomiesięcznego leczenia preparatem cynakalcet hemodializowanych chorych na PChN z sHPT w województwie śląskim. Materiał i metody: Badaniem objęto 71 hemodializowanych chorych na PChN z sHPT. Celem leczenia było zmniejszenie stężenia PTH w surowicy do wartości poniżej 300 pg/ml. U wszystkich chorych na początku badania, jak również po 3 i 6 miesiącach oznaczono stężenia PTH (ECL; Roche, Mannheim, Niemcy), wapnia i fosforanów w surowicy przed zabiegiem hemodializy. Wyniki przedstawiono jako średnie i 95% przedział ufności. Wyniki: Badanie ukończyło 58 osób. Leczenie cynakalcetem doprowadziło do znamiennego obniżenia stężenia PTH z 1138 pg/ml (931&#8211;1345 pg/ml) na początku badania do 772 pg/ml (551&#8211;992 pg/ml) po 3 miesiącach leczenia (p < 0, 0001), a po 6 miesiącach do 635 pg/ml (430&#8211;839 pg/ml; p < 0, 0001). Docelowe stężenie PTH w surowicy osiągnięto u 25% chorych po 3 miesiącach leczenia i u 45% chorych po 6 miesiącach leczenia. U 16 (28%) chorych leczenie cynakalcetem nie spowodowało zmniejszenia stężenia PTH w surowicy. Podczas leczenia preparatem cynakalcet nie obserwowano znamiennych zmian stężenia wapnia i fosforanów w surowicy. Wnioski: 1. Cynakalcet obniża stężenie PTH w surowicy u większości hemodializowanych chorych na PChN z wtórną nadczynnością przytarczyc. 2. U 28% chorych obserwuje się oporność na leczenie preparatem cynakalcet. 3. Leczenie preparatem cynakalcet było u większości chorych dobrze tolerowane i powodowało niewiele działań niepożądanych. (Endokrynol Pol 2013; 64 (2): 176&#8211;181

Foetal programming in the pathogenesis of arterial hypertension

Pathogenesis of arterial hypertension is complex and in spite of the decades of studies is not yet entirely understood. In recent years, attention has been paid to the phenomenon of foetal programming and its relationship to arterial hypertension in adult life. It has been shown that low birth weight predisposes to the development of arterial hypertension. The relationship between the number of nephrons and blood pressure and the risk of hypertension also has been found. Blood pressure and the number of nephrons depend on both genetic and environmental factors affecting pregnant females. The aim of this review is to summarize the current knowledge concerning the role of foetal programming in the pathogenesis of arterial hypertension in adults

Immunosupressive drugs and arterial hypertension

Leczenie immunosupresyjne jest obecnie powszechnie stosowane w wielu dyscyplinach medycyny. Ze stosowaniem leków immunosupresyjnych wiążą się jednak liczne i zróżnicowane działania niepożądane. Jednym z nich jest nadciśnienie tętnicze. Lekami immunosupresyjnymi o właściwościach hipertensynogennych są inhibitory kalcyneuryny (cyklosporyna A i takrolimus) oraz glukokortykosteroidy. W artykule omówiono mechanizmy hipertensynogenne działania tych leków, jak również metody zapobiegania i leczenia nadciśnienia tętniczego wywołanego tymi lekami. Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 4, strony 263&#8211;268.Immunosupressive treatment is currently broadly used in different areas of medicine. However immunosupressive drugs have numerous different side effects. One of them is arterial hypertension. Immunosupressive drugs with hypertensive properties are calcineurin inhibitors (cyclosporine A and tacrolimus) and glucocorticoids. In the present paper hypertensinogenic properties of these drugs are described, as well as methods of prevention and treatment hypertension caused by these drugs. Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 4, pages 263&#8211;268

Leczenie nadciśnienia tętniczego u chorych na przewlekłą chorobę nerek

Skuteczne leczenie przeciwnadciśnieniowe, czyli utrzymywanie ciśnienia tętniczego krwi poniżej wartości uznawanych za docelowe, jest niezbędne w zapobieganiu powikłaniom ze strony układu krążenia. Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2007 roku w ogólnej populacji pacjentów z nadciśnieniem tętniczym za docelowe przyjęto ciśnienie tętnicze poniżej 140/90 mm Hg. Powyższe zalecenia wskazywały również, aby w grupach chorych obciążonych większym ryzykiem powikłań chorób układu krążenia (m.in. u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek) dążyć do niższych wartość ciśnienia tętniczego, to znaczy poniżej 130/80 mm Hg. W opublikowanym w 2009 roku dokumencie opracowanym przez grupę ekspertów Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, będącym aktualizacją wytycznych z 2007 roku, zwrócono jednak uwagę na brak jednoznacznych dowodów pochodzących z dużych badań klinicznych, wskazujących na występowanie zdecydowanych korzyści przy obniżeniu ciśnienia tętniczego poniżej wartości 130/80 mm Hg u chorych na przewlekłą chorobę nerek. W opublikowanych w 2011 roku zaleceniach Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego za docelowe wartości ciśnienia tętniczego u chorych na przewlekłą chorobę nerek uznano, podobnie jak w innych grupach chorych, wartości poniżej 140/90 mm Hg. Celem autorów było przedstawienie wyników badań dotyczących określenia wartości docelowych ciśnienia tętniczego i wyboru leków przeciwnadciśnieniowych u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Forum Nefrologiczne 2011, tom 4, nr 3, 198&#8211;20

Cilazapril increases plasma ghrelin concentration in obese patients with arterial hypertension

Wstęp: Grelina jest hormonem polipeptydowym wydzielanym głównie przez komórki ściany żołądka. W warunkach fizjologicznych grelina zwiększa łaknienie i wydzielanie hormonu wzrostu. U osób otyłych stwierdzono obniżone stężenie greliny w osoczu. W badaniach doświadczalnych i klinicznych wykazano, że grelina przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego. Jak dotąd nie przeprowadzono jednak badań nad wpływem leków przeciwnadciśnieniowych na grelinemię. Materiał i metody: U 52 otyłych chorych z nadciśnieniem tętniczym (HA + O), 14 otyłych chorych z prawidłowym ciśnieniem tętniczym (O) i 15 osób zdrowych z prawidłową masą ciała oznaczono stężenie greliny w osoczu na czczo, jak również po podaniu standardowego posiłku. Następnie chorzy HA + O zostali w sposób losowy przydzieleni do jednej z czterech grup leczonych przez 6 tygodni odpowiednio: cilazaprilem, bisoprololem, amlodipiną lub indapamidem. Po tym okresie leczenia powtórzono oznaczenia grelinemii. Wyniki: Nie stwierdzono różnic grelinemii zarówno na czczo [HA + O - 780 (676-960) pg/ml; O - 751 (619-899) pg/ml], jak i po podaniu standardowego posiłku pomiędzy HA + O i O. Stężenie greliny w osoczu było znamiennie wyższe u osób zdrowych z prawidłową masą ciała (987 [765-1366] pg/ml) w porównaniu z O oraz HA + O. U HA + O leczenie cilazaprilem spowodowało wzrost o 28,0% (p = 0,04), a leczenie bisoprololem zmniejszenie grelinemii o 18,9% (p = 0,01). Podawanie amlodipiny lub indapamidu nie wpływało istotnie na stężenie greliny w osoczu. Nie stwierdzono występowania korelacji pomiędzy ciśnieniem tętniczym a grelinemią lub zmianami grelinemii po 6 tygodniach leczenia. Wnioski: 1. Uzyskane wyniki nie potwierdzają istotnej roli greliny w regulacji ciśnienia tętniczego u osób otyłych. 2. Leczenie cilazaprilem przyczynia się do wzrostu grelinemii. (Endokrynol Pol 2010; 61 (1): 21-27)Introduction: Ghrelin is a polypeptide hormone secreted mainly by the stomach cells, stimulating food intake and growth hormone release. Decreased plasma ghrelin concentration was found in obese subjects. Clinical and experimental data suggest that ghrelin also exerts a blood pressure lowering property. The influence of antihypertensive medication on plasma ghrelin concentration has not been studied, yet. Material and methods: Plasma ghrelin concentration was estimated in 52 hypertensive obese (HA + O), 14 normotensive obese (O), and 15 lean healthy subjects in the fasting state, and after ingestion of a standard meal. HA + O patients were randomly allocated into 4 groups treated alternatively with: cilazapril, bisoprolol, amlodipine, or indapamide. After 6 weeks of antihypertensive monotherapy, the assessments were repeated. Results: Similar fasting [HA + O - 780 (676-960) pg/ml; O - 751 (619-899) pg/ml] and postprandial plasma ghrelin concentrations were found in hypertensive and normotensive obese subjects. Plasma ghrelin concentrations in lean healthy subjects were significantly higher (987 (765-1366) pg/ml) in comparison to O and HA + O. Treatment with cilazapril was followed by a 28.0% increase of plasma ghrelin concentration (p = 0.04), while with bisoprolol, a 18.9% decrease (p = 0.01). No significant changes of ghrelinaemia were observed in HA + O treated with amlodipine or indapamide. No significant correlation between blood pressure and plasma ghrelin concentration before the therapy and their changes after 6 weeks of medication were found. Conclusions: 1. Our data do not support the major role of ghrelin in blood pressure regulation in obesity. 2. An increase of plasma ghrelin concentration after treatment with cilazapril was observed. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (1): 21-27

Możliwości zastosowania organoidów w leczeniu chorób nerek

Kidney transplantation is the most effective method of renal replacement therapy. The constantly increasing number of patients awaiting kidney transplantation as compared to the number of potential donors means that other solutions are sought than a transplantation from a deceased or living human donor. Kidney organoids are among the methods that hopes for the future. Kidney organoids are three-dimensional structures whose anatomical structure and functional properties reflect some aspects of kidney structure and function in vivo. The beginning of research on kidney organoids dates back to the 1950s. Three reasons justify research on kidney organoids. Kidney organoids can be used to study kidney deve- lopment. With the help of organoids it will be possible to study congenital and acquired kidney diseases. Organoids may also become functional kidney- like organs used in the treatment of patients with end-stage kidney disease. To date, methods have been developed for producing kidney organoids from mouse fetal cells and from human pluripotent stem cells.Przeszczepienie nerki jest najskuteczniejszą metodą leczenia nerkozastępczego. Stale rosnąca liczba chorych oczekujących na przeszczepienie nerki w porównaniu z liczbą potencjalnych dawców sprawia, że poszukuje się innych rozwiązań niż przeszczepienie od dawcy ludzkiego — zmarłego lub żywego. Do metod, w których pokłada się ostatnio coraz większe nadzieje, należy zastosowanie organoidów nerkowych. Organoidy nerkowe to trójwymiarowe struktury, których budowa anatomiczna i właściwości funkcjonalne odzwierciedlają niektóre aspekty budowy i czynności nerek w warunkach in vivo. Początek badań nad organoidami nerkowymi datuje się na lata 50. XX wieku. Przeprowadzenie badań nad organoidami nerkowymi uzasadniają trzy powody. Mogą one mianowicie zostać wykorzystane do badań nad rozwojem nerki. Przy pomocy organoidów będzie można przeprowadzać badania nad wrodzonymi i nabytymi chorobami nerek. Organoidy mogą się stać również funkcjonalnymi narządami nerkopodobnymi, wykorzystywanymi w leczeniu chorych ze schyłkową niewydolnością nerek. Dotychczas opracowano metody wytwarzania organoidów nerkowych z komórek płodu myszy oraz z ludzkich pluripotencjalnych komórek macierzystych

Metabolic Acidosis in Patients with CKD: Epidemiology, Pathogenesis, and Treatment

Background: Metabolic acidosis in CKD is diagnosed in patients with plasma or venous blood bicarbonate concentration lower than 22 mmol/L. Metabolic acidosis occurs in about 20% of patients with CKD. Metabolic acidosis may lead to dysfunction of many systems and organs as well as CKD progression. Currently, sodium bicarbonate is mainly used for pharmacological treatment of metabolic acidosis in patients with CKD. Veverimer is a new drug dedicated to treatment of metabolic acidosis in patients with CKD. Orally given veverimer binds hydrogen ions in the intestines and subsequently is excreted from the body with feces. Clinical studies have shown that veverimer is effective in increasing serum bicarbonate concentrations in CKD patients with metabolic acidosis. Here, we present review of the epidemiology, pathogenesis, diagnosis, treatment, and prevention of metabolic acidosis in CKD patients. Summary: Metabolic acidosis is common in patients with CKD and contributes to CKD progression and many complications, which worsen the prognosis in these patients. Currently, sodium bicarbonate is mainly used in metabolic acidosis treatment. The role of the new drug veverimer in the metabolic acidosis therapy needs further studies. Key Message: The aim of this review article is to summarize the current knowledge concerning the epidemiology, pathogenesis, diagnosis, treatment, and prevention of metabolic acidosis in CKD patients