Kennis maken met: het Rode Kruis, een partner van iedereen

Het thema van deze Bestuurskundige Berichten is openbaar vervoer. Dagelijks gaan miljoenen reizigers met het openbaar vervoer door Nederland. Maar wat nou als het openbaar vervoer wegvalt? Het gebeurt wel eens dat vanwege zwaar winters weer het openbaar vervoer in Nederland plat ligt. Honderden, dan wel duizenden reizigers zijn vanaf dat moment afhankelijk van derden

Privatisering onder de loep

Sinds de jaren twintig van de vorige eeuw is overheidsinterventie met openbaar vervoer manifest. Politieke stromingen, tijden van crisis maar ook van economische voorspoed, innovatie en de invloeden vanuit Europa dragen bij aan de wisselende koers die de Nederlandse politiek de afgelopen 50 jaar heeft gevaren. Ontwikkelingen als marktwerking (publiek vs. privaat}, (de}centralisering (rijk vs. regio} en liberalisering vs. regulering, zijn onlosmakelijk verbonden met de organisatie van openbaar vervoer in Nederland

Spoort de OV-studentenkaart met de wensen in de markt?

Hoeveel en welke studenten zijn voorstander respectievelijk tegenstander van de OV-studentenkaart en waarom? Dit waren enkele van de vragen die, voorafgaand aan de invoering van de verplichte OV-kaart (januari 1991), zijn onderzocht in voorjaar 1989 bij een steekproef van 931 studerenden aan het MBO, HBO en WO. Als theoretisch kader bij de analyse van deze vragen is gebruik gemaakt van het onderscheid dat Abell maakt in klantengroepen, klantenfuncties en alternatieve techno1ogieën en van het Fishbein en Ajzen attitudemodel. Het bleek destijds dat de helft van de studerenden de kaart een onaantrekkelijk nieuw produkt vond. Deze tegenstanders haddeneen reis- en vervoersgedrag waardoor zij zeer weinig openbaar vervoerskosten maakten. Dit kwam ofwel omdat men weinig reisde (men woont dicht bij ouders en studieplek), ofwel omdat men wel veel reisde maar dit met eigen vervoer deed (autobezitters en meerijders, motor- of bromfiets). Beide groepen zouden er door de invoering van de kaart, bij ongewijzigd reis- en vervoersgedrag, financieel op achteruit gaan vanwege de korting op de basisbeurs. Compensatie van de financië1e achteruitgang door bet substitueren van eigen vervoer door openbaarvervoer werd problematisch geacht omdat men de bereikbaarheid van de reisdoelen met openbaar vervoer als slecht beoordeelde. Vergeleken met de tegenstanders reisden de voorstanders reeds veel met openbaar vervoer zodat zij financieel (vrijwel) quitte zouden spelen of er op vooruit zouden gaan. Uit de intenties tot verandering in reisgedrag bleek dat er vooral een toename van het reisgedrag met het openbaar vervoer te verwachten was in de daluren (bezoeken aan familie, vrienden, recreatiedoelene.d.) en niet in de spits. Als belangrijkste conclusie van de resultaten kan genoemd worden dat wanneer een niet-verplichte OV-kaart geïntroduceerd zou zijn tegen een hogere prijs dan de huidige korting op de basisbeurs, dit beter zou hebben gespoord met de wensen in de markt dan de huidige verplichte OV-kaart

De consument en zijn auto : locatie van winkelcentra en vervoerswijzekeuze in België

In de literatuur wordt het gebruikte vervoermiddel als een bepalende factor voor de duurzaamheid van verplaatsingspatronen beschouwd. De vervoerswijze heeft namelijk een belangrijke impact op maatschappelijke problemen als verkeerscongestie, luchtvervuiling en klimaatverandering. In België veroorzaakt het grote aantal autoverplaatsingen steeds vaker problemen in de vorm van congestievorming en bijgevolg verminderde bereikbaarheid. Ruimtelijke verschillen in de keuze van vervoerswijze blijken in sterke mate geassocieerd te zijn met de aanwezige vervoersinfrastructuur en ruimtelijke structuur. Binnen de dagelijkse verplaatsingen vormen winkelverplaatsingen een belangrijk aandeel. Daarnaast zijn aspecten als locatie en grootte van winkels sterk bepalend voor de ruimtelijke structuur. De laatste decennia worden retailontwikkelingen gekenmerkt door schaalvergroting en suburbanisatie. Winkelcentra zijn hiervan een duidelijk voorbeeld. De schaalvergroting zorgt ervoor dat nieuwe winkelcentra niet passen in de binnenstad, zodat ze veelal worden ingepland in de stadsrand. Onze onderzoekshypothese luidt dat bestemmingsgerelateerde factoren zoals ligging en bereikbaarheid van winkelcentra een impact hebben op het verplaatsingsgedrag, en specifieker de vervoerswijze, van de klanten. Op basis van een analyse van de vervoerswijzekeuze van de klanten van een aantal bestaande winkelcentra willen we een model ontwikkelen voor een meer duurzaam locatiekeuzebeleid voor winkelcentra. Aan de hand van een exploratieve data-analyse en statistisch onderzoek op basis van multivariate regressie gaan we op zoek naar verklarende factoren voor de vervoerswijzekeuze van bezoekers van winkelcentra in België. Hieruit blijkt dat vooral de inbedding van het winkelcentrum in het stedelijk weefsel de vervoerswijze bepaalt. Zo zullen winkelcentra met een hoge bevolkingsdichtheid in een straal van 1 km minder mensen met de auto aantrekken. Daarnaast speelt ook de schaalgrootte van de winkelcentra een rol. Kleinere winkelcentra worden vaker te voet of met de fiets bezocht. Steunend op de analyse ontwikkelen we vervolgens een categorisering voor winkelcentra in België, op basis van de distributie van de gekozen vervoerswijze, de inbedding in het stedelijk weefsel, de omvang van de stad en de omvang van het winkelcentrum. Vertrekkend vanuit deze categorieën worden enkele beleidsaanbevelingen geformuleerd. We stellen onder meer voor om winkelcentra te integreren in het bestaande stedelijk weefsel en de omvang van het winkelcentrum aan te passen aan de grootte van de stad. In grotere steden kunnen meerdere winkelcentra, waarvan sommige meer autogericht en verder van de binnenstad gelegen zijn, geschikt zijn om ook de suburbane bevolking te bedienen. We kunnen besluiten dat ruimtelijke omgevingsfactoren, maar ook de karakteristieken van het winkelcentrum zelf, best in rekening gebracht worden bij de locatiekeuze van nieuwe winkelcentra, willen we een duurzamer verplaatsingspatroon nastreven

Vlottere doorstroming dankzij impliciete verkeerstechniek : Ook niet specifiek op doorstroming gerichte maatregelen kunnen doorstroming verbeteren

Laat bus en tram beter doorstromen: de gemeentelijke wegbeheerder heeft daarvoor meer mogelijkheden dan hij denkt. Want naast specifiek op doorstroming gerichte maatregelen kan de wegbeheerder ook allerlei andere maatregelen nemen die een effect hebben op het reizigerscomfort en de doorstroming van het openbaar vervoer In een tabel worden de regels uit de Wegcode die de doorstroming van bus en tram kunnen bevorderen of verhinderen, opgelijst