Determinants of Security in Sport

W pierwszej części artykuł przedstawiono definicje współczesnego sportu oraz fenomenu sportów ekstremalnych. Op isano proponowane kryteria podziału służące identyfikacj i sportów ekstremalnyc h, a także naukową i pozanaukową klasyfikację dyscyplin. Drugą część poświęcono ryzyku jako czynnikowi stresogennemu. Opisano zjawisko stresu, jego związku z działalnością sportową oraz wpływu na jakość wykonania zadania. Wskazano determinanty odporności oraz wpływ temperamentu na wybór dyscypliny sportowej. W części trzeciej artykułu wskazano potencjalne zagrożenia dla zdrowia i życia sportowców oraz kibiców. W podsumowaniu zwrócono uwagę na zaburzenia zdrowia psychicznego poszkodowanych w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych.The first part of the paper looks at the definitions of contemporary sport, and the phenomenon of extreme sports. It outlines the proposed division criteria for the identification of extreme sports, as well as the scientific and non-scientific classification of the disciplines. The second part is devoted to the notion of risk as a stress factor and looks at the concept of stress, its relation to sporting activities, and its impact on the level of task performance. It also provides an overview of the determinants of resistance and the influence of temperament on the choice of a given sport discipline. The third part of the paper identifies the potential threats to the health and life of athletes and fans. In the conclusive part, the paper focuses on the mental health disorder suffered in various types of crisis situations.Im ersten Teil des Artikels wurden Definitionen des modernen Sports und das Phänomen des Extremsports dargestellt. Es wurden die vorgeschlagenen Aufteilungskriterien beschrieben, die zur Identifikation des Extremsports dienen, als auch die wissenschaftliche und nichtwissenschaftliche Einstfung der Sportarten. Der zweite Teil wurde dem Risiko als einem stressinduzierenden Faktor gewidmet. Es wurde der Stress als Phänomen beschrieben, sein Zusammenhang mit der Sportaktivität und sein Einfluss auf die Qualität der zu bewältigenden Aufgabe. Es wurden die Bestimmungsfaktoren der Widerstandsfähigkeit genannt und Einfluss des Temperaments auf die Auswahl der Sportart. Im dritten Teil des Artikels wurden potenzielle Risiken für die Gesundheit und das Leben der Sportler und der Sportfans genannt. In der Zusammenfassung wurde auf die psychischen Störungen der in Krisensituationen verschiedener Art geschädigten Personen hingewiesen.В первой части рассмотрены существующие определения современного спорта и феномен экстремальных видов спорта. Описаны критерии деления экстре- мальных видов спорта, а также дана научная и ненаучная классификация спор- тивных дисциплин. Во второй части представлена проблема риска как стресс-фак- тора. Описан феномен стресса, его связь со спортивной деятельностью и влияние на качество выполнения поставленных задач. Указаны факторы стойкости и вли- яние темперамента на выбор спортивной дисциплины. В третьей части представ- лены угрозы, представляющие потенциальную опасность для здоровья и жизни спортсменов и болельщиков. В заключении было уделено внимание нарушению психического здоровья, пострадавших в различных кризисных ситуациях

Ratownictwo psychologiczne w fazie „pierwszego uderzenia”

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationW pierwszej części artykułu uzasadniono konieczność objęcia pomocą psychologiczną poszkodowanych bezpośrednio na miejscu zdarzenia oraz wskazano miejsce i rolę psychologów w fazie „pierwszego uderzenia”. W drugiej części przedstawiono akty prawne nakładające obowiązek niesienia takiej pomocy uczestnikom zdarzeń o rozmiarze katastrof, zwrócono uwagę na niespójność zapisów ustaw, a także wskazano na rolę powszechnej edukacji w zakresie wiedzy i umiejętności psychologicznych na etapie przygotowania do sytuacji kryzysowej. W podsumowaniu zwrócono uwagę na konieczność wprowadzenia grup psychologów do ćwiczeń symulacyjnych w celu poprawy efektywności działania w sytuacjach kryzysowych, konieczność prowadzenia spójnej polityki w zakresie profilaktyki, ochrony zdrowia psychicznego, opieki i rehabilitacji psychologicznej we wszystkich fazach zaistnienia kryzysu, a także podkreślono konieczność kształcenia psychologów z aspektów zarządzania kryzysowego, obronności oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy psychologicznej na miejscu zdarzenia.In the first part of the article, the necessity of providing psychological help to the victims directly at the scene was justified. The author emphasises the place and role of psychologists in the phase of the first strike. The second part presents legal acts imposing the obligation to provide this assistance to participants of tragic events about the size of disasters. Here, attention was brought to the inconsistency of the provisions of the Acts, as well as the role of universal education in psychological knowledge and skills at the stage of preparing for a crisis. In the summary, it was hilighted that there is a strong necessity to introduce groups of psychologists for simulation exercises in order to improve the efficiency of action in crisis situations. the need to conduct a consistent policy in the field of prevention, mental health protection, care and psychological rehabilitation in all phases of crisis. Furthermore, it was emphasized, that that there is a strong need to educate psychologists with aspects of crisis management, defense and the ability to provide first psychological help at the scene

Security theory and practice: Security and risk in sport and tourism

Z wprowadzenia:"W niniejszym numerze proponujemy czytelnikom nową w naszym kwartalniku problematykę bezpieczeństwa i ryzyka w sporcie i turystyce, postanawiając tym samym poszerzyć pole tematyczne czasopisma o zagadnienia dotychczas pomijane lub traktowane w naukach o bezpieczeństwie marginalnie. A przecież sport i turystyka są przedmiotem badań nie tylko w naukach o kulturze fizycznej, lecz także w naukach o zdrowiu, historiografii, naukach prawnych etc. Zdaniem zespołu autorskiego warto otwierać nowe pola badawcze w naukach o bezpieczeństwie, bowiem we współczesnych, rozwiniętych społeczeństwach zachodnich sport zarówno w wersji wyczynowej, jak i rekreacyjnej oraz rozmaite formy turystyki stanowią nader ważny element życia jednostek i społeczeństw. Jest to powszechnie praktykowana forma spędzania czasu wolnego i dbałości o zdrowie, a także sposób kształtowania życia emocjonalnego tak jednostek, jak i całych społeczeństw. Turystyka i rekreacja są także znaczącym sektorem gospodarki w sferze usług. Produkcja i obrót handlowy coraz bardziej zróżnicowanym sprzętem sportowym stanowi z kolei nader rentowny segment biznesu i wpływa na rozwój dyscyplin wyczynowych oraz rekreacji, umożliwiając bicie kolejnych rekordów oraz rozwój nowych odmian już istniejących dyscyplin sportowych. Obok produkcji zbrojeniowej jest bez wątpienia czynnikiem rozwoju nowoczesnych technologii materiałowych."(...

Security theory and practice: Medical rescue and disater medicne in crisis response

Ze wstępu: Nieznany jest autor powiedzenia, że wojny wygrywa się nie liczbą żołnierzy, lecz liczbą sanitariuszy – na pewno jednak nie należy traktować tej sentencji wyłącznie jako zręcznego bon mot, lecz jako głęboką mądrość. Od liczebności, sprawności i skuteczności służb ratowniczych zależy bowiem, czy przetrwamy kataklizmy, tj. czy będziemy umieli minimalizować liczbę ofiar katastrof, zamachu terrorystycznego lub konfliktu zbrojnego, gdyby do takiego miało dojść. Po raz pierwszy zajęliśmy się w naszym czasopiśmie problematyką ratownictwa, rozważanego na tle reagowania kryzysowego i medycyny katastrof, postanawiając przyjrzeć się kondycji polskiego ratownictwa oraz głównym wyzwaniom, jakie stoją przed służbami ratowniczymi RP, wreszcie – nowym trendom rozwojowym ratownictwa. Do podjęcia tematyki skłoniły nas także narastające w społeczeństwie obawy przed pogarszaniem się jakości zarówno podstawowych usług medycznych oraz szpitalnictwa, jak i medycyny ratunkowej1. Zmiany w systemie medycyny ratunkowej podyktowane są względami oszczędnościowymi, a także szczupłością kadry lekarzy specjalistów medycyny ratunkowej, których liczba nie przekracza dwóch tysięcy wobec czternastu tysięcy ratowników medycznych. Bieżący rok przebiega pod znakiem akcji protestacyjnych różnych grup pracowniczych służby zdrowia – lekarzy rezydentów, pielęgniarek i ratowników medycznych. Polska plasuje się dziś na przedostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o dostępność specjalistycznej pomocy medycznej, i nic nie zapowiada, by w najbliższym czasie sytuacja miała ulec poprawie. Tym większe znaczenie społecznych organizacji ratowniczych i postawa tysięcy wolontariuszy gotowych nieść pomoc potrzebującym. W numerze zarysowujemy obraz współczesnego polskiego ratownictwa, piszemy o ratownictwie medycznym, wodnym i górskim, a także o psychologicznym wsparciu poszkodowanych w formie ratownictwa psychologicznego. Sygnalizujemy znaczenie nowoczesnych technologii, które pozwalają na skuteczne prowadzenie akcji poszukiwawczych i ratunkowych w górach, jaskiniach i nad wodą. Całości numeru dopełniaja recenzje książek związanych tematycznie z profilem numeru oraz seria komunikatów

Psychological Rescue in the “First Strike” Phase

In the first part of the article, the necessity of providing psychological help to the victims directly at the scene was justified. The author emphasises the place and role of psychologists in the phase of the first strike. The second part presents legal acts imposing the obligation to provide this assistance to participants of tragic events about the size of disasters. Here, attention was brought to the inconsistency of the provisions of the Acts, as well as the role of universal education in psychological knowledge and skills at the stage of preparing for a crisis. In the summary, it was hilighted that there is a strong necessity to introduce groups of psychologists for simulation exercises in order to improve the efficiency of action in crisis situations. the need to conduct a consistent policy in the field of prevention, mental health protection, care and psychological rehabilitation in all phases of crisis. Furthermore, it was emphasized, that that there is a strong need to educate psychologists with aspects of crisis management, defense and the ability to provide first psychological help at the scene.W pierwszej części artykułu uzasadniono konieczność objęcia pomocą psychologiczną poszkodowanych bezpośrednio na miejscu zdarzenia oraz wskazano miejsce i rolę psychologów w fazie „pierwszego uderzenia”. W drugiej części przedstawiono akty prawne nakładające obowiązek niesienia takiej pomocy uczestnikom zdarzeń o rozmiarze katastrof, zwrócono uwagę na niespójność zapisów ustaw, a także wskazano na rolę powszechnej edukacji w zakresie wiedzy i umiejętności psychologicznych na etapie przygotowania do sytuacji kryzysowej. W podsumowaniu zwrócono uwagę na konieczność wprowadzenia grup psychologów do ćwiczeń symulacyjnych w celu poprawy efektywności działania w sytuacjach kryzysowych, konieczność prowadzenia spójnej polityki w zakresie profilaktyki, ochrony zdrowia psychicznego, opieki i rehabilitacji psychologicznej we wszystkich fazach zaistnienia kryzysu, a także podkreślono konieczność kształcenia psychologów z aspektów zarządzania kryzysowego, obronności oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy psychologicznej na miejscu zdarzenia

Human Under Threat of Covid-19

Dnia 1 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a epidemia jako jedna z sytuacji kryzysowych została opisana w Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego (aktualizacja z 2020 r.). Kolejne fazy reakcji społecznej na pandemię przypominają, znane z literatury fachowej, fazy reakcji stresowej. Organizm ludzki w sytuacji konfrontacji z nagłym, zagrażającym stresorem reaguje w jeden automatyczny sposób, produkując zwiększoną ilość kortyzolu, co w sytuacji ekstremalnego i przewlekłego stresu osłabia odporność i jest przyczyną wielu chorób. Przytaczane w artykule wyniki badań zdrowia psychicznego Polaków podczas obu fal pandemii mogą wskazywać na wyczerpanie się zasobów do radzenia sobie z sytuacją niemal u 60% badanych. Przed nami trzecia, a być może jeszcze czwarta fala. Jakie mogą być skutki zdrowotne obecnego kryzysu? Jakie koszty pociągną za sobą? Czy dojdzie do całkowitej zapaści systemu opieki zdrowotnej? Te pytania nadal pozostają bez odpowiedzi.On January 1, 2009, the Act of December 5, 2008 on preventing and combating infections and infectious diseases in humans came into force and epidemic as one of the crisis situations was described in the National Plan for Crisis Management (updated in 2020). Subsequent phases of social response to a pandemic resemble, known from the literature, phases of stress response. Human body in a situation of confrontation with a sudden, threatening stressor reacts in one automatic way, producing an increased amount of cortisol, which in a situation of extreme and chronic stress weakens the immune system and is the cause of many diseases. Cited in the article results of surveys of mental health of Poles, in both waves of the pandemic may indicate depletion of resources to cope with the situation of nearly 60% of the respondents. We are facing a third and perhaps even a fourth wave. What might be the health effects of the current crisis? What costs will they entail? Will there be a total collapse of the health care system? These questions still remain unanswered.Am 1. Januar 2009 trat das Gesetz vom 5. Dezember 2008 über Vorbeugung und Bekämpfung der Infektionen und der Infektionskrankheiten bei Menschen ins Kraft und die Epidemie wurde als eine von den Krisenkrankheiten im Landesplan über Krisenmanagement (Aktualisierung vom Jahr 2020) beschrieben. Weitere Phasen der Sozialreaktion auf die Pandemie sind den aus der Fachliteratur bekannten Phasen der Stressreaktion ähnlich. Der menschliche Organismus reagiert in einer Konfrontationsreaktion auf automatische Weise mit einem plötzlichen, bedrohenden Stressor, indem er eine erhöhte Menge von Cortisol produziert, was in der Situation eines extremen und nachhaltigen Stress, die Immunität schwächt und zur Ursache von vielen Krankheiten ist. Die in diesem Artikel angeführten Forschungsergebnisse über psychische Gesundheit der Polen während der beiden Pandemiewellen können bei fast 60% der Befragten auf Erschöpfung der Ressourcen für den Umgang mit dieser Situation hindeuten. Vor uns steht noch dritte und vielleicht auch vierte Welle. Welche Folgen für die Gesundheit kann aktuelle Krise haben? Welche Kosten fallen wegen der Krise an? Kommt es zu einem völligen Zusammenbruch des Gesundheitssystems? Diese Fragen bleiben offen.С 1 января 2009 года вступил в силу закон «О профилактике и борьбе с инфекциями и инфекционными заболеваниями человека» от 5 декабря 2008 года, а эпидемия как одна из кризисных ситуаций была охарактеризована в Национальном плане ан- тикризисного управления (обновлен в 2020 году). Последующие фазы социальной реакции на пандемию напоминают известные из литературы фазы стрессовой ре- акции. Организм человека в ситуации противостояния с внезапным, угрожающим стрессом, реагирует одним автоматическим способом, вырабатывая повышенное количество кортизола, что в ситуации крайнего и хронического стресса ослабляет иммунитет и является причиной многих заболеваний. Цитируемые в статье резуль- таты исследований психического здоровья поляков во время обеих волн пандемии могут свидетельствовать об истощении ресурсов, необходимых для того, чтобы справиться с ситуацией, у почти 60% респондентов. Перед нами третья и, возможно, даже четвертая волна. Каковы могут быть последствия нынешнего кризиса для здо- ровья людей? Какие расходы они повлекут за собой? Будет ли полный крах системы здравоохранения? Эти вопросы до сих пор остаются без ответа

CORRELATION BETWEEN SALIVARY CORTISOL AND PSYCHOLOGICAL STRESS INDICATORS DURING A DRIVING COURSE

The main objective of this study was to determine the effect of stress of a practical, thirty-hour driving course on changes in salivary cortisol concentration and on changes in systolic and diastolic blood pressure. The second objective was to determine the relation between the style of coping with stress (psychological indicator) and changes in the assessed biological parameters. All volunteers aged 18-30 years completed the Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) before the start of the course. They were divided into control (n=15) and experimental (n=18) groups. In the experimental group saliva samples to measure cortisol were collected from each participant: before the start of the course, before the 1st, 13th and 28th driving hour, and blood pressure was measured before the course, during the 15th and 30th hour of the course. Participants in the control group had one saliva sample taken and their blood pressure was measured once at the same time. The results suggest that cortisol concentration in saliva correlates with the hour of the course. Systolic and diastolic pressure also correlates with the hour of the course. CISS test related differences among the individuals in copying with stress (sex as well as age-related) but they did not correlate with the cortisol and blood pressure responses. A driving course is a stress factor that causes changes in salivary cortisol concentration and systolic and diastolic blood pressure. The style of coping with stress does not correlate with changes in the salivary cortisol concentration during the course. Changes in systolic and diastolic blood pressure during the driving course do not depend on the way of coping with stress

Security theory and practice: Microbiological safety

Wprowadzenie "W niniejszym numerze kwartalnika podejmujemy nową, wymuszoną okolicznościami, problematykę epidemiczną, wychodząc z założenia, że obowiązkiem badacza jest reagować na nowe zjawiska i zagrożenia. Autorzy skupili się na wątkach społecznych, psychologicznych, ekonomicznych, ekologicznych, na funkcjonowaniu infrastruktury transportu w warunkach pandemii etc. niż na problemach epidemicznych, mikrobiologicznych czy też z zakresu zdrowia publicznego. Rozważamy zatem na łamach numeru wpływ pandemii na stan bezpieczeństwa społeczno-ekonomicznego Polski, postawy w sytuacji zagrożenia COVID- 19, problemy bezpieczeństwa w komunikacji lotniczej podczas epidemii, skutki pandemii w środowisku naturalnym oraz na poczucie bezpieczeństwa i zaufania społecznego w obliczu pandemii. Tę część numeru zamyka tekst poświęcony pierwszej pomocy i programowi upowszechniania dostępu do automatycznych defibrylatorów AED, co wobec niewydolności systemu ochrony zdrowia okazuje się niebywale ważnym elementem systemu ratownictwa RP. W dziale „Varia” znajdziemy artykuł poświęcony coraz szybciej rozwijającym się technologiom biometrycznym, a w dziale recenzji cztery teksty poświęcone monografiom na temat zarządzania kryzysowego, ratownictwa, szczególnej roli krwi w medycynie i życiu społecznym oraz ogólnej kondycji świata zachodniego w dobie pandemii. Całości numeru dopełnia komunikat z prac badawczych Podkomisji Ratownictwa Narciarskiego KTN ZG PTTK. Mamy nadzieję, że efekty naszego wysiłku badawczego pozwolą lepiej rozumieć zmiany zachodzące w społeczeństwie przeżywającym całkiem nowe doświadczenia wpływające na bez mała wszystkie aspekty życia."(...