Przeobrażenia prawa pracy a jego funkcja ochronna

"Wobec dokonujących się przekształceń społeczno-gospodarczych i technologicznych, a zwłaszcza w obliczu światowego kryzysu ekonomicznego pojawiają się poważne wątpliwości dotyczące roli, jaką wobec tych zjawisk powinno odgrywać prawo pracy. Przede wszystkim powstaje pytanie, czy regulacje chroniące pracowników nie przyczyniają się do pogorszenia sytuacji pracodawców, wywołując w rezultacie skutki wręcz odwrotne do zamierzonych przez ustawodawcę, w szczególności staj ąc się przyczyną zwolnień."(...

Źródła prawa pracy z perspektywy 40 lat obowiązywania Kodeksu pracy

The article deals with the evolution of labour law sources in Poland (legislation, collective agreements, internal acts issued unilaterally by the employer). Before 1989 the labour law sources were deeply influenced by the specific attributes of the political and economic system in which the dominant role was played by the state as the main owner and the subject organising any and all economic activity. The real social dialogue was non- existent. Nowadays the social dialogue constitutes one of the foundations of the socio-economic system of the Republic of Poland. As a result, working conditions may be determined autonomously by the social partners (the state guarantees the minimum employment standards). On the other hand, the text discusses the most important problems of the contemporary social dialogue in Poland: the weakness of trade unions and elected bodies; a dominant role of the state legislation as well as the limited scope of the application of collective agreements. Finally, the author formulates a number of proposals concerning the future of the labourlaw sources.Artykuł ukazuje ewolucję źródeł prawa w Polsce (ustawodawstwo, porozumienia zbiorowe, jednostronne akty wydawane przez pracodawców). Przed 1989 r. system źródeł prawa pracy pozostawał pod wpływem specyficznych cech dawnego ustroju politycznego i gospodarczego, w którym państwo było głównym właścicielem oraz podmiotem decydującym o funkcjonowaniu gospodarki. Rzeczywisty dialog społeczny nie istniał. Obecnie dialog społeczny stanowi jeden z fundamentów ustroju państwa. W rezultacie warunki zatrudnienia mogą być kształtowane autonomicznie przez partnerów społecznych (państwo gwarantuje minimalne standardy zatrudnienia). Jednocześnie w artykule wskazano charakterystyczne problemy współczesnego dialogu społecznego: słabość związków zawodowych i przedstawicielstw wybieranych, dominację ustawodawstwa oraz mały zakres objęcia pracowników postanowieniami porozumień zbiorowych. Ponadto autor formułuje pewne wnioski na przyszłość

Znaczenie sądu w rokowaniach zbiorowych

The article analyzes the reasons, areas and forms of court involvement in collective bargaining. Although the autonomy of social partners is the foundation of collective bargaining, the involvement of the court is necessary to protect freedoms and fundamental rights of individuals and to ensure the harmonious functioning of social dialogue. Due to the specificity of collective relations in Poland, the involvement of the court is significant. However, there are some areas (e.g. collective dispute resolution) where there is a lack of appropriate collective procedures tailored to features of disputes arising in this area.Artykuł analizuje przyczyny, obszary i formy zaangażowania sądu w relacje zbiorowe. Chociaż fundamentem rokowań zbiorowych jest autonomia partnerów, udział sądu jest niezbędny, aby chronić wolności i prawa podstawowe oraz zapewnić harmonijne funkcjonowanie dialogu społecznego. Ze względu na specyfikę relacji zbiorowych w Polsce zaangażowanie sądu jest znaczące. Istnieją jednak pewne obszary (na przykład rozwiązywanie sporów zbiorowych), w których brakuje odpowiednich procedur zbiorowych dostosowanych do specyfiki sporów powstających w tym zakresie

The employer’s risk principle

Przedmiotem analizy jest ryzyko pracodawcy jako zasada prawa pracy. Autor rozumie ryzyko pracodawcy jako ponoszenie przez pracodawcę konsekwencji niezawinionych przez niego zakłóceń w realizacji stosunku pracy. Zakłócenia mogą być spowodowane okolicznościami niedotyczącymi (ryzyko pracodawcy w ścisłym znaczeniu) lub dotyczącymi pracownika (ryzyko osobowe). Ryzyko wystąpienia zakłóceń niedotyczących pracownika ponosi, co do zasady, pracodawca. Sposób ukształtowania i zakres przepisów pozwalają przyjąć, że jest to normatywna zasada prawa pracy. W przypadku zakłóceń spowodowanych okolicznościami dotyczącymi pracownikami obciążenie pracodawcy następuje tylko w przypadkach wskazanych w przepisach prawa pracy. W rezultacie ryzyko osobowe nie stanowi zasady prawa pracy.The article discusses the employer’s risk as a principle of labour law. The idea of employer’s risk is that the employer bears the consequences of obstacles in the performance of the employment relationship that it has not caused. The author distinguishes the obstacles: not related (the employer’s risk in a strict sense) and related to the employee (personal risk). As a rule, the employer bears the risk of circumstances not related to the employee. The nature as well as the application scope of regulations allow to formulate a normative principle of the labour law. At the same time the employer bears the risk of the obstacles related to the employee only in cases specified in the labour law, both: statutory standards as well as autonomous provisions. As a result, the personal risk of the employer cannot be considered to be a normative principle of the labour law

Trade union representation of employee interests at the workplace level

Artykuł prezentuje problematykę związkowej reprezentacji interesów pracowniczych na poziomie zakładu pracy. Autor analizuje konstrukcję zakładowej organizacji związkowej, ułatwienia w jej funkcjonowaniu oraz najważniejsze uprawnienia, w tym prawo do rokowań zbiorowych. Analiza stanowi podstawę oceny aktualnej regulacji oraz sformułowania wniosków na przyszłośćThe article discusses trade union representation of employee interests at the workplace level. The author analyzes the structure of the company trade union organization, the facilitations in its functioning and the most important rights, including the right to collective bargaining. The analysis is the basis for assessing the current regulation and formulating conclusions for the future

Sources of Labour Law from the Perspective of 40 Years of the Labour Code

The article deals with the evolution of labour law sources in Poland (legislation, collective agreements, internal acts issued unilaterally by the employer). Before 1989 the labour law sources were deeply influenced by the specific attributes of the political and economic system in which the dominant role was played by the state as the main owner and the subject organising any and all economic activity. The real social dialogue was non- existent. Nowadays the social dialogue constitutes one of the foundations of the socio-economic system of the Republic of Poland. As a result, working conditions may be determined autonomously by the social partners (the state guarantees the minimum employment standards). On the other hand, the text discusses the most important problems of the contemporary social dialogue in Poland: the weakness of trade unions and elected bodies; a dominant role of the state legislation as well as the limited scope of the application of collective agreements. Finally, the author formulates a number of proposals concerning the future of the labourlaw sources.Artykuł ukazuje ewolucję źródeł prawa w Polsce (ustawodawstwo, porozumienia zbiorowe, jednostronne akty wydawane przez pracodawców). Przed 1989 r. system źródeł prawa pracy pozostawał pod wpływem specyficznych cech dawnego ustroju politycznego i gospodarczego, w którym państwo było głównym właścicielem oraz podmiotem decydującym o funkcjonowaniu gospodarki. Rzeczywisty dialog społeczny nie istniał. Obecnie dialog społeczny stanowi jeden z fundamentów ustroju państwa. W rezultacie warunki zatrudnienia mogą być kształtowane autonomicznie przez partnerów społecznych (państwo gwarantuje minimalne standardy zatrudnienia). Jednocześnie w artykule wskazano charakterystyczne problemy współczesnego dialogu społecznego: słabość związków zawodowych i przedstawicielstw wybieranych, dominację ustawodawstwa oraz mały zakres objęcia pracowników postanowieniami porozumień zbiorowych. Ponadto autor formułuje pewne wnioski na przyszłość

Influence of EU law on Collective Labour Law in Poland (Institutions at the National Level)

Although the competences of the EU in the field of industrial relations are limited, European standards concerning collective labour law have significantly affected domestic legal systems, including Polish law. EU legislation forced a reconstruction of a model of collective representation of employee interests. Polish law shifted from single- to double-channel representation with trade unions and employee councils (involved in information and consultation procedures). Under the influence of EU law the Polish legislator has established a number of collective procedures aimed at the protection of employee interests (e.g. collective redundancies, transfer of undertaking). As a rule, they reflect basic protective standards determined at the European level. There are, however, some lesser problems that weaken the effect intended by EU legislation. Nonetheless, implementation of European standards has contributed to the development of industrial relations and protection of workers

Legal expert opinion on the bill amending the Act – Labour Code and some other acts (Sejm Paper No. 3288) (BAS-791/15)

The bill is an important step toward combining professional activity with family responsibilities. The opinion confirms that the bill considerably improves the organization of the work process and introduces significant changes in the sphere of rights related to parenthood, including leave pooling in order to provide care. Despite this positive assessment, the author points out that the bill does not constitute culmination of a long evolution of the provisions of Section VIII of the Labour Code and that the actions of the legislature should be more intensive