Diagnostics of plasma in the ionospheric D-region: detection and study of different ionospheric disturbance types

Here we discuss our recent investigations of the ionospheric plasma by using very low and low frequency (VLF/LF) radio waves. We give a review of how to detect different low ionospheric reactions (sudden ionospheric disturbances) to various terrestrial and extra-terrestrial events, show their classification according to intensity and time duration, and present some methods for their detections in time and frequency domains. Investigations of detection in time domain are carried out for intensive long-lasting perturbations induced by solar X-ray flares and for short-lasting perturbations caused by gamma ray bursts. We also analyze time variations of signals used in the low ionospheric monitoring after earthquake events. In addition, we describe a procedure for the detection of acoustic and gravity waves from the VLF/LF signal analysis in frequency domain. The research of the low ionospheric plasma is based on data collected by the VLF/LF receivers located in Belgrade, Serbia

The competences of future educators regarding the establishment of partner relationships with parents

Kompetencije budućih odgojno obrazovnih djelatnika u uspostavljanju partnerskih odnosa sa roditeljima teško je usvojiti, no važnost i dobrobiti koje proizlaze iz partnerskog odnosa višestruke su. Suradnja dvaju djetetu najbližih zajednica, obitelji i odgojno obrazovne ustanove, pozitivno se reflektira u svim dijelovima njegova razvoja. U radu se iznose kompetencije odgojno obrazovnih djelatnika, kako opće, tako i one potrebne za uspostavljanje partnerskih odnosa sa roditeljima, opisuje se na koji se sve način može surađivati sa roditeljima, obrazovanje budućih odgojno obrazovnih djelatnika za uspostavljanje partnerskog odnosa sa roditeljima, važnost partnerskog odnosa i moguće prepreke u istom te pedagoško obrazovanje samih roditelja. Temeljem rezultata provedenog istraživanja kojem je cilj bio dobiti uvid u trenutno zadovoljstvo budućih odgojno obrazovnih djelatnika obrazovanjem za uspostavljanje partnerskih odnosa sa roditeljima, potvrđeno je kako se na edukaciji budućih odgojno obrazovnih djelatnika treba još raditi te kako je potrebno osvijestiti potrebu istog.The competences of future educators regarding the establishment of partner relationships with parents are hard to adopt, but the importance and benefits that come from partner relationships are multiple. In the final thesis introduces the competencies of educators, generic ones and specific ones required for establishing of partner relationships with parents, there are described many ways of collaboration with parents, education of future educators regarding the establishment of partner relationships with parents, the importance of partner relationships and possible obstacles in it and pedagogical education of parents ourselves. Based on the results of the research, which goal was to perceive the currently contentment of future educators with their education connected with the establishment of partner relationships with parents, it is confirmed that the education of future educators should be better and that society, as itself, should be more aware of its importance

DYNAMICS OF WILDLIFE-VEHICLE COLLISIONS ON ROADS OF KARLOVAC COUNTY, CROATIA

Here we examine the incidence and frequency of wildlife-vehicle collisions (daily and yearly dynamics) in Karlovac county. In the period from 2005 to 2008, 743 wildlife- vehicle collisions were recorded. 83,58 % of road killed wild animals were roe deer (Capreolus capreolus), 6,46 % wild boar (Sus scrofa) while the recorded proportion of other species was low. The highest risk of collision was in April and May, although the risk was high in other seasons as well, especially during autumn. Majority of daily collisions occured in the morning (5 a.m.-8 a.m.) and in the evening (6 p.m.-10 p.m.). The results of this research will be used as basis for implementation of mitigation strategy

Ekološki parametri populacije zeca običnog (Lepus europaeus Pallas, 1778) na području Međimurja nakon pada brojnosti posljednjih 40 godina

A total of 383 European hares (Lepus europaeus Pallas, 1778) were sampled from three separate hunting grounds within the Međimurje region from 2004 to 2006 including, Čakovec, Hodošan and Mala Subotica. Based on the eye lens mass the age structure of hares was determined. Reproductive effort per capita varied from 0.62 to 1.54 leverets per hare with female reproductive effort varying from 0.62 to 3.40 leverets per female. On average 46.7% of the hunting bag consisted of yearlings. The sex ratio varied between years from 0.39 to 0.69 females:males. Weight varied significantly between juveniles and adults regardless of sex (p<0.05) and ranged from 3.64 to 4.17 kg. Spring densities varied from 15-23 hares/km2 between hunting grounds. Analysis of data from the management plans of Međimurje region over the last 38 years showed that game bag record decreased approximately 9-fold and the relative hare abundance declined by 56% from 1967 to 2005. According to management plans the area productive for hunting hares declined by 62% in that period and this is probably one of the main reasons for the current trend of population decline in Međimurje.U razdoblju od 2004.-2006. god. provedeno je istraživanje zeca običnog (Lepus europaeus Pallas, 1778) na tri lovna područja Međimurja (Mala Subotica, Hodošan, Čakovec). Nakon odstrjela obrađena su 383 zeca. Temeljem mase očnih leća određivana je dobna struktura zečeva. Za istraživana lovna područja prosječan udio mladih jedinki iznosio je 46.7 % od ukupne populacije zečeva. Reprodukcijski indeks varirao je od 0.62 do 3.40, a koeficijent reprodukcije od 0.62 do 1.54. Proljetna gustoća populacije kretala se od 15 do 23 jedinki/100 ha lovno-produktivne površine. Omjer spolova ovisno o godini varirao je od 0.39-0.69. Razlika u težini mladih i starih jedinki oba spola bila je statistički značajna (P<0.05). Utvrđena prosječna težina zečeva prema dobi i spolu kretala se od 3.64 kod mladih do 4.17 kg kod odraslih. Analiza podataka iz planova gospodarenja za posljednjih 40 godina pokazala je da je odstrjel zečeva na istom području smanjen za 9 puta, a brojnost populacije 2005. god. u odnosu na 1967. god. smanjena je za 56 %. Analizom veličine lovno-produktivne površine iz planova gospodarenja utvrđeno je njeno smanjenje za navedeno razdoblje za 62 % pa je to vjerojatno i glavni razlog sadašnjem trendu pada brojnosti populacije u Međimurju

NEPHROTOXIC DRUGS

Bubrežno tkivo je osjetljivo na djelovanje potencijalno nefrotoksičnih lijekova kao i drugih tvari koje su dostupne bez recepta i mogu se nabaviti u prodavaonicama „zdrave hrane“ te štetnim tvarima iz okoliša. Negativan učinak ovih tvari uzrokuje razvoj prepoznatljivih kliničkih sindroma, koji uključuju akutno i kronično bubrežno oštećenje, tubulopatije ili proteinuriju. Čimbenici rizika o kojima ovisi razvoj bubrežne bolesti inducirane lijekom dijelimo na: one vezane uz osobine bolesnika, uz osobine lijeka, te uz bubrežnu funkciju. Lijekovi koji najčešće ispoljavaju nefrotoksično djelovanje su: analgetici, antimikrobni lijekovi, kemoterapeutici, kontrastna sredstva, imunosupresivi, biljni preparati, te tvari koje sadrže teške metale. Liječnik obiteljske medicine mora pažljivo promatrati svog bolesnika, njegujući individualizirani pristup u izboru lijeka i određivanju doze. Bubrežna se funkcija može brzo oporaviti ako je oštećenje na vrijeme prepoznato. Novija istraživanja donose spoznaje o identifikaciji novih biomarkera koji će pridonijeti ranom prepoznavanju oštećenja bubrega uzrokovanog lijekovima.Renal tissue is sensitive to the effect of potentially nephrotoxic drugs and other substances that are available over-thecounter or can be purchased at healthy food stores or elsewhere, and harmful substances from the environment. The harmful effects of these substances lead to the development of recognizable clinical syndromes, including acute or chronic renal failure, tubulopathy, and proteinuria. Risk factors that infl uence the development of kidney disease induced by drugs are divided into those related to patient characteristics, drug characteristics, and renal function. Drugs that commonly exhibit nephrotoxic effects are analgesics, antimicrobials, chemotherapeutics, contrast agents, immunosuppressants, herbal preparations and substances containing heavy metals. Family physician must carefully observe their patients, nurturing individual approach to drug selection and determining the dose. Renal function can quickly return to normal if the damage is recognized on time. Recent research yields insights into the identifi cation of new biomarkers that will contribute to early detection of drug induced kidney damage

Karakteristike dece bez roditeljskog staranja na rezidencijalnom smeštaju u Beogradu

Aktuelni procesi transformacije sistema socijalne zaštite, usmereni ka deinstitucionalizaciji i redukovanju broja dece bez roditeljskog staranja koja se upućuju na rezidencijalni smeštaj, rezultirali su promenama u strukturi korisnika usluge domskog smeštaja u ustanovama za decu i mlade, te uslovili potrebu za kontinuiranim prilagođavanjem programskih aktivnosti procenjenim potrebama korisnika. U cilju sagledavanja karakteristika dece bez roditeljskog staranja koja se aktuelno nalaze na institucionalnom smeštaju na teritoriji grada Beograda, te izvođenja zaključaka o intervencijama koje bi bile u najboljem interesu ove dece, sprovedeno je deskriptivno istraživanje na populaciji korisnika usluge domskog smeštaja u Centru za zaštitu odojčadi, dece i omladine – Beograd. Primenom metode analize dokumentacije, uz korišćenje posebno kreirane matrice za analizu sadržaja, prikupljeni su, na uzorku od 121 korisnika (uzrasta od 8 do 26 godina), podaci o socio-demografskim, porodičnim, obrazovnim, zdravstvenim i bihejvioralnim karakteristikama dece bez roditeljskog staranja koja koriste uslugu domskog smeštaja. Osnovni istraživački rezultati ukazuju da životnu situaciju dece bez roditeljskog staranja na rezidencijalnom smeštaju, pored nepovoljnih porodičnih okolnosti, karakteriše niz teškoća na obrazovnom, zdravstvenom i bihejvioralnom planu. Više od 50% dece uključeno je u obrazovni sistem kroz specijalne škole ili uz individualne obrazovne planove pri redovnim školama, kod 40% dece dijagnostikovani su psihički poremećaji ili poremećaji ponašanja, više od jedne četvrtine koristi redovnu medikamentoznu terapiju, preko jedne trećine ima iskustvo zloupotrebe psihoaktivnih supstanci, dok se blizu 15% nalazi na evidenciji izvršilaca krivičnih dela. Uvažavajući podatke o evidentiranim teškoćama sa kojima se suočavaju institucionalno zbrinuta deca bez roditeljskog staranja, te manifestnim potrebama za kontinuiranom dodatnom podrškom u različitim životnim domenima, može se zaključiti da programske aktivnosti u usluzi domskog smeštaja moraju biti koncipirane na način da se njima minimiziraju potencijalno negativni efekti prisutnih teškoća, osnažuju individualni kapaciteti za rezilijentost, te aktiviraju relacioni i kontekstualni resursi koji su u direktnoj funkciji promocije pozitivnog razvoja ove dece.Dani defektologa Srbij

NEPHROTOXIC DRUGS

Bubrežno tkivo je osjetljivo na djelovanje potencijalno nefrotoksičnih lijekova kao i drugih tvari koje su dostupne bez recepta i mogu se nabaviti u prodavaonicama „zdrave hrane“ te štetnim tvarima iz okoliša. Negativan učinak ovih tvari uzrokuje razvoj prepoznatljivih kliničkih sindroma, koji uključuju akutno i kronično bubrežno oštećenje, tubulopatije ili proteinuriju. Čimbenici rizika o kojima ovisi razvoj bubrežne bolesti inducirane lijekom dijelimo na: one vezane uz osobine bolesnika, uz osobine lijeka, te uz bubrežnu funkciju. Lijekovi koji najčešće ispoljavaju nefrotoksično djelovanje su: analgetici, antimikrobni lijekovi, kemoterapeutici, kontrastna sredstva, imunosupresivi, biljni preparati, te tvari koje sadrže teške metale. Liječnik obiteljske medicine mora pažljivo promatrati svog bolesnika, njegujući individualizirani pristup u izboru lijeka i određivanju doze. Bubrežna se funkcija može brzo oporaviti ako je oštećenje na vrijeme prepoznato. Novija istraživanja donose spoznaje o identifikaciji novih biomarkera koji će pridonijeti ranom prepoznavanju oštećenja bubrega uzrokovanog lijekovima.Renal tissue is sensitive to the effect of potentially nephrotoxic drugs and other substances that are available over-thecounter or can be purchased at healthy food stores or elsewhere, and harmful substances from the environment. The harmful effects of these substances lead to the development of recognizable clinical syndromes, including acute or chronic renal failure, tubulopathy, and proteinuria. Risk factors that infl uence the development of kidney disease induced by drugs are divided into those related to patient characteristics, drug characteristics, and renal function. Drugs that commonly exhibit nephrotoxic effects are analgesics, antimicrobials, chemotherapeutics, contrast agents, immunosuppressants, herbal preparations and substances containing heavy metals. Family physician must carefully observe their patients, nurturing individual approach to drug selection and determining the dose. Renal function can quickly return to normal if the damage is recognized on time. Recent research yields insights into the identifi cation of new biomarkers that will contribute to early detection of drug induced kidney damage