Rzym i Warszawa w podróżach Zygmunta Krasińskiego

Zygmunt Krasiński należy bez wątpienia do grona polskich romantyków, realizujących topos homo viator. Większość życia spędził on bowiem na kolejnych europejskich wyprawach – bywał częstym gościem w Genewie, Rzymie Florencji, Wenecji i Neapolu, a niekończące się wędrówki z czasem stały się jego znakiem rozpoznawczym. Krasiński zmaga się ze światem i samym sobą, szukając w kolejnych odwiedzanych miejscach choćby chwilowej ulgi i wytchnienia. Próba wypełnienia wewnętrznej pustki wrażeniami z kolejnych miejsc podróży nie przynosi jednak rezultatów – przeciwnie – przestrzeń aktualnego pobytu staje się nowym ośrodkiem cierpienia, równocześnie odbiciem i powodem wewnętrznej męki, której nie przestaje odczuwać. Poczucie niespełnienia i rozdarcia, których boleśnie doświadcza, realizuje się także w planie podejmowanych wypraw, w których szczególne miejsce zajmują Rzym i Warszawa. Stosunek autora Irydiona do obu znaczących dla niego miejsc nie jest jednoznaczny, a ambiwalentne ich postrzeganie staje się wyrazem ogólnej niemożności pogodzenia sprzecznych dążeń. Znacząca obecność opisów przestrzeni włosko-polskiej na kartach bogatej korespondencji motywuje do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o ich miejsce w biografii Krasińskiego, pozwalająca także wnioskować na temat niektórych aspektów. psychiki ich twórcyRome and Warsaw in Zygmunt Krasiński’s travels Zygmunt Krasiński undoubtedly belonged to the circle of Polish Romantic poets who followed their version of Homo viator motif, for he spent most of his life touring around Europe. He was a frequent guest in Geneva, Rome, Florence, Venice and Naples and with the passing time his never-ending wanderings became his distinguishing mark. Zygmunt Krasiński struggled with the world and with himself, yearning for at least temporary relief and rest in successive places he kept visiting. Attempts to fill his inner emptiness with new images of different locations failed to bring any results. On the contrary, the places where he was currently staying became new centers of pain for him. They represented at the same time the reflection and the reason of his internal agony which he never ceased to experience. His painful feelings of frustration and being torn apart can also be observed in the schedule of his tours in which Rome and Warsaw featured predominantly. The attitude of Irydion’s author to both places, that were so significant to him, was not clear cut. His ambiguous perception of both cities reflects his all-embracing inability to reconcile his contradictory aspirations. The large number of descriptive passages portraying the Polish-Italian space, that can be found in Krasiński’s letters, motivates us to investigate the issue of how important these cities were in his life. Additionally, descriptive passages found in his correspondence offer interesting insight into the author’s psychological life

Zygmunt Krasiński - picture of the personality in the light of his correspondence

Wydział Filologii Polskiej I KlasycznejZygmunt Krasiński jest bez wątpienia jedną z najbarwniejszych postaci polskiej literatury – jego oryginalny sposób przeżywania i opisywania własnych doświadzceń, zaprezentowany w obszernej korespondencji, od zawsze stanowił zagadkę dla badaczy literatury, zainteresowanych psychologicznymi aspektami jego bografii i tworczości. Wiekszość z nich zwracała uwagę przede wszystkim na smutek, chorobę, czy niespełnienie, łącząc je z kategorią melancholii, która stanowiła dotychczas kluczową diagnozę jego kondycji psycho-fizycznej. W mojej pracy dokonałam restytucji tego przekonania, wyodrębniając główne cechy osobowości hrabiego Zygmunta i schorzenia, które kształtowaly jego sposób percepcji rzeczywistości. W rozdziale drugim wskazałam na temperamentalne czynniki ksztaltujące doświadczenia hrabiego Zygmunta, z których najważniejszym jest wysoki poziom neurotyzmu (według teorii Eysenck’a) łączący się z lękliwością, tendencją do zamartwiania się i niestabilnością emocjonalną. Do analizy materiału listowego wykorzystałam też test przymiotników ACL, którego wyniki wskazują na niską samoocenę, negatywny stosounek do własnych osiągnięć, poczucie niepewności, obawę przed angażowaniem się w głębokie relacje z inymi ludźmi, stosowanie strategii unikania, uległość i zależność u osoby badanej (Z.K.). Opisane czynniki mogły mieć znaczący wpływ na rozwój depresji, której poswięcony został kolejny rozdzial pracy. Diagnoza tego zaburzenia, w miejsce dotychczasowej melancholii, wydaje się najważniejszym rozpoznaniem postawionym w pracy, zmieniającym perspektywę oceny sposobu funkcjonowania hrabiego Zygmunta. Rozdział czwarty poświęcony został analizie elementów związanych z doświadczeniem choroby, z naciskiem na hipochondryczny character objawów, na które uskarżał się Zygmunt Krasiński.Zygmunt Krasiński is one of the most colourful characters in Polish literature. His riotous story still fascinates reaserchers as a brain teaser and its influence upon his work. His lifestyle, widely presented in his corespondence, seems the most interesting from psychological perspective. That is the reason why researchers often used their psychological knowledge to explain some aspects of Zygmunt Krasiński's decisions and actions. Usually they describe him as a sad, ill, unhappy man and unfullfilled artist who never felt right with himself. The most common way to describe his way of life and his temperament is ‘with melancholia'. In my doctoral theeses I made a restitution of this belief, by extracting the main characteristics of the personality of count Zygmunt and conditions that form its way of perception of reality. In the second chapter on the temperamental factors which form experience of count Zygmunt, of which the most important is the high level of neuroticism (according to the theory of Eysenck'a) that connects to fairy, a tendency to worry and emotional instability. For the analysis of material I used ACL adjective test which results indicate low self- esteem, negative relation to its own merits, feelings of insecurity, fear of engaging in deep relationship with much as people apply strategies for avoiding, submission and the dependency on the test persons (Z.K.). Described factors may have a significant impact on the development of depression, which was presented in the next chapter. The diagnosis of this disorder, in place of the current of melancholy, seems the most important diagnosed with suspicion at work, changing the perspective of evaluating the functioning of count Zygmunt. Chapter four is dedicated to an analysis of the elements related to the experience of the disease, with emphasis on the hypochondric character of symptoms, which Zygmunt Krasiński complained about

Autokreacyjne projekcje śmierci w korespondencji Zygmunta Krasińskiego

Among Zygmunt Krasiński’s experiences described in detail in his correspondence and illustrating his way of dealing with depression, a special attention should be given to the manner in which he feels, describes and relives death. The presence of the funeral themes in Krasiński’s letters is probably the most important indicator of his illness, one that confirms its scale and severity. For Zygmunt Krasiński, death is not only the horizon of the upcoming future, but also a real everyday life experience – its presence is seen in the suicidal thoughts, in wish to escape linked to the inability to cope with real life challenges and also in dying, which is reflected in aboulia, anhedonia, boredom and withdrawing from life Engulfed in death, Krasiński goes through the pain of his own existence and cannot free himself from suffering, at the same time looking at his own life with an excellent indifference. Wśród doświadczeń  Zygmunta Krasińskiego, opisanych szczegółowo w jego korespondencji mogących wskazywać na jego zmaganie się z depresją, na szczególne miejsce zasługuje sposób odczuwania, opisywania i przeżywania śmierci. Obecność tematyki funeralnej w listach hrabiego Zygmunta jest bodaj najistotniejszym wskaźnikiem choroby, potwierdzającym jej skalę i silę. Dla Zygmunta Krasińskiego śmierć jest nie tylko horyzontem przyszłości ale i realnym doświadczeniem codzienności – jej obecność to myśli samobójcze, pragnienie ucieczki związane z nieumiejętność radzenia sobie z wyzwaniami rzeczywistości ale także umieranie, realizujące się w abulii, anghedonii, nudzie i wycofywaniu z życia. Krasiński zanurzony w śmierci przeżywa ból własnej egzystencji, nie potrafi wyzwolić się z cierpienia, równocześnie spoglądając na własne życie z doskonałą obojętnością.

Zygmunt Krasiński - picture of the personality in the light of his correspondence

Wydział Filologii Polskiej I KlasycznejZygmunt Krasiński jest bez wątpienia jedną z najbarwniejszych postaci polskiej literatury – jego oryginalny sposób przeżywania i opisywania własnych doświadzceń, zaprezentowany w obszernej korespondencji, od zawsze stanowił zagadkę dla badaczy literatury, zainteresowanych psychologicznymi aspektami jego bografii i tworczości. Wiekszość z nich zwracała uwagę przede wszystkim na smutek, chorobę, czy niespełnienie, łącząc je z kategorią melancholii, która stanowiła dotychczas kluczową diagnozę jego kondycji psycho-fizycznej. W mojej pracy dokonałam restytucji tego przekonania, wyodrębniając główne cechy osobowości hrabiego Zygmunta i schorzenia, które kształtowaly jego sposób percepcji rzeczywistości. W rozdziale drugim wskazałam na temperamentalne czynniki ksztaltujące doświadczenia hrabiego Zygmunta, z których najważniejszym jest wysoki poziom neurotyzmu (według teorii Eysenck’a) łączący się z lękliwością, tendencją do zamartwiania się i niestabilnością emocjonalną. Do analizy materiału listowego wykorzystałam też test przymiotników ACL, którego wyniki wskazują na niską samoocenę, negatywny stosounek do własnych osiągnięć, poczucie niepewności, obawę przed angażowaniem się w głębokie relacje z inymi ludźmi, stosowanie strategii unikania, uległość i zależność u osoby badanej (Z.K.). Opisane czynniki mogły mieć znaczący wpływ na rozwój depresji, której poswięcony został kolejny rozdzial pracy. Diagnoza tego zaburzenia, w miejsce dotychczasowej melancholii, wydaje się najważniejszym rozpoznaniem postawionym w pracy, zmieniającym perspektywę oceny sposobu funkcjonowania hrabiego Zygmunta. Rozdział czwarty poświęcony został analizie elementów związanych z doświadczeniem choroby, z naciskiem na hipochondryczny character objawów, na które uskarżał się Zygmunt Krasiński.Zygmunt Krasiński is one of the most colourful characters in Polish literature. His riotous story still fascinates reaserchers as a brain teaser and its influence upon his work. His lifestyle, widely presented in his corespondence, seems the most interesting from psychological perspective. That is the reason why researchers often used their psychological knowledge to explain some aspects of Zygmunt Krasiński's decisions and actions. Usually they describe him as a sad, ill, unhappy man and unfullfilled artist who never felt right with himself. The most common way to describe his way of life and his temperament is ‘with melancholia'. In my doctoral theeses I made a restitution of this belief, by extracting the main characteristics of the personality of count Zygmunt and conditions that form its way of perception of reality. In the second chapter on the temperamental factors which form experience of count Zygmunt, of which the most important is the high level of neuroticism (according to the theory of Eysenck'a) that connects to fairy, a tendency to worry and emotional instability. For the analysis of material I used ACL adjective test which results indicate low self- esteem, negative relation to its own merits, feelings of insecurity, fear of engaging in deep relationship with much as people apply strategies for avoiding, submission and the dependency on the test persons (Z.K.). Described factors may have a significant impact on the development of depression, which was presented in the next chapter. The diagnosis of this disorder, in place of the current of melancholy, seems the most important diagnosed with suspicion at work, changing the perspective of evaluating the functioning of count Zygmunt. Chapter four is dedicated to an analysis of the elements related to the experience of the disease, with emphasis on the hypochondric character of symptoms, which Zygmunt Krasiński complained about