Esperanto i redreçament lingüístic i nacional abans de la II Guerra Mundial

El treball examina la relació entre part del moviment esperantista i els moviments de redreçament lingüístic i nacional abans de la II Guerra Mundial. Analitza primerament la ideologia anacionalista definida per Lanti i el seu abast. Seguidament repassa el posicionament ambigu de Zamenhof en relació amb la seva pròpia llengua i cultura nacionals. El gruix del treball, però, consisteix en la descripció d’evidències d’activisme per la dignificació de les llengües i cultures pròpies entre destacats esperantistes jueus, polonesos, lituans, eslovacs, bielorussos, irlandesos, islandesos, maltesos, gallecs, bretons, bascos, indis, hongaresos i catalans. Finalment, es presenta amb més detall els casos de Corea, Taiwan i Ucraïna. El treball conclou que el vincle entre part del moviment esperantista i els moviments de redreçament lingüístic i nacional és innegable, però que, en general, no s’ha tingut prou en compte a l’hora estudiar la història del moviment esperantista.Ĉi laboraĵo ekzamenas la rilaton inter parto de la Esperanto-movado kaj la movadoj por la lingva kaj nacia restarigo antaŭ la dua mondmilito. Ĝi unue trarigardas la sennacisman ideologion difinitan de Lanti kaj ties influon. Tuj poste ĝi analizas la ambiguan starpunkton de Zamenhof rilate siajn naciajn lingvon kaj kulturon. La esenco de la laboro konsistas en la priskribo de pruvoj de la aktivado por la dignigo de siaj naciaj lingvoj kaj kulturoj fare de elstaraj esperantistoj judaj, polaj, litovaj, slovakaj, belorusaj, irlandaj, islandaj, maltaj, galegaj, bretonaj, eŭskaj, hindaj, hungaraj kaj katalunaj. Fine estas prezentitaj pli detale la kazoj de Koreio, Tajvano kaj Ukrainio. La esploro konkludas, ke la ligo inter parto de la Esperanto-movado kaj la movadoj por la lingva kaj nacia restarigo estas neneebla, sed ke ĝi plej ofte ne estis sufiĉe prenita en konsideron en la studoj pri la historio de la Esperanto-movado

L’ortografia txuvaixa en els anys vint i trenta: un exemple dels canvis en la política lingüística soviètica i les seves conseqüències

L’article presenta els canvis en la política lingüística durant les dues primeres dècades d’existència de la Unió Soviètica en el marc dels canvis polítics generals en el país. Estudiant el cas concret del txuvaix, es tracten les reformes ortogràfiques promogudes entre 1926 i 1938, els manlleus, la seva escriptura i pronunciació. Es mostra que la decisió de promoure el rus en un context de terror d’estat provocà una allau de russismes no adaptats que han canviat considerablement l’estructura fonològica de la llengua, en particular el repertori fonològic, l’estructura sil·làbica, l’harmonia vocàlica, les regles accentuals de les paraules i processos fonològics característics del txuvaix. Aquests canvis, però, no són només el resultat directe de les purgues estalinistes dels anys trenta, sinó que també de l’acció militant de la lingüística soviètica després que el poder forcés el canvi d’orientació en la política lingüística.LA ĈUVAŜA ORTOGRAFIO EN LA JAROJ 1920AJ KAJ 1930AJ: EKZEMPLO DE LA ŜANĜOJ EN LA SOVETIA LINGVOPOLITIKO KAJ ILIAJ KONSEKVENCOJLa artikolo prezentas la ŝanĝojn en la lingvopolitiko okazintajn en la du unuaj jardekoj de la ekzisto de Sovet-Unio en la kadro de la ĝeneralaj politikaj ŝanĝoj en la lando. Surbaze de la ekzemplo de la ĉuvaŝa lingvo, oni pritraktas la ortografiajn reformojn impulsitajn inter la mezo de la 1920aj kaj la fino de la 1930aj jaroj, la pruntvortojn, ilian skribon kaj prononcon. Oni montras, ke la decido disvastigi la konon de la rusa en la kunteksto de ŝtat-teroro kaŭzis lavangon da neadaptitaj rusismoj, kiuj konsiderinde ŝanĝis la fonologian strukturon de la lingvo, aparte la fonemaron, la silaban strukturon, la vokalharmonion, la akcentregulojn de la vortoj kaj fonologiajn procezojn karakterizajn de la ĉuvaŝa. Tamen ĉi tiuj ŝanĝoj ne estas la rekta rezulto nur de la stalinaj amasmurdoj de la 1930aj, sed ankaŭ de la engaĝita agado de la sovetia lingvistiko post tio, ke la politika potenco devigis ŝanĝi la orientiĝon de la lingvopolitiko.1920-1930-МӖШ ҪУЛСЕНЧИ ЧӐВАШ ОРФОГРАФИЙӖ: СОВЕТ ТАПХӐРӖНЧИ ЧӖЛХЕ ПОЛИТИКИН УЛШӐНӐВӖСЕМ ТАТА ВӖСЕН ВИТӖМӖCак ӗҫ хучӗ Совет Тапхӑрӗн малтанхи икӗ декадинче пулса иртнӗ чӗлхе политикин улшӑнӑвӗсене кӑтартса парать. Чӑваш чӗлхин корпусӗпе усӑ курса 1920-мӗш ҫулсен варринчен пуҫласа 1930-мӗшсен вӗҫӗччен ирттернӗ орфографи тата орфоэпи реформисен хӑйнеевӗрлӗхне, вырӑс чӗлхинчен йышӑннӑ сӑмахсене ҫырассипе, калассипе ҫыхӑннӑ уйрӑмлӑхсене тӗпченӗ. Террор саманинче вырӑс чӗлхине ирӗксӗр вӗрентме тата вырӑс мар халӑхсен хушшинче анлӑн сарма тӑрӑшни чӑваш чӗлхине те витӗм кӳмесӗр хӑварман. Ҫак тапхӑрта чӗлхене чӑваш сасӑ тытӑмӗпе килӗшсе тӑман вырӑс сӑмахӗсем кӗме пуҫланӑ. Ҫакна пула чӑваш чӗлхин сасӑ тата сыпӑк тытӑмӗ, уҫӑ сасӑсен килӗшӗвӗ тата пусӑм лартас уйрӑмлӑхӗ улшӑннӑ. Ҫапах та ку улшӑнусем Сталинӑн 1930-мӗш ҫулсенчи тастатӑвӗпе ҫеҫ ҫыхӑннӑ теме ҫук. Ҫӗнӗ влаҫӑн хаяр чӗлхе политики те пӗтӗмӗшле Совет чӗлхепӗлӗвӗ ҫине витӗм кӳрсе ҫӗнӗ ҫулпа утма хистенӗ

Els canvis de la llengua d’ensenyament en el sistema escolar soviètic durant el període de Khrusxov: el cas de la República Autònoma Socialista Soviètica Txuvaixa

Treballs Finals del Màster en Història Contemporània i Món Actual, Facultat de Geografia i Història, Universitat de Barcelona. Curs: 2020-2021. Tutor: Paola Lo Cascio[cat] La reforma educativa soviètica de 1958 contenia unes provisions lingüístiques que van suscitar reaccions i realitzacions diferents en les diverses repúbliques de l’URSS. A partir de materials d’arxius txuvaixos i de la premsa regional, s’estudia la implementació d’aquestes provisions a la RASS Txuvaixa de la RSFS Russa. El treball posa en evidència cert grau d’autonomia de les autoritats txuvaixes a l’hora de fer les seves tries, alhora que també una manera extremadament precipitada de portar-les a terme. La feble reacció de la intel·lectualitat txuvaixa mostra tant les conseqüències del terror estalinista com l’eficàcia dels mètodes més suaus utilitzats durant el període de Khrusxov contra la dissidència.[eng] The Soviet educational reform of 1958 contained linguistic provisions which provoked different reactions and enforcements among the republics of the USSR. The implementation of these provisions in the Chuvash ASSR of the Russian SFSR is studied on the basis of materials from Chuvash archives and the regional press. The research reveals a certain degree of autonomy of the Chuvash authorities in making their choices, but also an extremely hasty way of carrying them out. The weak reaction of the Chuvash intelligentsia shows both the consequences of Stalinist terror and the effectiveness of the softer methods used during the Khrushchev period against dissidence.1958-мĕш çулта советсен вĕрентӳ тытăмĕнче вăя кĕртнĕ çĕнĕлĕхсем чĕлхене вĕрентессине те витĕм кӳнĕ. Улшăнусене СССР хутлăхне кĕнĕ республикăсенче тĕрлĕрен йышăннă. Тĕпчевĕмĕрте çав тапхăрта Чăваш АССРĕнче пулса иртнĕ ĕçе-хĕле сăнлакан архив тата вырăнти хаçат-журнал материалне тĕпе хурса çырнă. Асăрханă тăрăх, Чăвашри влаç çыннисем тепĕр чухне вăл е ку ĕçе хăйсен ирĕкĕпех васкавлă татса пама тăрăшнă. Чăваш интеллигенцийĕн шухăш-кăмăлĕ И. Сталин террорĕн витĕмне пула вăйсăррăн палăрнă. Çав вăхăтрах ку Н. Хрущев диссидентлăха хирĕç кĕрешес тĕллевпе шеллевлĕрех мелсемпе усă курнипе те çыхăннă.La sovetia edukreformo de 1958 enhavis lingvajn dispoziciojn, kiuj kaŭzis malsamajn reagojn kaj efektivigojn en la diversaj respublikoj de Sovet-Unio. Surbaze de materialoj el ĉuvaŝaj arkivoj kaj de la regiona gazetaro, oni studas la realigon de tiuj dispozicioj en la Ĉuvaŝa ASSR de la Rusia SFSR. La laboraĵo evidentigas ioman gradon de aŭtonomeco en la elektoj de la ĉuvaŝaj aŭtoritatoj, same kiel ilian ekstreme hastan manieron agi. La malvigla reago de la ĉuvaŝa intelektularo montras kaj la konsekvencojn de la stalina teroro kaj la efikon de la pli mildaj metodoj uzataj dum la ĥruŝĉova periodo kontraŭ la disidentoj

Els esperantistes catalans: un col·lectiu pacifista en un món global

El treball en primer lloc presenta una breu introducció del moviment esperantista, explicitant els vincles entre pacifisme i esperantisme, particularment en el cas català. En segon lloc, i a partir d’una enquesta a aquest subconjunt del moviment per la pau, l’estudi, d’una banda, compara les característiques d’aquest col·lectiu amb les de la societat catalana i amb la d’esperantistes d’altres països. D’altra banda, analitza el grup mateix i l’eventual evolució personal dels seus membres. L’estudi no sobreentén, com en enquestes anteriors en altres països, el concepte d’«esperantista» com el fet de ser membre d’una associació esperantista, sinó que estudia quina concepció en tenen els mateixos membres del col·lectiu i persones pròximes. Els resultats mostren algunes diferències notables entre els esperantistes catalans i la resta de la població catalana, particularment en relació amb el nivell d’estudis, les opinions polítiques i el lleure. Per altra banda, confirma els resultats obtinguts amb esperantistes d’altres països, malgrat algunes diferències sensibles, que potser podrien explicar-se per la minorització nacional i lingüística dels catalans.El trabajo presenta una breve introducción del movimiento esperantista, explicitando los vínculos entre pacifismo y esperantismo, sobre todo en el caso catalán. Luego, a partir de una encuesta a este subconjunto del movimiento por la paz, el estudio, compara las características de este colectivo con las de la sociedad catalana y con la de esperantistas de otros países; y analiza el grupo mismo y la eventual evolución personal de sus miembros. El estudio no asocia el concepto de «esperantista» a ser miembro de una asociación esperantista, sino que estudia qué concepción tienen los integrantes del colectivo y personas cercanas. Los resultados muestran algunas diferencias notables entre los esperantistas catalanes y el resto de la población catalana, y confirman los resultados obtenidos con esperantistas de otros países, con algunas diferencias, quizá debidas a la minorización nacional y lingüística de los catalanes.This paper gives a brief introduction on the Esperanto movement, explaining the links between pacifism and Esperanto, with a particular focus on Catalonia. Next, based on a survey of this subset of the peace movement, the study compares the characteristics of this group with the Catalan society and with the Esperantists of other countries. It also analyzes the group itself and the eventual development of its members. This study does not apply the concept of “Esperantist” as being a member of an Esperanto association, but rather studies which self-conception the members of the group as well as people close to them have. The results show some significant differences between Catalan Esperantists and the rest of the Catalan population. Moreover, it confirms results obtained in other countries, despite some remarkable differences, which could perhaps be explained by the national and linguistic minoritization of Catalans.Ĉi tiu laboraĵo unue skize prezentas la Esperanto-movadon, klarigante la ligojn inter pacismo kaj esperantismo, precipe en Katalunio. Tuj poste, surbaze de enketo al tiu subaro de la pac-movado, la esploro, unuflanke, komparas la ecojn de tiu kolektivo kun tiuj de la kataluna socio kaj de la esperantistoj en diversaj aliaj landoj. Aliflanke, ĝi analizas la grupon mem kaj la eventualan evoluon de la membroj. La esploro ne subkomprenas, kiel antaŭaj enketoj en aliaj landoj, la membrecon en landa asocio kiel sinonimon de esperantisteco, sed aparte interesiĝas pri la difino de la koncepto «esperantisto» kontrastigante diversajn respondojn. La rezultoj montras plurajn atentindajn deviojn de la katalunaj esperantistoj disde siaj samlandanoj, aparte pri klereco, politikaj sintenoj kaj okupado de la libera tempo. Samtempe ĝi konfirmas la rezultojn atingitajn inter alilandaj esperantistoj, malgraŭ kelkaj rimarkindaj diferencoj eventuale klarigeblaj pro la nacia kaj lingva minoritateco de la katalunoj

Education in Udmurt and Chuvash as minority languages of Russia

The languages of Russia are a valuable resource of knowledge about the life of the indigenous peoples and a challenge for all the specialists in linguistic typology. As is widely known, they are undergoing the process of loss, mainly because the quantity of speakers diminishes and the quality of their speech deteriorates. The article discusses the situation of Udmurt and Chuvash in education on the basis of legal texts, statistical data, interviews to parents, teachers and school officials and schoolchildren pooling. Although Udmurt and Chuvash are being taught as a subject in many schools where the language of instruction is Russian, the results are not satisfying. This problem, being psychological in its nature, lies in attitudes prevalent in society and in the schools. The minority languages are practiced in a small number of situations, and a small number of students really care about elaboration of their own ways of belonging, because they experience that the native language is not prestigious. At the same time, to use some words and to know some traditions is respectful, especially when someone visits abroad and is welcomed much better as a representative of a minority than as a Russian. Although bilingualism among the citizens of Russia is quite common, it was studied poorly. A ‘new generation’ of didactic materials is needed

Machine translation from Catalan to Sardinian: a translation tool for a language in the process of standardisation

This article describes the development of a free/open-source rule-based machine translation system for Catalan to Sardinian based on the Apertium platform. Special attention is given to the components of the system related with transfer (structural and lexical) and lexical selection, drawing attention to issues stemming from the current state of the Sardinian written norm. The system has a word-error rate (WER) of 20.5% and a position-independent word-error rate (PER) of 13.9%. We analyse the remaining errors by doing a qualitative analysis of the translation of four articles from the encyclopaedic domain

Esperanto-French LMF Apertium Bilingual dictionary

This is the LMF version of the Apertium bilingual dictionary for Esperanto and French languages. Bilingual LMF dictionaries were generated from Apertium bilingual dix files. For each Apertium bilingual correspondence, the corresponding source and target monolingual entries (LexicalEntry) were generated in addition to the bilingual correspondence (SenseAxis) element. Apertium is a free/open-source machine translation platform, initially aimed at related-language pairs but recently expanded to deal with more divergent language pairs (such as Esperanto-French). The platform provides: a language-independent machine translation engine; tools to manage the linguistic data necessary to build a machine translation system for a given language pair and linguistic data for a growing number of language pairs

Esperanto-Spanish LMF Apertium Bilingual dictionary

This is the LMF version of the Apertium bilingual dictionary for Esperanto and Spanish languages. Bilingual LMF dictionaries were generated from Apertium bilingual dix files. For each Apertium bilingual correspondence, the corresponding source and target monolingual entries (LexicalEntry) were generated in addition to the bilingual correspondence (SenseAxis) element. Apertium is a free/open-source machine translation platform, initially aimed at related-language pairs but recently expanded to deal with more divergent language pairs (such as Esperanto-Spanish). The platform provides: a language-independent machine translation engine; tools to manage the linguistic data necessary to build a machine translation system for a given language pair and linguistic data for a growing number of language pairs

Esperanto-Catalan LMF Apertium Bilingual dictionary

This is the LMF version of the Apertium bilingual dictionary for Esperanto and Catalanlanguages. Bilingual LMF dictionaries were generated from Apertium bilingual dix files. For each Apertium bilingual correspondence, the corresponding source and target monolingual entries (LexicalEntry) were generated in addition to the bilingual correspondence (SenseAxis) element. Apertium is a free/open-source machine translation platform, initially aimed at related-language pairs but recently expanded to deal with more divergent language pairs (such as Esperanto-Catalan). The platform provides: a language-independent machine translation engine; tools to manage the linguistic data necessary to build a machine translation system for a given language pair and linguistic data for a growing number of language pairs