Mit cyklopa w antyku i literaturze hiszpańskiej złotych wieków

W literaturze starożytnej obecne są dwa, biegunowo odmienne, motywy podania o Cyklopie: epicki, znany z IX ks. Odysei, przywołany później i poddany modyfikacji przez Eurypidesa w dramacie satyrowym Cyklop oraz liryczno-erotyczny spopularyzowany przez Teokryta w XI sielance, Skargi Cyklopa. Wersję Teokryta rozbudował Owidiusz w XIII ks. Metamorfoz. Pomostem między obydwoma wariantami mitycznymi jest tzw. dytyramb Filoksenosa z Kytery. Mit Polifema, głównie w postaci, jaką nadał mu Owidiusz, przewija się przez hiszpański wiek XVI aż do początku kolejnego stulecia, znajdując wielu naśladowców i tłumaczy. Pod koniec XVI wieku sięga do niego również Lope de Vega w powieści pasterskiej La Arcadia (1598), nadając mu formę tradycyjnej hiszpańskiej strofy romance. Mit stanowi odbicie historii będącej przedmiotem narracji, wzbogacając powieść o elementy perspektywy autobiograficznej. W Fábula de Polifemo (1612) Luisa de Góngory mit ulega całkowitej transformacji. W jego interpretacji przeważają barokowe kontrasty i hiperbola. Struktura dzieła oparta jest na zbieżności przeciwieństw: potworności Polifema i piękna Galatei. Mit staje się też okazją do transpozycji koncepcji piękna, wywodzącej się od petrarkizmu: obserwować można dominantę planu metaforycznego, zastępującego elementy rzeczywistości

Solon’s elegy as an example of ancient political propaganda

Publikacja jest zbiorem artykułów eksplorujących relacje między dziennikarstwem a literaturą z różnych perspektyw i w różnych obszarach językowych. Wobec postępującej w ostatnich dziesięcioleciach kontaminacji między dziennikarstwem a literaturą autorzy tekstów pochylają się nad historycznymi związkami między badanymi dziedzinami (począwszy od starożytności do czasów najbardziej współczesnych), stawiają pytania dotyczące kontekstów kulturowych determinujących badaną ekspresję, przyglądają się typowym dla niej środkom wyrazu, wychwytują nieuniknioną hybrydyzację form oraz kreślą sylwetki konkretnych dziennikarzy-pisarzy. Wartością dodaną jest zderzenie perspektyw badawczych w odniesieniu do różnych kręgów kulturowych (hiszpański, latynoamerykański, francuski, bułgarski, polski, amerykański, angielski, germański, klasyczny, włoski). Takie ujęcie prowadzi do wieloaspektowej problematyzacji niezwykle aktualnego wymiaru współczesnej kultury.Najstarsze greckie świadectwa literackie nie potwierdzają trenodycznego charakteru elegii. W zachowanym dorobku archaicznych poetów znajdują się utwory o tematyce bitewnej, miłosnej, parenetycznej, dydaktycznej, filozoficznej. W tę różnorodność treściową wpisuje się elegia publicystyczna Solona. Jego twórczość poetycka w głównej mierze jest związana z aktywnością w życiu społeczno-politycznym Aten VII/VI wieku p.n.e. Część wprowadzonych przez Solona reform, zmierzających do likwidacji głębokiego kryzysu wewnętrznego ateńskiej polis, nie spotkało się z akceptacją grup społecznych zaangażowanych w konflikt. Twórczość poetycka, w tym także elegijna, tego męża stanu stała się polem publicystycznej dyskusji z przeciwnikami politycznymi, a jego utwory instrumentem propagandy społecznej.The earliest texts written in ancient Greek language do not confirm mourning character of ancient elegy. Among the oldest surviving works of archaic period poets there are texts that focus on military, amatory, parenetic, didactic or philosophical themes. Solon’s works on social and political subjects may be also included in that miscellany of issues. Solon’s literary works result from his active participation within political and social community of Athens in the VII-VI centuries B. C. Some of his reforms to legislate against political, economic, and moral decline in archaic polis failed in the short term as they were not approved by the Athenians engaged in the conflict. Therefore his poetry became a way to defend his constitutional, economic and moral reforms and beliefs against political opponents. Thus, Solon’s elegy may be regarded an instrument of social and political discussion written not for pleasure but rather as patriotic propaganda

Filologia klasyczna Uniwersytetu Łódzkiego - wielcy badacze, niezapomniane osobowości

Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej nauk

Circe and Rome. The Origin of the Legend

Circe is associated first of all with the episode narrated in the 10th book of the Odyssey, in which she turns Odysseus’s crewmen into pigs using her herbal pharmaka. Odysseus survives due to divine help, his inborn cleverness, and the miraculous herb moly. The fairy-tale theme of the spells of Circe, clearly showing its folk provenance, got entrenched in ancient literature: featured most often in poems of playful content, Circe symbolized the power to subjugate male souls and bodies. From the Hellenistic era to the Byzantine times, however, Circe is mentioned in scholarly works – in the context of the history of Roman Italy. The aim of the present article is, first of all, to analyse the Greek-language source texts and show the ways in which ancient authors managed to connect a character from a folk fairy tale – intrinsically different in form and not identifiable with any heroic myth – with the prehistory of Roman Italy, and even place her among the ancestors of Rome. The considerations also allow us to identify some of the mechanisms of the creation and functioning of the legend as a cultural phenomenon of the ancient world.Publication of English-language versions of the volumes of the yearly Studia Ceranea financed through contract no. 501/1/P-DUN/2017 from the funds of the Ministry of Science and Higher Education devoted to the promotion of scholarship

ORATIO DOMINICA, PATER NOSTER, IN LOCO GENERIS ANTIQUI LITTERARUM

De similitudinibus ad structuram pertinentibus inter Orationem Dominicam Evangelio secundum Mathaeum insertam ac frequentes in litteris Graecorum antiquorum preces ad deos disputatur. Cum supplicationes litterariae investigatae olim essent a K. Ausfeldo, demonstratum est eas plena forma ex partibus tribus constare, quas ille vir doctus invocationem, partem mediam et preces ipsas nominavit descripsitque. In Oratione Dominica eiusmodi elementa structurae inveniri possunt: Pater noster, qui es in caelis congruit ad invocationem cum epithetis laudantibus. Tres supplicationes sequentes quoque laudationis species putentur. Orationes a versu 11 ad finem consentiunt cum parte, quae preces ipsae vocatur. Versus autem sicut et nos dimmittimus debitoribus nostris, qui in formam dimismus corrigendus est, parti mediae responere potest

Pro Bessarione poeta

This article discusses the relatively unknown poetry of Bessarion, the future Cardinal. The author argues with a negative opinion of F. M. Pontani concerning the three epicedia on the death of Theodora Comnena. The author analyses the composition, artistic means of expression and intertextual links in order to revise the common opinion in the subject and to prove the presence of literary values in the mentioned poems

Reduced genetic diversity and increased structure in american mink on the swedish coast following invasive species control

Eradication and population reductions are often used to mitigate the negative impacts of nonnative invasive species on native biodiversity. However, monitoring the effectiveness of nonnative species control programmes is necessary to evaluate the efficacy of these measures. Genetic monitoring could provide valuable insights into temporal changes in demographic, ecological, and evolutionary processes in invasive populations being subject to control programmes. Such programmes should cause a decrease in effective population size and/or in genetic diversity of the targeted non-native species and an increase in population genetic structuring over time. We used microsatellite DNA data from Americanmink (Neovison vison) to determine whether the removal of this predator on the Koster Islands archipelago and the nearby Swedish mainland affected genetic variation over six consecutive years of mink culling by trappers as part of a population control programme. We found that on Koster Islands allelic richness decreased (from on average 4.53 to 3.55), genetic structuring increased, and effective population size did not change. In contrast, the mink population from the Swedish coast showed no changes in genetic diversity or structure, suggesting the stability of this population over 6 years of culling. Effective population size did not change over time but was higher on the coast than on the islands across all years. Migration rates from the islands to the coast were almost two times higher than from the coast to the islands. Most migrants leaving the coast were localised on the southern edge of the archipelago, as expected from the direction of the sea current between the two sites. Genetic monitoring provided valuable information on temporal changes in the population of American mink suggesting that this approach can be used to evaluate and improve control programmes of invasive vertebrates

Nawracające zawały serca bez uniesienia odcinka ST u 68-letniego pacjenta z dławicą naczynioskurczową

Prinzmethal angina is a rare form of ischaemic heart disease. The main symptom are retrosternal chest pains at rest associated mostly with ischaemic changes on ECG (ST-segment elevations and/or depressions). The complaints are caused by spasm of coronary arteries. The prognosis of patients, which are properly pharmacologically treated is usually good, but sometimes serious cardiac events (myocardial infarctions, ventricular arrhythmias and sudden cardiac deaths) can appear in the course of angina. We present the case of patient with Prinzmethal angina, which 2 non-ST segment elevation myocardial infarctions appeared in a period for 3 weeks.Dławica naczynioskurczowa jest rzadko występującą postacią choroby niedokrwiennej serca. Jako główne objawy występują spoczynkowe bóle zamostkowe, którym towarzyszą zmiany niedokrwienne w zapisach EKG (uniesienia i/lub obniżenia odcinka ST). Dolegliwości są spowodowane skurczem tętnicy wieńcowej. Rokowanie chorych właściwie leczonych farmakologicznie jest zazwyczaj dobre, choć niekiedy w przebiegu dławicy mogą wystąpić poważne incydenty sercowe tj. zawały serca, komorowe zaburzenia rytmu i przewodnictwa oraz nagłe zgony sercowe. W pracy zaprezentowano przypadek pacjenta z dławicą naczynioskurczową, u którego w okresie 3 tygodni wystąpiły dwa zawały serca bez uniesienia odcinka ST

Professor Stanisław Tabaczyński (1930–2020) – An Outstanding Scientist and Intellectual

The reason for this article was the 90th birthday of Professor Stanisław Tabaczyński (born on April 1, 1930). However, at the last stage of editorial work, the sad news of his death reached us (November 28, 2020). All the more we would like to commemorate the Professor, recalling his achievements and merits, which place him among the most outstanding Polish archaeologists, including actual members of the Polish Academy of Sciences. He made a great contribution to the development of Polish and world archaeology in the area of theoretical and field archaeological research. Many of his scientific initiatives concerned the theory and anthropology of culture as well as the methodology of archaeological research and the syntheses of prehistory and the early Middle Ages. His achievements and influence on shaping the minds of archaeologists of the 20th century and the beginning of the 21st century cannot be overestimated.The reason for this article was the 90th birthday of Professor Stanisław Tabaczyński (born on April 1, 1930). However, at the last stage of editorial work, the sad news of his death reached us (November 28, 2020). All the more we would like to commemorate the Professor, recalling his achievements and merits, which place him among the most outstanding Polish archaeologists, including actual members of the Polish Academy of Sciences. He made a great contribution to the development of Polish and world archaeology in the area of theoretical and field archaeological research. Many of his scientific initiatives concerned the theory and anthropology of culture as well as the methodology of archaeological research and the syntheses of prehistory and the early Middle Ages. His achievements and influence on shaping the minds of archaeologists of the 20th century and the beginning of the 21st century cannot be overestimated