Sustainable access to linear environmental protection infrastructure in regions with a high percentage of areas protected by law

Badania objęły obszar województwa warmińsko-mazurskiego, które charakteryzuje się dużym udziałem obszarów prawnie chronionych. Opierając się na danych statystycznych publikowanych przez GUS oraz danych GDOŚ i RDOŚ w Olsztynie przeprowadzono analizę poziomą i pionową uwzględniającą podział na gminy wiejskie, miejskie i miejsko-wiejskie. Analiza dotyczyła zmian w dostępie do infrastruktury liniowej ochrony środowiska oraz zmian w udziale obszarów prawnie chronionych w trzech typach gmin, w latach 2005–2012. W wyniku badań stwierdzono duże dysproporcje w dostępności do infrastruktury ochrony środowiska w trzech typach gmin. Dysproporcje, choć wolnym tempie zmniejszały się. Jednocześnie przy utrudnionym dostępie do infrastruktury ochrony środowiska w gminach wiejskich stwierdzono znacząco wyższe udziały obszarów prawnie chronionych niż w gminach miejskich i miejsko-wiejskich. Jednak dynamika zmian w przypadku obszarów prawnie chronionych charakteryzowała się stałym wynikiem od 2007 roku.The research presented in this paper covered the areas of the Warmia-Mazury voivodeship, which is characterized by a large share of legally protected areas. Based on statistics published by the GUS and data provided by GDOŚ and RDOŚ in Olsztyn, an analysis was carried out taking into account the horizontal and vertical division of rural, urban and urban-rural communities. The analysis included changes in the access to linear environmental protection infrastructure and changes in the share of legally protected areas in three types of municipalities in the years 2005–2012. The research revealed large disparities in the availability of environmental infrastructure in different types of municipalities, although these disparities slowly decreased. At the same time, rural communities with limited access to environmental infrastructure had significantly higher shares of legally protected areas than urban and urban-rural areas. However, the rate of change in the case of protected areas has been constant since 2007

Zmiany w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku do powietrza z działalności rolniczej w Polsce i UE – analizy z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju

Celem badań była analiza zmian w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa w Polsce I Unii Europejskiej. W części teoretycznej odniesiono się do podjętych działań międzynarodowych dotyczących redukcji emisji. Badania oparto głownie o dane statystyczne GUS i Eurostat. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że rolnictwo jest głównym źródłem emisji amoniaku w UE i w Polsce. Również nie bez znaczenia jest rola rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych. Stwierdzono wahania w dynamice emisji gazów cieplarnianych zarówno Polsce jak i UE. W badanych latach odnotowano niewielki wzrost udziału rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych

Evaluation of changes in exclusion of arable land from agricultural production in Poland in the context of guidelines of the strategy for responsible development

PURPOSE: The identification of changes in the exclusion of arable land from agricultural production in Poland and the demonstration of trends in the presence of the Strategy of Responsible Development (Polish acronym: SOR).DESIGN/METHODOLOGY/APPROACH: An analysis, parallel to a literature review, was conducted using the local databanks of Statistics Poland (GUS) concerning the exclusion of arable land in Poland, broken down into provinces (voivodeships). The research involved the use of an index of changes with the variable base. A forecast until 2030 was also elaborated, based on the logistic function.FINDINGS: The research results have shown that excluding arable land from agricultural production was not altered under the influence of the Strategy for Responsible Development (SOR). The research covering the period before the SOR (2010-2015) was developed and, while it was operational, did not indicate a change in tendencies. The largest share of exclusions was made for residential purposes, and the 2030 perspective envisages a further growth of this share.PRACTICAL IMPLICATIONS: An objective of the SOR was to limit the expansion onto undeveloped areas by giving the preference to renewed use of land and thus putting the brakes on the uncontrolled urban sprawl. However, the latter tendency accelerates rather than slows down at the expense of arable land around urban centers.ORIGINALITY/VALUE: Because of the specific properties of land (it does not increase in size and is immovable) and because of the rise in the dynamics of exclusions of arable land from agricultural use, there is a need for constant research and elaboration of the theoretical background for rational management of agricultural real estate properties by the principles of sustainable development.peer-reviewe

Analysis of access to linear infrastructure of environmental protection in Poland (with particular consideration to Warmińsko-Mazurskie Voivodeship)

Celem badań była analiza wskaźników dotyczących dynamiki zmian dostępu do liniowej infrastruktury ochrony środowiska na obszarach wiejskich i miejskich w latach 2002-2012, w kontekście zrównoważonego rozwoju. Badaniami objęto obszary położone na terenie Polski ze szczególnym uwzględnieniem województwa warmińsko-mazurskiego. Zakres czasowy objął lata 2002-2012. Na podstawie zgromadzonych danych obliczono wskaźniki i indeksy charakteryzujące równoważenie rozwoju w aspekcie środowiskowym. Dzięki ich wynikom zauważono sukcesywny wzrost dostępności do sieci liniowej na terenach wiejskich, jednak tempo zmian w wielu przypadkach spadało w kolejnych latach. Nie stwierdzono wyraźnych odstępstw wyników dla województwa i kraju.The objective of the research was to analyse indicators concerning the changes in the access to the linear infrastructure of environmental protection in rural and urban areas from 2002 to 2012 in the context of sustainable development. The research covered Poland, with particular consideration to Warmińsko-Mazurskie Voivodeship. On the basis of collected data, indicators and indexes relevant for sustainable development in the environmental context were estimated. The results reveal a gradual increase in access to water mains in rural areas, however, in many cases the pace of change decreased in the following years. No distinct divergence of results was observed in the voivodeship or the country.Mirosława Witkowska-Dąbrowska: [email protected] Napiórkowska-Baryła: [email protected] Manuel de Jesus: [email protected]ława Witkowska-Dąbrowska – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAgnieszka Napiórkowska-Baryła - Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieIlisio Manuel de Jesus – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAdamska H. 2007 Wdrażanie koncepcji zrównoważonego rozwoju w gminie Kostomłoty, [w:] Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, A. Graczyk (red.), EkoPress, Białystok-Wrocław.Bański J., Czapiewski K. 2008 Identyfikacja i ocena czynników sukcesu społeczno-gospodar-czego na obszarach wiejskich, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.Borys T. 2002 Wskaźniki rozwoju zrównoważonego. Podstawowe kierunki badań i zastosowań, Ekonomia i Środowisko, Białystok.Borys T., Bartniczak B., Brzozowski T., Kusterka M., Ptak M., Rogala P., Sej-Kolasa M., Skowron P., Zielińska A. 2005 Wskaźniki zrównoważonego rozwoju w układzie ładów, [w:] Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, T. Borys (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.Borys T. 2005 Zrównoważony rozwój jako przedmiot pomiaru wskaźnikowego, [w:] Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, T. Borys (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.Heffner K. 2009 Ewolucja zróżnicowania rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce, [w:] Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów, t. 2., B. Poskrobko (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.Kistowski M. 2003 Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska Polski a strategie rozwoju województw, Wydawnictwo Naukowe, Uniwersytet Gdański, Gdańsk–Poznań.Giordano K. 2006 Planowanie zrównoważonego rozwoju w praktyce, KUL, Lublin.Goleń M. 2011 Wprowadzenie, M. Goleń (red.), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.Inwestycje komunalne w ochronie środowiska (przygotowanie i prowadzenie inwestycji) 1997, NFOŚiGW, Warszawa.Kapusta F. 2007 Wybrane determinanty strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce, [w:] Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, A. Graczyk (red.), Wydawnictwo EkoPress, Białystok-Wrocław.Kiełczewski D. 2009 Jakość życia i dobrobyt jako kategorie zrównoważonego rozwoju, [w:] Od koncepcji ekorozwoju do ekonomii zrównoważonego rozwoju, D. Kiełczewski (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.Kociszewska I. 2007 Niektóre społeczno-ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, A. Graczyk (red.), Wydawnictwo EkoPress, Białystok-Wrocław.Komosa A., Musiałkiewicz J. 2001 Statystyka, Ekonomik, Warszawa.Kozłowski S. 2007 Od polityki ochrony przyrody i polityki ochrony środowiska do polityki zrównoważonego rozwoju, [w:] Obszary badań nad trwałym i zrównoważonym rozwojem, B. Poskrobko (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.Łepko Z. 2002 Etologiczna teoria kryzysu ekologicznego, [w:] Od kosmologii do ekofilozofii, J. M. Dołęga (red.), ,,Episteme”, nr 22.Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 2005, Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.Szymańska J. 2007 Wyposażenie powiatu legnickiego w infrastrukturę techniczną służącą ochronie środowiska jako przykład wdrażania koncepcji rozwoju zrównoważonego na poziomie lokalnym, [w:] Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, A. Graczyk (red.), Wydawnictwo EkoPress, Białystok-Wrocław.Timofiejuk I. 1990 Tablice średniego tempa wzrostu według metody ̌, Zeszyty Metodyczne, nr 75, GUS, Warszawa.Witkowska-Dąbrowska 2010 Równoważenie rozwoju na obszarach wiejskich w aspekcie ładu środowiskowego – problemy pomiaru i oceny, SERiA , t. XII, z. 1.3(75)15416

Zmiany w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku do powietrza z działalności rolniczej w Polsce i UE – analizy z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju

The research aim was to analyse changes in the volume of greenhouse gases and ammonia produced by agriculture in Poland, against the background of the European Union, using sustainable development indicators.. The study relied mainly on statistical data from the Polish Central Statistical Office and Eurostat. Agriculture was found to be the major source of ammonia emissions in the EU and Poland. Also, the role of agriculture in emission of greenhouse gases is significant. Fluctuations in the dynamics of GHG emissions were noted in the EU and in Poland. Over the analysed time, a small increase in the share of the emission of GHG, especially methane, from farming was observed. / Synopsis. Celem badań była analiza zmian w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa w Polsce I Unii Europejskiej. W części teoretycznej odniesiono się do podjętych działań międzynarodowych dotyczących redukcji emisji. Badania oparto głownie o dane statystyczne GUS i Eurostat. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że rolnictwo jest głównym źródłem emisji amoniaku w UE i w Polsce. Również nie bez znaczenia jest rola rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych. Stwierdzono wahania w dynamice emisji gazów cieplarnianych zarówno Polsce jak i UE. W badanych latach odnotowano niewielki wzrost udziału rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych

Indicators of the Tourist Attractiveness of Urban–Rural Communes and Sustainability of Peripheral Areas

The elements which determine a peripheral area’s level of tourist attractiveness, such as tourist infrastructure and tourist values, should be developed in urban–rural communes in peripheral areas, where tourism may be one of the forces capable of stimulating sustainable development. This study covered urban–rural communes of the province of Warmia and Mazury in Poland. Urban–rural communes are specific areas where urban–rural linkages are often important. The research was carried out in accordance with Hellwig’s taxonomic development pattern method. The study found no complementary relationship between tourism values and tourism infrastructure with regards to creating tourism attractiveness. Tourism attractiveness was found to be more affected by tourism infrastructure. However, in units with larger urban centers, tourist values were found to significantly contribute to tourist attractiveness. The presented results provide a good basis for further research on the impact of global trends on regional development. At the same time, the analyzed framework provides guidance for ensuring the development of local tourism, and the study’s suggested priorities and measures could lead to the development of tourism in peripheral regions, which should in turn attract new investments, create new jobs, and thus develop the economy and the welfare of the population

Use of SW OT analysis for assessment of the tourism industry potential of the Elbląg sub-region in the Province of Warmia and Mazury

Celem badań była ocena potencjału turystycznego podregionu elbląskiego województwa warmińsko-mazurskiego przeprowadzona z wykorzystaniem analizy SW OT. Ocenę potencjału turystycznego dokonano w oparciu o grupy zmiennych dotyczących zasobów strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących rozwój turystyki. Wyceny poszczególnych czynników dokonano w obrębie każdej z czterech kategorii (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia). Każdemu z czynników przypisano wagę oraz ocenę punktową w skali 1–3. W podregionie elbląskim słabe strony potencjału turystycznego związane były głównie z niedostatecznym zagospodarowaniem turystycznym, mocne strony w dużej mierze wynikały z walorów przyrodniczych występujących na tym terenie. Stwierdzono, że rozwojowi turystyki w podregionie elbląskim najbardziej zagraża bardzo zła dostępność komunikacyjna.This study has been carried out to assess the tourism industry potential in the sub-region of Elbląg situated in the Province of Warmia and Mazury, using a SW OT analysis for this purpose. The evaluation of the tourism industry potential was based on groups of variables identifying structural and functional resources which condition the development of tourism. Particular factors were assessed within each of the four categories (strengths, weaknesses, opportunities and threats). Each factor was assigned a weight and a score on a 1–3 scale. The weaknesses of tourism in the Elbląg sub-region were essentially identified as inadequate management of the resources; the strengths were related to the natural assets found in this region. It has been concluded that the most serious threat to the development of tourism in the sub-region of Elbląg is a very poor transport accessibility level