25 lat polityki zjednoczonych Niemiec wobec Polski

Im Artikel wird die Politik Deutschlands gegenüber Polen seit der Unterzeichnung des Vertrages über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit am 17. Juni 1991 bis heute dargestellt. Der Vertrag markierte die historische Wende in den vielschichtigen deutsch-polnischen Beziehungen und eröffnete ein neues Kapitel. Man sprach damals von der Werte- und Interessengemeinschaft. Später aber war auch die Rede von einer Konflikt- und Streitgemeinschaft. Deswegen wurden die vergangenen 25 Jahre auf Grund von Konsens und Dissens in den Beziehungen sowie aus dem Gesichtspunkt ihrer Wahrnehmungsunterschiede in drei Perioden unterteilt: 1990 bis 1998: Phase der Verständigung und Versöhung; 1998 bis 2007: Phase der Distanz in den Beziehungen; 2007 bis 2015: Phase der Suche nach erwachsener Partnerschaft. Die Bilanz der Errungenschaften in der Zusammenarbeit zwischen Deutschland und Polen fällt im vergangenen Vierteljahrhundert im allgemmeinen positiv aus. Es ist vor allem das Agieren von Deutschland als Anwalt Polens in der EU und NATO hervorzuheben. Die Herausforderungen, die auch Konfliktfeldern zwischen Polen und Deutschland markieren, betreffen unter anderem folgende Themen: polnische Minderheit in Deutschland, Flüchtlingskrise, das Verhältnis zu Russland und zur Ukraine, Energiepolitik, Europapolitik und Geschichtspolitik

Historia i pamięć zbiorowa w polityce regionalnej (casus Śląska Opolskiego)

The multicultural and multiethnic character of Śląsk Opolski frequently leads to emotionally heated disputes over such symbols of the past as historical monuments, anniversaries of historical events, cemeteries, signs with topographic names and so on, which is reflected in regional policy. History and collective memory are obviously used by the politicians of Śląsk Opolski (both by political parties and minority organizations) for their current political purposes, in order to achieve certain political interests (such as winning or retaining voters) by means of exerting an influence on the regional community or selected groups and by shaping certain attitudes and behaviors. The author refers to concrete examples of debates held in the region to explain the phenomenon of the politicization of history. She ponders the role of researchers, including political scientists, in preventing the politicization of the past and emphasizes the necessity for their taking a stand in the process of forming regional historical policy.The multicultural and multiethnic character of Śląsk Opolski frequently leads to emotionally heated disputes over such symbols of the past as historical monuments, anniversaries of historical events, cemeteries, signs with topographic names and so on, which is reflected in regional policy. History and collective memory are obviously used by the politicians of Śląsk Opolski (both by political parties and minority organizations) for their current political purposes, in order to achieve certain political interests (such as winning or retaining voters) by means of exerting an influence on the regional community or selected groups and by shaping certain attitudes and behaviors. The author refers to concrete examples of debates held in the region to explain the phenomenon of the politicization of history. She ponders the role of researchers, including political scientists, in preventing the politicization of the past and emphasizes the necessity for their taking a stand in the process of forming regional historical policy

Trzydzieści lat stosunków polsko-niemieckich w cieniu historii (1990–2020)

The study aims at presenting the dominant role of history in Polish-German relations from the turn of the 1980s to the current moment. The past 30 years were divided into four sub-periods, and subsequently, the dominant historical issues for each sub-period were presented. Selected examples of problems from the past and the debates that have taken place and are taking place about these very problems clearly indicate its enormous importance for the development of relations between Poles and Germans. Particular attention was paid to the construction of the monument of the Polish victims of World War II in Germany.Celem artykułu jest ukazanie dominacji historii w stosunkach polsko-niemieckich od przełomu lat 80. i 90. XX w. po czasy współczesne. Trzydzieści minionych lat podzielono na cztery podokresy i zaprezentowano dominujące w nich kwestie historyczne. Wybrane przykłady problemów z przeszłości i debaty, jakie toczyły i toczą się nadal na ich temat, świadczą dobitnie o ich ogromnym znaczeniu dla rozwoju relacji między Polakami a Niemcami. Szczególną uwagę poświęcono kwestii budowy w Niemczech pomnika polskich ofi ar II wojny światowej

Mur berliński jako granica i linia frontu w czasach zimnej wojny

The main aim of the article is to present the circumstances under which Berlin Wall was constructed, and then the functions performed by the Wall during the Cold War. The Berlin Wall was erected in 1961 and was the effect of the conflict between the USSR and the Western Allies. The GDR government was interested in the Wall construction since it wanted to stop the emigration of people from East Germany to West Berlin and then to the Federal Republic of Germany. After 2015, walls are being built on the borders of many European states in order to prevent the immigrants, particularly illegal one. In this very context, it is worth considering various functions of the Berlin Wall, including political function, strategic function, economic function, social function, symbolic function and culture-creating one. On the bases of above-mentioned functions, one can ruminate on the consequences of the Berlin Wall construction. Berlin Wall undoubtedly contributed to the deterioration of the situation in both East Berlin and East Germany, and the personal tragedies of many families. However, the consequences of its existence had also an impact on the situation in Europe and even in the world.Celem artykułu jest prezentacja okoliczności budowy, a następnie funkcji pełnionych w czasach zimnej wojny przez mur berliński. Mur został wzniesiony w 1961 r. i stanowił efekt kulminacji konfliktu między ZSRR i aliantami zachodnimi. Władzom w NRD zależało na jego budowie, aby zatrzymać emigrację ludności z Niemiec Wschodnich do Berlina Zachodniego, a następnie do RFN. Po 2015 r. na granicach wielu państw europejskich także budowane są mury, mające uniemożliwić wjazd imigrantów, szczególnie nielegalnych. W tym kontekście warto przyjrzeć się funkcjom pełnionym przez mur berliński, w tym funkcji: politycznej, strategicznej, ekonomicznej, społecznej, symbolicznej i kulturotwórczej. Na podstawie ww. funkcji można wnioskować o skutkach, jakie spowodował. Bezsprzecznie mur przyczynił się do pogorszenia sytuacji społeczeństwa Berlina wschodniego i całych wschodnich Niemiec oraz do tragedii wielu rodzin. Jednocześnie jednak doszło do wzmocnienia władz NRD. Konsekwencje funkcjonowania muru miały jednak także ogromny wpływ na sytuację w całej Europie, a nawet w świecie

Historia i pamięć w polityce Niemiec

Ziel des Artikels besteht in der Darstellung der neuen Tendenzen in der deutschen Geschichtspolitik und in der Beantwortung der Frage, ob es dadurch in Deutschland zur Relativierung der NS-Verbrechen nicht kommt. Insbesondere geht es dabei um die Darbietung der stärkeren Identifikation der Deutschen mit der Opferrolle und der Parallelisierung oder sogar der Gleichsetzung des deutschen Faschismus mit dem Realsozialismus in der DDR (als zwei totalitären Regime). Zuerst werden solche Begriffe wie: Geschichtspolitik, Vergangenheitspolitik (Vergangenheitsbewältigung), Erinnerungspolitik erklärt. Danach versucht man die Gründe der unterschiedlichen Wahrnehmung der Geschichte in den deutsch-polnischen Beziehungen zu nennen. Die kontroverse Gleichsetzung des NS-Regimes mit der DDR-Vergangenheit (SED-Herrschaft/SED-Diktatur) wird hauptsächlich am Beispiel des im Deutschen Bundestag verabschiedeten Gedenkstättenkonzeptes geschildert. Sehr wichtig und bedeutungsvoll scheinen für dieses Thema die Worte vom ehemaligen Bundespräsident Richard von Weizsäcker zu sein: „Vergangenheit könne man nicht bewältigen; sie lasse sich ja nicht nachträglich ändern oder ungeschehen machen; wer aber vor der Vergangenheit die Augen verschließe, werde blind für die Gegenwart”.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Aktywność polityczna NPD we wschodnich krajach związkowych RFN

Z wprowadzenia: "Narodowodemokratyczna Partia Niemiec (Nationaldemokratische Partei Deutschlands) jest ugrupowaniem politycznym działającym w Niemczech legalnie, mimo że wiele zapisów programowych tej partii oraz haseł przez nią głoszonych jest sprzecznych z Ustawą zasadniczą. Próba delegalizacji partii w 2003 r. nie powiodła się z powodu kontrowersyjnych metod inwigilacji zastosowanych przez policję i wywiad w celu jej zbadania i zdyskredytowania. W 2007 r. delegalizacji partii domagał się przewodniczący Komisji Spraw Wewnętrznych Bundestagu, Sebastian Edathy (SPD). Również w 2007 r. Zjednoczenie Prześladowanych przez III Rzeszę oraz członkowie Związku Antyfaszystów zbierali podpisy pod petycją do Bundestagu w sprawie konieczności wyeliminowania NPD z niemieckiej sceny politycznej. Delegalizacji partii NPD żąda też Centralna Rada Żydów w Niemczech. W 2008 r. Kurt Beck, ówczesny szef partii SPD oraz przewodniczący frakcji tej partii w parlamencie, Peter Struck, apelowali o delegalizację NPD, a po spektakularnym zamachu na szefa policji w Pasawie, Aloisa Mannichla, rząd Bawarii nawoływał do wprowadzenie zakazu jej działalności."(...

Fenomen pograniczy

The article aims at explaining the reasons for creating the journal, as well as causes for which „borderland” should be an important field within the frames of political science. The authors explain their own understanding of borderland – the place which is constituted by the existence of a border. Global political, social, economic and cultural changes that have occured in recent decades demand the widening of the definition of borderlands. Today it is not only the area next to the border, because the border must be defined in broader terms. The function of the border has been changed in such a way that today bordelands exist even in regions which are ethnically or nationally homogenous. In the latter part of the article the authors explain these phenomena in more detail, and give a short descritpion of Opole Silesia and the features which make it a cross-border region.Artykuł ma na celu wyjaśnienie motywów powstania czasopisma a także wyjaśnienia przyczyny, dla której „pogranicze” powinno być ważną kategorią badawczą nauki o polityce. Autorzy wyjaśniają jakie jest ich rozumienie pogranicza - miejsca, którego istnienie konstytuuje granica. Globalne zmiany polityczne, społeczne, ekonomiczne i kulturowe, zachodzące w ostatnich dekadach, każą rozszerzyć terytorialne definiowanie pogranicza z miejsc leżących w pobliżu granicy państwowej, na miejsca leżące w pobliżu granicy rozumianej szerzej. Zmieniają się bowiem funkcje granic, a dynamika ich zmian jest na tyle duża, że pogranicza pozostają trwałymi konstruktami kulturowymi nawet na terytoriach obecnie jednorodnych etnicznie/narodowo. W dalszej części artykułu autorzy wyjaśniają szerzej te obserwacje, a także pokrótce zdają sprawę ze specyfiki Śląska Opolskiego i cech, które konstytuują go jako region pogranicza

Polska wobec wyzwań bezpieczeństwa narodowego

Praca recenzowana / peer-reviewed pape

International Academic Conference Central and Eastern Europe in the International Politics of the Twentieth and Twenty-First Centuries 7–8 November 2022, Kraków

Słowo wstępne: "Oddajemy w Państwa ręce księgę abstraktów międzynarodowej konferencji naukowej „Europa Środkowo-Wschodnia w polityce międzynarodowej XX i XXI wieku”, która w dniach 7–8 listopada 2022 r. gromadzi w murach Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego doświadczonych badawczy, doktorantów i studentów z Polski i zagranicy. Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego we współpracy z Instytutem Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie (współorganizator). Partnerami naukowymi są Instytut Historyczny Uniwersytetu Szczecińskiego (organizator pierwszej części konferencji, przeprowadzonej w dniu 26 maja 2022 r.), Katedra Badań nad Obszarem Eurazjatyckim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. Celem konferencji jest wniesienie wkładu w dyskusję naukową o historycznych doświadczeniach państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz współczesnych wyzwaniach i zagrożeniach, z którymi są konfrontowane rządy i społeczeństwa państw tego regionu."(...)Patronat honorowy Prof. KAAFM dr Klemens Budzowski – Rektor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Oddział Krakowski Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskic