Religie w dialogu kultur

Materiały przygotowane na Międzynarodowy Kongres Religioznawczy "Religie w dialogu kultur", 14-16 września 2017 r

Polskie spotkania z Husserlem

Fenomenologia, jako nowy sposób pracy w dziedzinie filozofii, nie miała w Polsce wielkiego szczęścia. Tak było zarówno w okresie jej największego rozkwitu na Zachodzie, jak też w czasach powojennych, gdy była zawsze „nie na czasie”. Przyczyn można by wskazać wiele, ale jedna wydaje się najważniejsza. Fenomenologia proklamowała w filozofii idee likwidacji teorii filozoficznych i tym samym różnego rodzaju „izmów”, odcięcia się od „korzeni”, rozpoczynania „wszystkiego od nowa”. Takie hasło „powrotu do rzeczy” i konieczności pomijania wszelkich teorii, wszystkiego co „już powiedziano”, stwarzało co prawda nowe możliwości dla samej filozofii, umożliwiając sięganie do „pierwotnej naturalności”, ale jednocześnie pozostawało zawsze w sprzeczności z polskim przywiązaniem do tradycji i poszukiwaniami własnej tożsamości właśnie w tym okresie

Religia jako nasze doświadczenie

Zmieniająca się na naszych oczach umysłowość zachodnia odkrywa na nowo świat doświadczenia człowieka. Ciągle poszukujemy jeszcze takiej teorii, która określi jego naturę i pozwoli tym samym właściwie spojrzeć na świat. Jedno jest wszak już pewne, teoria ta powinna mieć charakter otwierania rzeczywistości, a nie jej za-mykania i ograniczania. Dotychczasowe teorie doświadczenia, zrodzone w oświeceniu, zostają w tym kontekście rozpoznane jako niebezpieczne dla samego człowieka i kultury. Jednak te poszukiwania naszych czasów zmierzają nie tylko do nowego oglądu, ale również związane są z koniecznością odzyskiwania tych obrazów świata, które jeszcze nie tak dawno wyrzucano na śmietniki kultury. W tym procesie osłabiane są dwie teorie, które dotychczas zdawały się wypełniać spojrzenia na świat. W jednej z nich świat doświadczenia ograniczony był do empirycznych danych poznania, w drugiej do doznań subiektywnych wyizolowanej jednostki, czy też świadomości. Dzisiaj obie rozpoznane zostają jako nieadekwatny jego obraz

Dialog – wychowanie – religia: zasada dialogiczna i jej znaczenie dla wychowania

The article deals with the problem of the meaning of the dialogical principle for religious upbringing and upbringing in the context of the emergence and development of philosophical anthropology. The author indicates the danger of building a theory of education on ideological anthropology that relativizes the process of education. It also presents a new possibility to build such a theory on philosophical anthropology. It sets a new area of human search, and the philosophy of dialogue creates a new theory of thinking. Philosophical anthropology and the philosophy of dialogue points to a dialogical principle, as an interpersonal relationship in which access to the world and man becomes possibleL’articolo pone il problema su come coniugare il principio dialogico nell’educazione e nell’educazione religiosa nel contesto dell’emergenza e dello sviluppo dell’antropologia filosofica. L’autore non nasconde il rischio che si corre nel costruire una teoria dell’educazione basata sull’antropologia ideologica che relativizza il processo educativo. Presenta quindi una nuova possibilità, quella di costruire una teoria educativa sull’antropologia filosofica. In questo modo, individuando una nuova area di ricerca umana della filosofia di dialogo crea anche una nuova teoria di pensiero. L’antropologia filosofica e la filosofia del dialogo hanno entrambe un principio dialogico, una relazione interpersonale in cui l’accesso al mondo e all’uomo diventa possibile

Otwartość i komunikacja – interakcje filozoficzne

Wśród wielu problemów współczesnej kultury Zachodu filozofowie i psychologowie często wskazują na konieczność wykroczenia poza egocentryczną perspektywę doświadczania siebie, świata i drugiego człowieka. W wezwaniu do przełamania tej perspektywy otwartość idzie w parze z komunikacją. Nie da się pokonać destrukcyjnego egocentryzmu bez przywrócenia tych dwu uniwersalnych warunków bytu ludzkiego, jakimi są właśnie otwartość i komunikacja.Amongst many problems of the contemporary Western culture indicated by philosophers and psychologists, there is a need to transcend the egocentric perspective of experiencing oneself, another man and the world. In the call to abandon this perspective, openness goes hand in hand with communication. It is not possible to overcome the destructive egocentrism without restoring these two universal conditions of the human existence, namely openness and communication

Filozofia polska w Preszowie

Filozofia rozwijała się w Polsce zawsze w łączności z filozofią europejską i reagowała na bodźce filozofii światowej. Polscy filozofowie utrzymywali (i utrzymują) ścisłe kontakty z ośrodkami za granicą. Dość przypomnieć tu kilka nazwisk z niedawnej przeszłości: Abramowski studiuje w Szwajcarii i publikuje po francusku, Chwistek studiuje we Francji i publikuje po angielsku, Leśniewski publikuje po niemiecku, Łukasiewicz studiuje u Meinonga i publikuje po angielsku, niemiecku, francusku. To tylko przykłady, które można oczywiście mnożyć. Czasem te związki z zagranicą są tak silne, iż niektóre podręczniki nie mają jasności jeśli chodzi o na-rodowość myśliciela. I tu tylko dwa przykłady: w Gumplowiczu widzi się często myśliciela austriackiego, w Bocheńskim filozofa szwajcarskiego. Niekiedy ów związek jest też tak silny, iż niektóre prace, chociaż pisane przez Polaków, to jednak wymagają wysiłku tłumacza, aby przełożyć je na język polski (Ingarden), niektóre zaś do dzisiaj nie są tłumaczone (Struve)