Od informowania do współdecydowania i z powrotem. Prototypowanie technologicznej demokracji.

Artykuł podejmuje problem udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących kontrowersyjnych innowacji technologicznych na przykładzie poszukiwania gazu łupkowego w Polsce. Wychodząc z założeń społecznych studiów nad nauką i technologią, socjologii ryzyka i partycypacyjnego zarządzania technologią, autorzy przeprowadzają analizę pilotażowego programu dialogowo-partycypacyjnego dotyczącego planów poszukiwania i wydobycia gazu z łupków w gminie Mikołajki Pomorskie, przeprowadzonego w 2013 roku. Celem artykułu jest pokazanie, czy i jak teoria działa w praktyce: jak dalece możliwe jest wdrażanie udziału szerokich grup interesariuszy w procesach decyzyjnych dotyczących innowacyjnych technologicznych inwestycji. Przeprowadzona analiza pokazuje, że mimo rozwoju teoretycznego namysłu nad partycypacją „od informowania społeczeństwa do współdecydowania”, w praktyce społecznej, przy realizacji projektów partycypacyjnych może dochodzić do zatoczenia pętli – powrotu od partycypacji do informowania i konsultacji

Partycypacyjne badania w działaniu: analiza polskich doświadczeń

Tekst powstał, aby otworzyć dyskusję nad statusem i przyszłością partycypacyjnych badań w działaniu (ang. participatory action research, PAR). Artykuł podejmuje problem metodo- logicznych wyzwań, jakie stoją przed badaczami starającymi się wykorzystać naukowy po- tencjał PAR, ale też przed osobami próbującymi stosować to podejście w praktyce. Analiza dwóch wybranych prób zastosowania PAR w Polsce (w obszarze rozwoju społeczności lokal- nych i miejskich polityk przestrzennych) pozwala wyłonić kilka kluczowych problemów i na- pięć charakterystycznych dla całego modelu. Autorzy w szczególności skupiają się na bogactwie procedur badawczo-konsultacyjnych i wyjaśniają, dlaczego różnorodność ta bywa problematyczna. Przeprowadzona analiza pokazuje, że procesowi różnicowania i adaptowania PAR nie towarzyszyła systematyczna refleksja metodologiczna. Postępowało natomiast roz- przęganie elementu praktycznego i poznawczego oraz oscylowanie w stronę jednego z dwóch biegunów prowadzenia badań: modelu pozytywnego lub refleksyjnego. Efektem tego jest dryf metodologiczny. Analiza przykładów polskich PAR pozwala zrozumieć trudności, z którymi musi mierzyć się osoba usiłująca uprawiać badania pozostające w związku z praktyką poza- akademicką

Co-designing grounded visualisations of the Food-Water-Energy nexus to enable urban sustainability transformations

In the past few years, the Food-Water-Energy (FWE) Nexus has emerged as a key concept to address the complex relationships and interdependencies between food, water, and energy systems. Cities are an important context for understanding the FWE nexus given their significant footprints and complex socio-ecological systems, but researchers have only recently started to explore an explicit urban perspective on food, water, and energy interrelationships. This paper tackles a particularly significant knowledge gap in this context by introducing an approach to co-design visualisations of the FWE nexus that are understandable and actionable for the various stakeholders involved in urban governance such as citizens, communities, governments, non-governmental and private-sector organisations. Drawing on user-centred design and inspired by the dialogic pedagogy of Paulo Freire, we present and evaluate the co-design process of a FWE nexus visualisation tool for stakeholders engaged with pre-school education in Słupsk, Poland. Our results provide evidence that this co-design process has been effective to developing a new critical consciousness in the participants about how their everyday choices are related to the FWE nexus, enabling them to change perspectives, leading to more sustainable choices. We propose that our co-design process can be used to develop 'grounded visualisations' of the FWE nexus, i.e., visualisations that are grounded in the experiential situations and lived realities of stakeholders, thus offering an effective support for decision-making that could open pathways to sustainability transformations

Urban Living Labs: how to enable inclusive transdisciplinary research?

The Urban Living Lab (ULL) approach has the potential to create enabling environments for social learning and to be a successful arena for innovative local collaboration in knowledge co-creation and experimentation in the context of research and practice in sustainability transitions. Nevertheless, complex issues such as the urban Food-Water-Energy (FWE) Nexus present a challenge to the realization of such ULL, especially regarding their inclusiveness. We present ULL as a frame for a local knowledge co-creation and participation approach based on the project "Creating Interfaces - Building capacity for integrated governance at the Food-Water-Energy-nexus in cities on the water". This project aims at making FWE Nexus linkages better understandable to the stakeholders (citizens and associations, city government, science, businesses), and to facilitate cooperation and knowledge exchange among them. This paper focuses on and discusses inclusiveness as a key aspect and challenge of ULLs and on what literature and our experiences in this regard suggest for the advancement of the concept of ULL towards ULL 2.0. These findings often also relate to framing transdisciplinary research in a wider sense

Conflict in space and space for conflict: the influence of social participation on disputes in public sphere

Celem artykułu jest dokonanie charakterystyki konfliktów przestrzennych oraz roli procesów konsultacji społecznych i partycypacji w rozwiązywaniu tych sporów. Na początku artykułu przedstawiamy pojęcie konfliktu przestrzennego. Przybliżamy jego specyfikę, krótko opisując kilka przykładów konfliktów o przestrzeń publiczną, które pojawiły się w ostatnich latach w Polsce. Następnie prezentujemy pojęcie konsultacji społecznych i ich umocowanie instytucjonalno-prawne w kontekście prowadzenia polityki przestrzennej w Polsce. Artykuł kończymy analizą roli konsultacji społecznych i procesów partycypacyjnych w rozwiązywaniu sporów o przestrzeń publiczną. Opieramy się na danych zebranych podczas ewaluacji projektu „Przestrzeń dla partycypacji”. W tekście przywołujemy opinie uczestników tego projektu, co pozwoliło lepiej odpowiedzieć na pytanie, czy powyższe mechanizmy mogą pomóc w rozwiązywaniu konfliktów przestrzennych.The aim of the article is to characterize spatial conflicts and the role of social consultation and participation processes in resolving these disputes. At the beginning of the article we present the concept of spatial conflict. We present its specificity by briefly describing several examples of conflicts over public space that have emerged in Poland in recent years. Next, we present the idea of social consultations and their institutional and legal legitimacy in the context of conducting spatial policy in Poland. The article ends with an analysis of the role of social consultations and participatory processes in resolving disputes about public space. We focus on the data collected during the evaluation of the „Space for Participation” project. In the text we refer to the opinions of the participants of this project, which allowed us to better answer the question whether these mechanisms can help in solving spatial conflicts

Protest actions of the women's strike in terms of the theory of new social movements

W artykule poddajemy analizie protesty mające miejsce w Polsce po ogłoszeniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny (22 października 2020 r.), który zaostrzył obowiązujące prawo aborcyjne. Używając kategorii socjologicznych, dotyczących nowych ruchów społecznych i działań zbiorowych, staramy się wyjaśnić, co działo się na ulicach polskich miast na przełomie jesieni i zimy 2020 roku. Opierając się na własnych aktywistycznych doświadczeniach oraz analizie danych zastanych, opisujemy charakter działań protestacyjnych, wyjaśniamy ich szeroką skalę oraz mierzymy się z kontrowersjami i pytaniami, które dotyczyły działań Strajku Kobiet i współprotestujących. Z uwagi na własne zaangażowanie w działania protestacyjne w Toruniu, opisujemy przykłady konkretnych działań, które miały miejsce w mieście.In this article, we analyze the protests that took place in Poland after the Constitutional Court handed down its sentence (October 22, 2020) that strengthened the current abortion law. Using sociological categories concerning new social movements and collective actions, we try to explain what was happening on the streets of Polish cities at the turn of autumn and winter 2020. Based on our own activist experiences in Toruń and analysis of existing data, we describe the nature of protest actions, explain their wide scale, and confront the controversies and questions that surrounded the actions of the Women’s Strike and co-protesters

Feminists on the web. New media in action against the restriction of women's rights in Poland

Artykuł podejmuje kwestie funkcjonowania nowych ruchów społecznych na przykładzie działań podejmowanych w obronie praw reprodukcyjnych i dostępu do edukacji seksualnej w Polsce w latach 2016-2020. Szczególną uwagę zwracamy na rolę nowych mediów w kształtowaniu się, organizacji i działaniach społeczeństwa obywatelskiego. Opierając się na własnych aktywistycznych doświadczeniach, wywiadach z działaczkami ruchu oraz analizie danych, opisujemy, dlaczego ruch feministyczny w Polsce możemy nazwać usieciowionym ruchem społecznym i jakie ma to znaczenie dla jego funkcjonowania.The article discusses the functioning of new social movements on the example of actions taken in defense of reproductive rights and access to sexual education in Poland in 2016-2020. We pay particular attention to the role of new media in the formation, organization, and activities of civil society. Based on our own activist experiences, interviews with activists, and data analysis, we describe why we can call the feminist movement in Poland a cross-linked social movement and what this means for its functioning

From Informing to Making Decisions Together – and Back Again. Prototyping Technological Democracy

Artykuł podejmuje problem udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących kontrowersyjnych innowacji technologicznych na przykładzie poszukiwania gazu łupkowego w Polsce. Wychodząc z założeń społecznych studiów nad nauką i technologią, socjologii ryzyka i partycypacyjnego zarządzania technologią, autorzy przeprowadzają analizę pilotażowego programu dialogowo-partycypacyjnego dotyczącego planów poszukiwania i wydobycia gazu z łupków w gminie Mikołajki Pomorskie, przeprowadzonego w 2013 roku. Celem artykułu jest pokazanie, czy i jak teoria działa w praktyce: jak dalece możliwe jest wdrażanie udziału szerokich grup interesariuszy w procesach decyzyjnych dotyczących innowacyjnych technologicznych inwestycji. Przeprowadzona analiza pokazuje, że mimo rozwoju teoretycznego namysłu nad partycypacją „od informowania społeczeństwa do współdecydowania”, w praktyce społecznej, przy realizacji projektów partycypacyjnych może dochodzić do zatoczenia pętli – powrotu od partycypacji do informowania i konsultacji.Using the example of shale gas exploration in Poland, the article brings up the problem of public participation in decision making on controversial energy innovations. Based on theoretical approaches from science and technology studies, sociology of risk and participatory technology governance, the authors present an analysis of a pilot dialogue programme on shale gas, conducted in a small community in North Poland, Mikołajki Pomorskie in 2013. The goal of the article is to study how the participatory approach works in social practice: to what degree is the inclusion of various stakeholders groups possible in decision making processes regarding innovative technological investments. The conducted analysis shows that although in the theory a shift from informing to making decision together has been made, participatory activities may in social practice make a loop and come back to “information and education” as main goals of communication with the public

Wielogłos- integracja uchodźców w polskich gminach

Raport dotyka problemu przygotowania Polski oraz wybranych społeczności lokalnych do integracji przebywających na jej terenie uchodźców. Łączy wyniki ilościowych i jakościowych badań terenowych z ekspercką oceną mocnych i słabych stron funkcjonujących systemów integracji