Wspólnota, ciało, polityka : estetyczne i kulturowe konteksty jedzenia w polskiej sztuce współczesnej

The aim of proposed thesis is to analyze the cultural and aesthetic contexts of food which are present within the works of Polish contemporary artists. The starting point of the thesis is noticing the cultural aspect of eating, which is not understood as merely physiological act, but as a complex social phenomenon. First part of the thesis is an introduction, which clarifies food studies as a research perspective. The next chapters present the most important research and issues which are connected with cultural and aesthetic aspects of food in the anthropological and aesthetic perspective. Among the mentioned scholars are Claude Lévi-Strauss, Mary Douglas, Marvin Harris, and Carolyn Korsmeyer. The first part of the thesis tackles also the issue of presence of food motifs in art. This part refers to the traditional painting representations such as genre scenes and still life, but also to avant-garde (futurists, Daniel Spoerri) and contemporary artists (Michael Rakowitz, Lee Mingwei, Mella Jaarsma). It also mentions the issue of bilateral permeation of the spheres of art and cooking, and raises the question about their possible separation. The consecutive two chapters of the thesis are dedicated to analysis of chosen artworks. They are concentrated on Polish art after 1989, but there are also examples of artworks from Peoples Republic of Poland period. The artworks are analyzed in the perspective of the definitions which appear in the thesis title – community, body, and politics. In the context of those categories various issues and topics emerge. In the second part there are mainly topics connected with hospitality, intercultural meeting, ritual, culinary taboo, and the political aspect of food which becomes visible in the context of food state control and hunger. Also the Nicolas Bourriaud’s concept of relational aesthetics is brought up as a theoretical background. This part analyzes the works of Jerzy Bereś, Małgorzata Markiewicz, Dorota Podlaska, Karolina Żyniewicz, Karolina Brzuzan, Zbylut Grzywacz, Elżbieta Jabłońska, and Joanna Rajkowska. The third part of the thesis is dedicated to the intersection between food, body, senses, and gender. It tackles the issues of the separation between domestic and public sphere, woman’s work and the connection between food and eroticism. Here also appears the issue of cannibalistic metaphor which is used to describe the relation between the sexes. Finally, this chapter also analyzes the artworks which concentrate on the sensuous aspect of food, for instance its tastes and smells. In this context the issues of memory and emotions which are intertwined with sensory experience are mentioned. In the third part, among the analyzed works are those created by Elżbieta Jabłońska, Joanna Rajkowska, Zuzanna Janin, Alina Szapocznikow, Aleksandra Ska, Natalia LL, Anna Królikiewicz, Justyna Gruszczyk, and Angelika Markul

Google Street View and Non-human Photography in Jon Rafman’s and Michael Wolf’s Projects

The article is an attempt to reflect on the phenomenon of non-human photography. The starting point of the text is noticing that because of the automatization of the photographing process, the photography created by humans is merely one of the fields of contemporary photography. The article is an analysis of Jon Rafman’s and Michael Wolf’s artistic projects in which they utilize images created by automatic Google Street View cameras. Artists expose cracks, gaps and errors of this system, bringing their projects close to the field of glitch art. The vital aspects of the analysis are its reflection on the notion of non-human gaze, its questioning of the truthfulness of the photography, and its examination of how the Google Street View interface is constructed

Zamki i pałace Śląska : dziedzictwo - tożsamość - arystokracja

Prezentowana książka jest wynikiem obrad konferencyjnych, które miały miejsce w dniach 19-20 marca 2012 roku. Konferencja naukowa „Zamki i pałace Śląska”, której organizatorami byli: Muzeum Zamkowe w Pszczynie, Zakład Historii Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz działające w tymże Zakładzie Studenckie Koło Naukowe Historyków Sztuki,Paweł Ziegler - Wprowadzenie ; Marta Ostrowska-Bies - Nie tylko Paulinum : historia współpracy architekta Karla Grossera i jego zleceniodawcy, Oscara Caro ; Wioletta Wrona-Gaj - Arystokrata a siedziba rodowa. Wpływ zainteresowań i pozycji przedstawicieli rodu Hochbergów i Schaffgotschów na kształtowanie architektury rezydencjonalnej ; Hanna Górska - Dwory i pałace o drewnianej konstrukcji szkieletowej na Śląsku ; Aneta Borowik - Forma architektoniczna Pałacu Młodzieży im. prof. Aleksandra Kamińskiego w Katowicach oraz materiały źródłowe do konkursu z 1948 roku ; Magdalena Marzec - Formy neorenesansu francuskiego w nieistniejącym już Małym Wersalu w Świerklańcu ; Maria Pallado - O stylu neomauretańskim na przykładzie sali mauretańskiej pałacu w Krowiarkach ; Justyna Dziembała, Sabina Rotowska - Pałac Goldsteinów wczoraj i dziś. Historia i prace konserwatorskie obiektu ; Daria Rzepiela - Przeszłość w przyszłości – teoretyczne rozważania projektowe dotyczące Pałacu w Dobrej ; Agata Stronciwilk, Miłosz Markiewicz - Mit – manipulacja : tożsamość. Portrety historyzujące z Pałacu w Pławniowicach i Domu Kawalera w Świerklańcu ; Helena Jadwiszczok-Molencka - Medialny obraz powojennych losów fundacji Tiele-Wincklerów w Miechowicach.Agnieszka Uziębł

Vanishing Taste: On the Sensual Experience of an Artwork

The main aim of the article is to analyse the uniqueness of taste experience and its presence in contemporary art. Ephemerality of the sensual experience becomes an important challenge for researchers, art historians, and conservators. The article concentrates on the various aspects of experiencing taste, its place in aesthetics and different ways in which artists engage this sense in their works. The analysis is focused on artworks and performances of two Polish artists: Anna Królikiewicz and Oskar Dawicki. What remains as the taste vanishes? How to “preserve” taste? Why contemporary artists concentrate on non-visual senses? Those are the main issues raised in the article

A Pair of Rough Peasant Shoes, Nothing Else. Heidegger––Schapiro––Derrida

One of the most famous parts of Heidegger's The Origin of the Work of Art is the passage in which he refers to the painting by van Gogh, which represents a pair of worn-out shoes. Considering the artist's oeuvre, the aforementioned painting did not seem to have a crucial significance, yet it elicited the most attention. The non-canonical and poetic interpretation by Heidegger has led to fierce criticism by art historian Meyer Schapiro. The discussion between the philosopher and art historian was understood as a collision of different methodologies. Schapiro accused Heidegger of a misinterpretation as he attributed the painted shoes to a peasant woman. In Schapiro's view, Heidegger's interpretation was a type of false projection that was not grounded in facts. Schapiro proposes the reading in which the painted object is intertwined (or interlaced) with the artist to the extent that it becomes a metonymic self-portrait. Schapiro's reattribution changes the painting's interpretation in the context of the origins of the represented object but also the class and gender of its owner. Also, by referring to a "relic," Schapiro seemed to open up the possibility of a theological interpretation; however, he did not elaborate on this matter. In his "polylogue" Derrida reflected on both interpretations, tracing their inconsistencies and accusing both authors of violence. The present article takes into account each of these texts to reflect on the ethics and limitations of interpretation, the origins of truth in painting, and the origin of the shoes depicted in van Gogh's artwork – as in this particular matter, all of those issues seem interlaced

Odczuwanie przyszłości w antropocenie. Wielozmysłowe dzieła sztuki wobec zmian klimatu

The article analyzes artworks by Dagna Jakubowska, Diana Lelonek, and Peter de Cupere in the context of sensory perception and environmental engagement. The analyzed projects propose various speculative narratives and sensory stimuli that allow the audience to have an embodied experience of those narratives. Artists encourage us to listen to the melting glaciers, taste the dishes of the apocalyptic future or smell the polluted air in order to materialize the vision of climate change, which for some still remains an abstract concept rather than an ongoing reality. The empirical sensory experiences become arguments in the discussions about the anthropogenic roots of climate change. The article examines the role of senses and art in breaching the gap between scientific evidence and everyday experience regarding climate change.Autorka analizuje prace Dagny Jakubowskiej, Diany Lelonek i Petera de Cupere w kontekście percepcji zmysłowej i zaangażowania w aktualne problemy środowiska. Analizowane projekty proponują różne spekulatywne narracje, a wykorzystanie odmiennych bodźców zmysłowych umożliwia widzom doświadczać tych narracji w sposób ucieleśniony. Artyści zachęcają do wsłuchania się w topniejące lodowce, spróbowania potraw z apokaliptycznej przyszłości czy wdychania zanieczyszczonego powietrza, by urzeczywistnić wizję zmian klimatu, która dla niektórych wciąż pozostaje abstrakcyjną koncepcją, a nie trwającą rzeczywistością. Empiryczne doznania zmysłowe stają się argumentami w dyskusji o antropogenicznym źródle zmian klimatycznych. Autorka analizuje rolę zmysłów i sztuki w przełamywaniu dystansu pomiędzy dowodami naukowymi, a codziennymi doświadczeniami dotyczącymi zmian klimatu

Food, emotions and memory in Justyna Gruszczyk’s scent installations

Abstract The article examines the use of food aromas in scent installations created by Polish artist Justyna Gruszczyk. In her work, she concentrates on non-visual means of communication. Her main field of interest are scents and their ability to evoke memories and emotions. In many of her scent installations, Gruszczyk uses food-based aromas to create a narrative or trigger emotions. In analysed examples, she uses the aroma of home-made cake, strawberry lollipops and coconut to deliver various meanings

Kultura Współczesna 3/2013 - Fizjologie/transgresje

<p>Od czasów, w których człowiek, pokonawszy próg zwierzęcej niemocy swoich przodków do dawania artystycznego świadectwa myśli o sobie samym i otaczającym go świecie, czyli – powiedzmy – od około 40 tys. lat p.n.e., idea transgresywnych pragnień naszego gatunku, a nawet transgresyjnej istoty całej natury zaczęła być jawnie obecna w sztuce. Zapewne jeszcze wcześniej, choć tu świadectw archeologicznych brak, pojawiła się w opowieściach i rytuałach. Jej widoczne ślady znajdujemy w wyobrażeniach pikturalnych z górnego paleolitu (Jaskinia Chauveta w dolinie Rodanu, około 30 tys. p.n.e.; jaskinia Nerja w Hiszpanii, datowana na 43 tys. lat), jest z nami, gdy śledzimy wizerunki bogów najstarszych kultur neolitycznych i najpierwotniejszych rytów religijnych, typowych dla tzw. społeczeństw pierwotnych. Oto wizerunek tancerza z groty des Trois Freres (Midi-Pyrénées, Ariege, datowanie – około 14 tys. lat), przedstawiający postać o ludzkim korpusie, z uszami i rogami jelenia oraz ogonem konia, zwany Dieu Cornu, oto Petit Sorcier à l'arc musical – grający na prehistorycznym instrumencie osobnik z bizonimi rogami i końskim ogonem (w tym samym kompleksie Midi-Pyrénées), oto ptasiogłowy ranny mężczyzna z groty Lascaux (około 15 tys. p.n.e.). Theriocephaliczni bogowie starożytnego Egiptu i Mezopotamii (6 tys. – 4 tys. lat p.n.e.), starogreckie centaury i syreny, afrykańscy ludzie-szakale, ludzie-leopardy, człowiek-rekin z Oceanii… et cetera, et cetera. Wszystkie te wyobrażenia i wizerunki łączą w zdumiewającą jedność ludzi, zwierzęta i rośliny, budując obraz przenikalności, homogeniczności, wspólnoty bytów, dla których osobność jest jeszcze bardzo odległą, a być może nawet – z gruntu – obcą ideą. Transformacja, płynność granic, otwartość ciał i ich zmienność leżą u źródeł najwcześniejszego poznania i opisania świata. Odnajdujemy je także w najstarszych opowieściach, mitach i bajkach wszystkich narodów świata. Nie ma w nich żadnych przeszkód, aby człowiek zmieniał się w hienę, lwa, wilka, ptaka, pszczołę, wilk w lesiste/skaliste wzgórze, laska w węża, a wojownicy (achajscy) w świnie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby żaba nie mogła przeobrazić się w królewicza, człowiek w kamień, a rozrzucone po ziemi kamienie w zastępy wojska. Wszystko to dowodzi, że pytanie o granice bio-interwencji, bio-manipulacji, bio-transfiguracji i bio-modyfikacji, ostatnio coraz częściej stawiane przez naukę, etykę i politykę, ale i sztukę, pytanie o prawa i granice ciał/bytów, nie tylko ludzkich zresztą, nie może i nie powinno koncentrować się wyłącznie na współczesności, często charakteryzowanej właśnie poprzez „typowe” dla niej lęki i nadzieje, wiązane z biotechnologiami oraz wizjami kresu człowieka i kresu kultury, których dowodem ma być między innymi skłonność ku przekraczaniu granic fizjologii.</p