Efekat stresa na regeneraciju nefrona šarana gajenog u poluintenzivnom sistemu

Regenerišući nefroni (RN) u bubregu se često koriste kao indikator zdravstvenog stanja riba. U ovom radu je evaluiran efekat stresa koji šarani doživljavaju na početku sezone gajenja na bubrege koristeći broj RN. Ribe su hranjene različitim tipovima dodate hrane i gajene tokom dve sezone u vodi različitog kvaliteta, ali nijedan od ovih faktora nije uticao na pojavu RN. Međutim, ukoliko se prati vremenski tok sezone gajenja, broj RN se smanjuje. Njihov broj je najviši u maju i junu, dok na kraju sezone gajenja uopšte nisu bili prisutni u bubregu riba

Visoko obrazovanje za akvakulturu/ribarstvo na Poljoprivrednom fakultetu Univerziteta u Beogradu: implementacija prve “bolonjske” reforme – povezivanje teorije i prakse

U radu je opisana implementacija reforme visokog obrazovanja za Ribarstvo/Akvakulturu na Poljoprivrednom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Proces stvaranja novih kurseva vezanih za vodene ekosisteme, njihovu zaštitu i eksploataciju i definisanje kompetencija studenata za akvakulturu na svim nivoima visokog obrazovanja (osnovne, diplomske, specijalističke i doktorske studije) omogućen je unapređenjem obrazovnih i istraživačkih objekata i sredstava, kao i bliskom komunikacijom sa proizvođačima ribe i ostalim interesnim grupama vezanim za gajenje riba

Redox properties of alkyl-substituted 4-aryl-2,4-dioxobutanoic acids

© 2017 J. Serb. Chem. Soc. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).Redox properties of a set of aryldiketo acids (ADKs), small organic molecules that comprise 2,4-dioxobutanoic acid moiety, were studied. Along with well-known HIV-1 integrase (IN) inhibition, ADKs exert widespread biological activities. The aim of this work was to evaluate effects of aryl substitutions on properties of dioxobutanoic moiety that is involved in key interactions with metal ions within active sites of target enzymes. The effect of pH on electronic properties of nine congeners was examined using cyclic voltammetry and differential pulse polarography. Compounds were chosen as a simple set of congeners, bearing Me-groups on phenyl ring which should not be involved in electrochemical reactions, leaving diketo moiety as sole electrophore. Substitution pattern was systematically varied, yielding a set having different torsion between phenyl ring and aryl keto group (Ar-C(O)). Protonation state of ADKs at different pH values was determined from experimentally obtained pKas. The results showed that the equal number of protons and electrons is involved in the oxidation and reduction reactions at the surface of electrode. Quantitative linear correlations between reduction potentials and energies of frontier orbitals, calculated for neutral, monoanionic and corresponding radical anionic species, and steric parameter were found.Peer reviewe

Povrede i deformiteti kod šaranske mlađi gajene u različitim gustinama nasada - preliminarni rezultati

Povrede i deformiteti predstavljaju pokazatelj narušene dobrobiti jer ukazuju na neodgovarajuće uslove gajenja i utiču na ponašanje, zdravstveno stanje i životni vek riba. Ove promene kod potrošača izazivaju odbojnost i mogu da smanje iskoristljivost ribljeg mesa. U ovom istraživanju utvrđeni su vrsta i karakter povreda i deformiteta na telu šaranske mlađi posle 96 dana boravka u tankovima sistema sa recirkulacijom vode (RAS). Mlađ je bila raspoređena u četiri gustine nasada: 1,31 kg/m3, 2,62 kg/m3, 3,94 kg/m3 i 5,24 kg/m3 (I, II, III i IV grupa). Grupa sa najmanjom gustinom nasada imala je najveću stopu preživljavanja (100%) i najmanje povreda i deformiteta. Povrede su najčešće uočene bočno, na sredini tela, kao i na repnom peraju. Prosečno su obuhvatale do 1% tela i na njihovu površinu, kao i na broj riba sa deformacijama nije uticala gustina nasada, (p > 0,05). Pojava deformitetea u različitim gustinama nasada kretala se od 1,60 to 6,92% (p < 0,05), a najčešće su zapažene lordoza i skraćenje gornje vilice. Detaljnije istraživanje karaktera i uzroka promena na telu može da doprinese pronalaženju optimalne gustine nasada za šaransku mlađ u tankovima, a time i poboljšanju proizvodnih rezultata i pružanju maksimalne zaštite njihove dobrobiti

Uticaj količina hrane na prirast šaranske mlađi u tankovima

Šaran se gaji u sva tri sistema: ekstenzivni, poluintenzivni i intenzivni. Za razliku od ekstenzivnog gde je prirast ribe isključivo zavistan od prirodne hrane, poluintenzivni i intenzivan sistem gajenja riba su bazirani na delimičnoj, odnosno potpunoj zavisnosti od dodatne hrane. Kako tokom sezone gajenja, prirodna hrana u ribnjacima sa poluintenzivnim sistemom ima veoma izražen sezonalni karakter, u periodu sa optimalnim temperaturama za rast šarana (od sredine juna pa do kraja avgusta) prirast je u najvećoj meri zavistan od vrste i količine dodatne hrane. Sa ekonomskog, ali i ekološkog aspekta važno je obezbediti hranu koja će rezultirati niskim koeficijentom konverzije, visokim tempom rasta, dobrim zdravstvenim stanjem gajenih riba, visokim kvalitetom finalnog proizvoda, tj. ribljeg mesa i što manjim opterećenjem vodene sredine organskim materijama, fosforom i azotom. Od velike važnosti je i obezbeđivanje adekvatne količine dodatne hrane, odnosno ne dozvoliti da količina hrane bude manja od potreba gajene ribe, ali i ne preterati sa količinom koja od strane riba neće biti racionaln iskorišćena i time smanjiti profitabilnost gajenja riba. U cilju određivanja optimalnog procenta hrane u odnosu na ihtiomasu gajene mlađi šarana urađen je ovaj rad. Eksperiment je realizovan u Centru za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju, Poljoprivrednog fakulteta, Univerziteta u Beogradu tokom 90 dana. Za prihranu šaranske mlađi korišćena je ekstrudirana hrana sa 38% proteina i 8% masti proizvođača Vetrinarski zavod «Subotica», veličine peleta 2 mm. Eksperiment je realizovan u 4 tretmana sa po 3 ponavljanja. Tretmani su se razlikovali po procentualnom učešću količine hrane u odnosu na ihtiomasu u tanku na početku svakog tridesetodnevnog perioda. U prvom tretmanu je dnevni obrok riba 2%, u drugom 3%, u trećem 4%, dok su ribe u tretmanu četiri hranjene sa 5% hrane u odnosu na ihtiomasu. U svaki od 12 nezavisnih tankova nakon perioda adaptacije, nasađeno je po 40 jedinki šarana, prosečne mase 6,41 do 6,47 g. Hranjenje riba je obavljano svakodnevno upotrebom hranilica sa trakom. Na osnovu prosečnih masa riba po periodima i na kraju eksperimenta, statističkom analizom je ustanovljeno da postoje vrlo značajne razlike u prirastu u zavisnosti od dnevnog obroka. Ribe hranjene sa 5% hrane u odnosu na ihtiomasu ostvarivale su statistički značajno veći prirast u odnosu na ribe hranjene sa 2, 3 i 4% hrane. Korišćenjem ovog rezultata se otklanja dilema koja je količina hrane za prihranu gajene šaranske mlađi optimalna tokom gajenja šaranske mlađi u prvoj godini. Pored najboljeg prirasta, šaranska mlađ hranjena sa 5% hrane je imala i najbolji faktor kondicije, specifičnu stopu rasta, kao i termalni koeficijent rasta. U odnosu na ribe hranjene sa 3 i 4% hrane, mlađ hranjena sa 5% je imala nešto veći koeficijent konverzije (za oko 10%), međutim imajući u vidu značajnu razliku u prirastu između svake od 4 hrane, ovo povećanje koeficijenta konverzije je ekonomski opravdano

Larve chironomus plumosus (diptera, insecta) izvor esencijalnih masnih kiselina za ishranu šaranske mlađi

U cilju ispitivanja koliko su larve Chironomus plumosus-a pogodne za ishranu gajenih slatkovodnih riba, pre svega šarana, ižvršena je analiza hemijskog i masnokiselinskog sastava larvi koje su prikupljene na kraju tromesečnog perioda gajenja šaranske mlađi u dva eksperimentalna ribnjačka bazena u Centru za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju Poljoprivrednog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Udeo sirovih proteina u larvama Chironomus plumosus-a iznosio je 6,61 u jezeru L1 odnosno 6,18% u jezeru L2, što predstavlja vrednost adekvatnu za rast svih slatkovodnih vrsta riba. Sadržaj lipida bio je 0,49 odnosno 0,73%, što je energetski povoljno za sve ribe koje žive u toplim vodama. Prirodnu hranu (larve Chironomus plumosus) karakteriše i visok sadržaj vode: 88,95 u L1 i 89,62% u L2, a što ih čini pogodnom za ishranu šaranske malađi. Lipidnu frakciju larvi Chironomidae u jezeru L1 je činilo 45.36% zasićenih i 53.96 nezasićenih masnih kiselina. U lipidnoj frakciji larvi Chironomidae iz jezera L2 nađeno je 53.47% zasićenih i 46.42% nezasićenih masnih kiselina. Od polinezasićenih (esencijalnih) masnih kiselina nađenih u hironomidama u jezeru L1, najveći deo je pripadao ω-6 linolnoj kiselini (21,37%), zatim ω-3 linolenskoj (3,21%) i eikozopentanskoj ω-3 kiselini (1,27%). Sadržaj linolne kiseline u larvama Chironomidae iz jezera L2 je bio niži i iznosio je 9,78%, eikozopentanska ω-3 kiselina je zastupljena sa 0,45%, a sadržaj linoleinske kiseline je bio viši i iznosio 7,78%. Nedostatak PUFA sa 22 C atoma je verovatno povezan sa slabom enzimatskom sposobnošću larvi Chironomidae za sintezu ovih kiselna iz njihovih prekursora PUFA sa 18 C atoma. Izmerena količina ω-3 i ω-6 masnih kiselina u larvama Chironomus plumosus je iznosila 0,21 u L1, a u jezeru L2 0,81, zadovoljava nutritivne zahteve šarana

Hypercalcemic type of small cell carcinoma of the ovary

© 2015, Institut za Vojnomedicinske Naucne Informacije/Documentaciju. All rights reserved. Introduction. Extrapulmonary small cell carcinoma is a rare, prognostically bad tumor category. Primary, it can be localized in every organ, even in the ovary, where, due to its clinical specifici-ties, it represents a challenge in diagnosis, as well as in therapy. Small cell ovarian carcinoma (SCOC) is biologically very aggres-sive malignant tumor of unknown histogenesis. We presented a rare case of SCOC with hypercalcemia of aggressive course and fatal outcome in a postmenopausal woman at International Fed-eration of Gynecology and Obstetrics (FIGO) Ia stage. Case re-port. A 60-year-old woman, Caucasian, came to the doctor be-cause of discomfort in the lower abdomen and pain of greater in-tensity in last few days. Ultrasound examination and CT scan of the abdomen confirmed the presence of large adnexal masses of cystic-solid appearance with the largest diameter of 13 cm, regu-lar structure of the other gynecological organs, without verifying the existence of metastatic deposits. All the results of laboratory analysis gave normal values, except for calcium, which was ele-vated. Explorative laparotomy with complete hysterectomy, bi-lateral salpingo-oophorectomy, dissection of lymph nodes and omentectomy were conducted. Based on pathohistological analy-sis of the operative material, SCOC at FIGO Ia stage was diag-nosed. No complications were observed in a postsurgery period and after 10 days the patient was discharged in a good condition and with normal calcemia. The treatment was continued with concurrent radiotherapy and chemotherapy. However, in spite of overall treatment, the disease progressed, and the patient died of disseminated metastatic disease, 26 months after the diagnosis. Conclusion. Small cell carcinoma localized in the ovary is gener-ally a tumor category with bad prognosis depending on the stage of the disease

Šaran, od vodene njive do tanjira: ključne tačke u poluintenzivnoj proizvodnji i plasmanu

Jedna od najviše gajenih ciprinidnih vrsta riba u svetu je šaran. Gaji se u različitim sistemima, od ekstenzivnih do intenzivnih. Među brojnim načinima gajenja, poluintenzivna proizvodnja je apsolutno dominantna. Ovakva proizvodnja se bazira na kombinaciji prirodne i dodatne hrane. Prirodnom hranom se obezbeđuje proteini, ali i ostali potrebni sastojci neophodni za pravilan rast i razvoj ribljeg organizma, dok se dodatnom prihranom podmiruju energetske potrebe, ali i nedostajući proteini, minerali, vitamini, pre svega u periodima depresije prirodne hrane. Hrana za gajenog šarana u velikoj meri utiče na proizvodne rezultate. Međutim hrana, iako veoma važna, samo je jedna karika u lancu bitnih ključnih tačaka od vodene njive do tanjira. Priprema ribnjačkih jezera pre nasada predstavlja važnu agrotehničku meru, a koja se često izostavlja, pre svega pri gajenju konzumnog šarana. Prezimljavanje ribnjačkog dna na suvom, tanjiranje, zakrečavanje, a potom đubrenje su od velikog uticaja na razvoj prirodne hrane, ali i na proces mineralizacije organskih materija u ribnjačkoj podlozi, kao i na dezinfekciju ribnjaka, čime se obezbeđuje povoljni ambijentalni uslovi za gajenje šarana. Izbor monokulture ili polikulture u velikoj meri može uticati na ostvarenje profita u poluintenzivnoj proizvodnji šarana, ne samo zahvaljujući maksimalnom iskorišćavanju prirodnih potencijala ribnjaka, već i zahvaljujući obezbeđivanju stabilnosti ribnjačkog ekosistema. Kvalitet šaranske mlađi za nasad jedna je od najvažnijih ključnih tačaka. Izbor mlađi dobijene od selekcionisanih matica predstavlja najbolji, a izbor mlađi iz divljeg mresta najlošiji izbor sa nepredvidivim rezultatima. Jedna od dilema je i da li u ribnjačkim objektima gajiti samo jednu uzrasnu kategoriju ili primeniti mešani nasad? Nasad dvogodišnje mlađi za gajenje konzumnog šarana koji je u toku prethodnog perioda bila bolesna zajedno sa jednomesečnom ili jednogodišnjom mlađi predstavljaju loš tehnološki potez. Međutim, mešani nasad, predstavlja dobar izbor ukoliko želimo da maksimalno iskoristimo prirodnu hranu, kao i u ribnjačkim uslovima u kojima prihranu riba obavljamo peletiranom hranom. Nakon dobre pripreme ribnjačkog objekta, kao i izbora mlađi za nasad predstoji nam odluka kojom vrstom hrane prihranjivati šarana. Izbor žitarica u poluintenzivnoj proizvodnji je opravdan u uslovima dobre razvijenosti prirodne hrane, želje da se proizvodi od 1 do 1,5 t/ha, kao i nemogućnosti plasmana veće količine ribe na tržište. Koncentrovane smeše su u prednosti kada se želi proizvesti više od 1,5 t/ha i šaran boljih nutritivnih svojstava. Od koncentrovanih, ekstrudinara hrana je po najvećem broju kriterijuma u prednosti u odnosu na peletiranu.Veoma je važno voditi računa i o činjenici da u različitim periodima proizvodne sezone (pre svega u zavisnosti od temperature i razvijenosti prirodne hrane) gajenom šaranu odgovora hrana različitog sastava (različitog sadržaja proteina, ugljenih hidrata, vitamina, minerala). Jedan od ključnih faktora za dobre proizvodne rezultate je i potreba da se ribe sačuvaju od ihtiofagnih ptica, sisara, pa i čoveka. Pored odabira pravih tehnoloških postupaka stalno praćenje zdravstvenog stanja gajenog šarana, kao i preventivno delovanje su najbolji načini održavanja stabilnosti zdravstvenog stanja gajenih riba. Iako poluintenzivno gajenje šarana u pogledu dobrobiti riba, predstavlja jedan od oblika proizvodnje koji je najbliži idealnom, sam izlov, transport i skladištenje u prodavnicama živog šarana je period „pakla“ za ovu vrstu. Otuda je neophodno posebnu pažnju posvetiti tehnologiji izlova i transporta šarana u cilju unapređenja dobrobiti riba, a sa ciljem smanjenja stresa kod izlovljene šaranske mlađi, što će imati pozitivan efekat na smanjenje mortaliteta, održavanje dobrog zdravstvenog stanja u narednim periodima gajenja šarana, kao i samog kvaliteta mesa konzumnog šarana. Među poslednjim, ali za dalji razvoj šaranskog ribarstva jednim od ključnih faktora je način prometa šaranom. Promet živog šarana sa aspekta ekonomije predstavlja skup način, sa aspekta dobrobiti riba nehuman, a sa aspekta praćenja trendova plasmana ribe zastareli i neusklađen način prodaje sa zahtevima savremenog kupca

Šaranska proizvodnja – u funkciji razvoja (poljo)privrede u Srbiji

Šaranska proizvodnja u svetu poslednjih 60 godina ima trend rasta. U prvoj deceniji 21. veka kreće se između 2,8 i 3,4 miliona tona. Proizvodnja u Srbiji se u poslednjoj decenije kretala od 5 500 tona do preko 12 000 tona (mađi i konzuma). Sa proizvodnjom konzumnog šarana od blizu 1,3 kg (Marković et al. 2012) Srbija zauzima treću poziciju u proizvodnji šarana po glavi stanovnika u svetu, iza Češke Republike i Kine, odnosno na nivou Myanmara (Varadi 2010). Proizvodnja šarana sa pratećim vrstama (belim i sivim tolstolobikom, belim amurom i grabljivicama: somom, smuđom i štukom) se obavlja na oko 11 000 hektara, od ukupne površine od 14 000 hektara. Broj šaranskih ribnjaka je oko 85, od kojih 25 ribnjaka čine 85% ukupnih površina koje su u eksploataciji. Proizvodnja se obavlja u poluintenzivnom sistemu (preko 95% ukupno porizvedenog šarana), zasnovanom na kombinaciji prirodne i dodatne hrane: žitarica i koncentovane hrane (ekstrudirane i peletirane). Nivo proizvodnje poslednjih 3 godine je dvostruko veći od proizvodnje od pre deset godina. Povećanje proizvodnje je najpre usledilo sa privatizacijom ribnjaka (2003. godine) i unapređenjem upravljanja ribnjacima, a potom, od 2005. godine sve češćom zamenom žitarica sa kompletnom – pre svega ekstrudiranom hranom. Iako akvakultura u Srbiji, sa apsolutnom dominacijom proizvodnje šarana u njoj, danas predstavlja mali segment srpske (poljo)privrede, gde u prodaji i otkupu proizvoda poljoprivrede, šumarstva i akvakulture promet ribom u poslednjoj deceniji čini svega 1 – 1,5% (podaci RZS) potencijal za znatno veći doprinos šaranske proizvodnje u razvoju srpske (poljo)privrede je jako veliki. Resursi kojima Srbija raspolaže u šaranskoj proizvodnji su: -Tradicija duža od 100 godina u proizvodnji, a a što podrazumeva nasleđivanje ribarskog zanata radnika kroz generacije zaposlenih na ribnjacima. -Proizvodne površine (oko 3 000 ha) koji su van funkcije, a čijom rekonstrukcijom bi se proizovodnja šarana mogla povećati za preko 25% (3 000 tona). -Više desetina hiljada hektara (po nekim procenama i preko 100 000 ha) zaslanjenih, zamočvarenih, pašnjačkih i drugih površina slabe plodnosti koje se ne koriste za druge namene, na kojima bi se mogle izgraditi nove površine pod šaranskim ribnjacima, a čija bi se plodnost značajno unapredila nakon 2 do 3 decenija ribnjačkog korišćanja. - Raspoloživa građevinska operativa i ljudska radna snaga za izgradnju, a potom za rad na ribnjaku i njegovo održavanje. - Postojanje domaćih sirovina, prerađivačkih kapaciteta (nekoliko puta većih od trenutno korišćenih) za proizvodnju ekstrudirane hrane za šarana, kao i resursa za unapređivanje kvaliteta hrane za ribe, čime bi sadašnji izvoz žitarica mogao biti delom zamenjen hranom za ribe ili samom ribom. - Mogućnost proizvodnje daleko veće količine kvalitetne mlađi (larvi) šarana od sadašnje. - Šaranski ribnjak predstavlja stanište ugroženih i retkih vrsta ptica i sisara, kao i resurs za: proizvodnju zooplanktona, gajenje ukrasnih i korisnih vodenih biljaka, lov, ribolov, ispašu ovaca i goveda, ugostiteljstvo i turizam... - Ribnjak baziran na iskorišćavanju prirodne produkcije (zooplanktona i faune dna), predstavlja racionalni oblik korišćenja obnovljivih prirodnih resursa u procesu proizvodnje usklađene sa dobrobiti životinja, a čime se stvara ekološki „bio”ili „eko”proizvod - šaran, visoke hranljive vrednosti. - Šaran je pogodan za unapređenje kvaliteta mesa, sa mogućnošću povećanja nivoa proteina, smanjenja nivoa masti, unapređenja kvaliteta masti u smislu povećanja sadržaja omega 3 masnih kiselina i poboljšavanja odnosa omega 3 i omega 6 masnih kiselina. - Šaran se tradicionalno koristi u ishrani stanovništva u Srbiji, ali i više evorpskih zemalja. Da bi se navedeni resursi aktivirali neophodno je: - Informisanje političara i ekonomista o značaju šaranskih ribnjaka za poboljšanje kvaliteta zemljišta slabe plodnosti i njihovog korišćenja za unapređenje kvaliteta zahvaćenih voda. - Podsticanje relevantnih institucija za uvođenje stimulativnih i podsticajnih mera za izgradnju ribnjaka, gajenje šarana, njegovu preradu i konzumiranje. - Izrada strategije razvoja ribarstva (akvakulture) za duži vremenski period. -Stalno jačanje istraživačkih resursa (materijalnih i ljudskih) i podsticanje istraživačkih programa sa ciljem unapređivanja proizvodnje i kvaliteta ribljeg mesa. - Podsticanje proizvodnje i izvoza ekstrudirane hrane za ribe, ribe i proizvoda od ribe (šarana) umesto sadašnjeg izvoza žitarica. - Promovisanje značaja šaranskih ribnjaka kao staništa brojnih zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta. - Stalno unapređenje saradnje i stvaranje mreža između naučnih institucija i proizvođača šarana u zemlji i sa drugim institucijama u Evropi i svetu. -Promocija šaranskih ribnjaka kao zanimljivih destinacija za odmor od svakodnevnog stresnog života savremenog čoveka nastanjenog u gradovima i rekreaciju (veslanje, ribolov, lov, šetnju, posmatranje ptica...) usklađenu sa prirodnim okruženjem. - Stvaranje atraktivnih prehrambenih artikala, što bližih tanjiru (kroz jačanje preradjivačke industrije), uz isticanje nutritivnih vrednosti šarana. - Unapređenje načina plasmana riba, umesto živog šarana ponuda čitavog spektra primamljivih polupreradjevina i preradjevina od šarana. - Kontinuirana promocija i reklamiranje kvaliteta ribljeg mesa (sa težištem na domaći proizvod – šarana) i njegovog korišćenja u preventivnoj svrsi od niza bolesti (kardiovaskularnih, kancerogenih, dijabetisa) kao i u pravilnom razvoju dece i omladine. - Organizovan nastup srpskih proizvodjača šarana na sajmovima i u pregovorima sa potencijalnim kupcima (velikim trgovačkim lancima prodajnih objekata) - Isticanje „bio” i „eko” prednosti mesa šarana u odnosu na brojne konkurentske proizvod

Mogućnost zamene ribljeg brašna sojinim koncentratom u ishrani pastrmke

U uslovima intenzivnog gajenja kalifornijske pastrmke (Oncorhynchus mykiss), troškovi ishrane čine 50 do 70% ukupnih troškova u proizvodnji. Tokom višegodišnjih istraživanja, došlo se do zaključaka da proteinska hraniva biljnog porekla u određenoj meri mogu da zamene riblje brašno (FM) i smanje troškove proizvodnje. Najčešće korišćeni biljni proteini u ishrani riba su sojini proizvodi. Međutim, uspešnost zamene ribljeg brašna zavisi od vrste ribe koja se gaji, uzrasta riba kao i tipa korišćenog sojinog proizvoda. Kao jedan od boljih alternativnih izvora proteina navodi se sojin proteinski koncretat (SPC). SPC se dobija ekstrakcijom proteina iz sojinog brašna i sadrži oko 70% proteina. U akvakulturi predstavlja dobru zamenu za riblje brašno, jer sadržaj i svarljivost proteina u SPC su slični kao u FM. Neutralnog je ukusa i standardno je dobrog kvaliteta u odnosu na promenljiv kvalitet FM. Istraživanje je sprovedeno u „Centru za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju“ ODPF Radmilovac. Mlađ kalifornijske pastrmke, prosečne nasadne mase 33,62g, hranjena je smešama koncentrata (44/20 Extra, proizvođača Veterinarski zavod Subotica) sa različitim procentualnim učešćem FM:SPC, i to: 100:0, 75:25, 50:50, 25:75 i 0:100. Na osnovu dobijenih rezultata, nakon 60 dana hranjenja riba smešama koncentrata sa različitim učešćem FM i SPC, mogu se konstatovati statistički vrlo značajne razlike u masi i dužini tela. Najbolju završnu masu, kao i BWG, SGR, TGC i FER uz najmanji FCR imale su ribe hranjene smešom gde je odnos FM:SPC bio 75:25. Nasuprot tome, ribe hranjene smešom koncentrata bez učešća FM, imale su statistički vrlo značajno niže vrednosti BWG, SGR, TGC i FER, pri čemu je FCR bio statistički vrlo značajno veći nego upotrebom drugih smeša. Dobijeni rezultati ukazuju da je u ishrani mlađi kalifornijske pastrmke najopravdanije koristiti smešu u kojoj je odnos FM:SPC bio 75:25, kako zbog proizvodnih rezultata tako i zbog smanjenja cene koštanja samog proizvoda