Etymologiczne zabawy Juliana Tuwima

The article concentrates on the etymological and quasi-etymological considerations of Julian Tuwim, his fascination with Slavism and the future of language and word-formative experiments. Of course, there is no mention here about a program manifesto forming a logically ordered lecture in an academic sense. The linguistic knowledge of the poet “can be recognized” in his opinions appearing in Pegazie dęba or in funny poetical puns and metalinguistic utterances. It must be emphasized that in the writer’s opinion, language is not only a substance used for creation of the literary vision of the world. The artist makes efforts to comprehend the secrets of a language system and even draws conclusions of theoretical nature, turning language into a kind of a “protagonist” of his own poetic texts, journalistic texts or texts on the theory of literature

Tomasz Mika, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań 2012, ss. 244

[email protected] w Białymstoku1346146

Język jako przejaw tożsamości kulturowej w ujęciu Krzysztofa Gedroycia

This article is an attempt at analysing the Bialystok variety of the Polish language as portrayed by Krzysztof Gedroyć in Piwonia, niemowa, głosy and Piwonia odnowiona. The local newspeak used in his novels displays features of the local dialect. It contain elements of eastern borderlands speech, colloquialisms, and argotisms whose usage is restricted to certain communities. Overall, it provides an interesting linguistic stylization, though the authenticity of some of its individual elements is questionable due to attendance reasons and representativeness of the environmental [email protected] SOKÓLSKA – profesor, językoznawczyni, pracownik badawczo-dydaktyczny Wydziału Filologicznego UwB. Dyrektor Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UwB, Kierownik Katedry Stylistyki i Lingwistyki Antropologicznej na Wydziale Filologicznym. Autorka czterech książek i ponad stu artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach i monografiach zbiorowych. Zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim wokół historii polszczyzny, zwłaszcza doby średnio- i nowopolskiej. Szczególne miejsce w tej problematyce zajmują zagadnienia języka osobniczego oraz polszczyzny kresowej, dawnej i nowszej, także język prasy, język reportażu literackiego, struktura językowa poradników różnego typu oraz zapomniane słowniki i traktaty poświęcone leksykografii, leksykologii i ortoepii.Uniwersytet w BiałymstokuBalbus S., 1996, Stylizacja a problem intertekstualności, [w:] Między stylami, Kraków.Dubisz S., Stylizacja językowa – próba definicji, „Prace Filologiczne” 1979, nr 29.Dubisz S., Stylizacja gwarowa w polskiej prozie trzydziestolecia powojennego (nurt ludowy w latach 1945–1975), Wrocław 1986.Dubisz S., Archaizacja w XX-wiecznej polskiej powieści historycznej o średniowieczu, Warszawa 1991.Głowiński M., O stylizacji, w: Problemy socjologii literatury, red. J. Sławiński, Wrocław 1971.Karaś H., Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa–Puńsk 2002.Mayenowa M.R., Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław 1979.Nowowiejski B., Fonetyka polszczyzny sokólskiej w: Studia językowe z Białostocczyzny. Onomastyka i historia języka, red. I. Maryniakowa, E. Smułkowa, Warszawa 1989.Nowowiejski B., Język mieszkańców Białegostoku w końcu XX wieku, w: Białystok w 80-leciu, red. C. Kuklo, Białystok 2000.Nowowiejski B., Język ulicy Młynowej, czyli o polszczyźnie w Białymstoku, w: Pogranicza języków, pogranicza kultur. Studia ofiarowane Elżbiecie Smułkowej,red. A. Engelking, R. Huszcza, Warszawa 2003.Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Lublin 2002.Sokólska U., Pogranicze językowe w opowiadaniu Elizy Orzeszkowej „W zimowy wieczór”, w: Pogranicza języków, pogranicza kultur. Studia ofiarowane Elżbiecie Smułkowej, red. A. Engelking, R. Huszcza, Warszawa 2003.Sokólska U., „Daj busi dla babci”, czyli o polszczyźnie mieszkańców Białostocczyzny, w: Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna, „Biblioteka LingVariów”, t. 5, red. B. Dunaj, M. Rak, Kraków 2009.Sokólska U., „Piwonia, niemowa, głosy” Krzysztofa Gedroycia – językowa kreacja Białegostoku lat pięćdziesiątych XX wieku, w: Miasto. przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie, red. M. Święcicka M. Peplińska-Narloch, Bydgoszcz 2014.Sokólska U., Funkcje artystyczne nazw własnych w powieści „Piwonia, niemowa, głosy” Krzysztofa Gedroycia, w: „Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze”. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Zofii Abramowicz, red. A. Rygorowicz-Kuźma, K. Rutkowski, Białystok 2019.Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1969.Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.Wilkoń A., Problemy stylizacji językowej w literaturze, w: A. Wilkoń, Język artystyczny. Studia i szkice, Katowice 1999.Wróblewski P., Regionalizmy w języku białostockiej inteligencji, w: Współczesna polszczyzna, red. H. Kurkowska, Warszawa 1980.66194

O sposobach wyrażania ekspresji w "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021.514315

Językoznawcze zainteresowania Józefa Ignacego Kraszewskiego

The article is devoted to the linguistics interests of Józef Ignacy Kraszewki who views language as a complex lexical, syntactic and semantic structure rather than merely the matter used for creating a literary vision of the world. The subjects of the detailed analysis are the journalistic and quasi-linguistic texts published in Studia literackie (Literary studies) and Nowe studia literackie (New literary studies) which discuss the relics of the Polish language’s past and the development of its vocabulary, with particular focus on the status of loanwords, neologisms and archaisms from various stages of the development of the Polish language. The image that emerges from the analysed texts is one of a writer-linguist who perfectly understands the mechanisms that rule language and who shows that language is dynamic and changes due to the needs of its users and all possible external factors.The article is devoted to the linguistics interests of Józef Ignacy Kraszewki who views language as a complex lexical, syntactic and semantic structure rather than merely the matter used for creating a literary vision of the world. The subjects of the detailed analysis are the journalistic and quasi-linguistic texts published in Studia literackie (Literary studies) and Nowe studia literackie (New literary studies) which discuss the relics of the Polish language’s past and the development of its vocabulary, with particular focus on the status of loanwords, neologisms and archaisms from various stages of the development of the Polish language. The image that emerges from the analysed texts is one of a writer-linguist who perfectly understands the mechanisms that rule language and who shows that language is dynamic and changes due to the needs of its users and all possible external factors

Przezwiska mieszkańców kilku wsi letniskowych w województwie podlaskim

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021Gala S., 1981, W sprawie językowej definicji nazw osobowych, "Onomastica" 26, s. 45-51.Kosyl Cz., 1988, Typy motywacyjne przezwisk ludowych, [w:] Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej, pod red. E. Homy, Szczecin, s. 205-213.Łobodzińska R, Tomczak L., 1988, Współczesne przezwiska polskie. Analiza formalna i znaczeniowa, Warszawa.Strutyński J., 1999, Przezwiska mieszkańców Skały w województwie miejskim krakowskim, [w:] Przezwiska i przydomki w językach słowiańskich, cz. II, Lublin.Warchoł S., 1986, Przezwiska mieszkańców wsi Dołhobyczów w województwie zamojskim, [w:] Nazwy własne a wyrazy pospolite w języku i tekście, Opole.20221

Stanisław Dubisz, Najnowsze dzieje języka polskiego. Rozwój polszczyzny w latach 1918–2018, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2020, ss. 181

Stanisław Dubisz, Najnowsze dzieje języka polskiego. Rozwój polszczyzny w latach 1918–2018, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2020, ss. 18