Antisocial behavior: Dimension or category(ies)?

Classificatory systems (DSM-IV, ICD-10) use different criteria for defining a rather common antisocial disorder, traditionally referred as psychopathy. Most empirical studies of this phenomenon use Cleckley's operational definition that was applied and amended in Hare's revised Psychopathy Checklist (PCL-R). In modern literature, the fact that there is less than a perfect correspondence between classificatory systems and Hare's PCL-R is often cited as an indication that antisocial behavior is not confined to a distinct category of people but is rather a continuous personality dimension. In order to further elucidate the nosology of antisocial behaviors, a Psychopathy Assessment Questionnaire (PAQ) based on Cleckley - Hare's criteria and consisting of 40 binary items was administered to 339 men (135 prisoners and 204 members of the general population). Four distinct clusters of respondents were identified by means of hierarchical cluster analysis: Psychopathic type (characterized by high positive scores on dimension of Unemotionality; Antisocial type (characterized by high positive scores on Social deviance dimension); Adapted type (characterized by negative scores on all dimensions); and Hyper-controlled type (characterized by extremely negative scores on dimension Social deviance accompanied with positive scores on Unemotionality dimension). Additional comparison with MMPI profiles which classified prison sample in two groups ("Psychopathic profiles" and "Non- Psychopathic profiles") shows that there is no expected compatibility between MMPI and PAQ. We conclude that Antisocial type can be treated as a distinct category, while Psychopathic type displays characteristics of dimensional distribution

Socio-economic and biological characteristics of fishing on the river Danube

Одрживо коришћење природних ресурса уопште, па тако и риболовног ресурса, захтева добро и на научним принципима засновано познавање онога што се користи. Анализом социо-економских карактеристика привредних рибара, техника које примењују, последица риболовних активности на укупан рибљи фонд, тржишта на које пласирају улов, степена хармонизованости и конзистентности законодавства из ове области, као и утицаја хидролошких и климатских фактора на риболовну делатност, могуће је стећи увид у тренутно стање, као и у очекиване трендове у овој области. Мултидисциплинарно сагледавање проблема и потенцијалних решења је неопходно у циљу успоставања одрживог управљања и комерцијалног коришћења риболовног ресурса на Дунаву према највишим еколошким стандардима и принципима одрживог развоја. Циљ је истражити односе између значајних елемената који указују на стање ресурса и/или утичу на њега, а то су: врсте риба, станишта, социо-економски и политички фактори. Општи циљ дисертације је сагледавање карактеристика и валоризација привредног риболова на Дунаву на основу три кључна аспекта одрживог развоја, а који истовремено чине и основу одрживог коришћења природних ресурса: социолошког, економског и биолошког. Биолошки аспект ових истраживања се у највећој мери односи на еколошке проблеме, с обзиром да се ради о специфичном природном ресурсу на који утиче не само риболовна експлоатација његовог економски значајног дела, већ и вишенаменско коришћење водених ресурса и екосистема уопште. Све мање заступљеним традиционалним екстензивним риболовом, а порастом осталих антропогених утицаја на слатководне екосистеме и увећаним утицајем криволова, дошло је до прелова и пада бројности појединих аутохтоних популација риба, као и све веће заступљености алохотних врста. Познавање риболовног притиска на основу броја риболоваца, њиховог риболовног напора и количине улова, основни је предуслов за успешно управљање рибљим фондом као природним ресурсом, што се у рибарствено уређеним срединама остварује путем редовног вођења статистике...Sustainable use of natural resources in general and thus fishing resources requires application of good scientific principles, based on the sound knowledge of what is used. In order to gain insight into the current status and the expected trends in this area, it is necessary to conduct the analysis of the socio-economic characteristics of commercial fishermen, techniques they apply, impacts of fishery on the overall fish stocks, markets where fishermen distribute their catch, level of harmonization and consistency of legislation in this area, as well as of the impact of hydrological and climatic factors on fishery. It is critical to employ multidisciplinary approach to assess problems and potential solutions regarding sustainable and commercial utilization of fishery resources in the Danube, in accordance with the highest ecological standards and principles of sustainable development. The overall objective of the dissertation was to explore the relationships between important elements that indicate the state of the resource, such as fish species, habitats, socio-economic and political factors. The aim was to assess characteristics and the economic value of the commercial fishery on the Danube, based on the three key aspects of the sustainable use of natural resources - social, economic and biological. The biological significance of the research is mostly related to environmental problems, given that this is a specific natural resource whose exploitation affects not only the fish stocks, but also water resources and ecosystems in general. As a result of intensified fishery pressure, increased presence of illegal fishery, as well as other human impacts on freshwater ecosystems, there are indices of overfishing and of the decline of some native fish populations, followed by an increasing presence of alochthonous species. Knowledge about the present and historic fishery pressures based on the number of fishermen, their fishing effort and catch quantities, is a prerequisite for the efficient management of fishery resources, which is commonly realized by keeping regular management statistics. Fish catch records in Serbia are maintained since 1948, while the data on exact species composition was introduced in 1951. By 2005, the data on annual catches have fluctuated around a mean value of 860 tons..

Fear and Anxiety in Social Setting An Experimental Study

The purpose of this study was to examine the effects of dispositional and situational factors on cognitive biases. The theoretical background was based on Kimbrel’s Mediated Model of Social Anxiety and the revised reinforcement sensitivity theory by Gray and McNaughton. Two experiments were conducted. Study 1 (78 participants [85.9% females, aged 19–21 years]) included the induction of potential social threat, while in Study 2 (121 participants [85.1% females, aged 19–23 years]) real threat was used. The Reinforcement Sensitivity Questionnaire was employed as a measure of personality traits (Behavioral Inhibition System [BIS], Behavioral Approach System [BAS], Fight, Flight, and Freeze). Cognitive biases were assessed with the Dot Probe Task (attentional bias), Incidental Free Recall Task (memory bias), and Social Probability Cost Questionnaire (judgmental bias). The probability of occurrence of negative events was higher in the experimental group. BIS contributed positively to the prediction of probability of occurrence of negative events; and Freeze was positively related to attention bias toward pleasant stimuli. The results of the second study showed that experimentally induced circumstances of social threats did not affect cognitive biases. BIS and Freeze contributed positively to prediction of probability and distress in social context, while BIS was positively related with probability of occurrence of negative social events

Open Science Practice in Western Balkan Countries

This comprehensive review explores the landscape of open science in the Western Balkan Countries (WBCs), offering insights into existing policies, infrastructure, and practices. The analysis spans a spectrum of stakeholders, encompassing decision-makers, research funds, institutions, and individual researchers. The review is structured into four sections, each shedding light on crucial aspects of open science. The initial section investigates Open Science /Open Access (OS/OA) policies in WBCs, providing a foundation for understanding the regulatory landscape. The second section delves into OS/OA repositories within the region, emphasizing the significance of digital platforms for research dissemination. The third section focuses on OA practices, elucidating the prevalence of national OA scientific journal in Directory of Open Access Journals (DOAJ). Additionally, a bibliometric analysis of OA publishing in the WBCs, based on Scopus-indexed articles since 2012, offers valuable insights into disciplinary representation in OA practices. The final section examines the intersection of OS/OA and public engagement, particularly within the realm of psychology. Highlighting examples from the STAR Center, this section showcases initiatives that contribute to the development of OS/OA policies, infrastructure, and practices in Serbia, underscoring the Center's dedication to citizen science

Odnos veličine otolita i totalne dužine kod manića (lota lota) iz Dunava

Otoliti se rutinski koriste pri determinaciji vrsta, za određivanje starosti i rasta riba. Sve ove informacije su od velikog značaja za upravljanje i gazdovanje ribljim populacijama, kao i za istraživanja vezana za predator-plen odnose. Odnos između dimenzija otolita i dužine još uvek je nepoznat za većinu naših vrsta riba. Za ispitivanje ovog odnosa, odabran je manić (L. lota) koji je poznat kao dobra indikatorska vrsta degradacije sredine; kao vrsta koja je rani indikator uticaja klimatskih promena na hladnovodne vrste riba; kao vrste koja je u poslednje vreme (10-tak godina) postala predmet privrednog ribolova u Dunavu; kao vrsta koja predstavlja redovan i uobičajen plen u ishrani kormorana tokom njihove sezone prezimljavanja. Ispitivan je odnos dužine, širine i težine otolita i totalne dužine tela adultnih primeraka manića. Odnos sva tri morfološka parametra otolita i dužine bio je linearan, visoko korelisan (r2 > 0.700) i statistički značajan (ANOVA, P 0.800). Nije utvrđeno postojanje statistički značajnih razlika determinisanih odnosa za leve i desne otolite (t-test, P < 0.05) i određene su zajedničke jednačine regresione prave: Y = 6.494X – 14.545 za odnos dužina otolita – dužina tela, Y = 13.964X – 11.762 za odnos širina otolita – dužina tela i Y = 17.006 + 0.559X za odnos težina otolita – dužina tela. Dobijene jednačine omogućavaju izračunjavanje totalne dužine adultnih manića na osnovu kompleta podataka o morfološkim karakteristikama otolita

Stanje kečige (acipenser ruthenus l.) u Srbiji i Mađarskoj

Izlov kečige je tradicionalna i značajna privredna aktivnost i u Srbiji i u Mađarskoj. Osnovni problem vezan za izlov kečige u Srbiji odnosi se na nedostatak validnih podataka o izlovu kečige u poslednjim godinama što je imalo negativan efekat na upravljanje korišćenja ove vrste. Poribljavanje kečigom nije nikada u potpunosti razvijeno u Srbiji dok se u Mađarskoj počelo sa poribljavanjem mlađi kečige od 1980. godine i to sa 10.000-100.000 jedinki/godini. Uzgoj kečige je započet u Mađarskoj od 1990. godine, mada je proizvodnja malog obima. U cilju uspostavljanja boljih planova za upravljanje ovom značajnom vrstom potrebno je uskladiti i koordinisati aktivnosti svih zainteresovanih strana u obe zemlje

Istorijski aspekti razvoja zajednice riba u akumulaciji „Perućac“

Akumulacija „Perućac“ je nastala pregrađivanjem rečnog korita reke Drine betonskom branom. Radovi na izgradnji brane vršeni su od 1952. do 1962. godine. Brana je duga 461 m i visoka 93 m. Izgradnjom brane stvoreno je akumulaciono jezero dugo oko 52 km, sa dubinom do 85 m i širinom od 60 do 1800 m. U jezerskom basenu akumulira se oko 340 miliona m3 vode. Prosečan godišnji proticaj Drine na mestu gde se nalazi brana je 349 m3/sek (Stanković, 2005). Sa druge strane, akumulacija „Perućac“ predstavlja glavnu ribolovnu vodu na teritoriji Nacionalnog parka „Tara“. Struktura naselja riba u akumulaciji „Perućac“ je tokom godina pretrpela mnoge promene. Naselje riba u akumulaciji u početku je formirano na bazi vrsta koje su naseljavale reku Drinu pre pregrađivanja i formiranja jezera. Njega su do 1978. godine činile autohtone salmonidne (5,1 %) i ciprinidne ribe (94,9 %). Prema raspoloživim podacima to naselje je gotovo u potpunosti devastirano prilikom pražnjenja jezera 1978. godine (Kosorić, 1979). Interesantno je da neke od tada registrovanih ciprinidnih vrsta (potočna mrena Barbus peloponnesius, nosara Vimba vimba, krkuša Gobio gobio, pliska Alburnoides bipunctatus, crvenperka Scardinius erythrophthalmus) više nisu beležene u kasnijim godinama. Može se reći da one danas ne naseljavaju jezero ili su vrlo retke. Stanje koje je zatečeno 2007. godine predstavlja riblju zajednicu koja je formirana na bazi ishodnih autohtonih salmonidnih i ciprinidnih vrsta i vrsta koje su u jezero unete poribljavanjima. Abundancija autohtonih ciprinida je značajno smanjena na račun akcidentalno unetih Percida (grgeč, Perca fluviatilis) i Centrarchida (sunčica, Lepomis gibosus). Stanje u 2010. godini predstavlja nastavak ovog procesa u kome Percide i Centrarhide preuzimaju dominaciju po brojnosti. Slična situacija se zapaža kada je u pitanju masena zastupljenost pojedinih familija riba. U početku u zajednici riba su po biomasi dominirale autohtone ciprinide i salmonide. Kasnije, nakon poribljavanja, značajnu ulogu u ihtiocenozi imaju Percidae, Siluridae (som Silurus glanis) i Centrarchidae. Glavni razlozi za unošenje šarana i soma su svakako bili ribolovnog karaktera, a u cilju povećanja raznovrsnosti ribolovno značajnih vrsta. Međutim, poribljavanja šaranom vršila su se sa jednogodišnjom mlađi prosečne mase tela oko 50 g. Nažalost, praksa je pokazala da je sasvim uobičajeno da se prilikom isporuke takve mlađi u transportnim tankovima nađe nekoliko procenata jedinki vrsta koje nikako ne bi trebalo unositi u ribolovne vode (sunčica, grgeč, babuška Carassius gibelio). U tom slučaju bandar i sunčica, zahvaljujući velikom reproduktivnom potencijalu, nakon nekoliko godina postaju vrlo značajne i po brojnosti i po biomasi i igraju vrlo važnu ulogu u jezerskoj ihtiocenozi. Tako ove dve vrste po brojnosti 2007. godine čine oko 40 %, a 2010. godine i preko 50% naselja riba. I po biomasi ove dve vrste imaju velikog značaja za naselje riba čineći oko 21 % masenog udela. Negativan uticaj ovako formiranog naselja posebno se odražava na salmonidne ribe čija se zastupljenost konstantno smanjuje: 5,1 %, 2,7 %, 0,3 %, po brojnosti, odnosno 9,6 %, 3,5 %, 0,4 % po biomasi, respektivno po godinama. Som kao glavna predatorska riba, iako sa značajnim masenim udelom koji se u vremenu povećava, nema dovoljnog populacionog kapaciteta da značajnije utiče na regulaciju brojnosti nepoželjnih vrsta kao što su bandar i sunčica

Savremeni pristupi u monitoringu kvaliteta voda u akvakulturi

Merenje fizičkih, hemijskih, bioloških parametara je važno za praćenje stanja kvaliteta voda, a samim tim i veoma važno i u akvakulturi. Visokofrekventna merenja kvaliteta voda se poslednjih godina uspešno obavljaju i u Srbiji upotrebom multiparametarske sonde, jednostavne za rukovanje a složene po pitanju parametara koje može meriti u istom trenutku. Potreba za kontrolom kvaliteta vode raste sa povećanjem produkcije ribnjaka. Od ekstenzivnog gajenja, poluintezivnog, preko intenzivnog i superintenzivnog gajenja ribe, proces kontrole kvaliteta vode se usložnjava, dakle od povremenog kontrolisanja kvaliteta (mesečno, kod ekstenzivne proizvodnje), preko dnevne, kontrole na sat, i konačno do kontinuiranog praćenja kontrole kvaliteta (super-intenzivno). Praćenje kvaliteta senzorima i sondom je moguce u svim navedenim tipovima ribnjaka, ali je svakako primena takve metode najpotrebnija u superintenzivnoj ribnjačkoj proizvodnji

Koncentracije elemenata u tkivima klena (squalus cephalus) iz akumulacija Nacionalnog parka „Tara”

Planinsko područje Tare nalazi se na krajnjem zapadu Srbije. Sa severne i zapadne strane ograničeno je dolinom Drine, sa jugozapada dolinom Rzava, sa juga plitkom kremanskom udolinom koja ga odvaja od zlatiborske površi. Ceo prostor Nacionalnog parka obuhvata: planinu Taru, Crni vrh, Zvezdu, Stolac, kanjon Drine sa Perućcem i okolinu Bajine Bašte. Nacionalni park „Tara“ i njegova uža zaštitna zona raspolaže rekama i potocima koji pripadaju uglavnom gornjim i delimično srednjim pastrmskim regionima. Najznačajnije reke su Rača, Derventa sa pritokama, Brusnički potok sa pritokama, Karaklijski Rzav i Baturski Rzav i reka Jarevac. U Nacionalnom parku „Tara“ formirano je nekoliko veštačkih jezera različitog tipa. Akumulacija „Perućac“ je veštačko jezero nastalo u rečnom koritu reke Drine, njenim pregrađivanjem betonskom branom. Na osnovu lokacije, pripada nizinskom tipu. Akumulacija „Zaovine“ je po lokaciji visinskog tipa, a po načinu nastanka reverzibilna. Nastaje izbacivanjem vode iz akumulacije „Perućac“ i sakupljanja vode od Karakliskog i Baturskog Rzava i drugih manjih pritoka. Akumulacija „Spajići“ je visinska sabirna akumulacija koja nastaje od proceđene vode iz jezera „Zaovine“, te reke Zmajevačke i Popovića potoka. Jezero „Kruščica“ nastaje od Karaklijskog i Baturskog Rzava i koristi se kao pijaća voda (Hegediš, 2012). Ribolovne vode NP „Tara“ naseljava 28 vrsta riba iz sedam familija, a šaranske vrste (Ciprinidae) dominiraju po brojnosti sa 17 vrsta. Klen (Squalius cephalus) je ciprinidna vrsta ribe, široko rasprostranjena u Srbiji južno od Save i Dunava dok je u Vojvodini redak. U Srbiji je popularna sportsko-rekreativna ribolovna vrsta i lovi se različitim tehnikama ribolova. U akumulacijama Zaovine, Spaići i Kruščica klen je najzastupljenija vrsta, dok je i u akumulaciji Perućac prisutan u značajnom broju (Hegediš, 2012). Tokom terenskih istraživanja 2014. godine ispitivan je nivo akumulacije 17 elemenata u tkivima (mišić, jetra, škrge) klena iz četiri akumulacije – Perućac, Zaovine, Spaići i Kruščica. Ribe se nalaze na vrhu lanaca ishrane u vodenoj sredini i često u organizmu akumuliraju velike količine pojedinih teških metala (Yilmaz et al., 2007). Takođe se smatraju i jednim od najosetljivijih akvatičnih organizama na prisustvo toksičnih materija u vodi (Alibabić i sar., 2007). Ribe se često koriste kao bazični organizmi po pitanju pozicije u lancima ishrane, kao i u ishrani ljudi, zbog njihovog potencijala za bioakumulaciju toksičnih materija i njihove osetljivosti na čak i male koncentracije mutagena (Szefer et al., 1990; Višnjić-Jeftić et al., 2010). Jedinke klenova sa Perućca su se na osnovu analize glavnih komponenata (PCA – Principal Components Analysis) izdvajale po višim koncentracijama Cu i Zn u jetri, kao i B i Cu u mišićima; jedinke sa Zaovina se izdvajaju po koncentracijama Sr, Mo, Fe, Cr, Al, Hg u jetri višim nego u jedinkama sa drugih akumulacija, Mn, Sr, Hg, Mo i Cr u mišićima i Al, Sr, Li i Hg u škrgama; jedinke sa akumulacije Kruščica se izdvajaju po koncentracijama Pb, Mn i Ni u jetri, kao i, Mo, Mn, Fe, Pb i Cr u škrgama; jedinke sa akumulacije Spaići su bile grupisane između jedinki sa drugih analiziranih akumulacija, nisu se izdvajale po koncentracijama bilo kog analiziranog elementa u bilo kom tkivu, a najsličnije su bile jedinkama sa Perućca

Two Age Groups of Adult Pikeperch ( Sander lucioperca ) as Bioindicators of Aquatic Pollution

Pikeperch of age classes 3+ and 4+ were collected from the Garaši reservoir (Serbia) to analyze their bioindicator potential and compare their possible differences. Concentrations of 26 elements were determined in gills, muscles, and liver by inductively-coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) and of 17 organochlorine pesticides (OCPs), and six polychlorinated biphenyls (PCBs) in muscle by gas chromatography with mass spectrometric detection (GC-MS). Histopathological changes in the liver and gills were analyzed as biomarkers of general fish health. Only the concentrations of Cd, Na, and P in the muscles differed significantly. The OCPs and PCBs concentrations were below the detection limits, so fish meat consumption does not pose a risk concerning these substances. Hg and Cd exceeded the maximum allowed concentrations in some 4+ individuals, probably due to biomagnification. Gills were the most affected by metal exposure in both age classes. Histopathological changes and indices were minor and did not differ significantly between age classes, suggesting that pollution did not affect the morphology and structure of gills and liver. There were no significant correlations between elemental accumulation and fish condition or between histopathological scores. Therefore, both age classes can be used as bioindicators of pollution