Older Women’s Experiences in the Icelandic Workforce – Positive or Negative?

The purpose of the study is to gain a deeper understanding of older women’s experiences in the labour market, how they value their job opportunities and perceived attitudes towards them. Qualitative interviews were conducted with seven women aged 57–74 years who all have at least 10 years working experience after they turned 40. Experiencing discrimination in the workforce was often mentioned by the women. Their experience is that men are less discriminated against on grounds of age than women. Older women pride themselves for participating in the workforce for being reliable, unselfish and undemanding rather than being experienced, skillful and good at their jobs. The results indicate that it is important to research further the well-being of older women in the labour market and try to change the negative attitudes and discrimination that appear prevalent. Ageism against older women can affect their well-being and health and must be prevented

Is Nordic elder care facing a (new) collaborative turn?

Nordic countries are known for their service-based welfare states, which include basic health and social care for all older adults who have been formally assessed and found to need additional services. Facing fiscal constraints in the mid-1990s, these countries endeavoured to create more cost-effective care services that incorporated the doctrines of new public management (NPM). Overlapping NPM, steps have been taken to better integrate services and utilise the care capacity of a broader institutional and environmental set of actors. In this study, we draw attention to this call for collaborative and participatory modes of governance beyond NPM. We explore whether and how Nordic eldercare policies fit in to the framework and logic of new public governance (NPG). The data consist of 62 key government documents from five Nordic countries, representing the central features of eldercare policies over the past 10 years. Our content analysis is based on three conceptual lenses associated with NPG: service integration, service co-production and cross-sectoral co-creation. The analysis shows that several policy issues are framed by the logic of NPG in all countries. Further research is needed to assess how these NPG measures are implemented and interacting with institutional arrangements of other public governance paradigms.Peer reviewe

Prevalence of food allergy in Icelandic infants during first year of life

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Objective: This study is a part of EuroPrevall, an EU-funded European food allergy project. The aim was to evaluate the prevalence of food allergy in Icelandic infants during their first year of life. Material and methods: Infants (n=1,341) were followed prospectively from birth to 12 months of age. Questionnaires were obtained at birth and 12 months. Children with symptoms of possible food allergy were assessed with a skin-prick test (SPT) and specific IgE. Food allergy was confirmed with a double-blind placebo-controlled food challenge (DBPCFC). Results: Out of 170 symptomatic children 44 infants (3.27%) had either positive SPT (n=21; 1.57%) or specific IgE (n=40; 2.98%). Food allergy was confirmed in 25 (1.86%); egg allergy 1.42%, milk 0.52%, fish 0.22%, wheat 0.15%, peanuts 0.15%, and soy 0.07%. Atopic dermatitis was diagnosed in 7.90% (n=106) and according to questionnaires 8.80% had asthma (n=118). Positive family history was the strongest risk factor for asthma (OR=2.12; p<0.001) and atopic dermatitis (OR=1.90; p=0.004). Family history influenced the relationship between predisposing factors and allergy symptoms. Conclusion: Our results show lower prevalence of food allergy than previously reported in a study of Icelandic children at two years of age. The prevalence was also lower than reported in some other European countries and could be explained by different genetic and environmental factors.Key words: exem, infants, food allergy, prevalence, asthma, atopic dermatitis.Inngangur: Rannsóknin er hluti af alþjóðlegri fæðuofnæmisrannsókn, EuroPrevall. Markmiðið var að rannsaka algengi fæðuofnæmis hjá íslenskum börnum á fyrsta ári. Efniviður og aðferðir: Börnum (n=1341) var fylgt eftir frá fæðingu til eins árs aldurs. Spurningalistar voru lagðir fyrir við fæðingu og 12 mánaða aldur. Barn með einkenni fæðuofnæmis var skoðað af rannsóknarlækni, ofnæmishúðpróf gerð og sértækt IgE mælt. Fæðuofnæmi var staðfest eða afsannað með tvíblindu þolprófi. Niðurstöður: Alls kom 231 barn í læknisheimsókn. Fjörutíu og fjögur börn (3,27%) voru með jákvæð ofnæmispróf, þar af 21 (1,57%) með jákvætt húðpróf og 40 (2,98%) með sértækt IgE í sermi. Fæðuofnæmi var staðfest hjá 25 börnum (1,86%). Algengi ofnæmis fyrir eggjum var 1,42%; mjólk 0,52%; fiski 0,22%; hveiti 0,15%; jarðhnetum 0,15% og soja 0,07%. Exem var greint hjá 7,90% (n=106) og samkvæmt spurningalista voru 8,80% með astma (n=118). Jákvæð fjölskyldusaga var sterkasti áhættuþátturinn fyrir astma (OR=2,12; p<0,001) og exemi (OR=1,90; p=0,004). Fylgni var á milli áhættuþátta og ofnæmissjúkdóma innan fjölskyldna. Ályktun: Niðurstöðurnar sýna heldur lægri tíðni en fyrri rannsókn á fæðuofnæmi hjá íslenskum börnum á öðru ári. Þær sýna einnig lægri tíðni fæðuofnæmis en í sumum öðrum Evrópulöndum sem hugsanlega má rekja til erfða og umhverfisþátta

The Generalizability of Older Adult Self-Report (OASR) Syndromes of Psychopathology Across 20 Societies

OBJECTIVES: As the world population ages, psychiatrists will increasingly need instruments for measuring constructs of psychopathology that are generalizable to diverse elders. The study tested whether syndromes of co-occurring problems derived from self-ratings of psychopathology by US elders would fit self-ratings by elders in 19 other societies. METHODS/DESIGN: The Older Adult Self-Report (OASR) was completed by 12,826 60- to 102-year-olds in 19 societies from North and South America, Asia, and Eastern, Northern, Southern, and Western Europe, plus the US. Individual and multi-group confirmatory factor analyses (CFAs) tested the fit of the 7-syndrome OASR model, consisting of the Anxious/Depressed, Worries, Somatic Complaints, Functional Impairment, Memory/Cognition Problems, Thought Problems, and Irritable/Disinhibited syndromes. RESULTS: In individual CFAs, the primary model fit index showed good fit for all societies, while the secondary model fit indices showed acceptable to good fit. The items loaded strongly on their respective factors, with a median item loading of .63 across the 20 societies; and 98.7% of the loadings were statistically significant. In multi-group CFAs, 98% of items demonstrated approximate or full metric invariance. Fifteen percent of items demonstrated approximate or full scalar invariance and another 59% demonstrated scalar invariance across more than half of societies. CONCLUSIONS: The findings supported the generalizability of OASR syndromes across societies. The seven syndromes offer empirically-based clinical constructs that are relevant for elders of different backgrounds. They can be used to assess diverse elders, and as a taxonomic framework to facilitate communication, services, research and training in geriatric psychiatry. This article is protected by copyright. All rights reserved

Hver veitir eldra fólki aðstoð? Eldri borgarar, aðstandendur og opinberir þjónustuaðilar

Enginn útdráttu

Viðhorf eldra fólks: Rannsókn á viðhorfi og vilja aldraðra sem búa í heimahúsum

Ritröð um rannsóknaverkefni á sviði félagsráðgjafar 2006(1).Markmið þessarar rannsóknar var að afla upplýsinga um viðhorf og aðstæður aldraðra sem búa í heimahúsum. Tilgangurinn var að leita svara við því hvaða þættir stuðla að vellíðan og öryggi aldraðra og hvað þarf að vera til staðar til að aldrað fólk geti búið sem lengst á heimilum sínum. Rannsóknin byggir á rýnihópum þar sem rætt við 46 aldraða og þeir spurðir m.a. um búsetuhagi, þjónustu, starfslok, félagslega og fjárhagslega stöðu, svo og hvernig þeir upplifa viðhorf til sín í samfélaginu. Einnig var hvatt til umræðna um hver væru brýnustu verkefnin til að bæta hag aldraðra. Í umræðuhópunum var mikið rætt um mikilvægi þess að búa á heimilum sínum sem lengst og til þess að svo geti orðið þarf fólk að geta treyst því að það fái viðeigandi þjónustu þegar það þarf á henni að halda. Víða kom fram að það væri nauðsynlegt að til staðar væri öryggisnet sem tæki við ef heilsan færi að gefa sig og fólk þarfnaðist aðstoðar. Bæði var rætt um að tryggja þyrfti að aldraðir fái þjónustu í heimahúsum og einnig að þeim verði tryggð hjúkrunarheimilisvist ef þess gerist þörf. Margir höfðu áhyggjur af því að ekki væru til hjúkrunarheimili fyrir alla þá sem á þeirri þjónustu þyrftu að halda og kviðu þeim tíma þegar og ef röðin kæmi að þeim að sækja um. Var það bæði vegna þess að erfitt er að fá inni á heimilum fyrir aldraða og einnig að það skerti frelsi einstaklinga að þurfa að fara á hjúkrunarheimili. Bent var á að mikið öryggi væri í því fólgið að fylgst væri með eldra fólki í heimahúsum, t.d. með skipulögðum heimsóknum. Umræða var um að heimaþjónustan væri ekki nógu trygg og að starfsmannaskipti þar gerðu það að verkum að þjónustan nýttist ekki sem skyldi. Til að geta búið heima þarf þessi þjónusta að vera stöðug og áreiðanleg og gerðar eru kröfur um að starfsfólkið kunni til verka. Fólki þótti bagalegt að fá starfsmenn sem ekki töluðu íslensku við notendur þjónustunnar. Sérhannaðar íbúðir fyrir aldraða þóttu vera góður kostur fyrir aldraða en þær þóttu of dýrar og væru því einungis fyrir vel efnað fólk. Viðmælendur voru sammála um að öryggið væri meira í slíkum íbúðum en í almennu íbúðarhúsnæði þó svo að margir efuðust um að þjónustan væri betri í þeim. Fram kom að fólk taldi sig hafa meiri félagsskap ef það byggi í húsum sem væru eingöngu ætluð eldra fólki. Aðild að Samtökum eldri borgara var talin bjóða upp á ákveðna vernd og veitti forgang við kaup á íbúðum sem byggðar eru á vegum þeirra. Ósanngjarnt þótti að láta fólk hætta launaðri vinnu við ákveðinn aldur og hvatt til þess að aldraðir gætu valið sveigjanleg starfslok ef þeir hefðu heilsu til. Þótti rétt að gefa öldruðum kost á léttari verkefnum. Fram kom tillaga um að hvetja stórfyrirtæki til að hafa jafna skiptingu milli ungra, miðaldra og fullorðinna starfsmanna en ekki bara milli kynja og nýta þannig reynslu og visku eldri starfsmanna sinna frekar en að láta þá hætta. Fékk tillagan hljómgrunn í hópnum. Tekjutenging ellilífeyris og háir skattar höfðu áhrif á að fólk ákvað að hætta launaðri vinnu. Þegar fólk bar ekkert meira úr býtum fyrir vinnuna fannst því ekki taka því að vera í vinnu. Við starfslok er mikilvægt að hafa að einhverju öðru að hverfa. Það að hafa áhugamál til að sinna eða hlutverki að gegna eftir starfslok hjálpaði fólki við þær breytingar sem starfslokin höfðu í för með sér. Viðhorf til aldraðra var talið heldur neikvætt og fordómar gegn eldra fólki miklir. Framkoma við aldraða væri oft óásættanleg og ekki tekið tillit til þarfa þeirra og óska. Benda þyrfti yngra fólki á að bera meiri virðingu fyrir eldra fólki og hvatt til þess að stuðlað yrði að því að fólk á ólíkum aldri gæti stundað vinnu á sama stað. Gagnkvæm virðing og meiri samskipti gætu minnkað kynslóðabilið. Fólk áttar sig ekki á fordómum gegn öldruðum fyrr en það verður sjálft gamalt. Ákveðin lítillækkun þótti einnig fólgin í því að aldraðir þyrftu að fá afslátt og strætisvagnamiða í öðrum lit en aðrir. Betra væri að þeir hefðu nægilegar ráðstöfunartekjur og gætu greitt fyrir sig fullt verð eins og aðrir. Öldruðum fjölgar í samfélaginu og var hvatt til þess að þeir létu meira að sér kveða á opinberum vettvangi og hefðu áhrif á þá þjónustu sem þeim er veitt. Það að hafa hlutverk og ákveðin viðfangsefni eftir að launaðri vinnu er hætt er mikilvægt og auðveldaði fólki starfslokin. Það hlutverk að sinna barnabörnum og „flytja vísdóm milli kynslóða” veitti fólki lífsfyllingu. Nauðsynlegt er að hafa eitthvað við að vera og mikilvægt að bera sig sjálfur eftir félagsskap. Í hnotskurn kom skýrast fram í rannsókninni mikilvægi þess að tryggja fólki örugga þjónustu þegar á þarf að halda, hvort sem um er að ræða heimaþjónustu eða vistun á hjúkrunarheimili. Þetta er forsenda þess að fólk geti búið heima sem lengst. Einnig var áhersla lögð á að bæta fjárhagslega stöðu aldraðra til að gera þeim kleift að lifa sjálfstæðu lífi. Önnur ríkjandi sjónarmið voru þau að mikilvægt væri fyrir eldra fólk að hafa hlutverki að gegna í samfélaginu eftir að launuðu starfi lýkur

Discharge planning challenges at the Landspitali – The National University Hospital of Iceland: Search for solutions in elderly care

Tilgangur: Undanfarin ár hafa um og yfir 100 manns þurft að bíða eftir útskrift af Landspítalanum á hverjum tíma þó að meðferð þeirra sé lokið. Tilgangur rannsóknarinnar var að greina útskriftarvanda Landspítalans, hver áhrif hans væru og hvaða lausnir væru vænlegar til að greiða úr vandanum. Aðferð: Notast var við lýsandi eigindlega rannsóknaraðferð í formi viðtala og greiningar þeirra með grundaðri kenningu að hliðsjón. Viðtöl voru tekin við sex starfsmenn Landspítalans sem hafa reynslu af útskriftarmálum. Niðurstöður: Útskriftarvandi Landspítalans hefur víðtæk og neikvæð áhrif á starfsemi spítalans, starfsfólk hans, sjúklinga og aðstandendur þeirra. Hann veldur þrýstingi á flæði sjúklinga innan spítalans, útskriftarvinnan er mikil og margar hindranir komu í ljós. Innan spítalans er of seint hugað að útskriftarferlinu og skráningu getur verið ábótavant ásamt því að vanda mætti betur til útskriftar. Utan spítalans er mikill skortur á úrræðum, samstillingu úrræða og sveigjanleika. Starfsfólk Landspítalans finnur fyrir álagi, kvíða, lýjandi samskiptum og uppgjöf þegar kemur að útskriftarmálum. Aldraðir sjúklingar finna einnig fyrir kvíða vegna óvissunnar og biðtíminn er skaðlegur heilsu þeirra og færni. Aðstandendur eru margir ráðþrota en vilja öryggi fyrir sinn nánasta ættingja. Viðmælendur greindu frá neikvæðum samfélagslegum viðhorfum gagnvart öldruðum og skorti á fagþekkingu á málefnum aldraðra hjá stjórnvöldum. Tillögur að lausnum til að greiða úr útskriftarvanda Landspítalans eru margþættar. Ályktun: Niðurstöður gefa til kynna að þörf sé á lausnum, innan spítalans og utan hans. Starfsfólk Landspítalans ætti að byrja útskriftarferlið fyrr og vanda betur til. Fjölga þarf úrræðum utan Landspítalans, efla það sem er til nú þegar og samþætta þjónustu. Mikilvægt er að mótuð sé heildræn stefna í málefnum aldraðra og að henni sé fylgt eftir með skýrum hlutverkum og ábyrgð hvers og eins. Mikilvægt er að horfa á heildarmyndina og vinna áfram að úrbótum í heilbrigðiskerfinu til að ná fram hagkvæmum ávinningi fyrir alla.Lykilorð: Aldraðir, útskriftarvandi, skaðlegur biðtími, álag í starfi, úrbætur Aim: In recent years, more than 100 elderly people at any given time have had to experience delayed discharge from Landspitali. The main objective of this research was to analyze the discharge planning challenges at Landspitali, the consequences of this problem and what solutions could possibly be found. Method: A descriptive qualitative research method with grounded theory was used in the form of interviews and analysis of the information obtained. Interviews were conducted with six employees of Landspitali who have experience in discharge planning challenges. Results: The discharge planning challenges have an extensive and negative effect on the hospital´s activities, its staff, patients and their families. These challenges put pressure on the flow of patients, the discharge work is extensive, and many obstacles were identified. Within the hospital itself, the discharge planning is brought up late in the admission process, and documentation is often deficient. Outside the hospital, there is a lack of resources, coordination and flexibility. Employees of Landspitali experience stress, difficult communication and desperation when it comes to discharging patients. Elderly patients experience anxiety due to uncertainty, and the waiting time has a detrimental effect on their health and capability. Their families feel helpless and desperately want security for their close relatives. All the interlocutors reported negative attitudes toward elderly people in society and felt that the authorities lacked professional knowledge on the issues of the elderly. ConclusionThe results indicate a need for solutions, both inside the hospital and outside in the community. Employees of Landspitali need to start the discharge process much earlier and improve its quality. The resources outside the hospital need to be increased, those that already already should be reinforced and the integrated services simplified. It is important to formulate a holistic policy on the care of the elderly, with clear roles and responsibilities, and look at the bigger picture while continuing to work on improvements for viable options for everybody. ENGLISH SUMMARY Discharge planning challenges at the Landspitali – The National University Hospital of Iceland: Search for solutions in elderly care Keywords: Elderly, discharge planning challenges, harmful waiting time, job load, improvementsPeer reviewe

Álag á umönnunaraðila aldraða og viðhorf þeirra til þjónustu

Markmið rannsóknarinnar var að kanna viðhorf óformlegra umönnunaraðila aldraðra til þjónustu og aðstæðna aldraðra. Viðhorf þeirra geta reynst mikilvæg en hægt væri að nýta skoðanir óformlegra umönnunaraðila til að byggja upp heildræna öldrunarþjónustu þar sem einnig væri tekið tillit til aðstandenda aldraðra.Rannsókn þessi var gerð með eigindlegri aðferð. Tekin voru fimm opin viðtöl við konur á aldrinum 28-55 ára sem voru aðalumönnunaraðilar foreldra sinna. Helstu niðurstöður voru þær að óformleg umönnun hefst oftast með aðstoð við athafnir daglegs lífs (ADL) og í sumum tlifellum aðstoð við persónulegar athafnir daglegs lífs (PADL). Þegar hins vegar þörf hins aldraða fyrir þjónustu eykst kemur inn formleg aðstoð. Foreldrar allra viðmælenda fengu einhverskonar þjónustu frá opinberum aðilum. Viðmælendur komu inn á að upplýsingagjöf til aðstandenda aldraðra um þjónustu var ábótavant. Viðhorf umönnunaraðila voru misjöfn en rannsóknin leiddi í ljós að félagslegt net í kringum hinn aldraða skiptir miklu máli þegar kemur að óformlegri umönnun ásamt því að formleg þjónusta léttir undir með aðstandendum. Einnig komu viðmælendur inn á að auka mætti fjármagn til málaflokks aldraðra meðal annars til að byggja fleiri hjúkrunarheimili og auka formlega þjónustu. Rannsókn þessi getur haft ákveðið nýsköpunargildi en rannsóknir á óformlegri umönnun hérlendis eru fáar. Hugsanlega væri því hægt að nýta niðurstöðurnar til stærri og viðameiri rannsókn

Ofbeldi gegn öldruðum. Viðhorf, þekking og reynsla starfsfólks í heimaþjónustu

Enginn útdráttu

Prevalence of food allergy in Icelandic infants during first year of life

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Objective: This study is a part of EuroPrevall, an EU-funded European food allergy project. The aim was to evaluate the prevalence of food allergy in Icelandic infants during their first year of life. Material and methods: Infants (n=1,341) were followed prospectively from birth to 12 months of age. Questionnaires were obtained at birth and 12 months. Children with symptoms of possible food allergy were assessed with a skin-prick test (SPT) and specific IgE. Food allergy was confirmed with a double-blind placebo-controlled food challenge (DBPCFC). Results: Out of 170 symptomatic children 44 infants (3.27%) had either positive SPT (n=21; 1.57%) or specific IgE (n=40; 2.98%). Food allergy was confirmed in 25 (1.86%); egg allergy 1.42%, milk 0.52%, fish 0.22%, wheat 0.15%, peanuts 0.15%, and soy 0.07%. Atopic dermatitis was diagnosed in 7.90% (n=106) and according to questionnaires 8.80% had asthma (n=118). Positive family history was the strongest risk factor for asthma (OR=2.12; p<0.001) and atopic dermatitis (OR=1.90; p=0.004). Family history influenced the relationship between predisposing factors and allergy symptoms. Conclusion: Our results show lower prevalence of food allergy than previously reported in a study of Icelandic children at two years of age. The prevalence was also lower than reported in some other European countries and could be explained by different genetic and environmental factors.Key words: exem, infants, food allergy, prevalence, asthma, atopic dermatitis.Inngangur: Rannsóknin er hluti af alþjóðlegri fæðuofnæmisrannsókn, EuroPrevall. Markmiðið var að rannsaka algengi fæðuofnæmis hjá íslenskum börnum á fyrsta ári. Efniviður og aðferðir: Börnum (n=1341) var fylgt eftir frá fæðingu til eins árs aldurs. Spurningalistar voru lagðir fyrir við fæðingu og 12 mánaða aldur. Barn með einkenni fæðuofnæmis var skoðað af rannsóknarlækni, ofnæmishúðpróf gerð og sértækt IgE mælt. Fæðuofnæmi var staðfest eða afsannað með tvíblindu þolprófi. Niðurstöður: Alls kom 231 barn í læknisheimsókn. Fjörutíu og fjögur börn (3,27%) voru með jákvæð ofnæmispróf, þar af 21 (1,57%) með jákvætt húðpróf og 40 (2,98%) með sértækt IgE í sermi. Fæðuofnæmi var staðfest hjá 25 börnum (1,86%). Algengi ofnæmis fyrir eggjum var 1,42%; mjólk 0,52%; fiski 0,22%; hveiti 0,15%; jarðhnetum 0,15% og soja 0,07%. Exem var greint hjá 7,90% (n=106) og samkvæmt spurningalista voru 8,80% með astma (n=118). Jákvæð fjölskyldusaga var sterkasti áhættuþátturinn fyrir astma (OR=2,12; p<0,001) og exemi (OR=1,90; p=0,004). Fylgni var á milli áhættuþátta og ofnæmissjúkdóma innan fjölskyldna. Ályktun: Niðurstöðurnar sýna heldur lægri tíðni en fyrri rannsókn á fæðuofnæmi hjá íslenskum börnum á öðru ári. Þær sýna einnig lægri tíðni fæðuofnæmis en í sumum öðrum Evrópulöndum sem hugsanlega má rekja til erfða og umhverfisþátta