SPECYFIKA SŁOWOTWÓRSTWA GWAROWEGO W ŚWIETLE DANYCH KORPUSOWYCH

The basis of these contemplations is the empirical data deriven from the electronic dialectal corpus kept in the Department of Dialect Studies of Adam Mickiewicz University in Poznań. Mostly, the lexis was collected among the inhabitants of the same country via interviews with 72 interlocutors. It consist of 535 711 word forms. The basis is the part of more complex structure - corpus of contemporary Greater Poland dialects. It includes 1 500 000 word forms and each of them is followed by such pieces of information as, year of birth and the initials of the research participant, date of the recording, location together with the geographical coordinates. The extensiveness of the material is helpful to not only to make conclusions essential for the description of the language of contemporary country, but also to find the phenomena for the language history researchers. In this case, the progress of linguistic change is visible. The material presented in the article shows specifity of several word - formation phenomena, i.e. - dialectal synonymy; - linguistic change characteristic in accordance with the stratification of generations; - idiodialectal phenomena

Fractional Extended and Unscented Kalman Filtering for State of Charge Estimation of Lithium-Ion Batteries

Two state of charge estimation methods using fractional order extended and unscented Kalman filter and a nonlinear variable fractional order battery model are implemented. Both, battery model and Kalman filters are evaluated and compared using measurements of an actual lithium-ion polymer battery cell. The observability of the battery model and the influence of an initialization function on the estimation algorithms is investigated

O pewnej zależności słowotwórstwa od struktury pola leksykalno-semantycznego

This article presents the situation caused by the interference of new lexical units foreign to a specific dialect. Words transparent with respect to word formation, like grabisko, siekierzysko, kosisko, stylisko, documenting the idiom of the formant -isko with the noun base (in names of the components of simple tools) change their characteristics under the influence of an increasingly popular form like styl ‘handle’. Consequently, the structure of the type kosisko ‘handle, hilt, grips of a scythe’ (with a noun basis) is being replaced by the type kosisko ‘the metal part of a scythe, the chine’ (with a verb basis). Similar transformations are taking place with grabisko.W artykule rozpatrzona została sytuacja wywołana ingerencją nowych, obcych konkretnej gwarze jednostek leksykalnych. Przejrzyste słowotwórczo wyrazy typu grabisko, siekierzysko, kosisko, stylisko dokumentujące łączliwość formantu -isko z podstawą rzeczownikową – w kategorii nazw części składowych prostych narzędzi – zmieniają swoją charakterystykę pod wpływem oddziaływania upowszechniającej się formy typu styl ‘trzonek’. W konsekwencji zamiast struktury typu kosisko ‘trzonek, rękojeść kosy’ (z podstawą rzeczownikową) zaczyna dominować typ kosisko ‘metalowa część kosy, która kosi’ (z podstawą czasownikową). Podobne przeobrażeniom poddaje się także grabisko

Deminutiva gwarowe w systemie i w tekście

The article is an attempt at verifying the general opinion about “a vast multitude” of diminutives in Slavic languages, including dialects. An analysis has been carried out of texts recorded by Z. Sobierajski in 1951-1953 and published in a volume of slightly more than 200 pages of texts from 11 locations in western Wielkopolska region (Sobierajski, 1985).Contrary to the expectations, the number of diminutives in these texts is negligible. They do not represent more than 0.5% of the registered word forms (whose total number in the volume amounts to 62,711). What is surprising is the redundant, surplus expression of ‘smallness’ by means of the MAŁY (small) type. MAŁY + a diminutive appeared 38 times thus representing 61.29% of the MAŁY lexeme in the texts.Artykuł jest próbą weryfikacji ogólnego przekonania o „ogromnym bogactwie” deminutivów w językach słowiańskich, w tym kontekście także w gwarach. Oglądowi poddane zostały teksty nagrane przez Z. Sobierajskiego w latach 1951–1953 i opublikowane w tomie zawierającym nieco ponad 200 stron tekstów z 11 miejscowości zachodniej Wielkopolski (Sobierajski 1985).Wbrew oczekiwaniom deminutiva pojawiają się w tych tekstach w ilościach śladowych, liczba ich tekstowych użyć nie przekracza 0,5% zarejestrowanych słowoform (tych w całym tomie jest 62 711). Zaskakuje natomiast redundantne, naddane wyłożenie ‘małości’ typem MAŁY. MAŁY + deminutivum pojawiło się 38 razy, co stanowi 61,29% użyć tekstowych leksemu MAŁY

On Some Interdialectal Elements in Polish Folk Songs: the Ending -owie

The paper is a study of certain song uses of nom. pi. in - owie. The author’s research results prove that variant uses of particular endings in nom. pl. of masculine nouns in Polish folk songs are not accidental. The occurrence of forms in —owie is very often semantically conditioned. The song contexts point to a considerable increase in Usability of the presented type of forms. In regard to the dialectal background it appears that both the territorial limits and the rigorous grammatical ivies are easily transgressed The ending in - owie , a frequent element of Polish folk songs clearly puts the folk language in opposition to the collequial country speech. In the definite majority of cases -owie in noun inflection meets the requirements of the poetic function and hence it should be treated as an element of artistic language. A comparison of recent dats with the analogous material from the 19th century (collected by O. Kolberg) shows that the number of fortes containing - owie is decreasing. Considering that examples, of the use of nom. pl. with other endings become more and more frequent the discussed phenomenon may be regarded as conservative and in many cases even archaic in nature.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej nauk

Cechy definicyjne gwar w języku mieszkańców wsi

The article focuses on the suitability of collections of texts for listing dialect characteristics. Attention has also been paid to the occurrence of some dialectal features in Z. Sobierajski’s Teksty z zachodniej Wielkopolski; 210 pages of his book contain 62,711 dialectal word forms. The material from the corpus has been confronted with M. Gruchmanowa’s Gwary zachodniej Wielkopolski (Poznań 1970) and the Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski (Wrocław…– Poznań 1979–2005). The corpus either lacks an entire group of forms regarded typical of the region’s dialects or the occurrences are very rare. Therefore, despite the ample material, in many instances an attempt at linguistic characteristics of specific dialects is futile.Artykuł koncentruje się na problemie przydatności zbiorów tekstów do zestawiania charakterystyki gwar. Zwrócono tu uwagę na występowanie niektórych cech dialektalnych w książkowym wydaniu Tekstów z zachodniej Wielkopolski Z. Sobierajskiego. Na 210 stronach druku odnotowanych jest 62711 słowoform gwarowych. Materiał z tak zestawionego korpusu skonfrontowany został z M. Gruchmanowej Gwarami zachodniej Wielkopolski (Poznań 1970) i Atlasem języka i kultury ludowej Wielkopolski (Wrocław …– Poznań 1979–2005). Cały szereg form, uznawanych za typowe dla gwar tego regionu, w badanym korpusie nie występuje, lub ma poświadczenia jednokrotne. Mimo więc tak obfitego materiału w wielu wypadkach nie jest możliwe podjęcie prób naszkicowania charakterystyki językowej konkretnych gwar

Językowo-kulturowa wspólnota wsi słowiańskiej – założenia projektu badawczego

The article presents assumptions of a project laying foundations for linguistic and cultural comparative research into the contemporary Slavic village. Relatively complete material obtained from carefully selected thematic micro-fields is intended to give the basis for large-scale corpus research.Artykuł zawiera założenia projektu mającego dać podstawy do językowo-kulturowych badań porównawczych współczesnej wsi słowiańskiej. Pozyskanie w miarę pełnego materiału z odpowiednio wybranych mikropól tematycznych ma także dać podstawy do szeroko zakrojonych badań korpusowych

W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej

This article presents the issue of synonymy in dialects. The phenomenon is viewed in a context of contemporary dialectal lexicographic descriptions and the abounding material excerpted from a corpus of a dialect spoken in a single village in Wielkopolska (Bukówiec Górny, Leszno county). If we agree that synonymy is a stylistic phenomenon, c h o i c e gains in importance as the prerequisite for a synonymic relation. The presented analyses indicate that a proper synonymic relation in dialects occurs only on the level of idiolects.W artykule podejmowany jest problem funkcjonowania w gwarach synonimii. Zjawisko to rozpatrywane jest zarówno w kontekście współczesnych dialektalnych opisów leksykograficznych, jak i bogatego materiału wyekscerpowanego z korpusu gwary jednej wsi wielkopolskiej (Bukówiec Górny, pow. Leszno). Uznając synonimię za zjawisko stylistyczne, przyjmuje istotne znaczenie w y b o r u jako podstawowego warunku zaistnienie relacji synonimicznej. Przedstawione wyniki analiz wykazują, że o właściwej relacji synonimicznej w gwarach można mówić jedynie na poziomie idiolektalnym