Méthodologie d’une recherche paléoenvironnementale en archéologie préventive : l’exemple du site de Kerkhove stuw (Belgique)

En archéologie comme dans les études paléoenvironnementales, la phase de terrain est essentielle, car elle constitue la collecte des données et du matériel qui vont servir aux études en laboratoire. Cette étape est d’autant plus délicate en contexte préventif que le temps est un facteur clé. La méthodologie employée lors des fouilles préventives du site de Kerkhove Stuw a permis une étude paléoenvironnementale approfondie, apportant de nouvelles informations sur l’évolution du paysage de la vallée de l’Escaut depuis la fin du Weichsélien

Evaluatie en waardering van de archeologische sites Rooiveld-Papenvijvers(Oostkamp, provincie West-Vlaanderen)

Dit rapport beschrijft de resultaten van het waarderend onderzoek op de archeologische sites Rooiveld-Papenvijvers in Oostkamp (West-Vlaanderen). De oudste sporen van menselijke activiteit in dit gebied gaan terug tot het mesolithicum. De bewoning tijdens het neolithicum is goed gedocumenteerd. Naast de opgegraven nederzetting te Waardamme Vijvers, leverde het proefsleuvenonderzoek te Papenvijvers een finaal-neolithische site (3de millennium cal BC). Verder leverden de beperkte prospecties op verschillende plaatsen, waaronder Oostkamp Nieuwenhove en Hertsberge Papevijvers, lithische artefacten op die naar alle waarschijnlijkheid tot een niet nader te bepalen fase van het neolithicum behoren. Deze situatie is vrij uniek voor Vlaanderen. Neolithische bewoning in de zandige delen van Vlaanderen ontbrak tot nog toe vrijwel, met uitzondering van enkele graven van de Klokbekercultuur. De opgraving te Waardamme Vijvers is bijzonder vanwege de ontdekking van de eerste en vooralsnog enige huisplattegrond uit het neolithicum in Vlaanderen. Sporen uit de bronstijd zijn dankzij de luchtfotografie heel talrijk in het gebied. Het desktop onderzoek leverde in totaal een negental cirkelvormige structuren op die naar alle waarschijnlijkheid mogen geïnterpreteerd worden als resten van grafheuvels uit de vroege en midden-bronstijd. Het is ook duidelijk dat de regio in de bronstijd bewoond was, o.a. door de opgraving op de site Waardamme Vijvers. Voor de ijzertijd is de situatie vermoedelijk gelijklopend. De enige nederzetting die uit deze periode werd aangetroffen komt eveneens uit de opgraving in Waardamme Vijvers. Voor de Romeinse periode beschikken we slechts over de sporen van een grafveld op Waardamme Vijvers en keramiekvondsten. Latere periodes zijn alleen via cartografische bronnen gedocumenteerd. Het rapport eindigt met aanbevelingen voor verder onderzoek en beheer van dit gebied

Artefact! rapport 115

Tijdens het onderzoek bleek dat de vuursteen zich bevond in een windval, gelegen in de top van het dekzand. Dit betekent dat de originele site is vernield en de vuursteen (circa 2000 stuks) ex situ is aangetroffen. Toch kon op basis van het onderzoek worden vastgesteld dat ter hoogte van de onderzoekslocatie in het midden Mesolithicum een jachtkamp aanwezig was waar voornamelijk jachtgerei werd vervaardigd. Op basis van het aangetroffen lithische materiaal werden in het jachtkamp voornamelijk weerhaken geproduceerd die op pijlschachten werden gemonteerd. De verbrande hazelnootschelpen dateren, op basis van 14C-datering, van vóór het jachtkamp, meer bepaald uit het vroeg-Mesolithicum. Directe aanwijzingen van een vuursteensite gelijktijdig met deze hazelnootschelpen is niet aangetoond. Deze vuursteensite werd in een later fase afgedekt door een sterk organische laag. Op basis van het macrobotanisch onderzoek van monsters uit deze organische laag bestond het landschap in de middeleeuwen uit een hooilandschap in een vlak vochtig tot nat dekzandlandschap. In de top van deze organische laag zijn ondiepe greppels aanwezig die mogelijk fungeerden als afwateringsgreppel. Op basis van de stratigrafie en vondstmateriaal dateren deze greppels uit de Late Middeleeuwen. In de top van de organische laag is tevens een grote hoeveelheid productieslakken aangetroffen. Deze zijn afkomstig van ijzerwinning. Gezien deze slakken in de top van de organische laag zijn aangetroffen, dateren deze eveneens uit de Late Middeleeuwen. De aanwezigheid van deze kleine vuursteenvindplaats duidt op het potentieel van Zeeuws-Vlaanderen op het vlak van prehistorische vuursteensites, meer specifiek in de omgeving van Sas van Gent. Daarnaast kunnen in de directe omgeving van het onderzoeksgebied sporen worden aangetroffen van metaalproductie en eventueel metaalbewerking

Archeologisch onderzoek in het tracé van de Rijksweg 73-Zuid : archeologische tracébegeleiding vindplaatsen E12 en E13 Swalmen Middelhoven

Lit.opg. en begrippenlijst

Opgraving van een mesolitische wetlande te Kerkhove ‘Stuw’ (Avelgem, West-Vlaanderen, BE) eerste resultaten

International audienc