Cinema programs as a source for research on historical film audiences. Berlin 1945–1949

In my paper, I analyse programs from cinemas in all four sectors of occupied Berlin from 1945 to 1949. I focus primarily on ads. Looking at cinema programs allows me to conduct research on local audiences by taking into consideration the social structure of the German population under occupation, the Berliners’ mobility between the sectors and – if possible – the viewers’ habits before, during and after the screenings. The analysis is based on research done at the archives of the Stiftung Deutsche Kinemathek in Berlin. The programs collected from the SDK are not representative in terms of statistics, though. The SDK owns programs from 44 Berlin cinemas from the years 1945–1949 (unfortunately all incomplete) making up approximately 20 percent of all the cinemas in the city during that period. As a result, I examined about 400 programs.This book was financially supported by the National Programme for the Development of Humanities: project “Cinema: Intercultural Perspective. Western-European Cinema in Poland, Polish Cinema in Western Europe. Mutual Perception of Film Cultures (1918–1939)”; Research on this paper was enabled by a grant from the Polish National Science Centre, number 2012/05/D/HS2/03490. My thanks to Lisa Roth and Regina Hoffmann from the Archive Deutsche Kinemathek for their help and comments as well as to Anna Labentz for editing this paper

Ramy recepcji: publiczne reakcje na fabularne filmy historyczne

This article focuses on the methodology of studying the reception of historical fiction films by means of press coverage. Although a common practice, it is usually taken for granted without additional methodological reflection. Using the example of three films and their reviews in the Polish press, the article highlights the need to specify the reception’s discursive frameworks on a case-by-case-basis. The political, geographic, or time-related contexts of the historical fiction films significantly modify their modes of interpretation.Artykuł koncentruje się na metodologii badania recepcji filmów historycznych z zastosowaniem recenzji i artykułów prasowych. Mimo że jest to powszechna praktyka, to stosowana jest zazwyczaj jako oczywistość, bez dodatkowej refleksji metodologicznej. Na przykładzie trzech filmów oraz komentarzy, które ukazały się na ich temat w prasie, artykuł zwraca uwagę na konieczność każdorazowego określania ram dyskursu, w którym odbywa się odbiór. Polityczny, geograficzny czy czasowy kontekst funkcjonowania filmów historycznych istotnie zmienia bowiem sposoby jego odczytania

Mikrogeschichten der Erinnerungskultur

Who constructs memory culture? What kind of impact do conceptions of history have on their users? What kind of infrastructure activates cultural memory? In three microhistorical studies, this volume examines Through the Night as a novel, audio play, and TV series (1955–1960) to ask how memories of the mass shootings of Jews in the occupied Soviet Union during the Second World War circulated in the Federal Republic of Germany

Uhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa

Na temat istoty kulturoznawstwa zaś od dwóch dziesięcioleci toczy się żywa debata – jednym z jej miejsc był moguncki uniwersytet. Dyskusja ta zrodziła jednak więcej pytań niż odpowiedzi, nie uporządkowawszy nawet fundamentalnej kwestii: czy kulturoznawstwo jest jedno (Kulturwissenschaft), czy jest ich wiele (Kulturwissenschaften)? A może jest tak rozmyte, że nie ma go wcale, jak wynika z artykułu Engela, i należałoby mówić raczej o kulturoznawczo zorientowanych dyscyplinach, na przykład o kulturoznawczym literaturoznawstwie? Status kulturoznawstwa w Niemczech nie został od tamtej pory doprecyzowany, mimo że zorganizowano wiele konferencji poświęconych temu problemowi oraz wydano liczne publikacje. Na rynku funkcjonuje nawet kilka podręczników i leksykonów, ale przedstawiają one różne, nieraz wręcz wzajemnie sprzeczne koncepcje. Pewne jest tylko, że ciągła dyskusja na temat specyfiki niemieckiego kulturoznawstwa wpisana jest w jego funkcjonowanie. Przyglądając się z zewnątrz refleksji o kulturze prowadzonej przez naszych zachodnich sąsiadów, można jedynie pokusić się o tezę, że obecnie jej charakterystyczną cechą jest uhistorycznienie dyscypliny oraz jej przedmiotu

Uhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa

Na temat istoty kulturoznawstwa zaś od dwóch dziesięcioleci toczy się żywa debata – jednym z jej miejsc był moguncki uniwersytet. Dyskusja ta zrodziła jednak więcej pytań niż odpowiedzi, nie uporządkowawszy nawet fundamentalnej kwestii: czy kulturoznawstwo jest jedno (Kulturwissenschaft), czy jest ich wiele (Kulturwissenschaften)? A może jest tak rozmyte, że nie ma go wcale, jak wynika z artykułu Engela, i należałoby mówić raczej o kulturoznawczo zorientowanych dyscyplinach, na przykład o kulturoznawczym literaturoznawstwie? Status kulturoznawstwa w Niemczech nie został od tamtej pory doprecyzowany, mimo że zorganizowano wiele konferencji poświęconych temu problemowi oraz wydano liczne publikacje. Na rynku funkcjonuje nawet kilka podręczników i leksykonów, ale przedstawiają one różne, nieraz wręcz wzajemnie sprzeczne koncepcje. Pewne jest tylko, że ciągła dyskusja na temat specyfiki niemieckiego kulturoznawstwa wpisana jest w jego funkcjonowanie. Przyglądając się z zewnątrz refleksji o kulturze prowadzonej przez naszych zachodnich sąsiadów, można jedynie pokusić się o tezę, że obecnie jej charakterystyczną cechą jest uhistorycznienie dyscypliny oraz jej przedmiotu

On Sources of City Memory in Contemporary World

The analysis of urban experience of modernity developed simultaneously with the analysis of collective memory. Urban space is related with a palimpsest metaphor, which includes urban memory in the history of memory understood as a history of the media. In recent years the relationship between memory and a city is analyzed on the examples featuring multiculturalism and migration movements of the cities of the Central Europe, e.g. in the Vienna monograph ca. 1900 Das Gedächtnis der Städte (The Memory of the City) by Moritz Csaky. On the other hand, the media paradigm is used by Christine Boyer, who analyses visual manifestations of city memory in her book The City of Collective Memory. Juxtaposition of the two mutually complementing scientific attitudes invokes a need to postulate a deeper analysis of the role of popular culture and visuality in shaping the memory of cities, as well as conducting further studies on cross-country and transnational “cultural tangles”

Powojenna widownia filmowa w Berlinie. Przyczynek do nowej historii kina

 Post-war Film Audience in Berlin. A Contribution to the New Cinema HistoryThe article aims to present the advantages of the new cinema history as a research tool in the field of cultural participation. It focuses on early post-war cinema audience in Berlin, their motivations, practices and habits. Watching films is treated as an exemplary social, economic and political phenomenon that influences all kinds of using and producing popular culture. The author stresses that films are usually made for their audiences. Hence, film studies should pay more attention to the cinemagoers as well as to their parallel activities, such as reading film magazines, observing film posters, or watching film advertisements. Moreover, historical audience studies are a necessary step while analyzing the changing modes of cultural participations. Information on historical practices is especially useful, at a comparative level, in order to support theses on the specificity of contemporary cultural activities. Post-war Film Audience in Berlin. A Contribution to the New Cinema HistoryThe article aims to present the advantages of the new cinema history as a research tool in the field of cultural participation. It focuses on early post-war cinema audience in Berlin, their motivations, practices and habits. Watching films is treated as an exemplary social, economic and political phenomenon that influences all kinds of using and producing popular culture. The author stresses that films are usually made for their audiences. Hence, film studies should pay more attention to the cinemagoers as well as to their parallel activities, such as reading film magazines, observing film posters, or watching film advertisements. Moreover, historical audience studies are a necessary step while analyzing the changing modes of cultural participations. Information on historical practices is especially useful, at a comparative level, in order to support theses on the specificity of contemporary cultural activities