Tłumacz rusza w drogę – o nieprzetłumaczalności kultury

The purpose of the present article is to direct attention to a rather infrequent perspective on translating culturally-embedded concepts. It constitutes an attempt to grade the instances of cultural untranslatability in a source text from translator’s perspective by employing as examples a few culturally humorous utterances from the American TV series The Big Bang Theory. In the initial part of the substantial theoretical section the article launches into the discussion over the position of culture in translation theory, recalling the “cultural turn” of the 1980s and touching upon the relationship between language and culture, while also enumerating the prevalent techniques for translating culture-bound concepts. Since culture can often be reflected in humour, the ensuing part investigates its varieties and approaches to humour in translation. The third part of the section is a discussion over the concept of untranslatability. It ponders upon the dichotomy into linguistic and cultural untranslatability and its purposefulness in the light of the language-kulture debate in linguistic studies. It also offers an insight into approaches to untranslatability, leading to the discussion over its absoluteness and/or gradability. Based on the foregoing, the latter section offers an attempt at grading the instances of untranslatability on the basis of culture-bound humour from The Big Bang Theory TV series. By presenting three examples from the series, the chapter introduces three categories of (un)translatable utterances: culture bumps, complex linguistic hurdles and culture clashes.Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na raczej rzadko spotykane podejście do tłumaczenia pojęć zakorzenionych w kulturze. Jest on próbą gradacji występowania nieprzetłumaczalności kulturowej w tekście źródłowym z perspektywy tłumacza poprzez wykorzystanie kilku przykładów humorystycznych kulturowo wypowiedzi z amerykańskiego serialu Teoria wielkiego podrywu. Początkową część jakże istotnej sekcji teoretycznej artykułu stanowi dyskusja na temat pozycji kultury w teorii tłumaczenia, odwołująca się do zjawiska „zwrotu kulturowego” z lat 80.XX wieku oraz poruszająca temat związku między językiem i kulturą, wymieniając jednocześnie główne techniki tłumaczenia pojęć kulturowych. Jako że kultura może być często odzwierciedlona w humorze, dalsza część rozpatruje jego odmiany i podejścia do tłumaczenia humoru. Trzecia część tej sekcji stanowi dyskusję na temat pojęcia nieprzetłumaczalności. Przedstawia rozważania dotyczące podziału nieprzetłumaczalności na językową i kulturową oraz jego celowości w świetle debaty w studiach językoznawczych o związku języka i kultury. Oferuje ona również wgląd w podejścia do nieprzetłumaczalności, prowadząc do dyskusji na temat nieprzetłumaczalności bezwzględnej oraz/lub jej gradacji. Na podstawie powyższego końcowa sekcja proponuje próbę gradacji przypadków nieprzetłumaczalności na podstawie humoru kulturowego w serialu Teoria wielkiego podrywu. Przez prezentację trzech przykładów z serialu rozdział wprowadza trzy kategorie wyrażeń (nie)przetłumaczalnych: culture bumps – wyboje kulturowe, complex linguistic hurdles – złożone językowe przeszkody oraz culture clashes – zderzenia kultur

Third Age Men's Experience of Fashion and Clothing: An Interpretative Phenomenological Analysis

This paper is set within the context of the current shift in focus around aging from an objective to a subjective stance, placing the emphasis on individuality (Bennett and Hodkinson; Powell and Gilbert) and resulting in the emergence and development of cultural gerontology. Human biographies have the potential to be interpreted through the relationships between personal and structural factors, and individual and collective experiences. Fashion and clothes, as communicators and mediators between self and society (Entwistle; Craik) can therefore be seen as key factors in understanding aging identities. Contemporary research on fashion and aging concentrates mainly on older women (Twigg). Whilst this research has told us much about how aging women experience fashion, it excludes the parallel considerations of aging men. This paper addresses this gap by presenting research that investigates how older men negotiate their aging bodies through the media of clothing and fashion. Data were collected via in-depth, semi-structured interviews with fve older men and were analyzed using Interpretative Phenomenological Analysis (IPA). The fndings reveal the experience of fashion and clothing of fve older men who, during their lives, have actively engaged with fashion, considered in the contexts of time, space, and “others” (Kaiser)

Znaczenie zastrzeżeń wobec zgłoszonej koncentracji w postępowaniach przed Prezesem UOKiK i ich podobieństwo do Statement of Objection

Instytucja zastrzeżeń wobec koncentracji przedsiębiorców obowiązuje w prawie polskim od 18 stycznia 2015 r. i została wprowadzona przez zmiany w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów – ustawą nowelizującą z 10 czerwca 2014 r. Istnieją dwa różne stanowiska doktryny odnośnie do relacji zastrzeżeń w prawie polskim do Statement of Objection (SO) – wykazu zastrzeżeń w postępowaniu przed Komisją Europejską w sprawie koncentracji o wymiarze wspólnotowym. Zostały one uregulowane w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 139/2004 z 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw. W mojej ocenie nie są to instytucje identyczne, odgrywają inną rolę w postępowaniu antymonopolowym i stosowane są na różnych etapach tego postępowania. Zastrzeżenia były kilkakrotnie zgłaszane przez Prezesa UOKiK wobec koncentracji, która mogłaby prowadzić do zdobycia pozycji dominującej na rynku przez przedsiębiorcę, który wystąpił o zgodę Prezesa UOKiK na dokonanie koncentracji

Third Age Men's Experience of Fashion and Clothing

This paper is set within the context of the current shift in focus around aging from an objective to a subjective stance, placing the emphasis on individuality (Bennett and Hodkinson; Powell and Gilbert) and resulting in the emergence and development of cultural gerontology. Human biographies have the potential to be interpreted through the relationships between personal and structural factors, and individual and collective experiences. Fashion and clothes, as communicators and mediators between self and society (Entwistle; Craik) can therefore be seen as key factors in understanding aging identities. Contemporary research on fashion and aging concentrates mainly on older women (Twigg). Whilst this research has told us much about how aging women experience fashion, it excludes the parallel considerations of aging men. This paper addresses this gap by presenting research that investigates how older men negotiate their aging bodies through the media of clothing and fashion. Data were collected via in-depth, semi-structured interviews with fve older men and were analyzed using Interpretative Phenomenological Analysis (IPA). The fndings reveal the experience of fashion and clothing of fve older men who, during their lives, have actively engaged with fashion, considered in the contexts of time, space, and “others” (Kaiser)

Nontuberculous mycobacteria strains isolated from patients between 2013 and 2017 in Poland. Our data with respect to the global trends

Introduction: During the last decades the prevalence of NTM infections has increased, especially in developed countries. The aim of the study was to provide an overview on all NTM isolated from clinical samples in Poland between 2013 and 2017. Material and methods: The study comprised 2799 clinical specimens, mostly respiratory accessed in the reference laboratory of National Tuberculosis and Lung Diseases Research Institute in Warsaw and in the Wielkopolska Center of Pulmonology and Thoracic Surgery, Poland, 2013–2017. Results: During the study period 35 species of NTM were isolated . The number of isolates increased almost 1.6-fold: from 420 in 2013 to 674 in 2017. M. kansasii, M. avium, M. xenopi, M. gordonae and M. intracellulare were the most common species. This NTM pattern was rather stable over the time. If the aggregated amount of all MAC species was taken into account they dominated over M. kansasii from 2015. M. avium and M. intracellulare were more often isolated from women, while M. kansasii, M. gordonae and M. xenopi predominated in men. Men and women were infected almost with the same frequency. In older patients 65+ women were in majority, quite opposite to those aged 25 to 64 years. Conclusion: In Poland, like in other countries increased the frequency of isolated NTM. M. kansasii and M. avium were the most frequently identified species from clinical samples. Men and women were infected with NTM with the same frequency

Prątki niegruźlicze izolowane od pacjentów w Polsce w latach 2013–2017. Porównanie wyników własnych z danymi światowymi

WSTĘP: W kilku ostatnich dekadach obserwuje się wzrost izolacji prątków niegruźliczych (NTM, nontuberculous mycobacteria), zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Celem pracy była analiza wszystkich gatunków prątków niegruźliczych izolowanych z materiałów biologicznych od pacjentów w Polsce, w latach 2013–2017. MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto 2799 izolatów, pochodzących głównie z układu oddechowego, które oceniano w referencyjnym laboratorium Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie oraz w Wielopolskim Centrum Pulmonologii i Chirurgii Klatki Piersiowej. WYNIKI: W badanym okresie izolowano 35 różnych gatunków NTM. Liczba izolatów wzrosła prawie 1,6-krotnie: od 420 w 2013 roku do 674 w 2017 roku. Najczęściej występowały: M. kansasii, M. avium, M. xenopi, M. gordonae i M. intracellulare. Dominacja tych gatunków NTM w prawie niezmienionej kolejności utrzymywała się przez cały okres. Natomiast przy rozpatrywaniu MAC (M. avium complex) jako całości — od 2015 roku kompleks ten dominował nad M. kansasii. M. avium i M. intracellulare częściej izolowano od kobiet, podczas gdy M. gordonae i M. xenopi od mężczyzn. Nie stwierdzono różnic w częstości występowania NTM u mężczyzn i kobiet. Wśród pacjentów po 65. roku życia dominowały kobiety, zaś u tych pomiędzy 25. a 64. rokiem życia — mężczyźni. WNIOSKI: W Polsce, podobnie jak w innych krajach, zwiększa się częstość izolacji NTM. Najczęściej izolowanymi gatunkami były: M. kansasii i M. avium. Prątki niegruźlicze występowały u kobiet i mężczyzn z podobną częstością.WSTĘP: W kilku ostatnich dekadach obserwuje się wzrost izolacji prątków niegruźliczych (NTM, nontuberculous mycobacteria), zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Celem pracy była analiza wszystkich gatunków prątków niegruźliczych izolowanych z materiałów biologicznych od pacjentów w Polsce, w latach 2013–2017. MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto 2799 izolatów, pochodzących głównie z układu oddechowego, które oceniano w referencyjnym laboratorium Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie oraz w Wielopolskim Centrum Pulmonologii i Chirurgii Klatki Piersiowej. WYNIKI: W badanym okresie izolowano 35 różnych gatunków NTM. Liczba izolatów wzrosła prawie 1,6-krotnie: od 420 w 2013 roku do 674 w 2017 roku. Najczęściej występowały: M. kansasii, M. avium, M. xenopi, M. gordonae i M. intracellulare. Dominacja tych gatunków NTM w prawie niezmienionej kolejności utrzymywała się przez cały okres. Natomiast przy rozpatrywaniu MAC (M. avium complex) jako całości — od 2015 roku kompleks ten dominował nad M. kansasii. M. avium i M. intracellulare częściej izolowano od kobiet, podczas gdy M. gordonae i M. xenopi od mężczyzn. Nie stwierdzono różnic w częstości występowania NTM u mężczyzn i kobiet. Wśród pacjentów po 65. roku życia dominowały kobiety, zaś u tych pomiędzy 25. a 64. rokiem życia — mężczyźni. WNIOSKI: W Polsce, podobnie jak w innych krajach, zwiększa się częstość izolacji NTM. Najczęściej izolowanymi gatunkami były: M. kansasii i M. avium. Prątki niegruźlicze występowały u kobiet i mężczyzn z podobną częstością

The draft of amendments dated 28th of November 2017 in civil proceedings

Niniejsza publikacja dotyczy proponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmian, które mają usprawnić i przyśpieszyć postępowanie cywilne. Projekt przewiduje zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, ustawie o księgach wieczystych i hipotece, ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawie o komornikach sądowych i egzekucji, ustawie o dochodzeniu roszczeń grupowych. Najistotniejsze zmiany dotyczą postępowania cywilnego. Projekt wprowadza nowe instytucje i nowe uprawnienia dla stron oraz przywraca odrębne postępowanie gospodarcze. Ponadto założeniem zmian jest także uczynienie stron współodpowiedzialnymi za wynik procesu. Projekt jest na etapie konsultacji i nie wiadomo jaki będzie rezultat prac legislacyjnych.This publication is regarding changes proposed by the Ministry of Justice which they are supposed to streamline and to precipitate the civil procedure. The draft is anticipating amendments to the Code of Civil Procedure, the act on the land register and the mortgage, the act on court fees in civil cases, for act law on the system of courts of general jurisdiction, the act on bailiffs and the execution, the act on pursuing claims group. Substantial changes concern the civil procedure. The draft is introducing new institutions and new entitlements for sides as well as is restoring separate economic proceedings. Moreover also making sides is assuming changes jointly responsible behind the outcome of the process. The draft is on the consultation phase and it isn't known what result of legislative works will be

Nontuberculous Mycobacteria Strains Isolated from Patients between 2013 and 2017 in Poland. Our Data with Respect to the Global Trends

Introduction: During the last decades the prevalence of NTM infections has increased, especially in developed countries. The aim of the study was to provide an overview on all NTM isolated from clinical samples in Poland between 2013 and 2017. Material and methods: The study comprised 2799 clinical specimens, mostly respiratory accessed in the reference laboratory of National Tuberculosis and Lung Diseases Research Institute in Warsaw and in the Wielkopolska Center of Pulmonology and Thoracic Surgery, Poland, 2013–2017. Results: During the study period 35 species of NTM were isolated. The number of isolates increased almost 1.6-fold: from 420 in 2013 to 674 in 2017. M. kansasii, M. avium, M. xenopi, M. gordonae and M. intracellulare were the most common species. This NTM pattern was rather stable over the time. If the aggregated amount of all MAC species was taken into account they dominated over M. kansasii from 2015. M. avium and M. intracellulare were more often isolated from women, while M. kansasii, M. gordonae and M. xenopi predominated in men. Men and women were infected almost with the same frequency. In older patients 65+ women were in majority, quite opposite to those aged 25 to 64 years. Conclusion: In Poland, like in other countries increased frequency of isolated NTM. M. kansasii and M. avium were the most frequently identified species from clinical samples. Men and women were infected with NTM with the same frequency