Transformations of the Employment Structure as an Expression of the Transformation of Polish Industry Against the Background of the European Union

Global social and economic changes, connected mainly with globalization processes, have an impact on changes both in present spatial and division structures of the industry and in its functions in the economic development of various spatial systems. The aim of the paper is to analyze changes in the industry's role in the Polish economy during the period of economic transformation and European integration based on its share in the employment structure. These changes are set against transformations in other EU countries, diversification and transformations of the division structure of employment in Polish industry and the similarity of the Polish employment structures to the EU countries as an expression of transformation processes. The analyzed processes are stimulated by the international environment and a change in national conditions for the socio-economic development

Problematyka związków przedsiębiorcy wiejskiego z miejscem w badaniach przedsiębiorczości wiejskiej

W ostatnim czasie przedsiębiorczość wiejska stała się bardzo popularnym tematem badawczym, zarówno w polskiej, jak i w zagranicznej literaturze przedmiotu. Zauważalny jest jednak brak ujęć koncepcyjno‑metodologicznych, szczególnie w odniesieniu do nowego sposobu pojmowania terminu „przedsiębiorczość wiejska” przy jednoczesnej nadreprezentacji ujęć w duchu pozytywistycznym. W związku z powyższym w artykule położono nacisk na przedstawienie wyników badań odnoszących się do analizy literatury przedmiotu dotyczącej problematyki przedsiębiorczości wiejskiej, zwłaszcza w zakresie współczesnego sposobu jej rozumienia oraz metod badania. Artykuł ma charakter teoretyczno‑ metodologiczny i powstał na bazie kwerendy literatury przedmiotu zaczerpniętej z baz danych Scopus i Web of Science. Przeprowadzona analiza pozwoliła zauważyć, że od połowy pierwszej dekady XXI w. notuje się znaczny wzrost zainteresowania problematyką przedsiębiorczości wiejskiej. Jest ona jednak inaczej interpretowana na gruntach polskim i zagranicznym, w rezultacie czego badania z tego zakresu wykazują znaczne różnice. W obliczu zmiany paradygmatu, a także zwrotu, jaki dokonał się w sposobie rozumienia przedsiębiorczości wiejskiej w literaturze światowej, w artykule zaproponowano autorski model przedsiębiorczości wiejskiej opartej na relacjach przedsiębiorca wiejski – miejsce. Choć model ten wymaga jeszcze weryfikacji empirycznej, może on być bardzo pomocnym wzorcem badawczym, przydatnym nie tylko w zrozumieniu mechanizmu funkcjonowania przedsiębiorczości wiejskiej, lecz także w określeniu czynników, które determinują jej rozwój w kontekście relacji przedsiębiorcy wiejskiego z miejscem. Ponadto wnioski z pracy mają walor aplikacyjny, gdyż zaproponowany model może stanowić pomoc dla decydentów (głównie władz samorządowych, szczególnie gmin wiejskich) w formułowaniu dokumentów planistycznych i strategicznych

Competitiveness of industrial enterprises in Poland against the background of other EU countries – regional approach

Praca recenzowana / peer reviewed paperW warunkach budowy gospodarki opartej na wiedzy i przechodzenia do fazy informacyjnej rozwoju cywilizacyjnego proces restrukturyzacji przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce, związany z przechodzeniem od gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki opartej na regułach rynkowych, powinien zmierzać w kierunku podniesienia ich konkurencyjności na rynku krajowym, europejskim i światowym. Proces ten zachodzi pod wpływem różnorodnych uwarunkowań, które można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Uwarunkowania zewnętrzne związane są przed wszystkim z nasilającymi się procesami globalizacji gospodarki światowej, w tym rozwoju i wzrostu znaczenia korporacji międzynarodowych, procesami integracyjnym, wśród których, z punktu widzenia polskich przedsiębiorstw, istotne znaczenie ma proces integracji europejskiej oraz w ostatnich latach impulsów związanych z kryzysem finansowym i recesją w światowej gospodarce. Uwarunkowania zewnętrze związane są także z regulacjami krajowymi, które wpływają na funkcjonowanie przedsiębiorstw, w szczególności z procesami prywatyzacji przedsiębiorstw przemysłowych i programami restrukturyzacji wybranych sektorów przemysłu wdrażanych od początku transformacji systemowej. Autorzy podjęli próbę oceny, na ile podejmowane działania restrukturyzacyjne oraz zmiana uwarunkowań zewnętrznych wpłynęły na konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce. Analiza jest dokonana w układzie regionalnym, tj. wg województw, w oparciu o szereg wybranych mierników potencjału przemysłowego i wskaźników obrazujących pozycję konkurencyjną przedsiębiorstw przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem tych związanych z innowacyjnością. Porównanie podstawowych wskaźników w tym zakresie z innymi krajami UE pozwoli na ocenę na ile procesy transformacji polskich przedsiębiorstw pozwoliły na podniesienie ich pozycji konkurencyjnej w stosunku do przedsiębiorstw z innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz z krajów wysokorozwiniętych gospodarczo Europy Zachodniej

The Trade Specificities between Turkey and Poland

The general consensus among policymakers and researchers is that in order to increase economic growth, it is necessary to diversify trade. The objective of this paper, therefore, is to analyse the dynamics of trade, specifically the export concentration of products between Turkey and Poland from 1995 to 2015. Despite a historically complicated relationship, these two countries have significantly strengthened economic ties and political cooperation. The last two decades in particular, have witnessed the manifestations of such close cooperation between these two countries. By measuring the export product concentration using the Herfindahl–Hirschman Index (HHI), we found higher export concentration from Turkey to Poland in the majority of products traded, in contrast to Poland's exports to Turkey. The analysis carried out also indicates the imperative for the two countries to consolidate their existing partnership by removing trade barriers that may hinder stronger economic relation and cooperation. Furthermore, reforms are needed in both countries to closely align production structures necessary for greater and more sustained trade partnership

Mössbauer spectroscopy study in characterization of steel production dusts

Steel production involves processes and alloys based on iron. Metallurgy is one of the most energy-intensive branches of industry and it also generates a lot of damage. The aim of the research was to recognize magnetic properties, mineral composition, and phase content of dusts from a de-dusting station, steel mill, sinter strand and filter press located in a steel metallurgical foundry in Upper Silesia, the most urbanized, industrialized and also the most polluted region of Poland. The following methods were applied: X-ray fluorescence, X-ray diffraction and the Mössbauer spectroscopy measurements

Mineralogical and Chemical Specificity of Dusts Originating from Iron and Non-Ferrous Metallurgy in the Light of Their Magnetic Susceptibility

This study aims at detailed characteristics and comparison between dusts from various iron and non-ferrous metal production processes in order to identify individual mineral phases, chemical composition, and their influence on the values of magnetic susceptibility. Various analytical methods used include inductively coupled plasma optical emission spectroscopy, X-ray diffraction, scanning electron microscopy, and Mössbauer spectroscopy integrated with magnetic susceptibility measurements and thermomagnetic analysis. Metallurgical wastes that have arisen at different production stages of iron and non-ferrous steel are subjected to investigation. The analyzed dust samples from the iron and non-ferrous metallurgy differ in terms of magnetic susceptibility as well as their mineral and chemical composition. The research confirmed the presence of many very different mineral phases. In particular, interesting phases have been observed in non-ferrous dust, for example challacolloite, which was found for the first time in the dusts of non-ferrous metallurgy. Other characteristic minerals found in non-ferrous metallurgy dusts are zincite, anglesite, and lanarkite, while dusts of iron metallurgy contain mostly metallic iron and iron-bearing minerals (magnetite, hematite, franklinite, jacobsite, and wüstite), but also significant amounts of zincite and calcite

Przekształcenia struktur regionalnych

Praca recenzowana / peer-reviewed pape

Ekologiczne aspekty zarządzania rozwojem przedsiębiorstw i regionów

Praca recenzowana / peer-reviewed pape

Rzeszowski i Krakowski Obszar Metropolitalny

Z wprowadzenia: "Problematyka metropolii i obszaru metropolitalnego od początku XX wieku, (R. Blanchard, N. S. B. Gras) stała się przedmiotem badań i wywodzi się od koncepcji gospodarczej dominacji metropolii oraz teorii regionu miejskiego. „Tkwiące w tych kierunkach [badawczych - ZM] wątki funkcjonalny i morfologiczny zostały powiązane przez R. McKenzie w jego koncepcji społeczności metropolitalnej (metropolitan community), z której powstała teoria obszaru metropolitalnego". Od końca XX wieku problematyka ta okazała się filarem kształtowania się ładu przestrzennego w wielu rozwiniętych krajach. Szczególnie w strukturach przestrzennych krajów europejskich i w Stanach Zjednoczonych metropolie i obszary metropolitalne postrzegane są jako główne centra wzrostu regionalnego, w których skupione zostały wiodące ośrodki wiedzy, nauki, innowacji i kultury. Centra te są motorem rozwoju; mobilizują one pozostałe obszary w kierunku nowoczesnej europejskiej gospodarki opartej na wiedzy. Od rozpoczęcia procesu integracji polskiej gospodarki z nowoczesnymi strukturami zachodnioeuropejskimi, polskie regiony dostosowują się do standardów europejskich. Należy przyjąć, że od ostatniej dekady XX wieku rozpoczął się proces metropolizacji polskiej przestrzeni, a proces ten jest silnie powiązany z praktyką planowania przestrzennego, o czym zdecydował ustawodawca w 2003 r., wprowadzając „przepisy nakazujące sporządzanie planów dla obszarów obejmujących największe miasta Polski wraz z ich bezpośrednim otoczeniem, nazwanych obszarami metropolitalnymi". Awans cywilizacyjny regionów Polski związany jest z rozwojem metropolii i obszarów metropolitalnych. Jak podaje E. Malisiewicz - metropolie są światłami świata, głównymi centrami wiedzy, kreacji i innowacji."(...

Funkcjonowanie Krakowskich Zakładów Elektronicznych „Telpod” w świetle przemian w polskim przemyśle elektronicznym

Przemysł tzw. wysokiej techniki, w tym przemysł elektroniczny, powinien być, podobnie jak w państwach wysokorozwiniętych gospodarczo, głównym czynnikiem rozwoju polskiej gospodarki. Kiedy w Polsce kontynuowano industrializację opartą na energochłonnym i stało-chłonnym przemyśle ciężkim, na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w krajach tzw. Triady przemysły wysokiej techniki i przemysł drobny, stały się głównym czynnikiem dynamizującym rozwój całej gospodarki i źródłem postępu cywilizacyjnego społeczeństwa. Wynika to z faktu, że wykorzystują one, w procesach produkcji i wyrobach gotowych, osiągnięcia współczesnej rewolucji przemysłowej, tj. mikroelektronikę, biotechnologie oraz nowe materiały i tworzywa konstrukcyjne. Ich efektem są istotne zmiany w przemyśle polegające na odchodzeniu od gałęzi o charakterze kapitałowo-intensywnym zdominowanych przez duże przedsiębiorstwa na rzecz gałęzi o charakterze intelektualnie-intensywnym z wysokim udziałem małych przedsiębiorstw (Wieloński 1993)