Implementation of new international standards for certification and inspection bodies

The paper provides a general review of accreditation as an effective and eficient means for provi- sion of competence, impartiality, independence and integrity of conformity assessing organizations, which creates conidence of all interested parties into the results of testing, inspection and certiica- tion of products processes and services. Implementation of international standards, as the accredita- tion proceedings brought into accord, provides similar levels of competence of conformity assessing bodies in all states and obtaining comparable results, thus contributing, within different international and regional agreements, to the possibility of creating mutual recognition of conformity documents - i.e. reports and certiicates. New requirements are presented brought about by the new standards of SRPS ISOlIEC 17065:2013 and SRPS ISOlIEC 17020:2012, as well as their application in the certiication and inspection body Vinca Institute

Uticaj klimatskih promena - poplave i interna raseljenost u Jugoistočnoj Evropi

An internally displaced people are people who are forced to flee but who remain in their own countries. World leading organizations on climate change indicate particularly the risks of flooding in South East Europe by the end of the XXI century. It is estimated that 90% of South East Europe is located within transboundary river basins and is poorly regulated, which makes the region highly prone to floods. The last decades have emphasized the vulnerability to the floods as well as an inadequate protection measures and disaster management, especially for Serbia and Bosnia and Herzegovina.Interno raseljena lica su prinuđena da napuste mesto prebivalištva, ali ostaju unutar granica svoje zemlje. Predviđanja vodećih organizacija u svetu o klimatskim promenama ukazuju na potencijalne rizike, naročito od poplava, na teritoriji Jugoistočne Evrope do kraja XXI veka. Procenjuje se da 90% teritorije Jugoistočne Evrope spada u okvir prekograničnih i loše regulisanih rečnih slivova, što region čini vrlo sklonim poplavama. Poslednje decenije dokazuju ranjivost po pitanju poplava, kao i neadekvatnih mera zaštite i menadžmenta nesreća, naročito u Srbiji i Bosni i Hercegovini

Razvoj i primena novih tehnologija u tretmanu opasnog otpada i formiranje koncepta postrojenja za odlaganje i tretman otpada

Republika Srbija je u procesu pristupanja Evropskoj Uniji preuzela najveći deo evropske pravne tekovine, odnosno izgradila sistem i transponovala i uskladila nacionalno tehničko zakonodavstvo sa zakonodavstvom EU. U oblasti upravljanja otpadom postignut je dobar nivo usklađenosti sa glavnim direktivama EU u oblasti otpada. Međutim, praktična primena i sprovođenje u praksi je u ranoj fazi, mada je izvestan napredak kod sakupljanja komunalnog otpada i sanitarnog odlaganja otpada na deponije. Upravljanje otpadom je jedna od glavnih odgovornosti države, a osnovni cilj programa upravljanja čvrstim otpadom je minimizacija zagađenja životne sredine kao i upotreba otpada kao resursa. Propisi Evropske unije u oblasti zaštite životne sredine su detaljni, konkretni i opsežni, ali ipak sa dovoljno fleksibilni za države članice u smislu prilagođavanja načina implementacije ustavnom i institucionalnom poretku. Postojeća infrastruktura u domenu tretmana opasnog otpada u Srbiji je nepripremlјena za primenu zahteva direktiva zasnovanim na Novom i Globalnom pristupu EU. Razvoj i prilagođenje metoda i novih tehnologija i izgradnja postrojenja za primenu novih tehnologija u tretmanu posebnih vrsta opasnog otpada, kao i usavršavanje stručnjaka je dug i skup proces. Zbog toga je potrebno, na nacionalnom nivou, angažovanje svih raspoloživih kapaciteta, koji mogu da doprinesu harmonizaciji i primeni zakonodavstva u oblasti zaštite životne sredine i upravljanja otpadom, čime će se doprineti zdravlju ljudi i ekonomskom razvoju, a u isto vreme će se obezbediti zadovoljenje potreba sadašnjih i budućih generacija. Stanje sistema upravljanja opasnim otpadom na teritoriji Republike Srbije ukazuje na potpuno odsustvo bilo kog vida tretmana opasnog otpada i lokacije koja je opremljena za njegovo finalno odlaganje. Zbog gore navedenih problema istraživanje u okviru doktorske disertacije ponudilo je jedno od rešenja zbrinjavanja i potpunog uništenja opasnog otpada, koji je sada već vi istorijski u mnogim preduzaćima u Republici Srbiji. Tretman opasnog otpada u ovom postrojenju baziraće se na zbrinjavanju PCB ulja, Ni-Cd baterija, biorazgradivog otpada itd. U doktorskoj disertaciji je opisana trenutna situacija sa opasnim otpadom i zakonskom regulativom koja je prati, dato je rešenje i metodološki postupak kako se plazma tehnologijom može postići totalno zbrinjavanje otpada i pretvaranje u toplotnu i elektro energiju. Takođe, je izveden kompletan biznis model potrojenja koje bi imalo profitabilnu strukturu

Konceptualizacija ekoloških izbeglica

The term 'environmental refugees' include migrants forced to leave their place of residence, temporarily or permanently, as a result of environmental degradation. In order to create an appropriate framework for environmental refugees, typology must be first determined. It would comprise different conditions, as well as a combination of interactive and cumulative effects which make many areas on the planet being unproductive and unsuitable for life. This paper will give an overview of the attempts and problems related to finding an appropriate definition of environmental refugee. These challenges, which the international community needed to address, could finally lead to the recognition of environmental refugees in the legal system.Pod pojmom 'ekološke izbeglice' se podrazumevaju lica prisiljena da napuste mesto boravka, privremeno ili trajno, usled promena nastalih u životnoj sredini. Da bi se stvorio odgovarajući okvir za ljude koji bi pripadali grupi ekoloških izbeglica, mora se prvo odrediti tipologija koja bi ne samo pod svoje okrilje stavila različite uslove, nego i kombinaciju interaktivnih i kumulativnih efekata koji čine mnoge oblasti na planeti neproduktivnim i nepogodnim za život. U ovom radu biće dat osvrt na pokušaje i probleme sa kojima se susreće međunarodna zajednica u smislu pronalaženja adekvatne definicije koja bi finalno mogla da vodi ka prepoznavanju ekoloških izbeglica u pravnom smislu

Korišćenje DPSEEA modela u istraživanju veze između zagađenja vazduha i zdravlja stanovništva na teritoriji AP Vojvodine

U ovom radu prikazana je veza između stanja kvaliteta vazduha i zdravlja stanovništva na teritoriji AP Vojvodine korišćenjem modela DPSEEA. Upotrebom modela DPSEEA na primeru zagađenja vazduha na teritoriji AP Vojvodini identifikovaće se pokretači zagađenja vazduha, pritisci na prostor, stanje kvaliteta vazduha, izloženost populacije zagađenju, zdravstveni efekti, kao i mere zaštite koje bi trebalo sprovesti. Stanovništvo AP Vojvodine dominantno je izloženo čestičnom zagađenju vazduha, kao i organskim materijama, oksidima sumpora i negativnom dejstvu prizemnog ozona. Najznačajniji zdravstveni problem stanovništva Vojvodine su hronične nezarazne bolesti koje se u velikoj meri dovode u vezu sa zagađenim vazduhom (kardiovaskularne bolesti, maligna oboljenja, kao i hronične bolesti organa za disanje). Cilj rada je da prikaže povezanost između navedenih elemenata DPSEEA modela, sa predupređenjem i otklanjanjem negativnih posledica po zdravlje stanovništva predmetne teritorije. Korišćenjem DPSEEA modela i angažovanjem stručnjaka različitih specijalnosti, moguće je u velikoj meri uticati na smanjenje bolesti koje se dovode u vezu sa zagađenim vazduhom, kao i uticati na održivo planiranje i korišćenje prostora na teritoriji AP Vojvodine

Sustainable development of pressure equipment using 3d digital image correlation method

As pressure equipment is most commonly used in various industrial fields, making manufacturing processes eco-friendlier (e.g., mass reduction of the final product, material and energy savings, etc.) and transitioning to sustain-able production by developing eco-innovative products will have a positive effect on the environment. The aim of this paper is to analyze globe valve housing exposed to internal pressure using full-field experimental 3D digital image correlation (3D-DIC) method and numerical strain and stress data in order to propose improvements for more sustainable development, with respect to practical engineering application of EN standards. The highest von Mises strain values around 0.03% were measured on the point of highest geometrical discontinuity, sphere/cylinder intersection. Stresses of the examined globe valve using numerical and theoretical approach are significantly below material yield limit and allowable stress for internal pressure values of 30 bar, that is significantly higher than nominal operating pressure of 6 bar, proving that structure is over-dimensioned and can be optimized. New experimental procedure development and application in full-field strain analysis contributes to increased valve housing reliability, mass reduction and material and energy savings during manufacturing which directly affects its eco- friendliness, lowers manufacturing price and increases market competitiveness

Sustainable development of pressure equipment using 3D Digital Image Correlation method

As pressure equipment is most commonly used in various industrial fields, making manufacturing processes eco-friendlier (e.g., mass reduction of the final product, material and energy savings, etc.) and transitioning to sustainable production by developing eco-innovative products will have a positive effect on the environment. The aim of this paper is to analyze globe valve housing exposed to internal pressure using full-field experimental 3D digital image correlation (3D-DIC) method and numerical strain and stress data in order to propose improvements for more sustainable development, with respect to practical engineering application of EN standards. The highest von Mises strain values around 0.03% were measured on the point of highest geometrical discontinuity, sphere/cylinder intersection. Stresses of the examined globe valve using numerical and theoretical approach are significantly below material yield limit and allowable stress for internal pressure values of 30 bar, that is significantly higher than nominal operating pressure of 6 bar, proving that structure is over-dimensioned and can be optimized. New experimental procedure development and application in full-field strain analysis contributes to increased valve housing reliability, mass reduction and material and energy savings during manufacturing which directly affects its eco-friendliness, lowers manufacturing price and increases market competitiveness

Konceptualizacija ekoloških izbeglica

The term 'environmental refugees' include migrants forced to leave their place of residence, temporarily or permanently, as a result of environmental degradation. In order to create an appropriate framework for environmental refugees, typology must be first determined. It would comprise different conditions, as well as a combination of interactive and cumulative effects which make many areas on the planet being unproductive and unsuitable for life. This paper will give an overview of the attempts and problems related to finding an appropriate definition of environmental refugee. These challenges, which the international community needed to address, could finally lead to the recognition of environmental refugees in the legal system.Pod pojmom 'ekološke izbeglice' se podrazumevaju lica prisiljena da napuste mesto boravka, privremeno ili trajno, usled promena nastalih u životnoj sredini. Da bi se stvorio odgovarajući okvir za ljude koji bi pripadali grupi ekoloških izbeglica, mora se prvo odrediti tipologija koja bi ne samo pod svoje okrilje stavila različite uslove, nego i kombinaciju interaktivnih i kumulativnih efekata koji čine mnoge oblasti na planeti neproduktivnim i nepogodnim za život. U ovom radu biće dat osvrt na pokušaje i probleme sa kojima se susreće međunarodna zajednica u smislu pronalaženja adekvatne definicije koja bi finalno mogla da vodi ka prepoznavanju ekoloških izbeglica u pravnom smislu

Resursi pijaće vode kao izvor izraelsko-arapskih konflikata

The Jordan river basin is a part of the Middle East which has for centuries been a site of great religious, cultural, political and other upheavals. Bearing in mind that the resources of drinking water in this arid region are naturally limited, and that since 1930s there has been a rapid increase in population, expansion of urban areas, agricultural development and increase in industrial production, along with consequences caused by climate change, it is no wonder that limited resources of drinking water are a stumbling block and a source of tension, conflicts and clashes between countries in the region, i.e. Israel on one side, and the Arab states on the other. The paper especially highlights the geographical situation and the condition of drinking water resources in the basin of the Jordan river; factors and actors that jeopardize the drinking water resources; and conflicts and consequences of Israel's hegemony applied in resolving the division of drinking water resources in this basin.Basen reke Jordan predstavlja onaj deo Bliskog istoka koji je tokom vekova bio centar velikih religijskih, kulturnih, političkih i drugih previranja. Imajući u vidu da su resursi pijaće vode u ovom aridnom regionu prirodno ograničeni, a da je od 30-ih godina prošlog veka došlo do ubrzanog porasta populacije, širenja urbanih sredina, razvoja poljoprivredne i uvećanja industrijske proizvodnje, uz posledice izazvane klimatskim promenama, nije čudo što ograničeni resursi pijaće vode predstavljaju kamen spoticanja i izvor tenzija, konflikata i sukoba između država u regionu, odnosno Izraela sa jedne strane i arapskih država sa druge. U radu je posebno naglašen geografski položaj i stanje resursa pijaće vode u basenu reke Jordan, faktori i činioci koji ugrožavaju resurse pijaće vode, konflikti i posledice primene hegemonije Izraela u rešavanju podele resursa pijaće vode u ovom basenu

Uloga magnezijuma u depresiji?

Magnesium has a fundamental role in human body and it is necessary for many processes such as: transmembrane ion flux, neuronal activity, neurotransmitter release, regulation of adenylate cyclase and hormone receptor binding. In the central nervous system magnesium blocks the activity of NMDA receptors and magnesium-deficiency leads to NMDA receptors overactivity, possibly causing neuronal injury and neurological dysfunction, which consequently may manifest as major depression. Numerous pre-clinical and clinical studies confirmed that magnesium influences several systems associated with development of depression. On the other hand, standard antidepressants are ineffective in 40% of cases, and have some unpleasant side-effects. Even though the first positive effect of magnesium in patients with agitated depression was reported in 1921, unfortunately, only small number of studies that favor magnesium's effectiveness in treating depression was published in past decades, including one randomized clinical trial in which magnesium was as effective as imipramine in depressed elderly patients that suffered from diabetes. Even though much more clinical research is needed to extend this important line of research and to confirm its efficacy, due to its safety magnesium preparations could be considered as a potential addition for treatment resistant depression cases.Magnezijum ima značajnu fiziološku ulogu u humanom organizmu i neophodan je za mnoge procese, uključujući: transmembransko kretanje jona, aktivnost neurona, oslobađanje neurotransmitera, regulaciju adenilat ciklaze i vezivanje pojedinih hormona za receptore. U centralnom nervnom sistemu magnezijum blokira aktivnost NMDA receptora, a deficit magnezijuma dovodi do prekomerne aktivacije NMDA receptora, što za posledicu može imati oštećenja neurona i neurološke disfunkcije i u krajnjoj liniji, može se manifestovati razvojem velike depresije. Brojna pretklinička i klinička ispitivanja potvrđuju da magnezijum utiče na nekoliko sistema uključenih u razvoj depresije. Sa druge strane, oko 40% pacijenata pokazuje rezistenciju na tretman standardnim antidepresivima, kojima se pripisuju i brojni neprijatni neželjeni efekti. Iako je prvi pozitivan učinak magnezijuma kod pacijenata koji pate od agitirane depresije prikazan još 1921, nažalost, samo mali broj studija koje govore u prilog efikasnosti magnezijuma u tretmanu depresije je publikovan tokom proteklih decenija, uključujući jedno randomizovano kliničko ispitivanje koje je pokazalo podjednaku efikasnost magnezijuma i imipramina kod starijih depresivnih pacijenata koji boluju od dijabetesa. Iako je neophodno sprovesti veći broj kliničkih ispitivanja i proširiti ovo polje istraživanja u cilju potvrđivanja njegove efikasnosti, usled svoje bezbednosti, magnezijum bi se potencijalno mogao uvesti kao dodatni tretman u lečenju depresije rezistentne na terapiju