Viability of European ground squirrel population (Spermophilus citellus) under climate and land use change.

U  radu  je  analiziran  odgovor  lokalnih  populacija  tekunice  u  Vojvodini  na promene  uslova  klime  i  korišćenja  zemljišta.  Odgovori  populacija  tekunice (tipičnog  predstavnika  otvorenih  staništa  i  idealnog  model  organizma)  na pomenute promene omogućiće razmatranje kako mere na regionalnom nivou: i) mogu unaprediti zaštitu i očuvanje tekunice ii) ublažiti efekti promene klime i korišćenja  zemljišta  iii)  mogu  usaglasiti  razvoj  poljoprivrede  sa  očuvanjem biodiverziteta travnatih ekosistema. Kako  bi  se  odgovorilo  na  pitanja  i  postavljene  hipoteze  u  radu  sprovedeno  je terensko  istraživanje,  korišćen  standardni  prostorni  pristup  i  ekološko modelovanje.  Sve  primenjene  tehnike  su  komplementarne  jedna  drugoj  u dobijanju  odgovora  na  postavljena  pitanja  gde  rezultati  jedne  analize predstavljaju  ulazne  podatke  za  drugu  analizu.  U  tezi  su  korišćeni   podaci dobijeni  na  osnovu  terenskog  mapiranja  lokalnih  populacija  i  podaci  iz eksperimenta  modelovanja  kao  i  serija  podataka  dobijena  cenzusom  kolonija tekunica i terenskim uzorkovanjem zemljišta i vegetacije. Rasprostranjenje  populacija  oblikuju  klimatski  uslovi  ali  pored  abiotičkih faktora  uslovljavaju  ih  i  biotički  faktori  i  kretanje  jedinki.  Promena  klime direktno  utiče  na  distribuciju  optimalnih  uslova.  Istraženo  je  u  kojoj  meri  će doći  do  promene  u  distribuciji  optimalnih  uslova  sredine  za  tekunicu. Potencijalna promena  analizirana je  uzimajući  u obzir klimatski scenario Max Plank  Instituta  sa  tri  rcp  projekcije  i  tri  generisana  prostorna  scenarijadistribucije  otvorenih  travnatih  staništa  u  Vojvodini.  Sagledavanje  mogućih efekata promene sredinskih uslova  dalo je  mogućnost da se ukaže na zone koja će  biti  ključne  za  očuvanje  populacija  tekunica  i  travnatih  ekosistema  u Vojvodini. Sledeće,  s  obzirom  da  disperzija  jedinki,  dostupnost  resursa  kao  i  delovanje lokalnih  faktora  ugrožavanja  (barijere,  menadžment  staništa,  varijabilnost sredinskih uslova, predatorstvo, poljoprivredne aktivnosti) oblikuju distribuciju populacija  u  prostoru,  u  radu  je  analiziran  i  uticaj  promene  ovih  faktora  na distribuciju populacija. Na području lokalnog slatino-stepskog koridora srednjeg Banata istražene su kompozicija biljnih vrsta, upravljanje na staništu, promena u kompoziciji okolnih poljoprivrednih kultura i dinamika populacije. Dobijene su informacije o efektima lokalnih uslova na prisustvo  kolonija,  veličinu kolonija i kondiciono stanje jedinki. Informacije dobijene u ovim poglavljima  su kasnije korišćeni  za  formiranju  seta  kriterijuma  radi  karakterizacije  svih  mapiranih staništa u Vojvodini. Dalje,  veliku  ulogu  u  poljoprivrednom  predelu  imaju  tranziciona  staništa  koja  povezuju  lokalne  populacije.  Identifikovanje  koja  tranziciona  staništa  koriste jedinke tekunice je ključno za očuvanje  populacija i  ublažavanje trena  opadanja brojnosti. Na terenu su mapirani distribucioni obrasci lokalnih kolonija tekunice i istraženo je da li postoje razlike na lokalnom i predeonom  nivou u distribuciji nastanjenih i napuštenih staništa na području Vojvodine. U  radu  je  dalje  analizirana  mapirana  mreža  staništa  lokalnih  populacija  i pretpostavljano  je  da  populacije  funkcionišu  i  održavaju  se  u  okviru metapopulacione strukture. Sa druge strane, veličina i površina koju zauzimaju potencijalne  metapopulacione  struktura  mapirane  mreže  staništa  koje  se razlikuju  u  odnosu  na  okupiranost,  kapacitet  i  povezanost  nisu  bile  poznate. Kako  bi  se  kvantifikovale  potencijalne  metapopulacione  jedinice  i  utvrdila vijabilnost  svake  definisane  pojedinačne  metapopulacione  mreže  korišćen  je metod ključnog fragmenta. Mapirane mreže evaluirane su iz perspektive samog taksona  i  testiran  je  potencijalni  disperzioni  kapacitet.  Proverena  je permeabilnost predeonog matriksa između mapiranih staništa i identifikovani su potencijalni koridori za jedinke. Ovakav pristup daje uvid  u koji deo predela  je značajno  i  neophodno  ulagati  ograničena  sredstva  za  zaštitu  prirode  unutar regiona Vojvodine. U  tezi  je  na  kraju  ocenjen  doprinos  trenutne  regionalne  konzervacione  prakse zaštiti  staništa  tekunice,  dat  pregled  slabih  tačaka  i  predlog  predeono adaptacionih mera koji će doprineti zaštiti i očuvanju populacije tekunice kao i mozaika otvorenih travnatih staništa.The study analyzes the  European ground squirrel (EGS) population  response to land use and climate change  in Vojvodina. The response  of the EGS population  (typical  species  of  open  grassland  habitats  and  the  ideal  model  organism)  to changes in  environmental conditions in this region will enable consideration of following measures at  the local and landscape level: i) effective protection and conservation of the EGS and habitat it relay on; ii) climate change and land use mitigation  and  adaptation  iii)  how  can  we  harmonize  the  development  of agriculture and preserve  the biodiversity of  grassland ecosystem  in agricultural settings. In order to answer the questions of this study, the field research was conducted, standard spatial approach and ecological modeling were employed. All applied techniques  are  complementary  to  one  another  in  obtaining  responses  to  the questions  asked.  The  results  of  one  analysis  represent  the  input  data  for  the following  one.  The  data  for  the  study  were  obtained:  from  EGS  local populations’  field  mapping,  from  the  modeling  experiment,  the  census campaigned and the field sampling of soil and vegetation. Distribution of populations, which in addition to abiotic factors are conditioned by biotic factors and movement of individuals were evaluated in the context of climate  change.  Climate  change  directly  affects  the  distribution  of  optimalconditions.  The  potential  changes  in  distribution  of  optimal  environmental conditions for EGS were assessed by considering  changes in abiotic factors and the  availability  of  grasslands.  The  climate  scenario  obtained  using  a  dynamic vegetation  map  with  three  rcp  projections  and  three  spatial  scenarios  for  the distribution of open grasslands were used. The extrapolation of a suitable area obtained  by  presence  only  model  Maxent  gives  the  possibility  to  point  to  the zones  that  will  be  crucial  for  preserving  the  populations  and  grassland ecosystems in future. Dispersion  of  individuals,  availability  of  resources  and  the  operation  of  local threats (e. g. barriers, habitat management, variability of the central conditions, predation, agricultural activities) shape the distribution of  populations in space and time. In the area of the local saline steppe corridor of the central Banat in Vojvodina  i)  the  composition  of  plant  species,  ii)  open  grassland  habitat management  iii)  changes  in  the  composition  of  surrounding  crops  and  iv) population  dynamics  of  EGS  have  been  investigated.  The  effects  of  local conditions on the presence, size of colonies and condition of the individuals  of EGS were assessed. The  information obtained in these chapters was later used to  form  a  set  of  criteria  for  the  characterization  of  all  mapped  habitats  in Vojvodina. In the agricultural area, transitional habitats connect local populations of many species. Identifying  transitional  habitats  which potentially  can  be used by focal species  is  key  to  protect  and  mitigate  population  decline.  For  this  purpose distribution  patterns  of  the  colonies  were  mapped  in  the  field.  The haracteristics  and  differences  among  mapped  patches  at  the  local  and  sub landscape scale were detected and evaluated. Later in the study the network of  mapped habitats patches was evaluated. It was assumed  that  mapped  populations  in  Vojvodina  function  within  several   metapopulations networks. However, the size and area of potential meta-population networks  are  likely  to  differ  in  relation  to  occupancy,  capacity  and  habitat connectivity. The knowledge of potential population units was  scarce. In  order to  quantify  the  potential  population  units,  to  determine  the  viability  and conservation  priority  of  each  defined  habitat  network  the  key  patch  approach was used. Mapped networks were evaluated from the perspective of the taxon itself  and potential dispersed capacity was tested. The ermeability of the matrix area,  connectivity  of  the  mapped  habitats  and  the  distribution  of  potential corridors  was  verified.  This  approach  gives an  opportunity  to  assess to  which part  of  the  area  and  population  it  is  necessary  to  invest  limited  resources  for nature protection in  Vojvodina.The contribution of  current regional conservation practice to protection of EGS was evaluated,  a brief overview of the weak points and the proposal of preciseadaptation  measures  that  should  be  taken  in  Vojvodina  are  presented  in  final chapter. The results of this study  propose the  development of  spatial adaption measures  and  conservation  design  that  will  contribute  not  only  in  preserving EGS and habitats it relay on  but also other wild plant and animal species  in this intensively used agricultural settings

Viability of European ground squirrel population (Spermophilus citellus) under climate and land use change.

U  radu  je  analiziran  odgovor  lokalnih  populacija  tekunice  u  Vojvodini  na promene  uslova  klime  i  korišćenja  zemljišta.  Odgovori  populacija  tekunice (tipičnog  predstavnika  otvorenih  staništa  i  idealnog  model  organizma)  na pomenute promene omogućiće razmatranje kako mere na regionalnom nivou: i) mogu unaprediti zaštitu i očuvanje tekunice ii) ublažiti efekti promene klime i korišćenja  zemljišta  iii)  mogu  usaglasiti  razvoj  poljoprivrede  sa  očuvanjem biodiverziteta travnatih ekosistema. Kako  bi  se  odgovorilo  na  pitanja  i  postavljene  hipoteze  u  radu  sprovedeno  je terensko  istraživanje,  korišćen  standardni  prostorni  pristup  i  ekološko modelovanje.  Sve  primenjene  tehnike  su  komplementarne  jedna  drugoj  u dobijanju  odgovora  na  postavljena  pitanja  gde  rezultati  jedne  analize predstavljaju  ulazne  podatke  za  drugu  analizu.  U  tezi  su  korišćeni   podaci dobijeni  na  osnovu  terenskog  mapiranja  lokalnih  populacija  i  podaci  iz eksperimenta  modelovanja  kao  i  serija  podataka  dobijena  cenzusom  kolonija tekunica i terenskim uzorkovanjem zemljišta i vegetacije. Rasprostranjenje  populacija  oblikuju  klimatski  uslovi  ali  pored  abiotičkih faktora  uslovljavaju  ih  i  biotički  faktori  i  kretanje  jedinki.  Promena  klime direktno  utiče  na  distribuciju  optimalnih  uslova.  Istraženo  je  u  kojoj  meri  će doći  do  promene  u  distribuciji  optimalnih  uslova  sredine  za  tekunicu. Potencijalna promena  analizirana je  uzimajući  u obzir klimatski scenario Max Plank  Instituta  sa  tri  rcp  projekcije  i  tri  generisana  prostorna  scenarijadistribucije  otvorenih  travnatih  staništa  u  Vojvodini.  Sagledavanje  mogućih efekata promene sredinskih uslova  dalo je  mogućnost da se ukaže na zone koja će  biti  ključne  za  očuvanje  populacija  tekunica  i  travnatih  ekosistema  u Vojvodini. Sledeće,  s  obzirom  da  disperzija  jedinki,  dostupnost  resursa  kao  i  delovanje lokalnih  faktora  ugrožavanja  (barijere,  menadžment  staništa,  varijabilnost sredinskih uslova, predatorstvo, poljoprivredne aktivnosti) oblikuju distribuciju populacija  u  prostoru,  u  radu  je  analiziran  i  uticaj  promene  ovih  faktora  na distribuciju populacija. Na području lokalnog slatino-stepskog koridora srednjeg Banata istražene su kompozicija biljnih vrsta, upravljanje na staništu, promena u kompoziciji okolnih poljoprivrednih kultura i dinamika populacije. Dobijene su informacije o efektima lokalnih uslova na prisustvo  kolonija,  veličinu kolonija i kondiciono stanje jedinki. Informacije dobijene u ovim poglavljima  su kasnije korišćeni  za  formiranju  seta  kriterijuma  radi  karakterizacije  svih  mapiranih staništa u Vojvodini. Dalje,  veliku  ulogu  u  poljoprivrednom  predelu  imaju  tranziciona  staništa  koja  povezuju  lokalne  populacije.  Identifikovanje  koja  tranziciona  staništa  koriste jedinke tekunice je ključno za očuvanje  populacija i  ublažavanje trena  opadanja brojnosti. Na terenu su mapirani distribucioni obrasci lokalnih kolonija tekunice i istraženo je da li postoje razlike na lokalnom i predeonom  nivou u distribuciji nastanjenih i napuštenih staništa na području Vojvodine. U  radu  je  dalje  analizirana  mapirana  mreža  staništa  lokalnih  populacija  i pretpostavljano  je  da  populacije  funkcionišu  i  održavaju  se  u  okviru metapopulacione strukture. Sa druge strane, veličina i površina koju zauzimaju potencijalne  metapopulacione  struktura  mapirane  mreže  staništa  koje  se razlikuju  u  odnosu  na  okupiranost,  kapacitet  i  povezanost  nisu  bile  poznate. Kako  bi  se  kvantifikovale  potencijalne  metapopulacione  jedinice  i  utvrdila vijabilnost  svake  definisane  pojedinačne  metapopulacione  mreže  korišćen  je metod ključnog fragmenta. Mapirane mreže evaluirane su iz perspektive samog taksona  i  testiran  je  potencijalni  disperzioni  kapacitet.  Proverena  je permeabilnost predeonog matriksa između mapiranih staništa i identifikovani su potencijalni koridori za jedinke. Ovakav pristup daje uvid  u koji deo predela  je značajno  i  neophodno  ulagati  ograničena  sredstva  za  zaštitu  prirode  unutar regiona Vojvodine. U  tezi  je  na  kraju  ocenjen  doprinos  trenutne  regionalne  konzervacione  prakse zaštiti  staništa  tekunice,  dat  pregled  slabih  tačaka  i  predlog  predeono adaptacionih mera koji će doprineti zaštiti i očuvanju populacije tekunice kao i mozaika otvorenih travnatih staništa.The study analyzes the  European ground squirrel (EGS) population  response to land use and climate change  in Vojvodina. The response  of the EGS population  (typical  species  of  open  grassland  habitats  and  the  ideal  model  organism)  to changes in  environmental conditions in this region will enable consideration of following measures at  the local and landscape level: i) effective protection and conservation of the EGS and habitat it relay on; ii) climate change and land use mitigation  and  adaptation  iii)  how  can  we  harmonize  the  development  of agriculture and preserve  the biodiversity of  grassland ecosystem  in agricultural settings. In order to answer the questions of this study, the field research was conducted, standard spatial approach and ecological modeling were employed. All applied techniques  are  complementary  to  one  another  in  obtaining  responses  to  the questions  asked.  The  results  of  one  analysis  represent  the  input  data  for  the following  one.  The  data  for  the  study  were  obtained:  from  EGS  local populations’  field  mapping,  from  the  modeling  experiment,  the  census campaigned and the field sampling of soil and vegetation. Distribution of populations, which in addition to abiotic factors are conditioned by biotic factors and movement of individuals were evaluated in the context of climate  change.  Climate  change  directly  affects  the  distribution  of  optimalconditions.  The  potential  changes  in  distribution  of  optimal  environmental conditions for EGS were assessed by considering  changes in abiotic factors and the  availability  of  grasslands.  The  climate  scenario  obtained  using  a  dynamic vegetation  map  with  three  rcp  projections  and  three  spatial  scenarios  for  the distribution of open grasslands were used. The extrapolation of a suitable area obtained  by  presence  only  model  Maxent  gives  the  possibility  to  point  to  the zones  that  will  be  crucial  for  preserving  the  populations  and  grassland ecosystems in future. Dispersion  of  individuals,  availability  of  resources  and  the  operation  of  local threats (e. g. barriers, habitat management, variability of the central conditions, predation, agricultural activities) shape the distribution of  populations in space and time. In the area of the local saline steppe corridor of the central Banat in Vojvodina  i)  the  composition  of  plant  species,  ii)  open  grassland  habitat management  iii)  changes  in  the  composition  of  surrounding  crops  and  iv) population  dynamics  of  EGS  have  been  investigated.  The  effects  of  local conditions on the presence, size of colonies and condition of the individuals  of EGS were assessed. The  information obtained in these chapters was later used to  form  a  set  of  criteria  for  the  characterization  of  all  mapped  habitats  in Vojvodina. In the agricultural area, transitional habitats connect local populations of many species. Identifying  transitional  habitats  which potentially  can  be used by focal species  is  key  to  protect  and  mitigate  population  decline.  For  this  purpose distribution  patterns  of  the  colonies  were  mapped  in  the  field.  The haracteristics  and  differences  among  mapped  patches  at  the  local  and  sub landscape scale were detected and evaluated. Later in the study the network of  mapped habitats patches was evaluated. It was assumed  that  mapped  populations  in  Vojvodina  function  within  several   metapopulations networks. However, the size and area of potential meta-population networks  are  likely  to  differ  in  relation  to  occupancy,  capacity  and  habitat connectivity. The knowledge of potential population units was  scarce. In  order to  quantify  the  potential  population  units,  to  determine  the  viability  and conservation  priority  of  each  defined  habitat  network  the  key  patch  approach was used. Mapped networks were evaluated from the perspective of the taxon itself  and potential dispersed capacity was tested. The ermeability of the matrix area,  connectivity  of  the  mapped  habitats  and  the  distribution  of  potential corridors  was  verified.  This  approach  gives an  opportunity  to  assess to  which part  of  the  area  and  population  it  is  necessary  to  invest  limited  resources  for nature protection in  Vojvodina.The contribution of  current regional conservation practice to protection of EGS was evaluated,  a brief overview of the weak points and the proposal of preciseadaptation  measures  that  should  be  taken  in  Vojvodina  are  presented  in  final chapter. The results of this study  propose the  development of  spatial adaption measures  and  conservation  design  that  will  contribute  not  only  in  preserving EGS and habitats it relay on  but also other wild plant and animal species  in this intensively used agricultural settings

Variability and heredity of some qualitative and quantitative grapevine characteristics

Variability and mode of heredity of some important qualitative and quantitative grapevine characteristics in 45 seedlings of F-1 generation obtained from crossing combination Seedling 113 x Muscat Hamburg were investigated in this study. The seedlings of F-1 generation for the investigated characteristics were arranged in certain number of categories by the OIV method. As variability indexes, standard deviation (S) and coefficient of variation (V) were used. Evaluation of the mode of heredity was done by chi(2) test and t-test. Considering examined characteristics, the highest variability showed grape yield (V=58.9%), and the lowest sugar content in must (V=16.3%). Color of berry skin, cluster resistance to Botrytis cinerea and leaf resistance to Plasmopara viticola showed monogenic mode of heredity. Exception from the monogenic mode of heredity was determined for the flavor of berry. Grape yield, bunch weight and berry weight showed negative heterosis. For the sugar content in must, domination of the parent with low sugar content in must was determined

The Effect of Shelter on Oxidative Stress and Aggressive Behavior in Crested Newt Larvae (Triturus spp.)

Shelters are important for animal survival. Provision of adequate hiding places allow animals to express their natural sheltering behavior and it can have different positive effects on cortisol levels, physiological processes and mental performance. Although the absence of a refuge activates some stress response, its effect on oxidative stress has not been adequately examined. This study investigated whether the presence/absence of a shelter modifies the oxidative status (the antioxidant system and oxidative damage) and aggressive behavior of crested newt larvae (Triturus macedonicus and its hybrid with T. ivanbureschi). Our results show that individuals reared with shelters had lower values of the tested antioxidant parameters (catalase, glutathione peroxidase, glutathione S-transferase and glutathione), indicating a lower production of reactive species than individuals reared without shelter. The same pattern was observed in both T. macedonicus and its hybrid. Contrary to the activation of some physiological pathways, shelter availability did not significantly affect the rate of intraspecific aggressive behavior. The physiological benefits of shelter use can be manifested as a lower requirement for investment in the energy necessary for the maintenance of the upregulated antioxidant defenses, activation of repair systems and synthesis of endogenous antioxidants. This study highlights the importance of shelter provision, which may be valuable in habitat restoration and animal conservation studies

Comparative evaluation of three commercial Toxoplasma-specific IgG antibody avidity tests and significance in different clinical settings

Determination of the avidity of specific IgG antibodies has become a generally accepted diagnostic aid for dating Toxoplasma infection. In this study, the Labsystems, VIDAS and EUROIMMUN Toxoplasma IgG avidity assays were compared on a series of 133 Toxoplasma IgG- and IgM-positive sera from symptomatic patients (n=28), from pregnant (n=43) and nonpregnant (n=26) women, and on 18 IgG-positive and IgM-negative sera from chronically infected patients. The results showed excellent concordance between the Labsystems and VIDAS tests in both the IgM-positive (r=0.82, kappa=0.771) and IgM-negative (kappa=0.609) sera, whilst the agreement of the EUROIMMUN assay with both the Labsystems and VIDAS tests in the IgM-positive sera was moderate (kappa=0.575 and kappa=0.525, respectively) and in the IgM-negative sera was poor (kappa=0.000). Analysis of the kinetics of the maturation of avidity in 13 patients in whom follow-up sera were available showed that, despite a general trend of maturation, in two patients the avidity did not become high during 6 and 11 months of follow-up. In view of the clinical setting, in the symptomatic patients, despite one case of complete discrepancy and five cases of partial discrepancy, the Labsystems and VIDAS tests were in almost perfect agreement (kappa=0.812), whilst the agreement in pregnant and non-pregnant women was substantial (kappa=0.754 and kappa=0.708, respectively). In conclusion, the Labsystems and VIDAS tests are equally reliable for the measurement of Toxoplasma IgG avidity; the choice of test should depend on the laboratory setup. The EUROIMMUN test may be an acceptable alternative in resource-limited settings, but should be used prudently

Multiple Roles of LOXL2 in the Progression of Hepatocellular Carcinoma and Its Potential for Therapeutic Targeting

LOXL2, a copper-dependent amine oxidase, has emerged as a promising therapeutic target in hepatocellular carcinoma (HCC). Increased LOXL2 expression in HCC has been linked with an aggressive phenotype and represents a poor prognostic factor. Here, we focus on the mechanisms through which LOXL2 orchestrates multiple oncogenic functions in HCC development. We performed a review of the current knowledge on the roles LOXL2 performs in the modulation of the HCC tumor microenvironment, formation of premetastatic niches, and epithelial–mesenchymal transition. We also highlighted the complex interplay between LOXL2 and hypoxia, angiogenesis, and vasculogenic mimicry in HCC. At the end of the review, we summarize the current LOXL2 inhibitors and discuss their potential in HCC precision treatment

Human giardiasis in Serbia: asymptomatic vs symptomatic infection

Despite the public health importance of giardiasis in all of Europe, reliable data on the incidence and prevalence in Western Balkan Countries (Serbia, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Montenegro and FYR Macedonia) are scarce, and the relative contribution of waterborne and food-borne, or person-to-person and/or animal-to-person, transmission of human giardiasis is not yet clear. To provide baseline data for the estimation of the public health risk caused by Giardia, we here review the information available on the epidemiological characteristics of asymptomatic and symptomatic human infection in Serbia. Although asymptomatic cases of Giardia represent a major proportion of the total cases of infection, high rates of Giardia infection were found in both asymptomatic and symptomatic populations. No waterborne outbreaks of giardiasis have been reported, and it thus seems that giardiasis mostly occurs sporadically in our milieu. Under such circumstances, control measures to reduce the high prevalence of giardiasis in Serbia have focused on person-to-person transmission, encouraging proper hygiene, but for more targeted intervention measures, studies to identify other risk factors for asymptomatic and symptomatic infections are needed

Endangered species’ trait responses to environmental variability in agricultural settings

Understanding the spatial and temporal effects of variable environmental conditions on demographic characteristics is important in order to stop the decline of endangered-species populations. To capture interactions between a species and its environment, in this work the demographic traits of the European ground squirrel (EGS), Spermophilus citellus, were modeled as a function of agricultural landscape structure. The habitat suitability index was determined for 20 localities within the study area based on habitat use, management and type. After mapping the habitat patch occupancy in the field, crop cover maps, the average normalized difference vegetation index (NDVI) and automated water extraction index (AWEI) were obtained from satellite images covering the period 2013-2015. This data was used to develop population-level generalized linear models (GLMs) and individual-level conditional mixed-effects models (GLMMs) in R package Ime4, focusing on the key demographic traits of the EGS. The land composition and patch carrying capacity (PCC) are the key determinants of the endangered EGS population size, while system productivity is the main factor influencing individuals’ body condition after monitoring for variations across sampling years and age classes. The proposed landscape structural models show that human activities and abiotic factors shape the demographic rates of the EGS. Thus, to conserve threatened species, an appropriate focus on the spatial adaptation strategies should be employed

Životni ciklus i osnovni parametri reprodukcije vrste Phlebotomus neglectus tonnoir, 1921 (Diptera, Psychodidae) u laboratorijskim uslovima

Laboratory investigations of the biology of the sand fly, Phlebotomus neglectus, including bionomic factors collected on the life history, behavior and feeding preferences of this species and the characteristics of its developmental biology are presented. In addition, we quantified the parameters of the population dynamics and life history of this species under laboratory conditions which are crucial for a better understanding of its role as a vector of Leishmania parasites in the eastern Mediterranean area.U radu su prikazani rezultati istraživanja osnovnih karakteristika životnog ciklusa i ponašanja vrste flebotomina Phlebotomus neglectus u laboratorijskim uslovima. Takođe, numerički su prikazani osnovni parametri dinamike populacije i pomoću tablica života određeni su ključni faktori životnog ciklusa u cilju boljeg razumevanja ove vrste flebotomina kao najvažnijeg prenosioca parazita Leishmania infantum u istočnom Mediteranu

Upotreba simulatora kompaktiranja za karakterizaciju kompresije praškova - prednosti i ograničenja

Compaction simulators are designed as machines which can provide an in-depth analysis of the powder compaction process. Characterization of the powder compression and compaction process, as well as material characterization, play an important role in the formulation and manufacturing process design and development, as well as in creating a strong knowledge basis for the scale-up of the tablet compression and troubleshooting in further stages of the product lifecycle. Although compaction simulators are designed to simulate the compression process on high-speed tablet-presses, with the advantages of a small quantity of material needed and highly sophisticated instrumentation, there are certain limitations in the extrapolation of the process parameters from these machines to high-speed rotary tablet presses. However, the advantage of the use of compaction simulators for studying basic compression and compaction mechanisms, identification of critical material attributes and critical process parameters ranges, and their relations with tablet characteristics and critical quality attributes of pharmaceutical products is clear, compared to the use of small excentre tablet presses, and complementary to the use of small rotary tablet presses. This scientific paper provides an overview and examples of the different advantages provided by the instrumentation of compaction simulators, including certain limitations in their exploitation.Simulatori kompaktiranja su uređaji dizajnirani da omoguće dublju analizu procesa komprimovanja praškova. Karakterizacija procesa kompresije i kompakcije praškova, kao i karakterizacija materijala, ima važnu ulogu u dizajnu i razvoju formulacije i proizvodnog procesa tableta, kao i za kreiranje snažne baze za transfer proizvodnog procesa komprimovanja tableta na proizvodnu opremu i rešavanje problema u proizvodnim procesima u kasnijim fazama životnog ciklusa proizvoda. Iako su simulatori kompaktiranja dizajnirani da simuliraju proces kompresije na tablet-presama visoke brzine, obezbeđujući prednost korišćenja manjih količina materijala i visoko sofisticirane instrumentacije, postoje određena ograničenja u ekstrapolaciji procesnih parametara sa ovih mašina na tablet-prese visokih brzina. Međutim, prednosti upotrebe simulatora kompaktiranja za proučavanje osnovnih mehanizama kompresije i kompaktiranja, identifikaciju kritičnih karakteristika materijala i opsega kritičnih procesnih parametara, kao i njihovih relacija sa karakteristikama tableta, i kritičnim karakteristikama farmaceutskih proizvoda su očigledne, u poređenju sa korišćenjem malih ekscenter tablet presa, i komplementarne sa upotrebom manjih rotacionih tablet presa. U ovom radu je prikazan pregled i primeri različitih prednosti omogućenih nivoom instrumentacije simulatora kompaktiranja, uključujući i ograničenja u njihovoj eksploataciji