Institutionalisation of Scandinavian Consensual Democracy

The paper takes as a point of departure the notion of consensual democracy as a characteristic element of the so called Scandinavian Model. Both terms, i.e. the consensual democracy and the Scandinavian Model got really famous only after World War Two as potential Scandinavian ‘export goods’. The author argues that singularity of Scandinavian solutions within the labour market and politics started already before World War Two. The key to understanding the origin of the Scandinavian Model lies in understanding of the nature of collective bargaining in the Nordic countries. The September Agreement of 1899 in Denmark and the Saltsjobaden Agreement of 1938 in Sweden are examples of institutionalisation of labour relations, while the Danish Kanslergade Agreement and the Swedish Kohandel of 1933 are instances taken from parliamentary politics. These examples show how the pattern for conflict resolution in the Scandinavian countries was institutionalised

To control or to supervise? Modelling Poland’s higher education policy from the perspective of Nordic utopia

Intencją autorów jest przyjrzenie się obecnemu kierunkowi reform szkolnictwa wyższego w Polsce przez pryzmat zrealizowanej nordyckiej utopii, czyli tych rozwiązań systemowych dotyczących szkolnictwa i uniwersytetów, do których w sensie ideowym i strukturalnym zmierza także polskie szkolnictwo wyższe. Mimo wieloletniej tradycji wykorzystywania uniwersytetów do realizacji idei egalitaryzmu i utylitaryzmu społecznego w myśl założeń państwa opiekuńczego, państwa nordyckie w ciągu ostatnich dwudziestu lat stopniowo zmieniły politykę szkolnictwa wyższego i poczyniły znaczące kroki w kierunku zastąpienia modelu kontroli państwa nad szkolnictwem wyższym modelem luźniejszego nadzoru państwowego nad tym sektorem. Przeszły zatem wcześniej niż Polska zmianę, którą teoretycy umiejscawiają w szerszym kontekście ewolucji humboldtowskiego modelu szkolnictwa wyższego w kierunku modelu anglo-amerykańskiego. Niniejszy tekst dotyczy głównych aspektów i linii podziału między systemem anglo-amerykańskim i humboldtowskim w odniesieniu do dwóch metaobszarów funkcjonowania szkolnictwa wyższego, tj. zarządzania i finansowania. Zestawienie proponowanych rozwiązań polskich z wprowadzonymi już rozwiązaniami w krajach nordyckich ma na celu ukazanie skomplikowania i większej złożoności tego procesu niż mogłoby to wynikać ze schematycznych opisów typów idealnych.The authors’ intent is to examine the current direction of reforms in Poland’s higher education in the light of the fulfilled Nordic utopia, i.e. the systemie Solutions in school education and universities which Poland’s higher education is aiming for, ideologically and structurally. Despite many years of tradition in employing universities as a tool to establish the idea of egalitarism and social utilitarianism within a welfare State, Nordic countries have gradually modified their higher education policies in the last twenty years, making significant steps towards replacing the State control model with a more loose State supervision over the sector. Therefore, they went ahead of Poland in making a change which theoreticians put in a broader context of evolution from the Humboldtian to the Anglo- American model of higher education. The paper focuses on key aspects and dividing lines between the Anglo-American model and the Humboldtian model, making a reference to two meta-areas of higher education i.e. management and funding. The proposed Polish Solutions are juxtaposed with the already-implemented Nordic Solutions in order to show that this process is more complex than one might assume on the basis of formulaic descriptions of ideal types

A focus on quaiity: A priority in shaping higher education policies in the Nordic countries and in Poland

Jakość jest postrzegana jako standard nowoczesności nie tylko w sferze przemysłu i biznesu, ale wkroczyła z całym impetem także w dziedzinę edukacji, w tym do sektora szkolnictwa wyższego. Rynkokratyczny porządek współczesnego świata, utowarowienie wiedzy, kapitalizm akademicki i nowy paradygmat zarządzania w sektorze publicznym - wszystko to prowadzi nieodwołalnie do nadania jakości w szkolnictwie wyższym szczególnej rangi. Widać to wyraźnie w procesach instytucjonalizowania kwestii zapewniania jakości podejmowanych od dawna w Europie, a od niedawna też w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Artykuł stanowi próbę syntetycznego i temporalnego ujęcia praktyki kontroli i zapewniania jakości w sektorze szkół wyższych w krajach nordyckich i w Polsce. Głównym celem zaprezentowanych w nim rozważań jest jednak zwrócenie uwagi na kwestię manifestowania i promowania kultury jakości w szkolnictwie wyższym. W centrum uwagi autorów znalazły się m.in. rozdział między regulacjami zewnętrznymi a uwewnętrznionymi wartościami składającymi się na kulturę jakości oraz wykorzystanie w szkolnictwie wyższym projakościowego narzędzia stosowanego dotąd w zarządzaniu - Total Ouality Management (TQM).Ouality is perceived as a standard requirement in the modern world, not only in business and industry but also in education. Ouality has stormed its way into education Systems, notably the tertiary education sector. The marketocratic order of the modern world, the commoditisation of knowledge, the academic capitalism and the new paradigm of management in the public sector - all of them inevitably lead to a situation where quality receives special significance in higher education. This can be easily noticed in the processes of institutionalisation of quality assurance which have been occurring for a long time across Europę and, recently, also within the European Higher Education Area. The paper attempts to present a synthetic and temporal perspective on the practice of quality control and quality assurance in the higher education sector in the Nordic countries and in Poland. The main goal of the discussion is to zoom in on manifesting and promoting the culture of quality in higher education. Among other aspects, the authors focus on the divide between external regulations and internalised values which contribute to the culture of quality, and on the application of quality-supporting tool, Total Ouality Management (TOM), previously known mostly from management practices elsewhere

Elitist turn in higher education in the context of recent reforms in the Nordic countries (CPP RPS 79/2014)

The Nordic countries have been traditionally known as welfare states where egalitarian principles constituted the ideological backbone of the social transformation in the 20th century. Within the theoretical framework of post-industrial society the paper describes the redefinition of values, work and knowledge that provide a background for the elitist turn. The argument is linked to the discussion about the culture of new capitalism that can be observed in the public sector reforms in general. The policies realised in the higher education sector and discourses accompanying the reforms are analysed to exemplify the change in particular. The analysis is placed within a broader framework of the social change within which the traditional social contract is being renegotiated. The paper attempts to show how the traditional collectivist mindset of the welfare state policy logic of the past gives way to greater individualism and acceptance of elitism in the Nordic societies. Although higher education in the Nordic countries is still mainly publicly funded and managed, an increasing emulation of the public sector and market-like behaviour can be witnessed. Therefore the analysis includes a theoretical discussion of the new contractual relationship of the whole public sector, which enables to capture the changing nature of the social relations in post-industrial societies. The empirical part covers the most recent examples of the institutionalisation of the elitist thought as demonstrated by the drive for excellence in teaching and research and establishment of institutions that are expected to provide it. The analysis is comparative in nature and includes all five Nordic countries

Institutionalisation of Scandinavian Consensual Democracy

The paper takes as a point of departure the notion of consensual democracy as a characteristic element of the so called Scandinavian Model. Both terms, i.e. the consensual democracy and the Scandinavian Model got really famous only after World War Two as potential Scandinavian ‘export goods’. The author argues that singularity of Scandinavian solutions within the labour market and politics started already before World War Two. The key to understanding the origin of the Scandinavian Model lies in understanding of the nature of collective bargaining in the Nordic countries. The September Agreement of 1899 in Denmark and the Saltsjobaden Agreement of 1938 in Sweden are examples of institutionalisation of labour relations, while the Danish Kanslergade Agreement and the Swedish Kohandel of 1933 are instances taken from parliamentary politics. These examples show how the pattern for conflict resolution in the Scandinavian countries was institutionalised

Strategiczna funkcja polityki regionalnej i umiędzynarodowienia w krajach nordyckich (CPP RPS 56/2013)

Celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie regionalizacji i globalizacji jako punktów węzłowych dyskursu zmiany w polityce państw nordyckich. Przekładały się one na skuteczne tworzenie strategii rozwojowych i efektywne dostosowanie społeczeństw nordyckich do nowych wyzwań politycznych i ekonomicznych. Paradygmaty regionalizacji i globalizacji zostają omówione z w kontekście nordyckiej polityki publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem szkolnictwa wyższego. W ostatniej części rozdziału podjęta zostaje próba zastanowienia się nad celowością i skutecznością budowania strategii w polityce publicznej w odniesieniu do dominujących w danym czasie megatrendów i paradygmatów

Kontrolować czy nadzorować? Modelowanie polskiej polityki szkolnictwa wyższego z punktu widzenia reform realizowanych w krajach nordyckich (CPP RPS 57/2013)

Intencją autorów jest przyjrzenie się obecnemu kierunkowi reform szkolnictwa wyższego w Polsce przez pryzmat nordyckiej zrealizowanej Utopii, czyli tych rozwiązań systemowych dotyczących szkolnictwa i uniwersytetów, do których w sensie ideowym i strukturalnym zmierza także polskie szkolnictwo wyższe. Pomimo wieloletniej tradycji wykorzystywania uniwersytetów do realizacji idei egalitaryzmu i utylitaryzmu społecznego w myśl założeń państwa opiekuńczego, państwa nordyckie w ciągu ostatnich dwóch dekad stopniowo zmieniły politykę szkolnictwa wyższego i poczyniły znaczące kroki w kierunku zastąpienia modelu kontroli państwa nad szkolnictwem wyższym na model luźniejszego nadzoru państwowego nad tym sektorem. Przeszły zatem wcześniej niż Polska zmianę, którą teoretycy umiejscawiają w szerszym kontekście ewolucji humboldtowskiego modelu szkolnictwa wyższego w kierunku modelu anglo-amerykańskiego. Niniejszy tekst dotyczy głównych aspektów i linii podziału pomiędzy systemem anglo-amerykańskim i humboldtowskim w odniesieniu do dwóch metaobszarów funkcjonowania szkolnictwa wyższego, tj. zarządzania i finansowania. Zestawienie proponowanych rozwiązań polskich z wprowadzonymi już rozwiązaniami w krajach nordyckich ma na celu ukazanie skomplikowania i większej złożoności tego procesu niż mogłoby wynikać ze schematycznych opisów typów idealnych