Czy teologia jest nauką formalną?

Discussion on the methodological status of theology is an attempt to answer whether theology can be considered a science, i.e., a source of knowledge. This debate has resulted in the formulation of three main positions. The first position argues that theology does not qualify as a science due to its failure to meet the strict criteria of demarcation. The second position asserts that theology is indeed a science, similar to any other discipline, and this perspective is endorsed by theologians themselves. The third position treats theology as a science, but one of a unique nature (sui generis). Furthermore, an idea has emerged suggesting that theology could be regarded as a formal science. Several arguments support this notion, including the operational rather than eidetic nature of the terms of theological discourse, the employment of assumptions and the drawing of conclusions within theology, the exclusive focus on textual analysis, and the application of a coherence theory of truth. This paper engages in a discussion with the presented arguments and endeavours to demonstrate their incorrectness. The purpose of positioning theology among the formal sciences is to defend its scientific status against scholars who hold atheistic or anti-theological world views. However, this “defence” comes at a high price, as it entails depriving theology of its fundamental aim, which is to formulate statements about reality.Spór o status metodologiczny teologii jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy teologia jest nauką. W wyniku tego sporu ukształtowały się trzy główne stanowiska. Zgodnie z pierwszym z nich, teologia nie jest nauką, ponieważ nie spełnia rygorystycznych kryteriów demarkacji. Drugie stanowisko głosi, że teologia jest taką samą nauką, jak każda inna. Za naukowym statusem teologii opowiadają się przede wszystkim sami teologowie. Trzecie stanowisko traktuje teologię jak naukę, ale naukę swoistą (sui generis). Obok tych stanowisk pojawił się głos, że teologię można by z powodzeniem uznać za naukę formalną. Na rzecz takiej koncepcji przemawiają następujące argumenty: wyrażenia dyskursu teologicznego nie mają sensu ejdetycznego, a wyłącznie sens operacyjny; teologia stosuje metody polegające na przyjmowaniu pewnych założeń i wyprowadzaniu z tych założeń wniosków; teologia zajmuje się wyłącznie tekstem; w teologii stosuje się koherencyjną koncepcją prawy. Niniejsza praca jest dyskusją z przedstawioną argumentacją i próbą wykazania braku jej poprawności. Stanowisko sytuujące teologię pośród nauk formalnych ma na celu obronę naukowego statusu teologii w oczach uczonych prezentujących światopogląd ateistyczny lub antyteologiczny. Cena tego „ocalenia” jest jednak bardzo wysoka, ponieważ wiąże się z pozbawieniem teologii tego, do czego ona aspiruje, czyli do formułowania wypowiedzi na temat rzeczywistości

Zasada równego traktowania a sprzeciw sumienia

The paper analyzes the rules of equal treatment existing in polish law. The principle of equal treatment is described. This principle is grounded on the act of 3rd December 2010 on the implementation of certain provisions of the European Union in the field of equal treatment. An equal treatment is also guaranteed by the Polish Constitution. It turns out that the act of 3rd December 2010 raises some doubts on compatibility with the Constitution. The article gives an answer to the question weather the principle of equal treatment threatens the constitutional freedom of conscience.Artykuł referuje polski stan prawny w zakresie równego traktowania, a w szczególności prezentuje tzw. zasadę równego traktowania, sformułowaną w ustawie z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, zwanej także „ustawą antydyskryminacyjną”. Praca wykazuje, że pewne słabe punkty wspomnianej ustawy rodzą wątpliwości natury konstytucyjnej. W artykule zostały przywołane dwa wyroki sądowe, uznające winnymi pozwanych za złamanie zakazu dyskryminacji. Te wyroki – w opinii autora pracy – świadomie omijają lukę w ustawie antydyskryminacyjnej i przyznając rację powodom, jednocześnie uderzają w gwarantowaną konstytucyjnie wolność sumienia pozwanych. Na tej podstawie można wyciągnąć pesymistyczny wniosek, że niewłaściwie zinterpretowana zasada równego traktowania może w pewnych sytuacjach zagrażać obywatelskiej wolności sumienia

PCSK9 inhibitors : from discovery of a single mutation to a groundbreaking therapy of lipid disorders in one decade

Hypercholesterolemia is one of the main risk factors for coronary heart disease and significantly contributes to the high mortality associated with cardiovascular diseases. Statin therapy represents the gold standard in the reduction of low-density lipoprotein cholesterol concentration. Nevertheless, many patients still cannot achieve the recommended target levels, due to either inadequate effectiveness or intolerance of these drugs. Monoclonal antibodies that inhibit proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 (PCSK9) have emerged as a promising option in lipid-lowering treatment. After confirmation of their efficacy and safety in clinical trials, evolocumab and alirocumab received approval from the US Food and Drug Administration (FDA) and European Medicines Agency (EMA) for introduction into clinical practice. In this review, we present a history of the development and mechanisms of action, as well as the results of the most important studies concerning PCSK9 inhibitors

Transfusion-related acute lung injury: A dangerous and underdiagnosed noncardiogenic pulmonary edema

Transfusion-related acute lung injury (TRALI) is one of the leading causes of death associatedwith transfusion of blood and blood components. The understanding of the etiology andpathophysiology of this syndrome has much improved during the last decades, neverthelessnumerous issues are still unresolved and symptomatic treatment remains the cornerstone ofmedical management. Consequently more attention is directed at primary as well as secondaryprevention. The awareness of the problem within the medical society is still unsatisfactorywhich results in a high number of unrecognized cases or of inaccurate diagnoses one of whichis cardiogenic pulmonary edema. The aim of this review is to make the TRALI syndrome morefamiliar to clinicians and to emphasize how signifi cant proper medical management is both forthe patients presenting TRALI symptoms as well as for future recipients of blood components

Moralna ocena stosowania niektórych szczepionek przeciw COVID-19 w świetle personalizmu chrześcijańskiego

This article offers a moral evaluation of the use of COVID-19 vaccines obtained from human cell lines that originate from aborted human foetuses. The criterion of this evaluation is the personalistic norm which states that an act is morally good if it contributes to the affirmation of a person for that person alone. The paper begins with a brief explanation of what foetal cell lines are and what technology is used in the production of vaccines that use such cell lines. Then, it indicates which of the currently available COVID-19 vaccines are produced using foetal cell lines. Finally, it examines the objections that are being raised against the technology in question.Celem tej pracy jest ocena moralna stosowania szczepionek przeciwko COVID-19, do których produkcji wykorzystano linie komórkowe zapoczątkowane komórkami pobranymi od uśmierconych ludzkich płodów. Kryterium tej oceny jest norma personalistyczna, zgodnie z którą czyn jest moralnie dobry wtedy, gdy przyczynia się do afirmacji osoby dla niej samej. Na początku pracy zostało krótko wyjaśnione, czym są tzw. linie komórek zarodkowych oraz na czym polega technologia produkcji szczepionek opartych na takich liniach. Następnie wskazano, które z obecnie dostępnych szczepionek przeciw COVID-19 są produkowane dzięki wykorzystaniu linii zarodkowych. Na koniec dokonano krytyki zarzutów wysuwanych przeciwko wspomnianej technologii

A city and river in pre-industrial East-Central Europe. Case study: Wrocław

The aim of the article is to assess the relationship between living conditions in the city and the natural environment determined by a large lowland river. This problem was examined via the example of Wrocław, the main city in Lower Silesia, which developed on the border of cultural and political zones. The natural hydrographic network and the scope of anthropogenic changes are presented. Also analysed are aspects of the land’s suitability for construction, water supply techniques for crafts and townspeople’s houses, drainage techniques, protection of street and squares surfaces against mud, and the use of water for defensive purposes. The chronological framework extends from the beginning of settlement to industrialisation and the introduction of modern water and sewage techniques in the 19th century.The aim of the article is to assess the relationship between living conditions in the city and the natural environment determined by a large lowland river. This problem was examined via the example of Wrocław, the main city in Lower Silesia, which developed on the border of cultural and political zones. The natural hydrographic network and the scope of anthropogenic changes are presented. Also analysed are aspects of the land’s suitability for construction, water supply techniques for crafts and townspeople’s houses, drainage techniques, protection of street and squares surfaces against mud, and the use of water for defensive purposes. The chronological framework extends from the beginning of settlement to industrialisation and the introduction of modern water and sewage techniques in the 19th century

Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc u młodej kobiety z ciążą ektopową – opis przypadku i przegląd literatury

Background: Transfusion-related acute lung injury (TRALI) is a major cause of death associated with transfusion. Nevertheless it is still misdiagnosed and underreported. We present a case of this serious complication in order to make it more familiar to clinicians and indicate proper medical management, which is significant not only for the patients presenting TRALI symptoms but also for future recipients of blood components. Case presentation: A 32-year-old white woman with in-vitro fertilization in anamnesis was admitted to Department of Obstetrics and Gynecology because of abdominal pain. Ultrasonography examination revealed pathological mass in left adnexa. The patient underwent laparoscopic left salpingectomy. The following day she reported progressive pain in lower abdomen with signs of peritoneal irritation. Emergency laparotomy was performed and active bleeding from fallopian tube was stopped. Four units of red blood cells concentrate and six units of fresh frozen plasma were transfused. Within two hours of surgery acute respiratory distress symptoms occurred, bilateral infiltrates were found on chest X-ray. The patient responded to supportive treatment (oxygen therapy, dexamethasone, diuretics) and her state improved within 12 hours. Serological diagnostics revealed anti-HLA antibodies in one donor which reacted with patient’s granulocytes. Clinical picture and anti-leukocyte antibodies detected in blood component allowed to identify the immune-mediated TRALI. Conclusions: Transfusion-related acute lung injury is a life-threatening complication of transfusion which manifests as non-cardiogenic pulmonary edema. Each suspected case of this syndrome should be reported to blood center in order to confirm the diagnosis and implement preventive measures (exclusion of implicated donor from further blood donation).  Cel pracy: Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) jest jedną z głównych przyczyn zgonów związanych z transfuzją składników krwi. Niemniej jednak powikłanie to pozostaje często nierozpoznawane lub niezgłaszane do odpowiednich ośrodków. W niniejszej pracy prezentujemy przypadek tego poważnego powikłania w celu przybliżenia jego obrazu klinicznego i wskazania prawidłowego postępowania, które jest nie tylko istotne dla pacjenta z objawami TRALI, ale także dla przyszłych biorców preparatów krwiopochodnych. Opis przypadku: 32-letnia kobieta rasy kaukaskiej z wywiadem zapłodnienia pozaustrojowego została przyjęta do Kliniki Położnictwa i Ginekologii z powodu bólu brzucha. Badanie ultrasonograficzne ujawniło obecność patologicznej masy w obrębie lewych przydatków macicy. Pacjentka przebyła lewostronną laparoskopową salpingektomię. Następnego dnia zgłosiła narastające dolegliwości bólowe w podbrzuszu z cechami podrażnienia otrzewnej. Przeprowadzono pilną laparotomię, w trakcie której zatamowano aktywne krwawienie z kikuta jajowodu. Pacjentce przetoczono 6 jednostek koncentratu krwinek czerwonych i 4 jednostki świeżo mrożonego osocza. Po 2 godzinach od operacji wystąpiły objawy ostrej niewydolności oddechowej a w rentgenogramie klatki piersiowej stwierdzono obustronne zacienienia. Zastosowano leczenie podtrzymujące: tlenoterapia bierna, deksametazon, diuretyki. Stan pacjentki uległ poprawie w ciągu 12 godzin. Diagnostyka serologiczna ujawniła u jednego dawcy krwi obecność przeciwciał anti-HLA reagujących z granulocytami pacjentki. Obraz kliniczny i przeciwciała antyleukocytarne wykryte w przetoczonym składniku krwi pozwoliły rozpoznać immunologiczną postać TRALI. Wnioski: Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc jest zagrażającym życiu powikłaniem potransfuzyjnym, które manifestuje się jako niekardiogenny obrzęk płuc. Wszystkie przypadki z objawami wskazującymi na wystąpienie tego zespołu powinny być zgłaszane do Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa celem potwierdzenia diagnozy i wdrożenia odpowiednich środków profilaktycznych (wyłączenie dawcy z przeciwciałami antyleukocytarnymi z dalszego oddawania krwi dla celów klinicznych).

High Temperature Effects in Fused Silica Optical Fibers, Journal of Telecommunications and Information Technology, 2021, nr 3

Fire-resistant fiber optic cables used in safety and monitoring systems playing an essential role in fire fighting and building evacuation procedures are required to temporarily maintain optical continuity when exposed to fire. However, the use of fused silica fiber at temperatures between 800◦C and 1000◦C is associated with two highly undesirable phenomena. Thermal radiation (incandescence) of optical fibers, with its intensity and spectral distribution being proportional to additional attenuation observed in the fiber’s hydroxyl absorption bands (“water peaks”) is one of them. The other consists in penetration of thermal radiation from the surroundings into the fiber, due to defects in glass, causing light scattering and resulting in fiber brittleness. Thermal radiation is a source of interference in fiber attenuation measurements performed during fire tests and affects normal operation of fiber optic data links in the event of a fire. In this article, results of laboratory tests performed on a telecom single mode and multimode fibers subjected to temperatures of up to 1000◦C are presente

Remedies to Thermal Radiation in Fused Silica Optical Fibers, Journal of Telecommunications and Information Technology, 2023, nr 1

During fire incidents, optical fibers located with-in a fire-resistant cable are usually exposed to temperatures of 800ºC to 1000ºC. Hot fibers generate narrowband thermal (incandescent) radiation and collect broadband thermal radiation originating from the heated surroundings. The power of the second component, initially negligible, increases with time due to the rising number of fiber cracks and other defects acting as couplers for external radiation. Thermal radiation may interfere with fiber attenuation measurements performed during a fire test, but is rather unlikely to prevent data transmission with typical GbE and 10 GbE transceivers during a fire. This problem may be remedied by combining the following methods: using single mode fibers instead of multimode fibers, using bandpass filters to block thermal radiation, and selecting proper transmitter power, wavelength and photodetector

Naczyniak limfatyczny moszny i przestrzeni zaotrzewnowej u 12-letniego chłopca : opis przypadku

Background: Lymphangiomas occurs in children quite frequently. They are most commonly localized in the head, neck, axilla, chest, abdomen, and retroperitoneum. Lymphangiomas of the scrotum are very rare and are usually clinically silent, so they are a challenge for radiologists performing US examination in children. They are obliged to differentiate the following lesions: torsion of the testicle, scrotal hernia, hydrocoele, and epididymal cyst, in addition to the masses of primary extratesticular localization such as hemagioma, congenital vascular malformations, fibromas, and malignant tumors. Additional difficulties appear in boys who present acute scrotum syndrome. Case Report: The paper reports the diagnostics and treatment of a huge multicystic lymphangioma situated in the scrotum and retroperitoneum of a 12-year-old boy who had fallen from a bicycle and presented acute scrotum. The lesion of the scrotum was surgically excised. Retroperitoneal lymphangioma was detected during this operation. Subsequent diagnostics was based on ultrasonography, computerized tomography, and magnetic resonance imaging of the abdominal cavity. The lymphangioma of the retroperitoneum was resected. The patient shows no evidence of recurrence after 7 years. Conclusions: Cystic lymphangiomas are rare but benign intrascrotal, extratesticular, painless masses in children. They are sonographically multicystic or multiloculated abnormalities and may show infiltrative extension to the perineum, retroperitoneum, or abdomen. Recognition of this entity and its extent is important for correct clinical management and may be for planning treatment