«Ciało» na wojnie. Wokół Soli ziemi Józefa Wittlina

The article introduces methodology of cultural studies depicting the soldier’s body in Józef Wittlin’s novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions.Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie analizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności

Między spotkaniem a mijaniem. Rahel Varnhagen, Hannah Arendt, Judith Butler

The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes of Rahel Varnhagen, Hannah Arendt and Judith Butler. Starting with Varnhagen’s biography written by Arendt, the essay’s author wonders about the philosopher’s writing strategy. Instead of a classic reconstruction of life, the biographer offers a collage of excerpts from Rahel’s letters with extensive commentary. This form encourages one to read Rahel Varnhagen as a narration about the author and her own struggle with Jewish and female identity. The second relationship analysed in the essay is the impact of Hannah Arendt’s texts on Judith Butler’s writings. Despite the criticism of the philosopher’s writings, Arendt remains an unquestionable inspiration to Butler. The article also emphasises the differencebetween the theoreticians: Arendt uses the strategy of mimicry (writing about identity in the form of a German Jew’s biography), while Butler writes a politically-engaged text, exposing herself and her identity.The article is an attempt at capturing the relationship between the lives and creative attitudes of Rahel Varnhagen, Hannah Arendt and Judith Butler. Starting with Varnhagen’s biography written by Arendt, the essay’s author wonders about the philosopher’s writing strategy. Instead of a classic reconstruction of life, the biographer offers a collage of excerpts from Rahel’s letters with extensive commentary. This form encourages one to read Rahel Varnhagen as a narration about the author and her own struggle with Jewish and female identity. The second relationship analysed in the essay is the impact of Hannah Arendt’s texts on Judith Butler’s writings. Despite the criticism of the philosopher’s writings, Arendt remains an unquestionable inspiration to Butler. The article also emphasises the differencebetween the theoreticians: Arendt uses the strategy of mimicry (writing about identity in the form of a German Jew’s biography), while Butler writes a politically-engaged text, exposing herself and her identity

Polska Bibliografia Literacka – nowe wyzwania

Polish Literary Bibliography (PBL) is the largest bibliography of the humanities in Poland. It covers literature, theatre and Polish film. At the beginning it was printed – there were 45 volumes published in print. In 1998 PBL was transformed into a database. Now, the new version of a database is being created. One of the main goals of a new database is to better depict the relations between entities registered by PLB

Polska Bibliografia Literacka – nowe wyzwania

Polish Literary Bibliography (PBL) is the largest bibliography of the humanities in Poland. It covers literature, theatre and Polish film. At the beginning it was printed – there were 45 volumes published in print. In 1998 PBL was transformed into a database. Now, the new version of a database is being created. One of the main goals of a new database is to better depict the relations between entities registered by PLB

Polska Bibliografia Literacka – nowe wyzwania

Streszczenie: Polska Bibliografia Literacka (PBL) jest największą bibliografią dziedzinową z zakresu humanistyki w Polsce. Przedmiotem jej zainteresowania są szeroko rozumiana literatura (także recepcja literatur obcych w Polsce), teatr oraz film polski. Początkowo bibliografia wydawana była drukiem – ukazało się 45 roczników. W 1998 r. została przekształcona w bazę danych. Obecnie powstaje jej nowa wersja – jednym z wyzwań, na które odpowie, będzie lepsze odwzorowanie relacji występujących między różnymi bytami odnotowywanymi w Polskiej Bibliografii Literackiej.Abstract: Polish Literary Bibliography (PBL) is the largest bibliography of the humanities in Poland. It covers literature, theatre and Polish film. At the beginning it was printed – there were 45 volumes published in print. In 1998 PBL was transformed into a database. Now, the new version of a database is being created. One of the main goals of a new database is to better depict the relations between entities registered by PLB

Dokumentacja kultury a cyfrowe zasoby archiwalne. Przypadek Polskiej Bibliografii Literackiej (PBL) i Archiwum Telewizji Polskiej

The article is a case study of cooperation between scientific documentary and bibliographic working group – the Working Group of Current Bibliography (WGCB) of the Institute of Literary Studies, Polish Academy of Sciences, the creator of the Polish Literary Bibliography – and the Polish Television Archives. The cooperation initiated by the WGCB aimed at collecting, in digital form, metadata of archival holdings of the Polish Television (TVP), that were supposed to enrich data resources of the PLB. The case was described in a multi-faceted manner: I) the context was depicted on the basis of merit, i.e. information needs of the PLB on the background of the up-to-date range of television recordings of literature reception and on the background of changing information sources (atrophy of printed sources, arising possibilities of processing digital sources); II) the process of starting the cooperation with the Archives was described, especially the problem of using metadata from an archival database for documenting not particular archival units, but abstractly perceived cultural phenomena (a broadcast, a TV programme, etc.); III) analysis of technical problems with processing data was depicted (results of cooperation between institutions with own data models, created for different purposes); IV) conclusions from the case study were presented: a) about the procedural side of cooperation in using metadata from heritage institutions (the context of metadata standards, various traditions of creating them, and contemporary institutional purposes of managing them); b) about the broader (“soft”) problem of “understanding data” (data literacy) in scientific and cultural institutions.Artykuł stanowi studium przypadku współpracy między naukową pracownią dokumentacyjno-bibliograficzną – Pracownią Bibliografii Bieżącej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, twórczynią Polskiej Bibliografii Literackiej – a Archiwum Telewizji Polskiej. Współpraca zainicjowana przez PBB miała na celu pozyskanie, w formie cyfrowej, metadanych zasobów archiwalnych TVP, które posłużyć miały do wzbogacenia zasobu danych PBL. Przypadek opisano w sposób wieloaspektowy: I) określono merytoryczny kontekst współpracy z perspektywy, tj. potrzeby informacyjne PBL na tle dotychczasowego zakresu dokumentacji telewizyjnej recepcji literatury oraz na tle przemian źródeł informacji (zanikają źródła drukowane, pojawiają się możliwości przetwarzania źródeł cyfrowych); II) opisano proces nawiązywania współpracy z Archiwum, w szczególności problem wykorzystania metadanych archiwalnej bazy danych do celów dokumentacji nie tyle danej jednostki archiwalnej, co raczej abstrakcyjnie pojmowanego zjawiska kulturalnego (audycji, programu telewizyjnego etc.); III) zaprezentowano analizę technicznych problemów związanych z przetwarzaniem danych (będących pokłosiem współpracy instytucji posiadających własne modele danych i to tworzone w innych celach); IV) zaproponowano wnioski z przedstawionego studium przypadku: a) dotyczące formalnej strony współpracy w zakresie wykorzystywania metadanych instytucji dziedzictwa (kontekst standardów metadanych, różnych tradycji ich powstawania oraz współczesnych instytucjonalnych celów zarządzania metadanymi); b) dotyczące szerszego („miękkiego”) problemu „rozumienia danych” (data literacy) w instytucjach nauki i kultury

Sublingualis. Problems and poetics of medical discourse in Polish literature after 1989

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAMCelem rozprawy jest analiza wybranych problemów dyskursu medycznego w literaturze Polskiej po 1989 r. Jako ramę teoretyczną dla interpretacji wybranych tekstów literackich wybrano trzy główne kategorie: medykalizację, demedykalizację oraz metaforyzację. Szerszą ramę pojęciową dla przedstawionych interpretacji stanowi koncepcja nowoczesności autorstwa Stephena Toulmina przedstawiona w książce Kosmopolis. Pierwsza część pracy poświęcona jest przeglądowi literatury przedmiotowej, poruszającej związki medycyny i literatury. Odnosi się również do stosowanej w literaturze anglojęzycznej terminologii związanej z chorowaniem (disease, illness, sickness). Część druga przedstawia historię badań nad medykalizacją, przemiany tego procesu oraz analizę wybranych pozycji z literatury polskiej, które poruszają temat ciąży, porodu i poronienia (Polka M. Gretkowskiej, Otwarcie J. Brach-Czainy, Obsoletki J. Bargielskiej). Część trzecia poświęcona jest polskiej eseistyce medycznej i „chorobowej”. Punktem wyjścia dla interpretacji esejów Andrzeja Szczeklika i Małgorzaty Baranowskiej jest tekst Susan Sontag Choroba jako metafora. Pracę kończy powrót do metafory wraz z lekturą trzech utworów (opowiadania Wydmy J. Małeckiego, poematu Danke, czyli nigdy więcej D. Dymińskiej i powieści Purezento J. Bator), wykorzystujących różne aspekty metaforyzacji zasygnalizowane przez S. Sontag.The aim of the thesis is an analysis of problems of medical discourse in the Polish literature after 1989. The interpretation of selected texts is put in the theoretical framework of three major categories: medicalization, demedicalization and metaphorization. The wider perspective for presented research is provided by the conception of modernity proposed by Stephen Toulmin in his Cosmopolis. The first part of the thesis is devoted to the review of secondary literature concerning the connection of literature and medicine. The terms applied in English-language literature related to the state of illness (illness, sickness, disease) are also took into consideration. The second part presents the history of the research concerning medicalization, its transitions, and the analysis of selected texts of the Polish literature raising the issues of pregnancy, labour and miscarriage (Polka by M. Gretkowska, Otwarcie by J. Brach-Czaina, Obsoletki by J. Bargielska). The third part is concerned about Polish medical essays. The starting point for the interpretation of texts of Andrzej Szczeklik and Małgorzata Baranowska is the essay Illness as metaphor by Susan Sontag. The last part returns to the concept of metaphor along with the reading of three texts (the short story Wydmy by J. Małecki, the epic poem Danke, czyli nigdy więcej by D. Dymińska and the novel Purezento by J. Bator)

A body at war. On Józef Wittlin’s Sól ziemi

Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie analizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności.The article introduces methodology of cultural studies depicting the soldier’s body in Józef Wittlin’s novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions

Pathography: From case report to clinical story

This article presents various uses of the term ‘pathography’: as a genre in medical communication, an autobiographical patient narrative or a narrative case report written by a professional. A discussion of classic pathographies (Sigmund Freud, Karl Jaspers) is followed by an analysis of patient pathographies, with particular emphasis on the history of the Polish ones, only to eventually come back to narratives created by professionals (Alexander Luria, Oliver Sacks). The aim of this article is to draw attention to a certain affinity between the writings in the field of medical sciences and humanities

Polish Literary Bibliography - New Research Data Portal for Complex Cultural Dataset

Abstract and poster of paper 0879 presented at the Digital Humanities Conference 2019 (DH2019), Utrecht , the Netherlands 9-12 July, 2019