Późnośredniowieczne krakowskie prognostyki astrologiczne o zdrowiu, chorobach i sposobach leczenia

Late medieval astrological predictive texts (iudicia, calendars, almanacs etc.) are an interesting source of knowledge about the past. The practice of publishing such texts was a result of the development of the so-called Krakow school of astronomy and astrology. The Krakow masters, who held the position of professors at the chair of astronomy and astrology, were obliged to prepare the said predictive texts annually. The publications included astrological predictions based on forthcoming positions of heavenly bodies and concerned almost every sphere of life of the contemporary society. They referred to trade and agriculture, including prognoses of abundant or failed harvests. They covered political issues, but also problems pertaining to marriage, as well as to children and their upbringing. Vast passages were devoted to weather forecasting, that is, astrometeorology. However, special emphasis was put on the medical topics, as health and disease were an issue of key importance for the representatives of all social strata. Astrological predictive texts, indicating the best (from the viewpoint of astrology) time for attempts to maintain or regain health, were meant to interpret theoretical knowledge with recommendations concerning the practice, which was difficult to verify with regard to sources.Późnośredniowieczne prognostyki astrologiczne (iudicia, kalendarze, almanachy, etc.) to ciekawe źródło do poznania przeszłości. Zwyczaj ich publikowania związany był z rozwojem tzw. krakowskiej szkoły astronomiczno-astrologicznej. Mistrzowie krakowscy piastujący funkcję profesorów katedry astronomii i astrologii zobligowani byli do układania rokrocznie prognostyków, w których zamieszczali bazujące na mającym nastąpić układzie ciał niebieskich prognozy astrologiczne dotyczące niemalże każdej płaszczyzny życia ówczesnego społeczeństwa – prognozy odnoszono do handlu, gospodarki rolnej, urodzaju lub nieurodzaju; obejmowano nimi zagadnienia natury politycznej, ale też kwestie małżeństwa, posiadanego potomstwa i jego wychowania; obszerne ustępy poświęcano prognozowaniu pogody, a więc astrometeorologii. Jednakże szczególny nacisk kładziono na zagadnienia medyczne, albowiem kwestia zdrowia i choroby stanowiła kluczowe zagadnienie, które było istotne dla przedstawicieli wszystkich, bez wyjątku, stanów społecznych. Prognostyki astrologiczne natomiast, wskazując odpowiednią, z punktu widzenia astrologii, porę na podejmowanie starań o utrzymanie dobrej kondycji lub powrót do zdrowia, miały stanowić wykładnię wiedzy teoretycznej z zaleceniami dotyczącymi trudnej do zweryfikowania źródłowo praktyki

Słowa z obszarów tabuizowanych w świadomości cudzoziemców uczących się języka polskiego

Zjawisko tabu odgrywa ważną rolę w metodyce nauczania języków obcych. Celem artykułu jest zbadanie świadomości istnienia tabu w języku polskim i zakresów tematycznych, które to tabu obejmuje, wśród studentów uczących się języka polskiego na poziomie średnim i zaawansowanym. Autorki, na podstawie sondażowych badań ankietowych, sprawdziły znajomość słów tabuizowanych z wybranych pól tematycznych, takich jak śmierć, choroba, części ciała czy erotyka. Warto zaznaczyć, że przeprowadzona ankieta wzbudziła wśród respondentów wiele emocji i stała się punktem wyjścia do rozważań na temat tabu i wulgaryzmów w języku polskim. Studenci podkreślali, że to właśnie braki w słownictwie doprowadzają do nieporozumień lub blokady komunikacyjnej.The phenomenon of the taboo plays a crucial role in the methodology of the Polish language teaching. The aim of this article is to examine the existence of the taboos in the Polish language and the topic areas in which it is present, among intermediate and advanced students of Polish. Using a survey, the authors of the article checked students’ knowledge of taboo words in selected topic areas, such as death, illness, parts of the body, or erotica. It is worth mentioning that the survey brought about various emotions in the respondents and became a starting point to reflect on taboos and vulgarisms in Polish language. The students indicated that deficiencies in vocabulary indeed lead to misunderstandings and hinder communication

El impacto de la guerrilla colombiana las FARC-EP en el empoderamiento social de las mujeres

The article answers the question of how women’s participation in the structures of the Revolutionary Armed Forces of Colombia – the People’s Army (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército Popular) has contributed to their social empowerment. The first part of the paper presents the concept of empowerment. Subsequently, the article shows the reasons why women decided to join the guerrilla and their role in the organization. The last part of the paper examinates the evolution of women during and after reintegration.El artículo responde a la pregunta de cómo la participación de las mujeres en las Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército Popular ha contribuido a su empoderamiento social. En la primera parte del artículo se presenta el concepto de empoderamiento. A continuación, se exponen las razones por las que las mujeres decidieron unirse a la guerrilla y su papel en la organización. En la última parte del texto se examina la evolución de las mujeres durante y después de la reintegración

Transplantacja ex mortuo z udziałem dawcy małoletniego

 Organ transplantation is often the only chance to people who suffer from malfunction of heart, kidneys or liver. Nowadays, transplantation is no longer said to be medical experiment. It is acknowledged method of treatment. World human organization said that transplantation is the transfer (engraftment) of human cells, tissues or organs from a donor to a recipient with the aim of restoring function(s) in the body. We can distinguish ex vivo transplantation (with participation of living donor) and ex mortuo transplantation (with participation of deceased donor). The laws of different countries allow potential donors to permit (opt in system) or refuse (opt out system) donation. In Poland there is an opt out system which means that potential donor has to raise an objection in order to not to be donor after death. There is no questions if an adult person raise an objection, but there is number of doubts if we said about minor’s consent or objection to organ donation. Now, it is necessary to improve polish transplantation law in order to increase organ availability and increase deceased donations to their full potential.Transplantacja jako powszechnie uznana metoda leczenia umożliwia obecnie wielu osobom nie tylko poprawę jakości życia, lecz często również jego przedłużenie. Tak jak w przypadku każdej innej ingerencji medycznej, tak w przypadku przeszczepiania narządów konieczne jest uzyskanie zgody na nią podmiotu zainteresowanego. W praktyce wyróżnia się rozmaite metody wyrażania zgody na pobranie organów po śmierci – Polski ustawodawca zdecydował się jednak na przyjęcie konstrukcji tak zwanej zgody domniemanej, zgodnie z którą ewentualny przyszły dawca musi złożyć sprzeciw, by jego tkanki, komórki i narządy nie zostały pobrane po śmierci. Dotycząca kwestii pobierania narządów polska ustawa transplantacyjna nie reguluje jednak w sposób precyzyjny kwestii wyrażenia zgody przez osoby małoletnie. Na tym tle pojawiać się mogą problemy praktyczne, które summa summarum rozwiązać zmuszeni będą lekarze. W omawianej kwestii konieczne jest wprowadzenie szczegółowych regulacji, które jednocześnie poszerzałyby zakres autonomii małoletniego i zapewniałyby mu współudział w procesie podejmowania decyzji odnośnie ofiarowania swoich narządów po śmierci

Micromorphology and anatomy of flowers and nectaries of Saxifraga stolonifera L.

Saxifrages are plants commonly found in all continents. Many of them are adapted to flowering and reproduction under mountainous and rocky conditions. They are pollinated by various groups of insects and have intrastaminal nectaries. The morpho-anatomy of the flowers and nectaries of Saxifraga stolonifera L. was examined using bright-field light and stereoscopic microscopy as well as scanning electron microscopy. The abaxial surface of the sepals has multicellular glandular trichomes containing anthocyanins in the base cells and polyphenols in the secretory cells of the head, whereas visual attractants in the form of color spots are found on the petals. The nectary gland is located at the apex of the ovary and forms a yellow-orange fleshy half-ring. Nectar is secreted through numerous modified stomata. The glandular parenchyma does not have vascular elements. Moreover, orange-brown polyphenols were observed in the nectary cells

Emancipation as a new trend rehabilitation

The article contains reflections on the essence of emancipation, conditions and opportunities for its realization to people with disabilities. The topic of discussion is undertaken formation by parents, teachers and other persons involved in the rehabilitation process of such personality traits that facilitate self-realization and auto- nomy. The ability to achieve self-realization is a form of emancipation. Taken at the end of the discussion about the legitimacy of multiplication terms.The article contains reflections on the essence of emancipation, conditions and opportunities for its realization to people with disabilities. The topic of discussion is undertaken formation by parents, teachers and other persons involved in the rehabilitation process of such personality traits that facilitate self-realization and auto- nomy. The ability to achieve self-realization is a form of emancipation. Taken at the end of the discussion about the legitimacy of multiplication terms

Potrzeba bliskości i intymności a świadomość niepełnosprawności

The article touched the aspect of intimate relationships emotional young people with disabilities, are described some difficulties in learning the correct emotional relationships with their mothers and others in early childhood. These difficulties, however, are not directly related to the disability, but rather are the result of parents' reaction to the unusual and therefore not always "clear" for the parents reaction emotional and social child. Messages emotional child are wrongly perceived by the other members of society, which expands the circle as they grow, and this situation contributes to the abnormal emotional and social relationship between the person with a disability and the environment. However, the emotional needs are the same for people with and without disabilities, but in the context described disturbances in interpersonal relationships, can not always be met.This applies especially to the need for a close emotional relationship with a person of the opposite sex during adolescence and early adulthood, when these types of needs are particularly severe. The research shows that many young people see a solution to this problem in touch and finding a life partner through the Internet.W artykule poruszony jest temat intymnych związków emocjonalnych młodych osób z niepełnosprawnością, opisane są pewne trudności w nauczeniu się prawidłowych relacji emocjonalnych z matką i innymi osobami w okresie wczesnego dzieciństwa. Nie pozostają one jednak w bezpośrednim związku z niepełnosprawnością, ale raczej stanowią wypadkową reakcji rodziców na nietypowe, i dlatego nie zawsze dla nich „czytelne”, reakcje emocjonalno-społeczne dziecka. Komunikaty emocjonalne dziecka są także mylnie interpretowane przez innych członków społeczeństwa, którego krąg rozszerza się w miarę rozwoju, a ta sytuacja przyczynia się do zaburzenia relacji emocjonalno-społecznych między osobą z niepełnosprawnością i jej otoczeniem. Jednak potrzeby emocjonalne są takie same u osób niepełnosprawnych i u pełnosprawnych, ale wobec opisywanych zaburzeń w relacji interpersonalnej nie zawsze mogą być zaspokojone. Dotyczy to zwłaszcza potrzeby bliskiego związku emocjonalnego z osobą płci przeciwnej w okresie dorastania i wczesnej dorosłości, kiedy tego typu potrzeby są szczególnie nasilone. Przestawione badania pokazują, że wielu młodych ludzi widzi rozwiązanie tego problemu w kontakcie i znajdowaniu partnera życiowego przez Internet

Bariery aktywności psychospołecznej osób z niepełnosprawnością – mity i rzeczywistość

Analysis of the elements of definitions and ways to define the term “disability” leads to reflection that barriers to psychosocial activity of people with disabilities may concern every age and every area of activity. These barriers may be associated with the disabilities, and thus the biological and psychological conditioning. They can also not be connected to the personwith disability and those are the ones that have been analysed in detail. Presentation of the most important legislation calls into question the lack of attention to security conditions tocarry out the tasks of life for people with disabilities at every stage of life. However, implementation and enforcement of rights appertained to persons with disabilities is associatedwith a lack of willingness to integrate on the part of able-bodied members of society. Overcoming this barrier takes time because of the change in attitudes towards disability. The developmentof technology and computer science eliminates the enormous amount of previously existing barriers resulting from the application of conventional prostheses and allows oneto replace some of the lost functions of the body but there is still serious economic barrier.Analiza elementów definicji i sposobów definiowania pojęcia „niepełnosprawność” prowadzi do refleksji, że bariery aktywności osób z niepełnosprawnością mogą dotyczyć każdego wieku i każdego obszaru działalności. Bariery te mogą być związane z samą niepełnosprawnością, a więc z biologicznymi i psychologicznymi uwarunkowaniami, ale mogą też być niezależne od osoby z niepełnosprawnością i te szczególnie poddano analizie. Prezentacja najważniejszych aktów prawnych poddaje w wątpliwość brak dbałości o zabezpieczenie warunków do realizowania zadań życiowych przez osoby niepełnosprawne na każdym etapie życiowym. Jednak realizacja i egzekwowanie praw należnych osobom niepełnosprawnym wiąże się z brakiem gotowości do integracji ze strony pełnosprawnych członków społeczeństwa i to jest bariera, której pokonanie wymaga czasu ze względu na konieczne zmiany postaw wobec niepełnosprawności. Rozwój techniki i informatyki likwiduje ogromną ilość dotychczas istniejących barier wynikających z konieczności szeroko pojętego oprotezowania, ale nadal istnieje poważna bariera ekonomiczna

Zdolność do autorehabilitacji jako konsekwencja wcześniejszych zabiegów wychowawczo-rehabilitacyjnych

Self-rehabilitation is understood as a creative process oriented on oneself, whose actor and target is the same person. Self-rehabilitation is an activity of compensative nature, which requires the persons with disability to adopt an active approach towards themselves. Self-rehabilitation ability characterizes those people whose own activity was sustained throughout their childhood at such a level that constantly motivated them to meet new challenges. Self-rehabilitation is accompanied by intellectual and emotional processes which enable continuous updating and realistic estimation of the current emotional-cognitive situation of the person prepared to undertake self-rehabilitational actions. Self-realization and self-rehabilitation have much in common, although self-rehabilitation does not refer to fully abled persons. The self-rehabilitational behaviours are those elements of behaviour that are observable in a person with disability but not in a fully abled person. Selfrehabilitation is the realization of the resilience potential, i.e. the organism’s ability to adapt to conditions in which – despite previously lost capabilities – it can achieve optimum performance, owing to the reorganization of brain functioning.Autorehabilitacja ujęta jest jako proces twórczy wobec samego siebie, którego sprawcą i odbiorcą jest ta sama osoba. Jest to działanie o charakterze kompensacyjnym, wymagające aktywnej postawy osoby z niepełnosprawnością wobec siebie samej. Zdolność do autorehabilitacji posiadają te osoby, których aktywność własna w dzieciństwie była podtrzymywana poprzez wychowanie rehabilitujące na poziomie stale motywującym do podejmowania nowych wyzwań. Autorehabilitacji towarzyszą procesy intelektualne i emocjonalne, pozwalające na ciągłą aktualizację i realną ocenę sytuacji emocjonalno-poznawczo-społecznej, w której znajduje się człowiek gotowy do działań autorehabilitacyjnych. Samorealizacja i autorehabilitacja mają ze sobą wiele wspólnego, ale autorehabilitacja nie dotyczy osób pełnosprawnych. Te elementy zachowania osoby z niepełnosprawnością, które nie są udziałem osób pełnosprawnych, mają charakter autorehabilitacyjny. Poprzez autorehabilitację dokonuje się zdolność do rezyliencji (resilience). Jest to zdolność organizmu do przystosowania się do warunków, w których – mimo utraconych wcześniej zdolności – może optymalnie funkcjonować dzięki reorganizacji pracy mózgu