Impact of global financial crisis on insurance industry in selected Western Balkan countries

The chapter analyses the effects of the global financial crisis on the insurance market of selected Western Balkan countries, taking into account their characteristics, the achieved level of development, frameworks within which they function, and emerged tendencies on the world insurance market. The impact of the crisis is considered with respect to both business and investment side of the insurance company results. In addition to identifying existing problems of insurers during the crisis, warns of upcoming issues expected in the post-crisis period are indicated and possibilities for overcoming them suggested. Useful recommendations for further conduct and development of insurance operations are provided on the basis of comparative analysis of the insurance industry performances in time segments before and after the onset of the crisis

Industrial policy for economic development: the perspectives for Serbia

This paper argues that industrial policy, defined as a conscious effort on the part of government to encourage and promote a specific industry or sector, is an indispensable tool for economic development. Serbia is experiencing a process of de-industrialisation since 1990s. During the period 2001-2012 its industry has been growing at an average annual rate of 0.2%, but it however still did not reach the output of the late 1989. The share of industry in GDP has been decreased, as well as the share in the labour productivity. Moreover, employment in industry has sharply decreased. Serbian exports are dominated mostly by primary and labour- and resource-intensive products making unfavourable export structure. This paper argues that devastated industry of Serbia cannot recover without conscious efforts on the part of government

Shaping tradition into cultural-economic goods in order to achieve sustainable development: case of Serbian silk production

The main goal of the paper is to answer the question: How to use traditional knowledge in order to create cultural-economic goods? This is topical because the connection of real tradition and crafts with responsible forms of entrepreneurship represent a real direction to achieve sustainable development goals, with a revitalization of culture that is related to real historical facts. This paper represents a continuation of work that relies on our previous research findings (related to key phenomena: silk production, silk roads, proto-industrialization, cultural political economy etc.). Theories we rely on (such as the cultural political economy, sustainable development, common goods, social and cultural entrepreneurship, cultural tourism) have enabled to summarize the facts that are related to our key phenomena. We used our previous research data which implied strong historical approaches, archive data and field research. This allowed us to strengthen universal findings and conclusions we came to about each element. In confirming mentioned conclusions our specific previous studies helped a lot (Serbia, Calabria cases), as well as the examples of other authors. Moreover, this helped us create a possible solution for a revitalization of silk production as multi-layered heritage that can contribute to sustainable development

Aktuarski efekti prevremenog raskida ugovora o osiguranju života

Predmet analize ovog rada je merenje aktuarskih efekata prevremenog raskida ugovora o osiguranju života. Cilj rada je da se ukaže na negativne efekte raskida ovih ugovora, kako sa aspekta osiguranika, tako i sa aspekta osiguravača. Rizik prevremenog odustajanja od životnog osiguranja, koji je posebno izražen u nepovoljnim ekonomskim uslovima, narušava svrhu životnog osiguranja i ugrožava finansijski položaj osiguravača. Negativni efekti odustajanja od životnog osiguranja, koji su u radu prikazani na primeru mešovitog osiguranja kapitala, su utoliko vei u prvim godinama trajanja ugovora o osiguranju. Pouzdana statistika osiguranja, kao i realnost vrednosti relevantnih parametara makroekonomskog ambijenta u kome se odvija poslovanje životnih osiguravača, uslovljavaju pouzdanost prognoze broja raskida ugovora o osiguranju života, kao i obima njihovih negativnih efekata

Novi podsticaji agroindustrijskom sektoru i njihovi doprinosi uravnoteženom razvoju

U ovom radu pokušaćemo da dijagnostikujemo stanje agroprivrede (agroindustrije), koje je neminovno uslovljeno određenim istorijskim izborima, kao i misijom pristupanja Republike Srbije Evropskoj Uniji. Imajući u vidu ozbiljne društvene i ekonomske promene sa kojima je zemlja suočena u poslednjih par decenija, dolazi se do urgentne potrebe za stvaranjem adekvatnih rešenja za što efikasnije funkcionisanje svih učesnika na tržištu. Uvažavajući pravce transformacije poljoprivrede inicirane tranzicijom zemalja CIE, ukazaćemo na zemlje koje su primenile dobre prakse, koje bi mogle biti implementirane i kod nas u cilju uravnoteženog i održivog razvoja. Posebnu pažnju u radu usmerićemo na potencijale porodičnih gazdinstava u Srbiji i mogućnostmai njihovog udruživanja u zadruge, proizvodnju organski gajene hrane, uz dodatne sadržaje kulturnoturističkog, eko-turističkog i edukativnog karaktera, koje bi uticale na (lokalni i regionalni) razvoj i migraciju prema ruralnim područjima

TECHNOLOGICAL PROGRESS, SOCIAL PROBLEMS AND MORAL CRISIS

U ovom radu sagledavamo društvene tokove kroz prizmu tehnološkog razvoja. U toj relaciji ističemo značaj tehnološkog unapređivanja i zahvaljujući tehnološkom napretku, njegov doprinos enormnom ekonomskom i socijalnom razvoju čovječanstva u globalnim razmjerima. Istovremeno nastojimo ukazati, odnosno ilustrativno podsjetiti na česte posljedice tehnoloških dostignuća, na posljedice po zdravlje čovjeka i prirode. Također, da podvučemo upotrebu tehnoloških dostignuća kao sredstvo moći upravljanja i vladanja, odnosno držanje zemalja i naroda u podređen položaj. Nismo se ustručavali da u tekstu iskristaliziramo i prijetnju tehnološkim dostignućima kao i namjeru da se taj odnos sačuva ili pak pojača u korist već moćnih tehnoloških kultura nad ostatkom svijeta. Namjera je da naglasimo značaj oplemenjivanja tehnoloških kultura duhovnim vrijednostima, jer smatramo da bez duhovnog poimanja stvari samo tehnološka strana svesti će društvo na jednu obezduhovljenu dimenziju a to ne obezbjeđuje potpun mir, napredak, stabilnost niti se bez duhovnog može dugoročno razvijati društvo blagostanja. Iznjeli smo neke pokazatelje ekonomsko socijalnih teškoća sa kojima se suočava Srbija kao što su velika zaduženost zemlje, nezaposlenost, nedosljedna i često nezakonita privatizacija, nizak životni standard i gubitak socijalne sigurnosti, teritorijalna ugroženost, politički pritisci i uvjetovanja.In this paper, we look through the prism of social trends and technological development. In this relation we emphasize the importance of technological advancement and technological developments, its enormous contribution to economic and social development of humanity on a global scale. At the same time, we are trying to point out, that is illustrative to recall the frequent consequences of technological developments, the consequences for human health and the environment. Also, to underline the use of technological advances as a means of power management and governance, and hold countries and nations in a subordi- nate position. We did not hesitate to cristalize the threat of technological developments as well as the intent to preserve that re lationship, or strengthen the already powerful benefi ts of technological culture over the rest of the world. The intention is to emphasize the importance of processing technology culture spiritual values, because we believe that without understanding the spiritual side of things, only a technological society will be reduced to one dimension and it does not provide complete peace, progress, stability or spiritual can be no long -term development of the welfare society. We have emphasized some indicators of economic and social difficulties in Serbia as the country\u27s huge debt, unemployment, inconsistent and often illegal privatization, the low standard of living and the loss of social security, territorial threat, political pressure and conditio- nality

Upravljanje rizicima unit-linked životnog osiguranja

Osnovna karakteristika unit-linked životnog osiguranja ogleda se u specifičnosti ulaganja sredstava, koje je direktno vezano za vrednost investicione jedinice određenog investicionog fonda. Prednost unit-linked osiguranja, sa aspekta osiguravača, sastoji se u prenošenju rizika investiranja na osiguranika. Sa aspekta osiguranika, ovo osiguranje omogućuje, sa jedne strane, slobodu izbora nivoa zaštite, a sa druge strane, slobodu ulaganja sredstava rezerve, odnosno izbor investicionog fonda u koji će ta sredstva biti investirana, u skladu sa stepenom averzije prema riziku. Iako unit-linked osiguranje može doneti veće prinose u odnosu na tradicionalne proizvode životnog osiguranja, pri nepovoljnoj investicionoj klimi mogu biti ostvareni značajni gubici. Iz navedenih razloga, veoma je važno sagledati prednosti i nedostatke ovog vida osiguranja, sa aspekta politike investiranja, posebno u uslovima globalne finansijske krize. Tema dobija na aktuelnosti izmenom Zakona o osiguranju, kojom se omogućuje uvođenje navedenog novog proizvoda životnog osiguranja u Srbiji. Stoga je veoma značajno blagovremeno identifikovati rizike koji su povezani sa ovim vidom osiguranja, kako bi bile definisane adekvatne metode upravljanja tim rizicima

Razvoj alata za završnu obradu cilindričnih otvora inercijalnom silom

Ova disertacija se bavi istraživanjem mogućnosti obrade metala rezanjem konstantnom silom prodiranja reznog alata u materijal predmeta obrade. Pregled literaturnih izvora ukazuje na probleme dimenzione i geometrijske tačnosti alatnih mašina koji nastaju kao posledica termičkog širenja elemenata sistema kretanja alatne mašine, elastične deformacije reznog alata, nesavršenosti obrtnog kretanja vreteništa alatne mašine, promene geometrije reznog alata, pohabanosti elemenata sistema kretanja alatne mašine, grešaka baziranja i stezanja predmeta obrade i mnogih drugih faktora. Izučavanje navedenih problema pomoglo je u razvoju teorijskog modela reznog alata kojim bi bilo moguće eliminisati uzroke nastanka dimenzione i geometrijske greške predmeta obrade. Za potrebe preliminarnih eksperimentalnih istraživanja razvijen je uređaj za ispitivanje mogućnosti rezanja konstantnom silom prodiranja reznog alata u materijal predmeta obrade. Ova ispitivanja su pokazala da je ispitivanom metodom, uz odabir odgovarajućih parametara obrade, moguće postići smanjenje devijacije kružnosti i izuzetno finu regulaciju prečnika cilindričnih predmeta obrade. Na osnovu preliminarnih eksperimentalnih istraživanja razvijen je rezni alat za završnu obradu unutrašnjih cilindričnih otvora konstantnom silom prodiranja alata u materijal predmeta obrade. Konstrukcijom alata omogućena je regulacija intenziteta sile prodiranja alata u materijal predmeta obrade, tj. regulacija prečnika predmeta obrade. U cilju povećanja mikro tvrdoće površinskog sloja obrađene površine, razvijen je i eksperimentalno ispitan alat za obradu površinskom deformacijom predmeta obrade. Kombinacija obrade rezanjem konstantnom silom i obrade površinskom deformacijom predmeta obrade, obezbeđuje veliku dubinu regulacije prečnika, smanjenje devijacije kružnosti, smanjenje hrapavosti, povećanje mikro tvrdoće obrađene površine, kao i povoljniji raspored materijala u površinskom sloju obrađene površine. Na osnovu ispitivanja prikazanih u ovoj disertaciji, predložena metoda završne obrade metala rezanjem može značajno doprineti unapređenju proizvodnog procesa u pogledu mogućnosti ostvarivanja dimenzione i geometrijske tačnosti predmeta obrade. Primenom predložene metode eliminiše se uticaj nesavršenosti sistema kretanja alatne mašine, kao i greške baziranja i stezanja predmeta obrade.REZIME Ova disertacija se bavi istraživanjem mogućnosti obrade metala rezanjem konstantnom silom prodiranja reznog alata u materijal predmeta obrade. Pregled literaturnih izvora ukazuje na probleme dimenzione i geometrijske tačnosti alatnih mašina koji nastaju kao posledica termičkog širenja elemenata sistema kretanja alatne mašine, elastične deformacije reznog alata, nesavršenosti obrtnog kretanja vreteništa alatne mašine, promene geometrije reznog alata, pohabanosti elemenata sistema kretanja alatne mašine, grešaka baziranja i stezanja predmeta obrade i mnogih drugih faktora. Izučavanje navedenih problema pomoglo je u razvoju teorijskog modela reznog alata kojim bi bilo moguće eliminisati uzroke nastanka dimenzione i geometrijske greške predmeta obrade. Za potrebe preliminarnih eksperimentalnih istraživanja razvijen je uređaj za ispitivanje mogućnosti rezanja konstantnom silom prodiranja reznog alata u materijal predmeta obrade. Ova ispitivanja su pokazala da je ispitivanom metodom, uz odabir odgovarajućih parametara obrade, moguće postići smanjenje devijacije kružnosti i izuzetno finu regulaciju prečnika cilindričnih predmeta obrade. Na osnovu preliminarnih eksperimentalnih istraživanja razvijen je rezni alat za završnu obradu unutrašnjih cilindričnih otvora konstantnom silom prodiranja alata u materijal predmeta obrade. Konstrukcijom alata omogućena je regulacija intenziteta sile prodiranja alata u materijal predmeta obrade, tj. regulacija prečnika predmeta obrade. U cilju povećanja mikro tvrdoće površinskog sloja obrađene površine, razvijen je i eksperimentalno ispitan alat za obradu površinskom deformacijom predmeta obrade. Kombinacija obrade rezanjem konstantnom silom i obrade površinskom deformacijom predmeta obrade, obezbeđuje veliku dubinu regulacije prečnika, smanjenje devijacije kružnosti, smanjenje hrapavosti, povećanje mikro tvrdoće obrađene površine, kao i povoljniji raspored materijala u površinskom sloju obrađene površine. Na osnovu ispitivanja prikazanih u ovoj disertaciji, predložena metoda završne obrade metala rezanjem može značajno doprineti unapređenju proizvodnog procesa u pogledu mogućnosti ostvarivanja dimenzione i geometrijske tačnosti predmeta obrade. Primenom predložene metode eliminiše se uticaj nesavršenosti sistema kretanja alatne mašine, kao i greške baziranja i stezanja predmeta obrade

THE IMPACT OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY ON THE ENVIRONMENT

This paper focuses on the environmental impact of blockchain technology, particularly on electricity consumption for equipment operation and cooling. During its operation, the device energy is converted into heat, which must be efficiently dispersed. Additionally, the paper examines the rate of mining equipment replacement and the subsequent e-waste concerns. The impact of blockchain technology on the environment is a complex and debated topic. Only the following two aspects are discussed in this paper:1)                   Energy Consumption: (a) Positive Impact: Blockchain technology, especially in the context of cryptocurrencies like Bitcoin, has been criticized for its high energy consumption due to the consensus mechanism called Proof of Work (PoW). However, some blockchain networks use alternative consensus mechanisms like Proof of Stake (PoS), which is more energy-efficient, and b) Negative Impact: PoW-based blockchains, such as Bitcoin, require significant computational power, leading to high energy consumption. The environmental impact is a concern, especially if the electricity used comes from non-renewable sources.2)                   Mining and E-Waste: (a) Positive Impact: Blockchain technology can help in tracking the supply chain and provenance of minerals, which could reduce the use of conflict minerals and promote ethical mining practices. (b)Negative Impact: The mining of cryptocurrencies involves specialized hardware that becomes obsolete quickly, contributing to electronic waste (e-waste). This can have negative environmental consequences if not properly managed and recycled.The central topic of this paper is electric energy consumption and as a consequence CO2 emission footprint. Because of the fast growth of data centers and mining centers, consumption of electric energy has grown exponentially in the past decade. Together with the consumption of electric energy, CO2 emission grows dramatically