Polityka sceny i strony: źródła komedii George'a Powella "Wspaniała żona" (1693) w ich kontekstach teatralnych i wydawniczych

Artykuł stanowi próbę uchwycenia historycznych uwarunkowań politycznej funkcji dramatu jako słowa mówionego oraz infleksji tejże funkcji na skutek druku w zmienionej sytuacji politycznej. Za punkt wyjścia do dyskusji posłużyła późno-siedemnastowieczna komedia aktora i dramatopisarza brytyjskiego, George'a Powella, Wspaniała żona (A Very Good Wife) (1693), napisana i wystawiona wkrótce po Wspaniałej Rewolucji 1688/9 roku oraz przejęciu władzy przez Willhelma Orańskiego i Marię. Sztuka ta stanowi adaptację aż czterech wcześniejszych komedii: Kobiecy dowcip, kobieca pomoc (No Wit, No Help Like a Woman's) Thomasa Middletona, Miejski dowcipniś (The City Wit) i Dworski żebrak (The Court Begger) Richarda Bromea, oraz Hyde Park (Hyde Park) Jamesa Shirley'a, których premiery teatralne miały miejsce w pierwszej połowie siedemnastego wieku przed wybuchem Rewolucji Angielskiej i zamknięciem teatrów przez purytanów w roku 1642. Uważna analiza teatralnych (historycznych, politycznych) kontekstów, w jakich sztuki te były wystawiane, oraz porównanie tychże kontekstów z momentem pojawienia się wspaniałych komedii na rynku w formie książkowej, pozwala na wysunięcie hipotezy, iż druk w zmienionej sytuacji historycznej prowadzi do znaczących przekształceń pierwotnej (politycznej, ideologicznej) wymowy przedstawień teatralnych. Na przykładzie komedii Richarda Brome'a Dworski żebrak (The Court Begger) wykazano, iż sztuka zawierająca daleko idącą krytykę polityki dworskiej w okresie poprzedzającym wojnę domową, paradoksalnie zyskała funkcję propagandy rojalistycznej w wyniku publikacji w określonym momencie politycznym (po egzekucji Karola I i rozwiązaniu tzw. Barebones Parliament) i w specjalnym kontekście bibliograficznym (w zbiorze pięciu sztuk Brome'a, których teksty poprzedzone zostały serią politycznie aktualnych wierszy poetów-rojalistów opowiadających się za Restauracją monarchii). Rozważania powyższe umieszczono w szerszym kontekście rynków teatralnego i wydawniczego oraz ich istotnego wpływu na formę przekazu literackiego, który w drugiej połowie siedemnastego wieku w coraz większym stopniu wiąże się ze zjawiskiem plagiatu dramatycznego (stąd wybór sztuk, które w późniejszym okresie zostają przetworzone na "nową" jakość teatralną i literacką)

Cytować albo nie cytować? Genologiczny dylemat postmodernisty na przykładzie "Restauracji" Edwarda Bonda

Tekstowe strategie „cytatu”, aluzji i przywołania zastosowane w sztuce Edwarda Bonda Restauracja odznaczają się charakterystyczną dla literatury postmodernistycznej manipulacją historycznie uwarunkowanymi konwencjami gatunkowymi. Artykuł jest próbą uchwycenia funkcji wspomnianych strategii w strukturze utworu oraz w szerszym kontekście współczesnej kultury. Uważna analiza dramatu ze szczególnym uwzględnieniem jego metatekstowych odniesień w postaci tytułu, podtytułu oraz określenia czasu i miejsca akcji wskazuje na istnienie rozbudowanej sieci sygnałów kreujących u odbiorcy określone oczekiwania dotyczące gatunku, tematyki, stylu oraz języka utworu. Jednakże materiał sygnalny tekstu właściwego konsekwentnie neguje uprzednio ewokowane oczekiwania, w rezultacie czego z tekstu wyłania się schemat następujących kolejno po sobie, lecz pozostających w opozycji i napięciu wobec siebie ram gatunkowych, przy czym każda kolejna rama stanowi swoisty cudzysłów, w którym pojawia się następna (technika „cytatu w cytacie”). Konwencje sielanki, obyczajowej komedii okresu Restauracji, music-hallu, burleski oraz tragedii z elementami groteski przywoływane poprzez konfigurację postaci, budowę akcji, organizację czasoprzestrzenną stylizację językową, (zabieg identyfikacji), są konsekwentnie kwestionowane w kontekście zastosowanego przez Bonda collage'u gatunków i konwencji (zabieg negacji). Zaobserwowane na przykładzie sztuki Edwarda Bonda Restauracja strategie tekstowe wskazują, iż współczesny odbiorca miast spodziewanej hierarchii i porządku, staje w obliczu anarchii semantycznej, będącej postmodenistycznym odpowiednikiem typowej dla modernizmu polisemii

Books in the News in Cromwellian England

This article offers detailed analysis of the patterns of book advertising in Marchamont Nedham’s government-sponsored newsbook, Mercurius Politicus. It contends that, for a brief period, Politicus was the nearest thing that the mid-seventeenth century had to a literary periodical and contests standard accounts that Politicus was only successful because government monopoly made it so. Instead I show that Politicus was instrumental in creating an image of the Commonwealth and Protectorate as a Republic of Letters; the cheap print of its small advertisements insisted that the publication of a book was an event, that London was a city of the book, and that its inhabitants might respond to the uncertainty of political revolution by eagerly imagining a future comprised of new books as yet unread