Rachunkowość w Polsce w okresie gospodarki centralnie planowanej – historia mówiona

Rachunkowość w Polsce w okresie gospodarki centralnie planowanej – historia mówiona W niniejszym artykule zaprezentowano przede wszystkim relację z wywiadu przeprowadzonego z dr. Zdzisła- wem Fedakiem, uczestnikiem prac nad rozwiązaniami systemowymi rachunkowości w Polskiej Rzeczpo- spolitej Ludowej (PRL), a – obecnie – animatorem doskonalenia polskiej praktyki rachunkowości w warunkach gospodarki rynkowej. Bezpośrednią przesłanką tej publikacji jest przyczynienie się do wypełnienia luki w zakresie prezentacji uwarunkowań i specyfiki cech rachunkowości w Polsce z okresu gospodarki nierynkowej, z odwołaniem się do wiedzy i doświadczeń osób dobrze znających status quo w tym obszarze. Tekst wpisuje się w nurt dokumentowania historii rachunkowości przy zastosowania metody badawczej znanej jako historia mówiona (oral history)

Walidacja normatywnego konstruktu teoretycznego

The article aims to refer to the methodological challenges related to the validation of theoretical constructs developed as part of the normative research conducted basing on a combined financial and management accounting. The discussion of the issue of validation was carried out based on literature studies in the field of research methodology in management sciences and conclusions from the research experience. A research project in the field of narrative disclosures of risk was adopted as a reference point for considerations and an example illustrating the topics discussed, as a result of which a proposal for a normative theoretical construct was created, and under which a validation characteristic of the constructivist approach was carried out. Two basic criteria for the validation of theoretical constructs have been identified, which are to ultimately constitute the basis of normative application solutions: adequacy and teachability. The integration of validation with the remaining stages of the research procedure was illustrated by the course of the selected project.Celem artykułu jest odniesienie się do wyzwań metodycznych związanych z walidacją konstruktów teoretycznych opracowanych w ramach normatywnych badań prowadzonych na gruncie połączonym rachunkowości finansowej i zarządczej. Dyskusja problematyki walidacji została przeprowadzona na podstawie studiów literaturowych z zakresu metodyki badań w naukach o zarządzaniu oraz własnych doświadczeń badawczych. Jako punkt odniesienia rozważań i przykład ilustrujący poruszane wątki został przyjęty projekt badawczy z zakresu narracyjnych ujawnień ryzyka, w efekcie którego powstała propozycja normatywnego konstruktu teoretycznego, i w ramach którego przeprowadzono walidację charakterystyczną dla podejścia konstruktywistycznego. Zidentyfikowano dwa zasadnicze kryteria walidacji konstruktów teoretycznych, które mają docelowo być podstawą normatywnych rozwiązań aplikacyjnych: adekwatność i możliwość nauczania. Integrację walidacji z pozostałymi etapami postępowania badawczego zilustrowano przebiegiem wybranego projektu

Rachunkowość w Polsce w okresie gospodarki centralnie planowanej. Kilka komentarzy opartych na doświadczeniu

W tym artykule zaprezentowano komentarze do wybranych aspektów prawa bilansowego obowiązujące- go w Polsce w okresie gospodarki centralnie planowanej. Zostały one poczynione na podstawie wywiadu przeprowadzonego ze Zdzisławem Fedakiem, uczestnikiem prac nad rozwiązaniami systemowymi ra- chunkowości w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), a obecnie animatorem doskonalenia polskiej praktyki rachunkowości w warunkach gospodarki rynkowej. Bezpośrednią przesłanką tej publikacji jest chęć przyczynienia się do wypełnienia luki w zakresie wiedzy o uwarunkowaniach i specyfice rachun- kowości w Polsce z okresu gospodarki nierynkowej, z odwołaniem się do wiedzy i doświadczeń osób dobrze znających realia owych czasów. Tekst wpisuje się w nurt dokumentowania historii rachunkowości przy zastosowania metody badawczej znanej jako historia mówiona (oral history)

Encyklopedia rachunkowości / The Accounting Encyclopedia

This is an encyclopedia of accounting terms

Budżetowanie działalności jednostek gospodarczych Teoria i praktyka. Część V

Z wprowadzenia: "Przekazujemy do rąk Czytelników część monografii dotyczącej budżetowania jednostek gospodarczych. Jej przygotowanie zbiegło się z ukazaniem się manifestu Precz z budżetami Jeremiego Норе’а i Robina Frasera. Autorzy poddają tam ostrej krytyce dotychczasowe praktyki stosowania budżetowania kosztowego. Stąd niniejsza publikacja - między innymi - dlatego różni się istotnie od poprzednich. Od pewnego czasu - także w Polsce - pojawiały się głosy wskazujące na istotne niedoskonałości budżetowania kosztowego, na przykład J. Gierusz [Materiały konferencyjne 2001], G. H. Świderska [Rachunkowośćzarządcza i rachunek kosztów, 2002]. Nie odnosiły one jednak skutku. Nie zauważono też dotąd narastającej listy zarzutów wytaczanych przeciw finansowym jednostkom miary stosowanym w budżetowaniu kosztowym, na przykład G. K. Świderska [jak wyżej], M. Sierpińska, B. Niedbała [Controllingoperacyjny wpnedsiębiorstwie, 2003]. Bez echa pozostało postawione przez autora pytanie: „zmierzch czy rozwój budżetowania?” [„Controlling i rachunkowość zarządcza” 9/2002], gdzie jednoznacznie wskazano, że budżetowanie kosztowe obejmuje jedynie jedną sferę działalności przedsiębiorstwa i tym samym nie może stanowić wystarczającej podstawy do sterowania przedsiębiorstwem. Zwolennicy budżetowania kosztowego nawet zgadzali się ze stawianymi zarzutami, jednak nie reagowali na propozycje zmian w filozofii i metodologii budżetowania."(...

Wielowymiarowość polityki rachunkowościi etyki z nią związanej (artykuł dyskusyjny)

W artykule przedstawia się twierdzenie, że etyka jest wpisana w każdy wymiar polityki rachunkowości, ale różni się w zależności od tego wymiaru i przez to sama staje się wielowymiarowa. Efektem rozważań jest prezentacja uporządkowania relacji między nauką i praktyką rachunkowości, zestawionego w postaci trójwymiarowej wizji: rzeczywistości gospodarczej, praktyki rachunkowości i nauki rachunkowości. Problem etyki w rachunkowości jest w tę wizję wpisany jako jednocześnie element praktyki rachunkowości i przedmiot poznania przez naukę rachunkowości

The imperative of sustainable growth and reporting integration. Three eras in the corporate reporting development

This article is aimed at the presentation of an opinion in the important discussion about the further development of corporate performance reporting standards, which go far beyond the standards of financial reporting. The current guidelines on social responsibility reporting and the conceptual frameworks of the so-called integrated reporting may give rise to questions on the costs and benefits with regard to corporate reporting within the trend of sustainable growth. The present article, which is the first part of a two-part analysis, discusses synthetically three eras in the corporate development reporting. Their context should determine the perception of the current trend of development corporate reporting made in compliance with the imperative of sustainable growth. The review indicates the premises which appeared to be the driving force of a quality surge in the area corporate performance reporting. There is a conviction expressed in the text that the presently emerging fourth era in the development of corporate reporting will significantly change the conceptual model of this kind of reporting.</p

Przyczynek do teorii ugruntowanej rozwoju rachunkowości. Analiza przypadku Armenii

W artykule przedstawiono zarys koncepcyjny i doświadczenia związane z przeprowadzaniem badania naukowego, którego celem jest: 1) poznanie – u źródeł – przyczyn i okoliczności towarzyszących rozwojowi prawa bilansowego w państwach postkomunistycznych; 2) podjęcie próby sformułowania teorii ugruntowanej w tym obszarze. Badanie jest w trakcie realizacji zgodnie z koncepcją metodologii teorii ugruntowanej i z wykorzystaniem metody analizy przypadku. W niniejszym tekście prezentuje się wybrane ustalenia odnoszące się do Armenii, której praktyka rozwoju prawa rachunkowości – w tym badaniu – traktowana jest jako pierwsza analiza przypadku. Dzieląc się praktycznym doświadczeniem, autorka prezentuje przykład tzw. noty początkowej występującej w metodologii teorii ugruntowanej na etapie gromadzenia danych. Przy tej okazji nakreśla obraz rozwoju rachunkowości w tym kraju.

Korzyści i koszty implementacji Międzynarodowych Standardów Spra-wozdawczości Finansowej w opinii polskich biegłych rewidentów

The article presents the results of a survey conducted among a carefully selected group of Polish certified auditors. The purpose of the study was to determine whether auditors, during the audit of financial statements, perceive certain costs and benefits resulting from the fact that the audited statements were prepared in accordance with IFRS. This survey was undertaken to demonstrate that the cost-benefit analysis of IFRS, after more than a decade of their use in Polish practice, could provide important observations for future legislative changes in this area. The study shows that, thanks to the implementation of IFRSs, auditors gain the benefit of lower audit workloads. At the same time, however, they identify six reasons why the audit process is prolonged, requiring special organization, prior special preparation and, as a result, higher auditing costs.W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki badania sondażowego, przeprowadzonego w starannie wyselekcjonowanej grupie polskich biegłych rewidentów. Miało ono na celu ustalenie, czy podczas wykonywania audytu sprawozdań finansowych, dostrzegają oni pewne koszty i korzyści wynikające z faktu, że audytowane sprawozdania przygotowane zostały zgodnie z MSR/MSSF. Sondaż ten podjęto wobec przekonania, iż analiza kosztów-korzyści związanych z MSSF, po ponad dekadzie ich stosowania w polskiej praktyce, może dostarczyć obserwacji ważnych dla przyszłych zmian legislacyjnych w tym zakresie. Z badania wynika, iż dzięki implementacji MSSF, biegli rewidenci osiągają korzyść, która przejawia się przede wszystkim niższą pracochłonnością procesu audytowego. Jednocześnie jednak identyfikują oni sześć powo-dów, z jakich proces audytu wydłuża się, wymaga specjalnej organizacji, uprzedniego specjalnego przygotowania i – w efekcie – skutkuje wyższymi kosztami badania audytowego